တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတဲ့ေခတ္ၾကီးမွာ gym လို ့ေခၚတဲ့ အားကစားခန္းမေတြ အလွ်ိဳလွ်ိဳထြက္ေပၚလာျပီး ကေလး၊လူငယ္၊လူၾကီးမေရြး၊ က်ား၊မ မေရြး အခ်ိန္မွန္မွန္ သြားျပီး အားကစားေနၾကတာကို ျမင္ရေတြ ့ရ တာ ၀မ္းသာစရာပါ။ ဒါေပမယ့္ အားကစားစြဲမက္မႈျပႆနာေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကိုထိခိုက္ေစနိုင္ေသး တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ တင္ျပလိုပါတယ္။
Gym သြားတာ၊ မနက္ထလမ္းေလွ်ာက္တာ၊ ေျပးတာ အစရွိတာေတြကို တစ္ရက္တစ္ေလနားခ်င္ေပမယ့္ မနားနုိင္ဘူး။ ေခၽြးထြက္လိုက္ရမွ၊ နွလံုးတဒိတ္ဒိတ္ခုန္တဲ့အသံကို ခံစားရျပီး ၾကြက္သားေတြကို ဆြဲဆန္ ့ ပစ္လိုက္ရမွ၊ ခႏၶာကိုယ္ကို ခိုင္းလိုက္ရမွ ေနသာထိုင္သာရွိတယ္ဆိုရင္ သင္ဟာ အားကစားစြဲမက္မႈ ျပႆနာနဲ ့ ၾကံဳေတြ ့ခံစားေနရတာ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
အားကစားလုပ္တာ နည္းလမ္းမွန္ေနရင္ အသားအေရစိုျပည္မယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေကာင္းမယ္၊ ေမာပန္း ႏြမ္းနယ္မႈေတြ၊ ႏႈံုးခ်ိမႈေတြကင္းမဲ့ျပီး အိပ္စက္ျခင္း၊ စားေသာက္ျခင္း၊ လွဳပ္ရွားသြားလာျခင္း အစရွိတာေတြ ဟန္ခ်က္ညီေနပါလိမ့္မယ္။ သို ့ေသာ္ အားကစားမွန္မွန္လုပ္ေပမယ့္ အျမဲပန္းေနမယ္၊ အာရံုေၾကာေတြ အားမရွိသလိုျဖစ္ေနမယ္၊ အသားအေရေတြမြဲေျခာက္ေနမယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ရွိသင့္တာထက္ က်ဆင္း ေနမယ္ဆိုရင္ အားကစားကိုလြန္ကဲစြာျပဳလုပ္မိေနျပီဆိုတာ ေသခ်ာသေလာက္ ရွိေနပါတယ္။
တခ်ိဳ ့လူေတြမွာ စြဲလန္းမိတဲ့အရာကို အတင္းအက်ပ္ဆက္တိုက္ျပဳလုပ္တတ္တဲ့ စိတ္ေရာဂါတစ္မ်ိဳး ရွိပါ တယ္။ Obsessive Compulsive Disorder (OCD) လို ့ေခၚပါတယ္။ ဥပမာ ခြဲစိပ္မႈခံယူထားသူတစ္ဦးကို ကၽြဲေကာသီးစားရင္ အနာက်က္ျမန္တယ္လို ့ တစ္ေယာက္က ေျပာလိုက္တာ ခြဲစိပ္ျပီးေနာက္ ၇နွစ္ေက်ာ္ ၾကာတဲ့အထိ ကၽြဲေကာသီးကို မရမက ရွာစားေနတဲ့လူကို ေတြ ့ ဖူးပါတယ္။ အဲဒီစိတ္ေရာဂါမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ထို ့အတူ အားကစားေပးရင္ ဘယ္လိုဘယ္ပံုအက်ိဳးသက္ေရာက္မယ္ဆိုတာကိုလည္းေျပာလိုက္ေရာ ေနပူပူ၊မိုးရြာရြာ မျဖစ္ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ ့ နားရက္မထားဘဲ ကစားေလေတာ့ပါေလေရာဆိုရင္လည္း အားကစား စြဲမက္မႈျပႆနာနဲ ့ ၾကံဳေတြ ့ေနတာျဖစ္ေတာ့ OCD နီးနီးပါပဲ။
ေနာက္တစ္ေယာက္ ေတြ ့ဖူးပါတယ္။ ေနာက္လမွာ မဂၤလာေဆာင္မွာမို ့ ၀ိတ္ျမန္ျမန္က်ေအာင္ တစ္ရက္ ကို (၂)ၾကိမ္ လာကစားတာပါ တဲ့။ သူက အေလးအသံုးျပဳအားကစားရတဲ့ ကာယဗလေလ့က်င့္ေရးခန္းမ ကို ေရာက္ေနတာပါ။ တစ္ရက္ကို နွစ္ၾကိမ္ ကစားမယ္ဆိုရင္ အဲဒီအတြက္ လိုအပ္တဲ့အဟာရေတြ ဓါတ္စာ ေတြကို ျဖည့္စြက္ရပါမယ္။ သုိ ့ေပမယ့္လည္း ခႏၶာကိုယ္က ၾကြက္သားဒဏ္ရာကို ျပန္ကုစားလို ့မျပီးခင္ ဆက္ကစားရင္ နာက်င္မႈေတြခံစားရတာပဲ ရွိျပီး သူလိုခ်င္တဲ့ရလာဒ္ကို ရနိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
သူတို ့တေတြဟာ ဓါတ္ပံုရိုက္ရင္လည္း စိတ္မခ်မ္းသာၾကပါဘူး။ ခႏၶာကိုယ္အခ်ိဳးအစားကို စိတ္ၾကိဳက္ မေတြ ့ၾကေတာ့ ဓါတ္ပံုမရိုက္ခ်င္ၾကပါဘူး။ ပိုကစားမိရင္ ပိုစားၾကျပီး ပိုစားမိတဲ့အတြက္ ပိုကစားၾကျပန္ ေလေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ ခႏၶာကိုယ္က မခံနုိင္ေတာ့ဘဲ ႏံႈးခ်ိေခြေခါက္သြားျပီးေတာ့ က်န္းမာေရးကေန မက်န္းမာေရး ျဖစ္သြားေစပါတယ္။ က်န္းမာေရးေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ကိုလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့စိတ္ဟာ အရက္ ေသာက္ခ်င္တဲ့စိတ္၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး စြဲတဲ့စိတ္လိုပဲ စြဲေစပါတယ္။ အခ်ိန္တန္လို ့ မကစားလိုက္ရရင္ ေနမထိ၊ထိုင္မသာျဖစ္ၾကပါတယ္။
သို ့ေသာ္ အားကစားစြဲမက္မႈျပႆနာကို စိတ္ေရာဂါလို ့ေတာ့ မသတ္မွတ္ထားပါဘူး။ ဒီစိတ္မ်ိဳးကို အျပဳအမႈနွင့္ဆက္စပ္ေနေသာစြဲမက္မႈျပႆနာ လို ့ေခၚပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီ အားကစားစြဲမက္မႈျပႆနာ
ကို ဘယ္လိုကိုင္တြယ္မလဲ။ လူေတြ အသိ၊သတိ ရွိလာေအာင္ ဘယ္လိုပညာေပးမလဲ။ ဘယ္လိုကုစား မလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ထြက္ေပၚလာပါေတာ့တယ္။
လက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ အားကစားစြဲမက္မႈျပႆနာကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ လူဦးေရရဲ ့ ၀.၃ ကေန ၀.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိက ခံစားေနရတယ္လို ့ ဒီကိစၥကို စူးစမ္္းေလ့လာေနတဲ့ အေမရိကန္၊ဖေလာ္ရီဒါက Jacksonville University က က်န္းမာေရးသုေတသီ Heather Hausenblas က ေျပာပါတယ္။ ရာခုိင္ ႏႈန္းက ေသးေသးေလးဆိုေပမယ့္ တစ္နုိင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ ့ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၀.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုတာ ရာေပါင္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ပါတယ္။
အားကစားဆိုတာ မစို ့မပို ့ေလးလုပ္ရင္လည္း က်န္းမာေရးအတြက္ မထိေရာက္သလို လြန္ကဲသြားရင္ လည္း က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ပထမ အားကစားစြဲမက္မႈျဖစ္ပါမယ္။ ဒုတိယအေနနဲ ့ အစား အစာ စြဲမက္မႈဆက္ျဖစ္ပါတယ္။ စားေပးမွ ကစားေပးနုိင္မွာကိုး။ စားေပးျပန္ေတာ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ကလည္း တက္လာျပန္ေရာ။ လံုးလည္ျခာလည္ လိုက္ေနပါလိမ့္မယ္။
သင္ဟာ အားကစားမလုပ္မိတဲ့ရက္ေတြမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အျပစ္တင္ေနမိတယ္၊ ဘယ္အစားအစာကိုပဲ စားစား၊ ကယ္လိုရီဘယ္ေလာက္ရွိတယ္၊ ၀ိတ္ဘယ္ေလာက္တက္မယ္ စသည္ျဖင့္တြက္ခ်က္ေနမယ္၊ အ၀တ္အစားေတြကို ၀တ္လိုက္၊ က်ပ္လို ့ျပန္ခၽြတ္လိုက္နဲ ့လုပ္ေနမယ္၊ ေနရထိုင္ရတာေလးပင္ေနမယ္ ဆိုရင္ သင့္ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ ့ခႏၶာကိုယ္အခ်ိဳးအစားကို မေက်နပ္လို ့ စိတ္ဓါတ္က်ေနတာပါ။
အားကစားကို လိုတာထက္ပိုလုပ္မယ္၊ နားရက္မထားဘဲလုပ္မယ္၊ မေန ့ကေလာက္ ဒီေန ့မလုပ္နုိင္ရင္ မရမက လုပ္မယ္၊ အနာခံမယ္၊ ျပီးရင္ အဟာရေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာတိုင္းျပီး မစားခ်င္လည္း အတင္း စားမယ္၊ ေနာက္ေန ့မနက္က်ေတာ့ အိပ္ယာမထခင္က ပန္းေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အားကစားစြဲမက္မႈ ျပႆနာနဲ ့ ၾကံဳေတြ ့ေနရျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
တန္ေဆး၊လြန္ေဘးပါ။ က်န္းမာေရးအတြက္ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားအားကစားကို ခႏၶာကိုယ္က ခံနုိင္ရည္ ရွိသေလာက္ ခ်င့္ခ်ိန္ကစားတတ္ဖို ့ လိုအပ္ပါေၾကာင္း ေလ့လာေရးသား တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
Lashio News Diary
https://www.facebook.com/LNDLashio/
