အသည္းေရာင္စီဟာ ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္တယ္။ Hepatitis C virus (HCV) ဗိုင္းရပ္စ္ကေနကူးတယ္။ ျဖစ္စရက္တိုနဲ႔ နာတာရွည္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ကူးစက္ခံရသူ ေလးေယာက္မွာ တေယာက္ဟာ လအနည္းငယ္အတြင္းမွာ ခံစားရတာ ၾကီးၾကီးမားမားမရွိပဲ ေပ်ာက္သြားမယ္။ နာတာရွည္ျဖစ္ရင္ေတာ့ အသည္းပ်က္စီးမယ္။ အသည္းအလုပ္မႏိုင္တာျဖစ္မယ္။ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ပိုးရွိေနသူရဲ႕ ေသြးနဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာအရည္ေတြထဲမွာ ပိုးေတြရွိေနမယ္။ အဲတာေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ထိစပ္သူကို ကူးစက္မယ္။ တံေတြကေနကူးတာျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ အလြန္ရွားတယ္။ ေဆးထိုအပ္မွ်သံုးတာ၊ ပိုးပါတဲ့အပ္စူးမိတာ ပိုးရွိမိခင္ကေန သူ႔ကေလးကို ေမြးဖြားေနစဥ္မွာ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ သန္႔ရွင္းေရအသံုးအေဆာင္ေတြ (အေမြးရိတ္စရာ၊ သြားတိုက္တံ) မွ်သံုးလို႔ကူးစက္တာ နည္းတယ္။
လိင္ကေနကူးစက္တာ မမ်ားပါ။ ေလ့လာမႈတခုအရ လိင္အတူေနသူ တသန္းကိုးေသာင္းမွာ တေယာက္သာ ကူးစက္ခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ အတူေနအတူစားတာနဲ႔ ကူးစက္တာ မေတြ႔ရေသးပါ။ ေပြ႔ဖက္တာ နမ္းတာကေနလည္း မကူးပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးတာကေနလည္း မကူးပါ။
ကေလးႏို႔တိုက္တာတခုတည္းကေန ကူးတာမေတြ႔ရေသးပါ။ မိခင္မွာ စီပိုးရွိေနရင္ သူ႔ကေလးကိုကူးစက္ႏွိုင္တဲ့ႏွဳန္းဟာ ၂၅ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ရွိတယ္။ ဖခင္မွာပိုးရွိေပမယ့္ သူ႔ကေလးကိုကူးတာ မေတြ႔ရေသးပါ။ ဖေအကေန မေအ၊ ေနာက္ ကေလးကိုေတာ့ မကူးဘူး ေျပာမရပါ။
မူးယစ္ေဆးထိုးသူေတြ၊ လိင္အတူေနဖက္မ်ားသူေတြ၊ ဓါတ္ခြဲခန္းမွာအလုပ္လုပ္သူေတြ၊ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ရွိသူေတြ HIV ရွိသူေတြ၊ လိင္ဆက္ဆံရာမွာ ၾကမ္းတမ္းဆန္းျပာသူေတြမွာ ကူးစက္ဘို႔အခြင့္အလမ္းပိုတယ္။ ကြန္ဒြမ္ သံုးနည္းကေန မကူးစက္ပါ။ အနာအဆာထိခိုက္ဒဏ္ရာကေန ဝင္လာႏိုင္တယ္။ HIV နဲ႔စီပိုးတြဲရွိေနသူေတြ မနည္းလွပါ။
စီပိုးရွိ မရွိစမ္းနည္းကို anti-HCV test ေခၚတယ္။ အင္တီေဘာ္ဒီကိုစမ္းတယ္။ ေတြ႔သူေတြကို RNA or PCR test နည္းဆက္စမ္းမယ္။
ယူအက္စစ္ေအမွာ စီပိုးကူးစက္ခံထားရသူ (နာတာရွည္) ေပါင္း ၃႕၂ သန္းရွိတယ္။ ကမာၻမွာ သန္းေပါင္း (၁၅ဝ) ရွိတယ္။
တခ်ိဳ႕ကိုေဆးမေပးေသးပါ။ ေဆးလိုသူေတြကို ဗိုင္းရပ္စ္ေဆးေတြ ၃ လကေန တႏွစ္ထိေပးတယ္။ ပိုးေတြကိုရွင္းေပးမယ္။ အသည္းမပ်က္စီးေအာင္တားမယ္။ အသည္းကင္ဆာျဖစ္လာမွာကိုကာကြယ္မယ္။
Interferon ကိုအရင္ဆံုးသံုးတယ္။ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြမ်ားတယ္။ အားယုတ္၊ တုပ္ေကြးမိသလိုခံစား။ စိုးရိမ္စိတ္ကဲ၊ စိတ္ဓါတ္က်၊ ပ်ိဳ႕အန္၊ ဝမ္းေလွ်ာ။
၂ဝ၁၃ အကုန္ကတည္းက Sofosbuvir (Sovaldi) ေဆးသံုးေနျပီ။ ဂ်ီႏိုအမ်ိဳးအစား ၁ နဲ႔ ၄ ကိုေပးတယ္။ DAA ေဆး ျဖစ္တယ္။ အင္တာဖရြန္ထိုးေဆးမပါပဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ေစ်းၾကီးတယ္။
ေဆးအသစ္ေတြလည္းေပၚလာျပီ။ Oral directly acting antiviral agents (DAAs) ေဆးက သုေတသနအဆင့္မွာသာ ရွိေသးတယ္။ ေဆးအတြဲကိုသုေတသနလုပ္ေနတာရွိတယ္။ Protease inhibitor နဲ႔ NS5A inhibitor ေဆး ၂ မ်ိဳး ေရာထားတယ္။ လိုအပ္သူကို အသည္းအစားထိုးေပးမယ္။ စီပိုးကာကြယ္ေဆး မရွိေသးပါ။ ေဆာရီး။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
