သြားပြတ္တံက်န္းမာေရး

ခံတြင္းႏွင့္သြားမ်ား သန္ ့ရွင္းစင္ၾကယ္ေစဖို ့အတြက္ သြားပြတ္တံေတြကမရွိမျဖစ္ပါ။ သို ့ေသာ္ သြားပြတ္တံေတြမွာ ဘက္တီးရီး ယားမႈိပိုးေတြကပ္ျငိေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သြားႏွင့္ သြားဖံုးမ်ား ပ်က္စီးေစရံုမွွ်မက ၊ ခံတြင္းေရာဂါမ်ားျဖစ္လာနိုင္တာေၾကာင့္ သြားပြတ္တံကို သန္ ့သန္ ့ရွင္းရွင္းထားေပးဖို ့ အထူးလိုအပ္လွပါတယ္။
၁၉၂၀ ခုႏွစ္တြင္ က်န္းမာေရးသုေတသီမ်ားဟာသြားပြတ္တံက်န္းမာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ေလ့လာ စမ္းစစ္မႈ မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ရာ၊ နံက္ပိုင္းတြင္ သြားတစ္ၾကိမ္တိုက္ျပီးေနာက္ ေရျဖင့္စင္စင္မေဆးေၾကာဘဲ၊ ၄င္း သြားပြတ္တံကို ညအိပ္ယာ၀င္ခါနီး ထပ္မံ၍အသံုးျပဳပါက သြားပိုးေပါက္ေတြ ျဖစ္လာေစ နိုင္ေၾကာင္းေလ့လာေတြ ့ရွိခဲ့ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္္လည္းက်န္းမာေရးသုေတသီမ်ားဟာအသံုးျပဳျပီးေသာသြားပြတ္တံကိုေရဘံုဘိုင္ေအာက္မွာေဇာက္ထိုးထား၍ အထပ္ထပ္အခါခါ ေဆးေၾကာေပးသင့္တယ္လို ့ အၾကံျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ခန္ ့ကလည္းသြားႏွင့္ခံတြင္းက်န္းမာေရးသုေတသီမ်ား၏ ေလ့လာမႈ မွတ္တမ္းမ်ားအရသြားပြတ္တံေပၚမွာ Streptococcus mutansလို ့ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ မ်ားစြာရွိေနေၾကာင္း၊ ၄င္းဘက္တီးရီးယားမ်ားဟာ ခံတြင္းထဲသို့ေရာက္သြားတဲ့အခါ အဆမတန္ပြား မ်ားေပါက္ပြားလာၾကျပီးသြားအေပၚယံေၾကြသြားေတြ ပါးလႊာယိုယြင္းလာကာသြားမ်ားပ်က္စီးေစေၾကာင္း၊ ဒါ့ျပင္ pseudomonads ေခၚ ဘက္တီးရီးယားပိုးတစ္မ်ိဳးကလည္းခံတြင္းမွတဆင့္ ၀မ္းဗိုက္ထဲသို ့ပ်ံ ့ႏွံ ့သြား ျပီး ၀မ္းေလွ်ာ၀မ္းပ်က္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အေရျပားယားယံနီရဲလာျခင္း၊ နားပိုး၀င္ျခင္းစတဲ့ ေရာဂါမ်ားျဖင့္ ဆက္ႏြယ္လာေၾကာင္းသတိေပးထားပါတယ္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အာရီဇိုးနားတကၠသိုလ္ရွိRichard Glassလို ့အမည္ရတဲ့ ပေရာဖက္ဆာတစ္ဦးကလူသားေတြ အသံုးျပဳ လ်က္ရွိၾကေသာ သြားပြတ္တံမ်ားကိုေလ့လာ စမ္းစစ္ၾကည့္ခဲ့ရာမွာ၊ ေရမစိုဘဲေျခာက္ေသြ ့ေနေသာသြားပြတ္တံအေဟာင္းေပၚမွာေရယုန္ျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြဟာအနည္းဆံုး ၄၈ နာရီၾကာတဲ့အထိရွင္သန္ေနနိုင္ျပီး၊ ေရခ်ိဳးခန္းတို ့လိုအစိုဓာတ္ရွိတဲ့ ေနရာမွာဆိုရင္ ၄င္းေရယုန္ဗိုင္းရပ္စ္ေတြဟာ ရက္သတၱ တစ္ပတ္ထက္ပို၍ ရွင္သန္ နိုင္ေၾကာင္းေၾကာက္ခမန္း လိလိေတြ ့ရွိခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလန္နိုင္ငံက်န္းမာေရးသုေတသီမ်ား၏ ေနာက္ဆံုးေတြ ့ရွိခ်က္အရ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာသြားပြတ္တံ(ေခၚ)သြားတိုက္တံမ်ားေပၚမွာတြယ္ကပ္ေနေသာအီကို္လိုင္းဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ား ႏွင့္ အျခားပိုးေကာင္ေရေပါင္းသန္း ၁၀၀ ထက္မနည္းက်က္စားေလ့ရွိေၾကာင္း၊ ထို ့ျပင္ မစင္(က်င္ၾကီး) ႏွင့္ထပ္တူညီေသာဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ားလည္းကပ္ျငိပါလာေသးေၾကာင္း၊ ဒါတင္မက အသည္းေရာင္ အသား၀ါပိုးေတြ ရွင္သန္ေနနိုင္ၾကေၾကာင္း၊ အကယ္၍ သြားပြတ္တံ တစ္ေခ်ာင္းတည္းကိုသာ ဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ဦးအတူ တကြမွ်ေ၀သံုးစြဲပါက မစင္(က်င္ၾကီး) ႏွင့္ ထပ္တူညီေသာဘက္တီးရီးယား ပိုးမ်ားေပါက္ပြားမႈအလားအလာမွာ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသခ်ာေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ သြားပြတ္တံကို မိမိတစ္ဦးတည္းသာကိုယ္ပိုင္သီးသန္ ့ သံုးစြဲၾကရန္ ႏွင့္ သံုးလတစ္ၾကိမ္ သြားပြတ္တံ အသစ္လဲလွယ္ အသံုးျပဳၾကပါရန္ အၾကံျပဳထားပါတယ္။
တစ္ကိုယ္ေရသန္ ့ရွင္းေရးအတြက္ ပ်မ္းမွ် အနည္းဆံုး တစ္ေန ့ႏွစ္ၾကိမ္ သြားတိုက္ေလ့ရွိၾကေသာ္လည္း၊ သတိမထားမိတဲ့ သြားပြတ္တံသိမ္းနည္းအမွားမ်ိဳးေတြ မျပဳမိၾကေစဖို ့အတြက္ ေအာက္ပါအတိုင္း အၾကံျပဳလိုက္ပါရေစ။
အမွား (၁) အိမ္သာ(သန္ ့စင္ခန္း)ႏွင့္ ၆ ေပ အတြင္းမွာသိမ္းထားျခင္း။
မ်က္ႏွာသစ္ေဘစင္ ႏွင့္ အိမ္သာတို ့ကို တြဲလ်က္ထား၍သံုးျခင္းက အႏၱရာယ္ကိုလြယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆို ေသာ္ မ်က္ေစ့ျဖင့္မျမင္နိုင္တဲ့ မစင္အညစ္အေၾကး ႏွင့္ ၄င္းအနံ ့အသက္ဆိုးေတြက သြားတိုက္တံမွာ ကယ္ျငိသြားၾကတာေၾကာင့္၊ ထိုသြားတိုက္တံဘရက္ရွ္ေတြက မိလႅာထိုင္ခံုထက္ပို၍ ညစ္ပတ္သြားျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သြားတိုက္တံကို အိမ္သာ(သန္ ့စင္ခန္း)ႏွင့္ အနည္းဆံုး ၆ ေပထက္ ပိုေ၀းတဲ့ေနရာမွာ သိမ္းထားသင့္ပါတယ္။
အမွား(၂) ပလပ္စတစ္ဗူးထဲမွာ သိမ္းထားျခင္း။
သြားတိုက္တံကို သံုးျပီးတဲ့အခါတိုင္း ေရစင္စင္ေဆးဖို ့လိုအပ္ျပီး၊ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္း၍ ေရမခိုေအာင္းနိုင္တဲ့ ပလပ္စတစ္ ျခင္းေတာင္း(ၾကဲၾကဲ)ေလးထဲမွာသိမ္းရပါမယ္။ သြားတိုက္တံရဲ ့ဘရက္ရွ္ကိုအေပၚဖက္မွာထား၍ လက္ကိုင္ပိုင္းကေတာ့ ျခင္းေတာင္းထဲမွာ စို္က္ေထာင္၍သိမ္းေပးပါ။ သြားတိုက္တံေတြကို ပလပ္စတစ္ပါကင္ဗူးျဖင့္ ထုပ္ပိုးေရာင္းခ်ေလ့ရွိေသာ္လည္း၊ အသံုးျပဳျပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ ထိုပလပ္စတစ္ဗူးခြံထဲ သိမ္းမထားသင့္ေတာ့ပါဘူး။ ဤသို ့သိမ္းမိပါက သြားတိုက္တံရွိ ေရအၾကြင္းအက်န္မ်ားက ပလပ္စတစ္ဗူးထဲမွာ ေလလံု၍ မႈိပိုးမ်ားေပါက္ပြားလာေစတတ္လို ့ပါ။
အမွား(၃) မိုက္ကရိုေ၀့မီးဖိုမွာ အပူေပးျခင္း။
အခ်ိဳ ့သူမ်ားက သြားတိုက္တံကို မိုက္ကရိုေ၀့မီးဖိုမွာ အပူေပးပိုးသတ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ထိုနည္းက လြန္စြာမွားယြင္းတဲ့နည္းျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သြားတိုက္တံေတြကို ပလပ္စတစ္၊ စီလီကြန္၊ နိုင္လြန္ ေတြျဖင့္ျပဳလုပ္ထားၾကျပီး ၄င္းပလပ္စတစ္ အမ်ိဳးအစားေတြကို မီးဖိုမွာအပူေငြ ့ေပးလိုက္တဲ့အခါ၊ bisphenol-A(BPA) ေခၚ ဓာတုဓာတ္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳး ထြက္ရွိလာပါေတာ့တယ္။ထိုဓာတ္က ကင္ဆာေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖစ္ေစတဲ့အျပင္၊ က်ားမသဘာ၀ ျမံဳျခင္းကိုပါျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးနည္းကေတာ့ သြားတိုက္တံတစ္ေခ်ာင္းကို အမ်ားဆံုး သံုးလထက္ပို၍မသံုးဘဲ အသစ္လဲလွယ္ပါ။ မိမိကိုယ္ပိုင္သီးသန္ ့သြားတိုက္တံသံုးပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သြားတိုက္တံမသံုးမီ ေရခပ္ေႏြးေႏြးဆပ္ျပာတို ့ျဖင့္စိမ္၍ သန္ ့စင္ေဆးေၾကာျပီးမွသံုးပါ။
အမွား(၄) ခံတြင္းသန္ ့ေဆး မွားယြင္းစြာေရြးခ်ယ္မိျခင္း။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ လူသားအားလံုး၏ ခံတြင္းထဲမွာ oral microbiome(ေခၚ)က်န္းမာတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ သန္းခ်ီ၍ ရွိေန ၾကျပီး၊ ထိုအက်ိဳးျပဳဘက္တီးရီးယားေတြက ျပင္ပပိုးမႊားေတြ ခံတြင္းထဲသို ့အႏၱရာယ္မျပဳနိုင္ေအာင္ ခုခံေစာင့္ေရွာက္ေပးပါတယ္။ သို ့ေသာ္ သြားျဖဴေစဖို ့အတြက္ detergent ေၾကးခြ်တ္ေဆးမ်ားမ်ားပါတဲ့သြားတိုက္ေဆးမ်ား ႏွင့္ alcoholပါ၀င္မႈမ်ားတဲ့ ခံတြင္းသန္ ့စင္ေဆးရည္ေတြက ထိုအက်ိဳးျပဳ oral microbiome ဘက္တီးရီးယားေတြကို အားယုတ္ေစတာေၾကာင့္ ခံတြင္းက်န္မာေရးကို အေထာက္အကူ မျဖစ္ေစနိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဖလိုရိုက္ပါေသာ ပံုမွန္သြားတိုက္ေဆးကိုသာသံုးပါ။ မိမိက်န္းမာေရး အတြက္ မျဖစ္မေနလိုအပ္မွသာ alcohol ဓာတ္ပါ၀င္မႈနည္းတဲ့ ခံတြင္းသန္ ့စင္ေဆးရည္ကိုေရြးခ်ယ္သံုးပါ။
သို ့ပါ၍ ခံတြင္းႏွင့္သြားမ်ားက်န္းမာေရးအတြက္ သြားမတိုင္ခင္မွာမိမိအသံုးျပဳမည့္ သြားပြတ္တံဟာ အမွန္တကယ္ သန္ ့ရွင္းပါ၏ေလာဟုေသေသခ်ာခ်ာစူးစမ္းဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ သြားပြတ္တံ ထည့္ေသာခြက္ကလည္း သန္ ့ရွင္းဖို ့အေရးၾကီးသလို၊ သြားပြတ္တံမ်ား၏ ဘရက္ရွက္ကိုလည္း တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုမထိမိေစရန္ အထူးသတိျပဳသင့္ပါေၾကာင္းထပ္ေလာင္းအၾကံျပဳလိုက္ရပါတယ္။

ေဆာင္းပါးရွင္…ေပါက္ေပါက္…ေရးသားမ်ွေ၀သည္။
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide