အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္ ေဟာက္သံထြက္တာဟာ အသက္ရွဴရာမွာသံုးရတဲ့ အရာေတြ တုန္ခါလို႔ ျဖစ္တာပါ။ ဝင္ရတဲ့ေလကို ဆို႔ေနတာမို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုးတိုးကေန နားၾကားမခံႏိုင္ေလာက္ေအာင္အထိ က်ယ္ေလာင္တတ္တယ္။ (ယူျဗဴလာ) ဆိုတာနဲ႔ အာေခါင္ေပ်ာ့ေတြနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ ပါးစပ္ပိတ္ရင္း ေဟာက္တဲ့ျပႆနာက လွ်ာမွာရွိႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္ဟရင္း ေဟာက္တဲ့ ျပႆနာက လည္ေခ်ာင္းမွာရွိႏိုင္တယ္။
လူၾကီးေတြထဲမွာ ၃ဝ ကေန ၅ဝ ရာႏွဳန္းျဖစ္တယ္။ အီတလီမွာ ၅၇၁၃ ေယာက္ကို စမ္းေတာ့ ေယာက္်ား ၂၄% နဲ႔ မိန္းမ ၁၃႕၈% မွာ ျဖစ္တာ သိရတယ္။ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ Chest journal ကေျပာတာက ၂၆% ခံစားေနရတယ္တဲ့။အသက္ၾကီးရင္ ပိုျဖစ္ၾကတယ္။
• အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္ လည္ေခ်ာင္းပိတ္ဖို႔ အားနည္းလို႔၊
• ေမးရိုး အေနမက်တာမို႔ ၾကြက္သားေတြ တင္းေနလို႔၊
• လည္ေခ်ာင္းမွာ အဆီစုေနလို႔၊
• ႏွာေခါင္းထဲမွ ာဆို႔ေနလို႔၊
• ေပ်ာ့ေစတဲ့ သတၲိရွိတဲ့ ေဆးေသာက္လို႔၊ အရက္ေသာက္လို႔၊
• ပက္လက္အိပ္ေတာ့ လွ်ာက ေနာက္ျပန္က်ျပီး ေလဝင္လမ္းကို ဆို႔ေနလို႔၊
• အာသီး ၾကီးေနလို႔၊
လူမႈေရးအရ ေဟာက္တတ္သူမ်ား သူမ်ားကို အေႏွာင့္အယွက္ ေပးသလို သိတတ္သူေတြ ကိုယ္တိုင္က သူမ်ားေတြကို အားနာလို႔၊ ရွက္ရြံ႔လို႔ စိတ္ဒုကၡ ျဖစ္ၾကတယ္။ က်န္းမာေရးဘက္က ၾကည့္ရင္ ႏွလံုးေရာဂါ Heart attack (အတက္ခ္) ရမွာ ၃၄% ပိုျပီး၊ Stroke (စထုပ္ခ္) ရမွာ ၆၇% မ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။
ကုသနည္းေတြ -
• Pseudoephedrine နဲ႔ Domperidone ေဆး ၂ မ်ိဳးတြဲကို သံုးႏိုင္တယ္။ ဆိုးဝါးသူအတြက္ ၉၅% ေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အိပ္ရင္ အသံက်ယ္က်ယ္ ေဟာက္ျပီး က်န္းမာသူ (၃ဝ) ဦးကို အိပ္ရာဝင္မွာ Pseudoephedrine 60 mg နဲ႔ Domperidone 10 mg ကို ရက္ (၃ဝ) ၾကာေပးတယ္။ အိပ္ေဖၚ-အိပ္ဖက္ေတြက ဒိုင္ယာရီ ေရးၾကရတယ္။ သုေတသန သေဘာအရ ဆက္လုပ္တာေတြလဲ ရွိေသးတယ္။ အေျဖထုတ္တဲ့အခါ ၇၇၂ ဦးထဲက ၄၉၃ ဦးက ေဟာက္တာ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ၂၃၂ ဦးက သက္သာလာတယ္။
• အလြယ္ဝယ္လို႔ရတဲ့ ကရိယာ ဆိုတာက EVA polymer နဲ႔လုပ္ထားတယ္။ အားကစားသမားေတြသံုးတဲ့ Mouth-guards နဲ႔ တူတယ္။
• Mandibular advancement splints သြားအထူးကရိယာ ဆိုတာက ေအာက္ေမးရိုကို ေရွ႕တိုးေစလို႔ လွ်ာကုိပါ ဆြဲယူေစတယ္။
• Continuous positive airway pressure (CPAP) စက္ဆိုတာလဲ ရွိတယ္။ Sleep apnea အိပ္ေရးပ်က္ ေရာဂါ နဲ႔ ေဟာက္တာနဲ႔ တြဲေနသူေတြအတြက္ သံုးတယ္။ ေလကို ထိန္းျပီး ပိုက္နဲ႔ သြင္းေပးေနတာ ျဖစ္တယ္။
• Uvulopalatopharyngoplasty ခြဲစိတ္ကုသနည္းလဲ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမာရြတ္ကေန လမ္းပိုက်ဥ္းသြားမွာ စိုးရတယ္။ အမာရြတ္ဆိုတာ လူတေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူဘူး။ ဆိုးတဲ့သူက ဆိုးတယ္။
• Radiofrequency ablation (RFA) (ေရဒီယိုလိႈင္း) နည္းလဲ ရွိေသးတယ္။ လည္ေခ်ာင္းေနာက္ထဲက (တစ္ရွဴး) အေျပာ့စားေတြကို အပူခ်ိန္ ၇၇ ကေန ၈၅ စင္တီဂရိတ္အထိ ေပးတယ္။ Soft palate နဲ႔ Uvula ေတြမွာ အေပၚယံ-ေအာက္လႊာကို အမာရြတ္ျဖစ္ေစတယ္။ တင္းမာေစမယ္။ တခါလုပ္ ၁ နာရီ နီးနီးၾကာမယ္ ထပ္ထပ္ လုပ္ရတယ္။ သက္သာေစဘို႔သာ တတ္ႏိုင္တယ္။
• Pillar Procedure ခြဲစိတ္နည္းကေတာ့ သက္သက္သာသာ ရွိတယ္။ ထံုေဆးနဲ႔ ေဆးထိုးပိုက္တမ်ိဳး သံုးျပီး ခြဲစိတ္ရာမွာ သံုးရတဲ့ ခ်ဳပ္ၾကိဳးတမ်ိဳး Dacron (Polyethylene terephthalate) ကို Soft palate အာေခါင္ေပ်ာ့ထဲ ထိုးသြင္းေပးတယ္။
• Laser-assisted uvulopalatoplasty (LAUP) ေလဆာသံုး Somnoplasty ခြဲစိတ္နည္း၊
အလြယ္ဝယ္ရတဲ့ ေဆးေတြ-နည္းေတြ -
1. Snoreeze Oral mint-flavoured Strips
2. Snoreeze Throat Spray lubricates
3. Nozovent flexible plastic
4. SomnoGuard
5. Rhynil Herbal Spray
ေဆးနည္းအတြက္ ေထာက္ခံခ်က္ေတြ -
• ၁၉၉၆ Journal of Prosthetic Dentistry ကေန Electrical stimulation နည္း၊
• ၁၉၉၇ Wisconsin Medical Journal ကေျပာတာက Magnetic Therapies နည္း၊
• ၁၉၉၈ American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine က Nasal Lubricants နည္း၊
• ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ Cochrane Database of Systematic Reviews အဆိုအရ Intranasal fluticasone ေဆး ေကာင္းတယ္။ ၂ဝဝ၁ တံုးကလည္း Journal of Pediatrics က ကေလးေတြမွာ ဒီ (ေကာ္တီဇုန္း) ေဆး ထိေရာက္တာကို ေထာက္ခံခဲ့တယ္။
• ၂ဝဝ၉ Health Technology Assessment က ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ အထိေရာက္ဆံုးကုသနည္းဟာ Continuous positive airway pressure (CPAP) ျဖစ္တယ္။
• ၂ဝ၁ဝ Journal of Clinical Sleep Medicine ကေတာ့ Pseudoephedrine နဲ႔ Domperidone ေဆးေတြက လူၾကီးေတြအတြက္ ထိေရာက္တယ္။
ကိုယ္တိုင္ ဆင္ျခင္စရာေတြ -
• အိပ္တဲ့ပံုစံ ေျပာင္းပါ။ ေခါင္းအံုး ေလ်ာ့ပါ။ ပက္လက္အိပ္ပါ။ ေဘးတဖက္ေစာင္း အိပ္ပါ။ တေယာက္ထဲ အိပ္ပါ။ ညစာ ေလ်ာ့စားပါ၊ ႏို႔ ေလ်ာ့ေသာက္ပါ၊ ပဲႏို႔ ေလ်ာ့ေသာက္ပါ၊ အရက္ ေလ်ာ့ေသာက္ပါ၊
• ဝေနသူ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ခ်ပါ။ ေဆးလိပ္ ျဖတ္ပါ။ Caffeine (ေကဖင္း) ပါတာ ေလ်ာ့ေသာက္ပါ။
• အခန္းေဖၚ၊ ကုတင္ေဖၚ Earplugs နားၾကပ္သံုးပါ။
• Tennis ball trick (တင္းနစ္) ေဘာလံုးနည္း၊ ခါးေနရာမွာ (တင္းနစ္) အရြယ္ ပစၥည္းတခုခုကို ထားျပီး အိပ္ၾကည့္ပါ။ အိပ္ရတာ သက္ေတာင့္သက္သာ မရွိတာမို႔ ေဘးေစာင္းအိပ္ရမွာ ေသျခာတယ္။
• အိပ္ေဆး၊ ေျပေလ်ာ့ေဆး မေသာက္ပါနဲ႔၊ အိပ္ခ်င္ေစတဲ့ Antihistamines (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆး မေသာက္ပါနဲ႔၊
• Throat exercises ေလ့က်င့္ခန္းနည္းလဲ ရွိတယ္။
• Didgeridoo ေခၚတဲ့ ၾသစေၾတးလ် ဌာေန-တိုင္းရင္းသားေတြ သံုးတဲ့ ေလမႈတ္-တူရိယာကို မႈတ္ပါ။
• Singing သီခ်င္းဆိုပါ၊
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025
