ေႏြအပူဒဏ္ကာကြယ္ဘို႔ရာ အရိပ္ထဲမွာသာေနပါ။ နားႏိုင္သမွ် နားေနပါ။ အိမ္ထဲ-ေက်ာင္းထဲ-ရံုထဲ-ရံုးထဲမွာသာေနပါ။ ျပင္းထန္တဲ့အလုပ္မ်ိဳးေတြ ေရွာင္ထားပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အဲယားကြန္နဲ႔ ေနပါ။ အျပင္မွာအလုပ္လုပ္ရရင္ အရိပ္ခိုတာ မၾကာခဏလုပ္ပါ။ ေနနဲ႔ေတြ႔ခ်ိန္ နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္လုပ္ပါ။ အျပင္ထြက္စရာရွိရင္ ျပင္ဆင္ပါ။ ခ်ည္ထည္ လက္ရွည္ဝတ္ပါ။ အနက္ေရာင္မသင့္ပါ။ ထီး၊ ဦးထုပ္၊ ခေမာက္ ေဆာင္းပါ။ ေနကာမ်က္မွန္တပ္ပါ။
ေရယူသြားပါ။ ေရကို ေအးေနေအာင္စီမံပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ေလေအးစက္ပါယာဥ္သံုးပါ။ ေရပန္း-ျဖန္းစရာသံုးႏိုင္ပါတယ္။ ေရ တေနကုန္ေသာက္ပါ။ မဆာလည္းေသာက္ပါ။ ဆာလာျပီဆိုတာ ေရနဲ႔ ဓါတ္ဆား ခမ္းလာလို႔ျဖစ္တယ္။ ORS ဓါတ္ဆားထုပ္ ေသာက္ပါ။ သိပ္္ေအးတဲ့အရည္ကို မေသာက္ပါနဲ႔။ အစာအိမ္ၾကြက္တက္သလို ျဖစ္ေစႏိုင္လို႔ပါ။
အနာသက္သာေဆးေတြနဲ႔ ဝမ္းႏုပ္ေဆးေတြကို သိပ္လိုမွသာေသာက္ပါ။ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြက ေခြ်းထြက္ေစတာ သတိထားပါ။ ေရဓါတ္နည္းေစတယ္။ အပူဒဏ္ခံရရင္ဘာေတြျဖစ္လာမလဲ၊ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ သိထားပါ။ သူမ်ားျဖစ္ရင္ အကူအညီေပးပါ။ Heat stroke အပူဒဏ္ဘယ္လိုခံမလဲစာေရးထားပါတယ္။
အေရျပားေျခာက္ေနရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ
အေၾကာင္းခံေဆးဝါးေတြဆိုရင္ ေဆးျဖတ္တာနဲ႔ သက္သာလာမယ္။ Emollient ေဆး ေန႔စဥ္သံုးပါ။ Moisturizer စနစ္တက်သံုးပါ။ အေပ်ာ့စားေတြက Cetaphil lotion, Lubriderm lotion နဲ႔ AmLactin 12% lotion ေဆးေတြ သံုးႏိုင္တယ္။ အျပင္းစားေတြက Vaseline နဲ႔ Aquaphor ေတြျဖစ္တယ္။ Vaseline တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္လိမ္းပါ။ Moisturizer နဲ႔ Foundation ေတြဟာ Sunscreen SPF 15 အနည္းဆံုးရွိသင့္တယ္။ ေနေကာင္းေကာင္း ထြက္ေနခ်ိန္ေတြ ေနေရာင္နဲ႔ ထိေတြ႔တာကို ေရွာင္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ပါ။ ေရဟာ လူ႔အသက္ျဖစ္တယ္။ အေရျပားရဲ႕အသက္လည္း ျဖစ္တယ္။ အစိုဓါတ္က ေအာက္ကေနအထက္ကို လာရတာ ျဖစ္တယ္။ ေရဓါတ္နည္းရင္ အေရျပား ေျခာက္ေသြ႔ေနလို႔ Moisturize သံုးရတယ္။ အဲတာေတြနဲ႔ မရေသးရင္ စတီရြိဳက္ပါတဲ့လိမ္းေဆးေတြသံုးႏိုင္တယ္။ Hydrocortisone 1% cream အေပ်ာ့စား၊ Pramosone 2.5% cream အေပ်ာ့စား၊ Triamcinolone 0.1% cream အလတ္စား၊ Clobetasol 0.05% cream အျပင္းစားေတြျဖစ္တယ္။ စတီရြိဳက္ေဆးေတြက တာရွည္သံုးရင္ အေရျပားကို ပါးေစတယ္။
ယားရင္ Diphenhydramine (Benadryl), hydroxyzine (Vistaril, Atarax), Loratidine (Claritin) နဲ႔ Cetirizine ေတြ ေသာက္ႏိုင္တယ္။ အထူး Moisturizers ေတြကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ လက္တစ္အက္စစ္ပါတဲ့ (Amlactin, Lac-Hydrin) နဲ႔ ယူရီယာပါတဲ့ (Urix or Carmol) ေတြျဖစ္တယ္။ ေရေမႊးမပါတာက ေကာင္းတယ္။
Calamine lotion လိမ္းေဆးက အေရျပားမွာအေနရခက္တာေတြကို သက္သာေဆးတယ္။ ယားတာသက္သာမယ္။ အင္းဆက္လို အေကာင္ကိုက္တာ သက္သာမယ္။ ေဆးနဲ႔မတည့္သူက မသံုးရပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္၊ ကေလး ႏို႔တိုက္ေနခ်ိန္ေတြမွာ မသံုးရပါ။ မ်က္စိထဲမဝင္ရ။ အေရျပားႏုကိုမလိမ္းရပါ။ ၆ လေအာက္ကေလးေတြကို မသံုးရပါ။ ေဆးနဲ႔မတည့္ရင္ ေဆးလိမ္းရာမွာ နီရဲျပီး ယားလာမယ္။ သိပ္ဆိုးရင္ အသက္ရွဴခက္တာျဖစ္မယ္။
ေရေအးနဲ႔သာ ေရခ်ိဳးပါ။ အဝတ္အစား ေခ်ာင္ခ်ိတာနဲ႔ ခ်ည္ထည္သာ ဝတ္ဆင္ပါ။ အသက္ၾကီးသူေတြ ပိုသတိထားပါ။ အရက္မေသာက္ပါနဲ႔။ မိုးေလဝသသတင္း နားေထာင္ေနပါ။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ။ ဆပ္ျပာ အေပ်ာ့စားသံုးပါ။ ဥပမာ Dove soapless cleanser, Aveeno cleanser, Cetaphil cleanser ေတြျဖစ္တယ္။ အစားအေသာက္ လံုေလာက္ မွ်တေအာင္ စားသံုးရမယ္။ အိုမီဂါ သရီးနဲ႔ ဗီတာမင္ (ေအ) ေကာင္းတယ္။ သနပ္ခါးစစ္စစ္ထက္ ေကာင္းတာ မရွိပါ။ သခြါးသီးလို အသီးအႏွံေတြက ေၾကာ္ျငာေကာင္းေကာင္း တံဆိပ္လွလွေလးေတြနဲ႔ ေစ်းၾကီးၾကီးေပးရတာေတြထက္ အစစ္ကိုသာသံုးပါ။
ေနကလည္း ဆူေနေအာင္ပူ၊ လူသံုးစရာ ေသာက္စရာ ေရကရွား၊ သဘာဝတရားကေပးထားတဲ့ ေအးစရာေတြရွာပါ။ အမိုးမွာထန္းရြက္၊ လက္ျဖစ္ဝါး၊ ၾကမ္းၾကားကေလ၊ ဗူးခါးေရ၊ စိတ္အေန ေအးေဆးပါေစ။ ဓါတ္ဆားေရ မွီဝဲပါေလ။ ကံတရား အားကိုးႏိုင္ၾကေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
