Guidelines for the Use of ART in HIV-1 ေဆးေပးနည္းလမ္းညႊန္
ဆရာ HIV နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေမးခ်င္လို႔ပါ။ အမ်ိဳးသားက အသက္ ၃၃ ႏွစ္။ ၂၅-၅-၁၅ ေန႔ cd4 အေျဖ ၁၇။ ၆ လမွာ ျပန္စစ္ေတာ့ cd4 ၄၃။ ၂-၄-၁၆ မ်က္စိထဲ cmv ပိုးဝင္မဝင္ မ်က္စိေဆးခန္းမွာစစ္ေတာ့ cd4 တက္တာ နည္းလို႔ဆိုၿပီး ၆ လ တႀကိမ္ကေန ၃ လပဲခြာခ်ိန္းလိုက္ပါတယ္။ cd4 တက္တာနည္းလို႔ ေဆးကိုအခ်ိန္အတိအက် မေသာက္ဘူးလားလို႔လဲ ဆူေနပါတယ္။ ေဆးလဲအခ်ိန္အတိအက်ေသာက္တယ္။ အလုပ္လဲမလုပ္ပဲနားေနပါတယ္။ အစားလဲေတာ္ေတာ္ စားဝင္ပါတယ္။ အိပ္ခ်ိန္ကတာအိပ္မေပ်ာ္တာတို႔ ရာသီဥတုပူတာတို႔ေၾကာင့္ တေန႔ ၈ နာရီေလာက္ပဲ အိပ္ေပ်ာ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ cd4 တက္ေအာင္ ဘယ္လိုျပဳမူေနထိုင္သင့္ပါသလဲဆရာ။ ဆရာဝန္ကလူေတြမ်ားၿပီးဘာမွေမးလို႔မရလို႔ပါ။ ခါတိုင္းျပရင္ ဘယ္လိုေနတယ္စစ္တာတို႔ ဘာတို႔ ႐ွိပါေသးတယ္။ အခုတေခါက္ေတာ့ေဆးေပးၿပီး ဘာမွမစစ္ပါဘူး။ ေမးခ်င္တာေတြလဲဘာမွ မေမးခဲ့ရပါဘူး။ ဖုန္းဆက္ေမးေတာ့လဲ လူမ်ားလို႔ မမွတ္မိဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ၂.၆.၁၆ မွာ cd4 ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ HB ဆိုၿပီး ေဆးစစ္မဲ့စာရြက္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့အေခါက္ေတြက အသည္းမေကာင္းလို႔ AlT နဲ႔ AsT အျမဲစစ္ရပါတယ္။ အခုတေခါက္က အသည္းစစ္မွာလဲမပါပါဘူး။ အသည္းေဆး ဆက္ဝယ္ေသာက္ရမွာလားဆိုတာလဲ မေျပာပါဘူး။ livolinforte နဲ႔ pantocid 40mg တေန႔တလံုးေသာက္ရတာပါ။ အေျဖေကာင္းလို႔ ထပ္မစစ္ခိုင္းတာလား ဆိုတာလဲ ngo ေဆးခန္းမွာ ေဆးစစ္ခ်က္အေျဖေတြ ဆရာဝန္ပဲၾကည့္ရလို႔ လူနာကို ေသခ်ာ႐ွင္းမျပလို႔ဆရာ့ကို အေသးစိတ္ ေျပာမျပႏိုင္တာပါဆရာ။ concellor ကေတာ့ အသည္းေဆးဆက္ေသာက္ပါလို႔ေျပာပါတယ္။ cd4 တက္တာနည္းတာကိုလဲ သိပ္မစိုးရိမ္ပါနဲ႔လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေဆးစေသာက္ကတည္းကက cd4 နည္းနည္းကေန ေသာက္ရလို႔ပါလို႔ေျပာပါတယ္။ ဆရာ့ထင္ျမင္ခ်က္နဲ႔အေျဖကိုအားကိုးတၾကီးသိခ်င္လို႔ပါ။ ေျဖေပးပါေနာ္ဆရာ။
HIV ရွိေနသူက ART ေဆးသာေသာက္ေနရမယ္။ အားေဆးကို သိပ္အားမကိုးပါနဲ႔။ အမ်ားသူငါလိုသာ ဗီတာမင္ ဘီ ေဆး သင့္တယ္။ ေဆးေပးနည္းလမ္းညႊန္က လူၾကီးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝ၁၄ ေမလ (၁) ရက္ေန႔က သတ္မွတ္ထားတာပါ။ တိတိက်က်ဆိုရင္ HIV-1 အတြက္ျဖစ္တယ္။ HIV ပိုးရွိသူေတြကိုေပးေနတဲ့ေဆးကို Antiretroviral therapy (ART) ေခၚတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြကို ႏွိမ္ထားဘို႔ ျဖစ္တယ္။ ေသေစႏိုင္တာေတာ့မဟုတ္ပါ။ ေဆးကို စနစ္တက် ေပးရင္ ပိုးေတြကေဆးယဥ္မွာမျဖစ္ေစပဲ အေထြေထြ က်န္းမာေရးလည္း တိုးတက္လာပါမယ္။
လူမမာဘဝလည္း အရည္အေသြးပိုေကာင္းမယ္။ ဒါ့ျပင္ သူမ်ားကို ကူးစက္မွာလည္း နည္းေစမယ္။ အသက္ပိုရွည္မယ္။
နာတာရွည္ေရာဂါတိုင္း (ဥပမာ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုးေရာဂါလည္ေတြ) လိုပဲ ေဆးရပ္ထားမိလို႔ ျပန္ေသာက္ရင္ ေဆးအာနိသင္ မထိခိုက္ပဲ ထိေရာက္ေနပါမယ္။ သတိထားရမွာကေတာ့ ေဆးယဥ္တာျဖစ္မလာဘို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲတာဆိုရင္ အခုထိေတာ့ ေနာက္ေဆးရယ္လို႔မရွိေသးပါ။ စနစ္တက်ေဆးေသာက္ေနရင္ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကိုႏွိမ္ထားႏိုင္မယ္။ CD4 ျပန္တက္လာမယ္။ ကုသရာမွာ CD4 က ထိေရာက္မႈေပတံလိုျဖစ္တယ္။ နည္းတာမေကာင္းပါ။ CD4 counts <350 art="" cells="" mm3="">500 cells/mm3 ထိ တက္မလာတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေလ့လာမႈအရ ယူအက္စ္မွာ HIV ပိုးရွိေနသူထဲက ၃၆% ကိုသာ ART ေဆးေပးတယ္။ ၇၆% မွာသာ viral loads ကို ႏွိမ္ထားႏိုင္တာေတြ႔ရတယ္။ ART ေဆးကို ကာကြယ္ေဆးအေနနဲ႔လည္း သံုးတယ္။
CD4 count က က်န္းမာေနသူေတြမွာ 500 ကေန 1,200 cells/mm3 အထိရွိတယ္။ CD4 count 200 cells/mm3 ထက္နည္းေနရင္ stage 3 infection (AIDS) လို႔သတ္မွတ္တယ္။ CD4 count ကေန႔စဥ္ေျပာင္းေနတယ္။ စစ္ေဆးတဲ့အခါ ေသြးေဖါက္ခ်ိန္အရလည္းမတူတာရွိမယ္။ တုပ္ေကြးျဖစ္ျဖစ္ STIs လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ျဖစ္ ရွိေနခ်ိန္မွာ ပိုနည္းမယ္။ HIV ရွိေနသူေတြကို ပံုမွန္အားျဖင့္ ၃-၆ လတခါစစ္တယ္။
ျဖစ္ေနမွေတာ့ စိတ္ဓါတ္မက်ဘို႔အေရးၾကီးတယ္။ HIV ဟာ ကင္ဆာလိုမဟုတ္ပါ။ ေဆးသတ္သတ္မွတ္ရွိတယ္။ ေဆးသုေတသနေတြအဆက္မျပတ္လုပ္ေနလို႔ ပိုေကာင္းစရာကို ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္တယ္။ စိတ္ကုိအျပဳသေဘာေဆာင္ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe350>
သစ္ထူးလြင္မွ သတင္းမ်ားကို မလႊတ္တမ္းဖတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေအာက္က (F)follow ဆိုတာေလးကို click လုပ္လိုက္ပါ။ အမွန္ျခစ္(✔)ေလးျဖစ္သြားရင္ ရပါၿပီ။ သတိ - follow အေရွ႕မွာ အမွန္ျခစ္(✔)ေလး ရွိေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ follow လုပ္ၿပီးသားမို႔ပါ။ ထပ္လုပ္စရာမလုိပါဘူး၊
Labels:
က်န္းမာေရး
မွတ္ခ်က္ေရးသားလုိတဲ့ စာဖတ္ပရိတ္မ်ား ေတာင္းဆုိခ်က္အရ ဖြင့္ေပးလုိက္ပါျပီ။ မွတ္ခ်က္မ်ား ေရးသားႏုိင္ပါျပီ။
ေနာက္ဆုံးရ သတင္းမ်ားကုိ ေအာက္ပါ Tweets မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ Tweets ရဲ ့ေဘးေဘာင္တန္းကုိ ဆဲြခ်ျပီ မိမိတုိ ့စိတ္၀င္စားတဲ့ သတင္းေခါင္းစဥ္ ေအာက္က Link ကုိ ႏွိပ္ျပီ အျပည့္အစုံဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။
Tweets by @thithtoolwin