Bleeding First Aid ေသြးယိုျခင္း ေရွးဦးသူနာျပဳ

အီးေမးလ္ကေမးသူက အသက္ မေျပာ။ မက္ေဆ့ခ်္ကေမးသူက က်ား-မ မေျပာ။ အိုင္ဒီၾကည့္ျပီး အထီး-အမ ခြဲမရ။ ကြ်န္ေတာ့္ နိစၥဓူဝ ဒုကၡ။

မဂၤလာပါဆရာ အသက္ ၂၆ႏွစ္ပါ ၊ ႏွာေခါင္းေသြးလ်ွံေနလို႔ပါ၊ မ်ားတယ္ ခဏခဏျဖစ္တယ္၊ ကိုက္တယ္။ ေဆာင္ရန္ ေ႐ွာင္ရန္ေလးေတြ သိပါရေစဆရာ။

Nosebleed ႏွာေခါင္းထဲက ေသြးျပန္ေၾကာေလးတခုခုေပါက္တာ ေၾကာက္ရန္မလို၊ အိမ္မွာပင္ကုသႏိုင္။

ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
ေျခာက္ေသြ႕ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းကို ဆြဲလိမ္ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းဒဏ္ရာရျခင္း၊ အက္စ္ပရင္၊ ႏွာေခါင္းထဲ တခုခုဝင္ျခင္း၊ ထိခိုက္မိျခင္း၊ မတည့္ျဖစ္ျခင္း၊ ပိုးဝင္ျခင္း၊ ေသြးဖိအားတက္ျခင္း၊ ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ ေသြးခဲေရာဂါ၊ ကိုကိန္းေဆး။

အမ်ဳိးအစားမ်ား
၁။ ႏွာေခါင္းေရွ႕ပိုင္းမွ ယိုျခင္း
ႏွာေခါင္းအား ပိုင္းထားသည့္ အကန္႔မွ ယိုသည္၊ ႏွာေခါင္းအား ထိုးမိ၍ျဖစ္သည္၊ ႏွာေခါင္း၏ ေရွ႕မွ ယိုမည္။ ရပ္ေနလွ်င္၄င္း၊ ထိုင္ေနလွ်င္၄င္းယိုမည္၊ ပူေသာရာသီ၊ ေအးလြန္းေသာရာသီ တို႔၌ ျဖစ္တတ္သည္။

၂။ ႏွာေခါင္း ေနာက္မွယိုျခင္း
ႏွာေခါင္းေနာက္ပိုင္းမွ ထြက္သည္။ ႏွာေခါင္းေနာက္၊ အာေခါင္သို႔ ထြက္မည္။ အသက္ႀကီး၊ ေသြးဖိအား (BP) မ်ားသူမ်ား ျဖစ္တတ္၊ ဆိုးဝါးႏိုင္သည္။

ကုသရန္
• ထိုင္ပါ၊
• ေရွ႕သို႔ ကိုင္းထားပါ။
• ႏွာေခါင္း၏ ေပ်ာ့သည့္အပိုင္းအား လက္ေခ်ာင္းႏွစ္ေခ်ာင္းျဖင့္ ညႇစ္ပါ။
• ဆက္တိုက္ ညႇစ္ရမည္။
• (၁ဝ) မိနစ္ၾကာပါေစ။
• ကေလးျဖစ္ပါက အာ႐ံုေျပာင္းေပးပါ။
• ႏွာေခါင္းကို (၂) ရက္တိုင္ မထိခိုက္ေစရန္ သတိေပးပါ။
• ႏွာေခါင္းအေပၚ ေရခဲတင္ေပးပါ။
• (၁၅) မိနစ္အထိ မရပါက၊ ထိခိုက္မိ၍ယိုျခင္း ျဖစ္ပါက ဆရာဝန္ျပပါ။၊
• ခဏခဏယိုပါက ဆရာဝန္ျပပါ။

Bleeding gum သြားဖံုးေသြးယိုျခင္း
ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား
မသန္႔ရွင္းျခင္း၊ ထိခိုက္မိျခင္း၊ ေရာင္ျခင္း၊ ဗီတာမင္ (စီ)၊ ဗီတာမင္ (ေက) နည္းျခင္း၊ အစာ ပူပူစားျခင္း၊ ဓါတုေဆးမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ျခင္း၊ Leukemia ေခၚ ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊ ကိုယ္ဝန္ရွိစဥ္။

ကုသရန္
• ေရခဲျဖင့္ ဖိေပးပါ။
• ဆားထည့္ထားသည့္ ေရခပ္ေႏြးေႏြးျဖင့္ တေန႔ (၂) ႀကိမ္ လုပ္ေပးပါ။
• မရပါက ဆရာဝန္ျပပါ။
• Aspirin အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား မေသာက္ရ၊
• ဗီတာမင္ စီ ေသာက္ပါ။
• ခဏခဏယိုပါက ဆရာဝန္ျပပါ။

ကာကြယ္ရန္
ေဆးလိပ္မေသာက္ရ။ ေဆးမငံုရ၊ ကစီဓါတ္မ်ားသည့္ အစားအစာ ေရွာင္ပါ။ သြားပြတ္တံ မမာေစရ၊ သြားသန္႔ရွင္းေရး မွန္မွန္လုပ္ပါ။

Heavy bleeding ေသြး မ်ားမ်ားယိုထြက္ျခင္း
ပါးစပ္၊ ဒဏ္ရာ၊ အေရျပား၊ အတြင္းပိုင္းရွိ အဂၤါမ်ားမွ ယိုႏိုင္သည္။

ျဖစ္ေစသည့္အေၾကာင္းအရာမ်ား
မေတာ္တဆျဖစ္ျခင္း၊ ဒဏ္ရာရျခင္း၊ သြားႏႈတ္ျခင္း၊ ေဆးကုေနစဥ္ျဖစ္ျခင္း၊ ေနမေကာင္းစဥ္ ျဖစ္ျခင္း၊ Hemophilia, Scurvy, Cancer, Thrombocytopenia, A plastic Anemia, Leukemia, Peptic Ulcer, Platelet Disorder, Liver Disease, Septicemia စသည့္ေရာဂါမ်ား၊

လကၡဏာမ်ား
ဒဏ္ရာ၊ အနာတို႔မွ ေသြးထြက္ျခင္း၊ ေသြးျခည္ဥျဖစ္ျခင္း၊ ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္း၊ စအိုတို႔မွ ေသြးထြက္ျခင္း၊ ဆီးထဲ ေသြးပါျခင္း၊

ကုသရန္
• လူနာမကိုင္မီ လက္ကို စဥ္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးပါ။
• လက္အိပ္စြပ္ပါ။
• လူနာကို လွဲေနေစပါ။
• ေျခရင္းပိုင္း ျမႇင့္ထားပါ။
• ေသြးထြက္သည့္ေနရာကို ျဖစ္ႏိုင္ပါက ျမႇင့္ထားပါ။
• မလုိအပ္ေသာ ေသြးခဲစသည့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ဖယ္ရွားပါ။
• သန္႔ရွင္းေသာ အဝတ္စ၊ ပတ္တီး၊ လက္ျဖင့္ ေသြးထြက္သည့္ေနရာကို (၂ဝ) မိနစ္ခန္႔ ဖိထားပါ။
• အဝတ္စ၊ ပတ္တီးတို႔ကို မဖယ္ဘဲ ပလာစတာကပ္ပါ။
• ေသြးထပ္စိုလာပါေစ ပတ္တီးမဖယ္ပါႏွင့္။
• လိုအပ္ပါက ေနာက္ထပ္၍ ပတ္တီး၊ ပလာစတာသံုးပါ။
• လိုအပ္ပါက ေသြးထြက္ေစေသာ ေသြးလႊတ္ေၾကာအား ဖိအားေပးပါ။ ဥပမာ လက္ဆိုလွ်င္ ဂ်ဳိင္း၊ လက္ေမာင္း ေျခေထာက္ဆိုလွ်င္ ေပါင္ၿခံ၊ ေပါင္။

ဆရာဝန္ျပရန္
ထိုသို႔မွ မရလွ်င္ ႏွာေခါင္း၊ နားတို႔မွ ေသြးယိုလွ်င္၊ ေသြးအန္လွ်င္၊ ေခ်ာင္းဆိုးရာ၌ ေသြးပါလွ်င္၊ အတြင္းဒဏ္ရာ အထက္ ေသြးေျခဥ ျဖစ္လာလွ်င္၊ ဝမ္းဗိုက္ တင္းလာလွ်င္၊ အ႐ုိးက်ဳိးလွ်င္၊ (ေရွာ့ခ္) ရလွ်င္ ဆရာဝန္ျပပါ။

ေရွာင္ရန္မ်ား
လြဲသြားေသာ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြ႔လွ်င္ မဖယ္ရ၊ မျပင္ရ၊ ဒဏ္ရာကို အဝတ္သန္႔သန္႔ျဖင့္ ဖံုးေပးပါ။ ဒဏ္ရာထဲက ပစၥည္းမ်ား ဖယ္မျပစ္ရ။

Nosebleed (1) ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္း (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2015/02/nosebleed-1.html
Bleeding ေသြးယိုျခင္း ေရွးဦးသူနာျပဳ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/05/bleeding.html

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/