အမည္ (႕႕႕႕႕)၊ အသက္ ၅ဝ၊ က်ား၊ ရန္ကုန္။ ကၽြန္ေတာ္ ခါးနည္းနည္း ေအာင့္တာေၾကာင့္ ဆရာဝန္ကိုသြားျပေတာ့ ဓါတ္မွန္ရိုက္ၾကည့္တာ ေၾကာရိုးမွာ အရိုးအတက္ထြက္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ဘယ္လိုေၾကာင့္ ဘာေရာဂါေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲဆရာ။ ဘာေဆးေတြကထိေရာက္ေအာင္ ကုသေပးႏိုင္ပါသလဲ။
Cervical Spondylosis လည္ပင္းက်ီးေပါင္းတက္ေနပါတယ္ကို ေရးထားျပီးျဖစ္ပါတယ္။ အခုေမးတာက ခါးမွာျဖစ္တာ။ သိပ္ေတာ့ မကြာလွပါ။ ခါးရိုးမၾကီးဆိုတာအရိုးေလးေတြထပ္ေနျပီးအထက္ေအာက္ တန္းေနတယ္။ လည္ပင္း၊ ရင္ေခါင္၊ ခါး၊ အပိုင္းလိုက္ ခြဲျခားထားတယ္။ အရိုးေတြၾကားအရိုးႏုအျပားေလးေတြရွိတယ္။
ပံုမွန္ဆိုရင္ ေခ်ာေမြ႔ေနရမဲ့ ခါးရိုးအနားသတ္ေတြမွာအပိုေတြျဖစ္တာကိုခါးရိုးက်ီးေပါင္းတက္တယ္လို႔ ေခၚတယ္။ အရိုး (ေဘာ္ဒီ) ပင္မေနရာရ့ဲေရွ႕ပိုင္း၊ ေဘးပိုင္းေနရာေတြမွာအျဖစ္မ်ားတယ္။ အထက္-ေအာက္ ေနရာေတြရ့ဲ ေနာက္ဖက္မွာ အျဖစ္နည္းတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနရင္ အသက္ရလာေလေလတိုး-ဆိုးလာေလေလျဖစ္မယ္။ ျဖစ္ကာစမွာ ၂၇-၃၇% မယ္ ဘာမွမခံစားရေသးဘူး။ နာရင္ Back Pains ခါးနာတာနဲ႔ Sciatic pains ေပါင္တေလွ်ာက္ ေနာက္ဖက္မွာတန္းေနေအာင္ နာတယ္။
အမ်ားထင္သလို လူေနမႈပံုစံ၊ အရပ္၊ အေလးခ်ိန္၊ ကိုယ္ခႏၶာထုထည္၊ ကိုယ္လက္လႈတ္ရွားမႈ၊ ေဆးေသာက္-အရက္ေသာက္၊ မ်ိဳးပြါးျခင္းရာဇဝင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျခင္းမရွိဘူးလို႔ သိလာရတယ္။ အေမရိကားမွာအသက္ ၄ဝ ေက်ာ္သူေတြထဲမွာ ၈ဝ% အဲလိုျဖစ္ေနၾကတယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ ၈၄%၊ မိန္းမေတြမွာ ၇၄% ျဖစ္တယ္။ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ အရိုးနံပါတ္ေတြကေတာ့ T9-10 (ရင္ေခါင္း ၉-၁ဝ) နဲ႔ L3 (ခါး ၃) ေနရာေတြမွာ ျဖစ္ၾကတယ္။
ဓါတ္မွန္၊ CT scans (စီတီ-စကင္) နဲ႔ MRIs (အမ္အာရ္အိုင္) ေတြကလဲ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္တာ ရွိေနသူအတြက္သာ လုိတယ္။ Bone density scan ဆိုတာလဲလုပ္တယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာႏိုင္တာကေတာ့
• Posterior osteophytes ေနာက္မွာျဖစ္လာတဲ့ အရိုးစြန္းေတြကေန Nerve compression အာရံုေၾကာအဖိခံရတာ ျဖစ္လာလို႔ျဖစ္ရတယ္။ ဒါကလဲ Neuroforamenေနရာကပံုမွန္ထက္ ၃ဝ% ထက္နည္းလာမွျဖစ္တယ္။
• Posterior disk အရိုးရ့ဲေနာက္ဖက္အျမင့္က 4 mm ထက္နည္းတာနဲ႔ Foram အျမင့္က 15 mm ထက္ နည္းတာဆိုရင္ အာရံုေၾကာအဖိခံရတာ ျဖစ္ေနျပီလို႔ သတ္မွတ္တယ္။
• တကယ္လို႔ Spinal canal ခါးရိုးအေခါင္းထဲဝင္လာရင္ Spinal stenosis ခါးရိုးအေခါင္းက်ဥ္းတယ္လို႔ ေခၚတယ္။
• တကယ္လို႔ Osteophytes (ေအာ္စတီယိုဆိုက္) ေတြ ေပ်ာက္သြားရင္ Aortic aneurysm (ေအယိုတာ) ေသြးေၾကာမၾကီး ေဖါင္းတဲ့ေရာဂါကို စစ္ေဆးရမယ္။
• Transverse foramen ထဲကို Vertebral artery ေသြးလႊတ္ေၾကာ ျဖတ္တဲ့ေနရာမွာပိတ္ဆို႔တာကေနVertebrobasilar insufficiency ျဖစ္တယ္။
• Spinal joints အဆစ္ေတြကတင္းေတာင့္လာမယ္။ Disc အရိုးၾကားအရိုးႏုျပားေတြထဲက Chondrocytes ေတြ အာဟာရမရလို႔ ေသတာ ျဖစ္လာမယ္။ အားနည္းလာတဲ့ Disc Herniation အရိုးႏုျပားစူထြက္လာမယ္။ Drop attack ေခၚတယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြမွာလာျဖစ္တယ္။
ဘယ္လိုကုသမလဲ
• Lumbar spondylosis ခါးရိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္းကေန ဒုကၡိတမျဖစ္ေစပါ။
• Complete bed rest ၂ ရက္တိတိအိပ္ရာထဲမွာ အနားယူျခင္း၊ ဟာဘယ္ေဆး၊ ဘယ္ခြဲစိတ္မႈမွမပါဘဲ ေကာင္းသြားႏိုင္တယ္။
• Lumbar supports အထူးခါးပတ္ စည္းေပးထားႏိုင္တယ္။
• Medical Therapy ေဆးေပးတာကို ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္တာမရွိရင္ မလိုအပ္ပါ။ ေဆးေတြကေတာ့ -
- Nonsteroidal anti-inflammatory drugs NSAIDS (စတီရြိဳက္) မပါတဲ့ အနာသက္သာေဆးေတြကိုအမ်ားဆံုးသံုးတယ္။
- Opioid medications ဘိန္းပါတဲ့ အနာသက္သာေဆးေတြလဲသံုးတယ္။
- Antidepressants စိတ္မက်ေဆးလဲသံုးတယ္။
- Muscle relaxants ၾကြက္သားေျပေလွ်ာ့ေဆးလဲသံုးတယ္။
• Epidural steroid injections ခါးရိုးဆစ္ထဲ (စတီရြိဳက္) ေဆးထိုးနည္းလဲရွိတယ္။
• Surgery ခြဲစိတ္ကုသေပးနည္းကိုေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္တာရွိေနသူေတြမွာ ၂ ရက္တိတိအိပ္ရာထဲမွာအနားယူလို႔ မသက္သာမွ လုပ္ရတယ္။
• တျခားနည္းေတြကို ဆရာဝန္တိုင္းက ေထာက္ခံခ်က္ မေပးပါ။ တခ်ိဳ႕နည္းကတခ်ိဳ႕လူနာေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိႏိုင္ပါတယ္။
- Exercise-based and behavioral interventions ေလ့က်င့္ခန္းနည္းေတြကိုတဦးခ်င္းအတြက္ ေရြးခ်ယ္ရတယ္။ Aerobic exercise (ေအရိုးဘစ္) နည္း၊ Muscle strengthening ၾကြက္သားသန္မာေစနည္း၊ Stretching exercises ဆန္႔တန္းနည္းေတြ ရွိတယ္။
- Transcutaneous electrical nerve stimulation လ်ွပ္စစ္သံုးကုသနည္းလဲရွိတယ္။
- Back School နည္းဆိုတာဆြီဒင္မွာစသံုးတယ္။ Lumbar traction ခါးဆန္႔ေပးနည္း၊ Spine manipulation ခါးႏွိပ္နယ္ေပးနည္း၊ Massage therapy အႏွိပ္သည္နည္း၊ Osteopathic manipulation treatment (OMT) အရိုးႏွိပ္နည္း၊ Yoga ေယာဂနည္း၊ Acupuncture အပ္စိုက္ကုသနည္းေတြလဲရွိတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025
