၁။ ဆရာ မဂၤလာပါရွင့္ က်မ အသက္ ၂၄ ပါရွင့့္ က်မ ဓာတ္မတည့္ေသာ mistine မွ ႏႈတ္ခမ္းနီကို ဆိုးမိပါသျဖင့္ allergic ျဖစ္ေနရပါတယ္။ ေက်းဇူးျပဳ၍ အျမန္ဆံုးေပ်ာက္ကင္းႏိုင္မဲ့ေဆးကို ေျဖၾကားေပးပါဦးရွင္။ နႈတ္ခမ္းတခုတည္းေရာင္ရမ္းျပီး အဖုေသးေလးေတျဖစ္ေနတာပါ။ mistine နဲ႔မတည့္တာ ၾကာပါျပီဆရာ။ ခဏခဏျဖစ္လို႔ လံုးဝမသံုးပဲေရွာင္ထားတာပါ။ အခု သတိမထားမိပဲျပန္ဆိုးမိလို႔ ျပန္ျဖစ္ရတာပါရွင့္။
၂။ ဆရာရွင့္ သမီးရိုေသစြာ စာေရးလိုက္ပါတယ္။ အသက္က ၂၇ ႏွစ္ပါ။ သားဦး ကိုယ္ဝန္လြယ္ထားပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္က (၆) လရွိပါၿပီ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနက အိမ္မွာေနရင္း မ်က္ႏွာကို ေရႊသြင္းတာ လုပ္မိပါတယ္။ cream ေလးကိုလိမ္းၿပီး ေျခာက္ရင္ ခြာလိုက္ရတာမ်ိဳးပါ။ ေနာက္ေန႔ မနက္က် မ်က္ႏွာတစ္ခုပဲ ေဆးထိတဲ့ေနရာေတြပဲ နီၿပီး ေယာင္လာပါတယ္။ အေရးေပၚ ဌာနသြားျပေတာ့ တာဝန္က် ဆရာဝန္မွ သက္ဆိုင္ရာ OG ဆရာဝန္ကို ဖုန္းနဲ႔ treatment ေပးခိုင္းပါတယ္။ အခု Cetrine 10 mg တစ္မ်ိဳးပဲ ေသာက္ခိုင္းတယ္။ ေရခဲကပ္ခိုင္းပါတယ္။ Calamine lotion B.P နဲ႔သနပ္ခါး ပါးပါးေလးလိမ္း ခိုင္းပါတယ္ ဆရာ။ ျဖစ္တာ ၂ ရက္ရွိသြားၿပီဆရာ။ အေရာင္မက်ေသးပါ။ Dexa ေသာက္လို႔ရပါ သလားရွင့္။ ေလးစားစြာျဖင့္။
မတည့္အတူေနလို႔အရင္က ေခါင္းစဥ္ေပးတယ္။ အခုေတာ့ မတည့္တဲ့ဧည့္လို႔ျပင္ရမလို။ မတည့္တဲ့အရာေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးတာကေတာ့ ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မတည့္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးဟာ အေကာင္းအဆိုး ဒြန္တြဲေနတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ေဆးမွာမဆို ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ အနည္းနဲ႔အမ်ားရွိၾကတယ္။ အဲဒါေတြထဲမွာ အလာဂ်ီဆိုတာက တခုပါ။
Allergic rhinitis ႏွာရည္ေတြ တယိုယိုျဖစ္ေနတာ။ ပန္းနာေရာဂါ၊ ႏွင္းခူနာ၊ မတည့္ျခင္းေပါင္းစံု (ပန္းနာ + ႏွင္းခူးနာ + ႏွာရည္ယို) အတူတြဲ ျဖစ္ေနတာ ဆိုျပီးရွိပါတယ္။ သန္း-မွက္-ေလွးစတဲ့ အင္းဆက္ကိုက္ခံရတာ၊ ခ်ိတ္သံေကာင္ ရွိတာ၊ ပန္း-ျမက္-သစ္ပင္-ေပါင္းပင္ေတြရဲ႕ဝတ္မံႈေတြ၊ (ဖန္းဂတ္စ္)၊ ေၾကာင္၊ ေခြးေတြဟာလည္း အလာဂ်ီရေစတဲ့အရာေတြပါဘဲ။ အစားအေသာက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာကို အလာဂ်ီအမ်ိဳးအစား (၁)လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ပင္လယ္စာ၊ ႏြားႏို႔၊ ဥ၊ ငါး၊ အေစ့အဆံ၊ အခ်ဥ္သီး၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးေတြပါတယ္။ အသားေတြကသာ အလာဂ်ီရေစတာ မဟုတ္ဘူး။
မတည့္တာတခုခု ကိုယ္ခႏၶာထဲဝင္လာရင္ လူကေန သူ႔ကို တန္ျပန္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ အင္တီေဘာ္ဒီဆိုတဲ့ IgE အလိုလို ထြက္လာတယ္။ သူ႔လူနဲ႔ ကိုယ့္လူ ရန္ျဖစ္-စစ္ခင္း ၾကတာကို အလာဂ်ီလို႔ ေခၚလိုက္တာပါဘဲ။ ႏွာရည္ေတြထြက္၊ ယားယံ၊ မ်က္လံုးေတြနီရဲ၊ အေရျပား အဖုအပိန္႔ထြက္၊ ဝမ္းပ်က္၊ စတာေတြ တခုျဖစ္ျဖစ္ အကုန္ျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္လာမယ္။
ထပ္မျဖစ္ေအာင္ ဘာကိုမတည့္တာလည္းဆိုတာ သိဘို႔လိုတယ္။ အမ်ားစုလူနာေတြက ဘာကိုမတည့္ ျဖစ္ေနတာကို မသိၾကပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့လူေတြ ထပ္ျဖစ္ေနရတာေပါ့။ မတည့္ဘူးထင္တာကို ေသျခာေအာင္၊ အတိအက် သိေအာင္လုပ္တဲ့နည္းကေတာ့ Desensitization ေသြးစမ္းနည္းနဲ႔ အေရျပားစမ္းနည္းဆိုျပီး ရွိပါတယ္။ ကရိကထ အေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးလုပ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းမရွိရင္ ကုိယ့္အား ကိုယ္ကိုးရပါလိမ့္မယ္။ ငါ ဘာနဲ႔ တကယ္မတည့္တာလဲ စနစ္တက် ဆန္းစစ္-ေရြးထုတ္-ေရွာင္က်ဥ္ပါေလ။ မည္းမည္းျမင္တိုင္းေတာ့ တေစၧမမွတ္ေလနဲ႔။ သံုးပံုတပံုေလာက္က အစားတမ်ိဳးမ်ိဳး ေရွာင္ေနၾကတယ္လို႔ေျပာႏိုင္ေပမဲ့ တကယ္မတည့္တာကေတာ့ ၃% ေလာက္သာ ရွိတယ္လို႔ သုေတသန လုပ္ေတာ့ ေတြ႔ပါတယ္။
ဗမာလူမ်ိဳးပီပီ ခန္႔မွန္းတာကို လြယ္လြယ္ၾကီး လုပ္တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထင္တယ္။ ဒါမ်ားလား မသိ။ ေဘးကေန ေစတနာေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ဟိုဟာက မတည့္ဘူးေအ့။ ဒီဟာကို မစားနဲ႔ကြ။ ဒီလိုနဲ႔ ေရွာင္လိုက္ရတာမ်ား စားစရာကို မရွိေတာ့ဘူး။ အသားေၾကာင့္ထင္လို႔ ဗက္ဂ်ီလုပ္လိုက္ရတဲ့အျဖစ္က ဒါ့ေၾကာင့္ေပါ့။ အမွန္က မတည့္တာ တမ်ိဳးထည္းသာ ျဖစ္ေလ့ရွိတာပါ။ တမ်ိဳးထဲကမွ တမ်ိဳးကမတည့္တာ။ ေခါင္းရွဳတ္မသြားနဲ႔။ ဟင္းတခြက္ ခ်က္ရင္ အမယ္မ်ိဳးစံု ထည့္ခ်က္ရတယ္မဟုတ္လား။ အဲဒီထဲက နံနံပင္ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ၾကက္သြန္နီ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ကိုယ္နဲ႔မသင့္တာက တခုခုတည္းျဖစ္မွာပါ။
အသံုးအေဆာင္ေတြမွာလည္း အဲလိုဘဲ။ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္တခုမွာ အမယ္စံုထည့္ လုပ္ထားတာကိုး။ ေမႊးေအာင္လုပ္တဲ့ ဓါတုပစၥည္းေလးတခုေၾကာင့္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္နဲ႔ မတည့္တာျဖစ္ေစတယ္။ အလွအပသံုး ပစၥည္းေတြ၊ ေန႔စဥ္သံုး ပစၥည္းေတြထဲက တမယ္မယ္ကေန ကိုယ္နဲ႔မသင့္တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေဆာင္ရန္ကေတာ့ အင္တီ-ဟစ္စ္တမင္းေဆးမ်ားပါဘဲ။ Allergy ျဖစ္ရင္ ေသြးျဖဴဥတမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Basophil ကေန Histamine ထုတ္ေပးတယ္။ ဒါကို ဆန္႔က်င္တဲ့ေဆးေပါ့။ ဘာမီတြန္လိုေဆးေတြကို လူတိုင္းေလာက္ သိေနၾကျပီ။ အေရးေပၚလိုရင္ ထိုးဘို႔ ထိုးေဆး၊ လိမ္းေဆး၊ ရွဴေဆးနဲ႔ မ်က္စဥ္းေတာင္ရွိပါတယ္။ အင္တီ-ဟစ္စ္တမင္းေတြဟာ အိပ္ခ်င္၊ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္စိျမင္ေဝဝါး၊ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ အာေျခာက္၊ ေခါင္းမူး၊ ဆီးသြားရခက္၊ ေခါင္းမၾကည္မလင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေဘးထြက္ မေကာင္းက်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ ခုေခတ္မွာေတာ့ အိပ္ခ်င္ေစျခင္း မရွိတဲ့ ဒုတိယ၊ တတိယမ်ိဳးဆက္ဆိုတာေတြ ေပၚလာပါျပီ။ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြက တယ္ေတာ္ၾကတာကိုး။
Alimemazine, Chlorphenamine, Clemastine, Cyproheptadine, Hydroxyzine, Promethazine ဆိုတာေတြ ျဖစ္ေနရင္ သိပ္အေကာင္းၾကီး မဟုတ္ေသးဘူး။ အိပ္ခ်င္တယ္။ အလုပ္လုပ္စရာမရွိေအာင္ ကံေကာင္းသူမ်ား ဆိုရင္ေတာ့ အံကိုက္ဘဲ။ Acrivastine, Cetirizine, Desloratadine Loratadine, Mizolastine ေတြကေတာ့ အိပ္ခ်င္ေစျခင္းမရွိတဲ့ ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္မို႔ ပိုေကာင္းတယ္။
Cetirizine ကို ေဆာင္ထားပါ။ စားေဆး၊ ေသာက္ေဆး။ 5 mg, 10 mg ဆိုျပီးလာတယ္။ အသက္ ၆ ႏွစ္အထက္ဆိုရင္ တေန႔ တျပား။ အစာနဲ႔နီးမွ ေဝးမွ ဆိုတာ မရွိဘူး။ ေရာဂါျပင္းရင္ေတာ့ ပိုေသာက္ရမယ္ေပါ့။ တေန႔ကို ႏွစ္ခါ ခြဲေသာက္ ရတယ္။ အသက္ငယ္ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အလိုက္ ေလွ်ာ့ေသာက္ရမယ္။ ေဆးဆိုတာ ကုိယ္အေလးအခ်ိန္နဲ႔ ေပးရတာ။ ဇာတာသက္ၾကည့္ေပးတာ မဟုတ္ပါ။
ပုရြက္ဆိတ္ကိုက္ရင္၊ ျခင္ကိုက္ရင္ လိမ္းဘို႔ အင္တီ-ဟစ္တမင္းပါတဲ့လိမ္းေဆးလည္း သံုးႏိုင္သလို၊ Lidocaine 2% ထံုေဆးပါတဲ့ Spray နဲ႔ Cream ႏွစ္မ်ိဳး အတူတူဘဲ။ Calamine Lotion က ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ယူပစ္သလို၊ အနာ-အယား သက္သာသြားမယ္။
အလွအပသံုး ေကာ့စ္မက္တစ္ေတြကို ေရွာင္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ပါ။ သဘာဝပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ သနပ္ခါး၊ နံ႔သာျဖဴ၊ နံ႔သာနီ၊ ကရမက္ထက္ မက္စရာ မရွိပါ။ အသစ္ေတြ ဘယ္လို ဆန္းဆန္း၊ အေကာင္းစားလို႔ ဘယ္လိုၾကြားၾကြား၊ သဘာဝ၊ ရိုးရာ၊ ထံုးစံမဟုတ္တာ မွန္သမွ် ေမးခြန္းထုတ္ခံေနၾကရပါျပီ။
မိဘမ်ိဳးရိုး လိုက္တတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေမ-အေဖကို ေရြးျပီးမွ အမ်ိဳးေတာ္ၾကေပေတာ့။ ငယ္တံုးက မတည့္ေပမဲ့ ၾကီးလာေတာ့ ေရွာင္စရာ မလိုေတာ့တာလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ လူၾကီးမ်ား ဒီေနရာမွာ ကံေကာင္းတယ္ေနာ္။ စက္ရံုေတြ ေပါတဲ့ေနရာ၊ လူေတြရွဳတ္တဲ့ ျမိဳ႕ၾကီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္တယ္။ ေတာသူ-ေတာင္သားေတြက ဒီတခ်က္မွာ စားတယ္။ ေယာက္်ားေလးမ်ားက မိန္းကေလးေတြထက္ အျဖစ္မ်ားသတဲ့။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဂုဏ္ယူၾကပါေလ။ ဒါေပမဲ့ အလာဂ်ီ အေၾကာင္းေမးတာက အမ်ိဳးသမီးေတြခ်ည္း ျဖစ္ေနတာမို႔ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးေတြ သုေတသနလုပ္တဲ့အထဲ ပါသြားၾကပံုမရဘူး။ ယားယံတာကိုျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္ကို ရွာႏိုင္-ေရွာင္ႏိုင္ရင္ ေပ်ာက္မွာပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
