ကြၽန္မတို႔ဆရာဝန္ေတြဟာ လူနာအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေရာဂါအဖံုဖံုကို တစ္ေန႔တစ္မ်ဳိးမ႐ိုးရေအာင္ ကုသမႈေတြ ေပးေနၾက ပါတယ္။ ကုသမႈ ဆိုတာ ေဆးတိုက္၊ ေဆးထိုးတာ၊ ခြဲစိတ္တာ၊ အသံလိႈင္းနဲ႔ ကုသတာ၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ေပးတာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာ၊ ႏွစ္သိမ့္ ေဆြးေႏြးအႀကံေပးတာစသည္ျဖင့္ အမ်ား ႀကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ ေဆးတိုက္၊ ေဆးထုိးတာအေၾကာင္းေျပာမယ္ဆုိရင္ ''ေဆး''ဆိုတာ ပါလာတာေပါ့။
ကြၽန္မတုိ႔ဗမာလူမ်ဳိးေတြဟာ ဆရာဝန္ ဆီသြားရင္ေဆးထုိးမွႀကိဳက္ၾကပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆးထုိးမေပးတဲ့ ဆရာဝန္ဆို မႀကိဳက္ၾကပါဘူး။ ေသာက္ေဆးဆုိရင္လည္း မ်ားမ်ားေပးမွႀကိဳက္ၾကပါတယ္။ေဆးတစ္မ်ဳိး၊ ႏွစ္မ်ဳိးေပးတဲ့ဆရာ ဝန္နဲ႔ ေဆးငါးမ်ဳိးအထက္ေပးတဲ့ဆရာဝန္ ဘယ္သူ႔ကိုႀကိဳက္ သလဲလို႔ အခ်င္းခ်င္း ေမးၾကည့္ပါ။ေဆးငါးမ်ဳိး၊ ဆယ္မ်ဳိးေပးတာကုိ ပိုၿပီးႏွစ္သက္တဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔တုိင္းျပည္မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅ဝ ဝန္းက်င္ကတည္းက ေဆးထုတ္တာ 'ဘီပီအိုင္'' ေဆးဝါး စက္႐ံုေပါ့။ အားေဆးဆုိ ဘားပလက္၊ ဗုိက္တာဇံု၊ ဖ်ဴရာမင္းဘီစီ၊ အကိုက္ အခဲေပ်ာက္ ေဆးဆုိ ပါရာစီတေမာ့၊ ရင္က်ပ္ ေပ်ာက္ေဆးဆုိ အမိုင္ႏုိ၊ ႏွာေစးေပ်ာက္ ေဆးဆိုရင္ ဘာမီတြန္၊ ဗိုက္နာေပ်ာက္ေဆး ဆို ဂ်ဲလမက္ အစရွိတဲ့ ေဆးေတြဟာ အခုထိ ေရပန္းစားၿပီး အားထား ေနၾကရပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔အားလံုး ''ဘီပီအုိင္''ေဆးနဲ႔ပဲ လူျဖစ္ လာတာမို႔လား။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၃ဝ ေလာက္ကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားက တင္သြင္းတဲ့ ေဆးက အင္မတန္ရွား ပါတယ္။ ပဋိဇီဝ ေဆးဆိုရင္ ယူနီဆက္ကသြင္းတဲ့ ပင္ဗီြတို႔၊ အမ္ပန္စလင္တုိ႔ ေလာက္ပဲ ရွိတာပါ။ ဒီလုိနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ့ ကြၽန္မ တို႔လူဦးေရကလည္းမ်ားလာ၊ ကုန္သြယ္မႈကလည္း တိုးတက္လာဆိုေတာ့ အိမ္နီး ခ်င္းႏုိင္ငံ ေတြက တင္သြင္းတဲ့ေဆးေတြက ပိုၿပီးမ်ားျပား လာပါတယ္။ အဲဒါေတြကိုပဲ အဓိက အားထား လာၾကရပါတယ္။ ေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိးအတြက္ ကာမိဖို႔ ေဆးေတြမ်ဳိးစံုေအာင္ လုိက္ထုတ္ဖုိ႔ ကလည္း မလြယ္ဘဲကုိး။
ကြၽန္မတို႔လုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲတုိင္းျပည္မေျပာနဲ႔ ခ်မ္းသာတယ္ဆုိတဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးတိုင္းျပည္ မ်ားေတာင္ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံက ထုတ္တဲ့ေဆးပဲ သံုးေနၾကရတာေလ။ အဲဒီေတာ့ေဆးေတြကို ေဆးကုမၸဏီ အမ်ားႀကီးက အၿပိဳင္အဆုိင္ထုတ္ၿပီး ေစ်းကြက္လုလာၾကတာေပါ့။ ဒီေဆးကို ေနာက္ဆံုးလူနာဆီ ၫႊန္းေပးသူကေတာ့ ဆရာဝန္ပဲေပါ့။ ဒီလုိဆုိရင္ကြၽန္မတုိ႔ဆရာဝန္ေတြက ေရာဂါတစ္ခု အတြက္ ေဆးေပး မယ္ဆိုရင္ ဘယ္အခ်က္ေတြကို ၾကည့္ၿပီး ေရြးၾကပါသလဲ။
ဥပမာ- အသက္ ၅ဝ အရြယ္ရွိ ခပ္ဝဝ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွင္ကို ''မက္ေဖာ္မင္'' ဆုိတဲ့ ေဆးၫႊန္းၿပီဆုိၾကပါစုိ႔။ ဘယ္ေဆး ကုမၸဏီက ထုတ္တဲ့ ''မက္ေဖာ္မင္'' ကုိေသာက္ခိုင္းမွာလဲ။ အခုေစ်းကြက္ထဲမွာ ''မက္ေဖာ္မင္'' ကုိလိုက္ရွာၾကည့္ပါ။ အနည္းဆံုးေဆးကုမၸဏီ အမ်ဳိးအစား ၅ဝ ေလာက္ကထုတ္တဲ့ ''မက္ ေဖာ္မင္''ေတြ ရွိပါတယ္။အိႏၵိယႏုိင္ငံထုတ္၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထုတ္၊ ထုိင္းႏုိင္ငံထုတ္၊ ဗီယက္ နမ္ႏုိင္ငံထုတ္၊ မေလးရွားႏုိင္ငံထုတ္၊ တုိင္ဝမ္ ထုတ္၊ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံထုတ္ စသည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံ အမ်ဳိးမ်ဳိးကထုတ္တာေတြ ေတြ႕ရမွာပါ။ အခ်ဳိ႕ေဆးေတြက တရားဝင္လမ္းေၾကာင္းက တင္သြင္းတာ ျဖစ္သလုိ ေအာက္လမ္းလို႔ ေျပာၾကတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကဝင္တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံက ထုတ္တာကို ေရြးမွာလဲ။ ဂ်ာမနီထုတ္တာပဲ ေကာင္းတာလား။ အရည္အေသြးျပည့္ဝ တာလား။ အဂၤလန္လုိခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံေတာင္ အိႏၵိယကတင္သြင္းတဲ့ ေဆးသံုးတာဆုိေတာ့ ကြၽန္မတို႔လည္း သံုးသင့္တာေပါ့။ အိႏၵိယ တစ္ႏုိင္ငံကပဲထုတ္တဲ့ ''မက္ေဖာ္မင္''ေတာင္အမ်ဳိး ၂ဝ ေလာက္ရွိတာ။ ဘယ္ဟာကို ေသာက္မွာလဲ။ FDA လို႔ေခၚတဲ့ အစား အေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရးအဖြဲ႕က ခြင့္ျပဳထားတဲ့ေဆးကိုပဲ ေရြးတာအေကာင္းဆံုး ျဖစ္မွာေပါ့။ ကုိယ္ျမင္ႏုိင္တာက ပါကင္အေန အထား၊ ထုတ္လုပ္တဲ့ေန႔စြဲ၊ ရက္လြန္တဲ့ ေန႔စြဲပဲ ရွိတာေလ။
ပါကင္အျမင္အရ ေဆးထဲမွာ ၅ဝဝ မီလီဂရမ္ပါမယ္လုိ႔ ေရးထားတာ အဲဒီအတိုင္းပဲ ယံုရမွာေပါ့။ အျခားဘာမ်ားၾကည့္ႏုိင္မွာ မုိ႔လဲ။ အခ်ဳိ႕ကလည္း မိတ္ေဆြေတြက ဒီကုမၸဏီက ထုတ္တာ ေကာင္းတယ္လုိ႔ ၫႊန္းရင္ေသာက္လုိက္တာပါပဲ။ ေစ်းႀကီးတဲ့ အမ်ဳိးအစားဟာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းအျပည့္အဝ ပါလား။ နာမည္ႀကီးကုမၸဏီကထုတ္တဲ့ ''ဘရင္း ဒက္''ဆုိရင္ေရာ စိတ္ခ်ရပါသလား။ကြၽန္မတုိ႔ ဆရာဝန္ေတြေရာ ရာႏႈန္းျပည့္အရည္အေသြး ျပည့္ဝတဲ့ေဆးကို တကယ္ေရြးႏုိင္ၾကပါ သလား။ ဘယ္လုိအခ်က္ေတြေပၚမူတည္ၿပီး ေရြးပါသလဲ။ ''ကုိယ္ေစာင့္နတ္သာအသိဆံုး'' ျဖစ္မွာပါ။
ေမ ၁၆ ရက္က ထုတ္တဲ့ ဟိႏၵဴသတင္းစာ မွာပါတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြဟာ ကြၽန္မတို႔ အားလံုးအတြက္ သိသင့္တာေတြ ျဖစ္လို႔ ျပန္လည္တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။ သူတို႔ စစ္ေဆး ထားတဲ့ ေဆးကုမၸဏီေတြဟာလည္း ကြၽန္မတို႔တုိင္းျပည္မွာလည္း ေပၚျပဴလာျဖစ္ေနတာမုိ႔လုိ႔ နာမည္အျပည့္ အစံုကို မေဖာ္ျပလုိပါ။
အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ ၂ဝ၁၄ မွ ၂ဝ၁၆ အထိ သူတို႔တိုင္းျပည္တစ္ခုလံုးမွာ သံုးေနတဲ့ေဆးအမ်ဳိးေပါင္း ၅ဝဝဝဝ နီးပါးကို စမ္းသပ္ စစ္ေဆးၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆး ၁၃ မ်ဳိးမွာေတာ့ ေဆးနာမည္နဲ႔ အထဲကပါဝင္မႈက မတူညီပါ။ ေဆး ၁၈၅ဝ မ်ဳိး စမ္းသပ္မႈျပဳလုပ္ ေသာ ေဆးအမ်ဳိးအားလံုး၏ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာေတာ့ အရည္အေသြးျပည့္ဝျခင္း မရွိပါတဲ့။
''ပီ''နဲ႔စတဲ့ေဆးကုမၸဏီက ထုတ္တဲ့ေဆးေတြကိုစမ္းၾကည့္တဲ့အခါ ၅၆ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အရည္အေသြးမ မီပါ။ အျခားနာမည္ႀကီး ေဆးကုမၸဏီေတြျဖစ္တဲ့ ''စီ''နဲ႔စတဲ့ ေဆး ကုမၸဏီကထုတ္တဲ့ ေဆး ၂၃ မ်ဳိး၊ ''ဒီ''နဲ႔စတဲ့ ေဆးကုမၸဏီကထုတ္တဲ့ ေဆးကိုးမ်ဳိး၊ ''ဇက္'' နဲ႔စတဲ့ ေဆးကုမၸဏီကထုတ္တဲ့ ေဆးေျခာက္ မ်ဳိးမွာလည္းေဆးေတြက အရည္အေသြး မျပည့္ဝဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ေဆးအမ်ဳိးအစား နာမည္ေတာ့ ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိပါဘူး။ ဒီေဆး ကုမၸဏီေတြက သူတို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ FDA လုိ႔ေခၚတဲ့ အစားအေသာက္ ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ ကဲေရးအဖြဲ႕ကိုတင္ျပတဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ အရည္အေသြးျပည့္မီ ေၾကာင္း စမ္းသပ္ ၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲတုိင္းျပည္ေတြမွာ အမ်ားျပည္သူ တတ္ႏုိင္တဲ့ေစ်းနဲ႔ ေရာင္းခ်ႏိုင္တဲ့ေဆးျဖစ္ သင့္ပါတယ္။ ေဆးတစ္ခု ထုတ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ကုန္ၾကမ္းကအစျပဳၿပီး ေနာက္ဆံုးကုန္ေခ်ာ ျဖစ္တဲ့ ေဆးလံုးေလး ျဖစ္လာေအာင္ အဆင့္ ဆင့္ျဖတ္သန္းရပါတယ္။ ကုန္ၾကမ္းကို ဘယ္ဓာတုပစၥည္းနဲ႔ ေရာရင္ အစာ အိမ္ထဲမွာ အာနိသင္ျပႏုိင္မလား။ ေရရွည္ခံေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မွာလဲ။ ပါကင္ထုပ္ရင္ ဘယ္လို လုပ္မွာလဲ။ ေဆးလံုးနဲ႔ အလင္းေရာင္ တိုက္႐ိုက္ေတြ႕ရင္ အာနိသင္ေလ်ာ့မွာလား။
ေဆးဘူးထဲမွာ ေရေငြ႕ မပ်ံေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မွာလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ အေျခခံေပါ့။ ၿပီးေတာ့မွ ကုိယ့္ ကုမၸဏီ ထုတ္တဲ့ေဆးနဲ႔ သူ႔ကုမၸဏီထုတ္ တဲ့ေဆး အၿပိဳင္အဆုိင္ ေရာင္းတာကေတာ့ ေစ်းကြက္ လုၾက တာေပါ့။ အဲဒီမွာ ယိုေပါက္၊ ဟာေပါက္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္လာၾကတာေပါ့။ အေကာင္းဆံုး ကေတာ့ ေဆးေတြရဲ႕ အရည္အေသြးကုိ ပံုမွန္လည္းစစ္ေန၊ လွ်ပ္တစ္ျပက္လည္း စစ္ေနသင့္ပါတယ္။ အရည္ အေသြးမျပည့္ဘူး ဆုိရင္လည္း အေရးယူ သင့္ပါတယ္။ ဒီလုိဆိုရင္ ကြၽန္မတို႔ေတြ လက္လွမ္း မီတဲ့ေဆး၊ စံခ်ိန္စံႏႈန္းျပည့္ဝတဲ့ ေဆးေတြကို စိတ္ခ်လက္ခ် သံုးစြဲႏုိင္ မွာျဖစ္ ပါတယ္။ ။
ေဆာင္းပါးရွင္- ေဒါက္တာ ခင္ျဖဴျပာ
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/pg/mwdmedia
