ေမး ။ ဒါဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္နဲ႔ႏုိ႔တုိက္မိခင္ေတြေရာ ပ်ားရည္ေသာက္လို႔ ရပါသလား။
ေျဖ ။ ရတယ္လုိ႔ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ကိုယ္ ဝန္ေဆာင္မိခင္ေသာက္ရင္ မိခင္ေရာ သေႏၶသားပါ ထိခိုက္မႈမရွိႏုိင္ပါဘူး။ အလားတူ ႏုိ႔တုိက္မိခင္ေသာက္ရင္လည္း ႏုိ႔စို႔ တဲ့ ကေလး ကို ဘယ္လိုမွအႏၲရာယ္ မရွိတဲ့ အတြက္ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။
ေမး ။ ပ်ားရည္နဲ႔အျခားအႏၲရာယ္ရွိတာ ေတြရွိရင္လည္းသိပါရေစ။
ေျဖ ။ ပ်ားရည္ကိုအႏၲရာယ္ကင္းစြာ စားသံုးႏုိင္ဖုိ႔ ေနာက္ထပ္သတိျပဳရမယ့္အခ်က္ (၃)ခ်က္ရွိ ပါတယ္။
(၁) Grayanotoxin--ပ်ားေတြ ဝတ္ရည္စုပ္ယူရာမွာ လူေတြကိုအႏၲရာယ္ျပဳႏုိင္တဲ့ ပန္းပင္ရဲ႕ ဝတ္ရည္ေတြလည္း ေရာေႏွာပါဝင္ေနေလ့ရွိပါတယ္။ အမ်ားဆံုးႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ အဆိပ္ကေတာ့Grayanotoxin ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေတာင္ဇလပ္ပြင့္လို အပင္မ်ဳိးကေနရပါတယ္။ ေနာက္ပဒိုင္းပြင့္ကေနရတဲ့ dadua အဆိပ္ လည္းရွိပါေသးတယ္။ အဲဒီအဆိပ္ေတြပါေလ့ရွိေတာ့ ပ်ားေမြးျမဴေရးသမားေတြအေနနဲ႔ ပ်ားပံုးေတြခ်တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဒီလိုမ်ဳိးပန္းပြင့္ေတြရွိမေနေစဖုိ႔ ေလ့လာရွင္းလင္းထားရပါတယ္။ ပိုေကာင္း တာ က ပန္းပြင့္ ေတြမ်ားတဲ့ ေနၾကာခင္းလိုေနရာ မွာခ်ထားရင္ ပ်ားေတြအေနနဲ႔ တျခားမွာလိုက္ရွာစရာမလိုေတာ့လုိ႔ ပါလာ စရာ မရွိေတာ့ပါ။
(၂) Hydroxy methyl furfural(HMF) ဒါကေတာ့ ပ်ားရည္ဟာျဖည္းျဖည္း ခ်င္းအပူနဲ႔ ထိ ေတြ႕ တာၾကာ သြားရင္သူ႔မွာ ပါတဲ့သၾကားဓာတ္ေတြဟာ အသြင္ေျပာင္းၿပီး အဆိပ္ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ သူဟာ အာ႐ံုေၾကာေတြကို ထိခိုက္ေစတဲ့အတြက္အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေရာင္းဝယ္မႈမွာ HMF ပါဝင္မႈကို 40 mg/kg ထက္ မပိုရဘူးလို႔ သတ္ မွတ္ထားပါတယ္။ ဘယ္လိုမ်ဳိးေတြ႕ရသလဲဆိုေတာ့ ပ်ားရည္ကို treat မလုပ္ဘဲ ဒီအတုိင္း အိမ္မွာသိမ္းထားရင္ ျပင္ပရာသီဥတုပူလာတဲ့အခါမွာ တျဖည္းျဖည္း ဓာတ္ေျပာင္း သြားေလ့ ရွိပါ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံလို ပူတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြမွာ ပိုၿပီးသတိထားဖုိ႔လိုပါ လိမ့္မယ္။
(၃) တတိယအခ်က္အေနနဲ႔ ပ်ားရည္ထဲမွာ ဗက္တီးရီးယားေတြ yeast ေတြေပါက္ လာၿပီး အထဲမွာ ရွိတဲ့ သၾကားကိုစားသံုး ၿပီးေတာ့ ပ်ားရည္ပ်က္စီးသြားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကို ဘယ္လိုသိႏိုင္သလဲဆို ရင္ ပ်ားရည္ ပုလင္းရဲ႕အေပၚယံမွာ အျမႇဳပ္ေလးေတြထြက္ေနမယ္။ စုေနမယ္ ဆိုရင္ အထဲမွာပိုးေတြေပါက္ေနၿပီး အာနိသင္မရွိေတာ့ဘူး။ အႏၲရာယ္ရွိေနၿပီလုိ႔သိဖို႔လိုပါတယ္။ ဖ်က္ဆီးပစ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ ဒီလိုမျဖစ္ရေလေအာင္ ပ်ားရည္ကို အပူခ်ိန္ 60 C မွာ မိနစ္ ၂ဝ ေလာက္ႀကိဳတင္ၿပီး အပူေပး treat လုပ္ ထား ရင္ဒီျပႆနာ မရွိႏိုင္ေတာ့ပါ။
ေမး ။ ဒါဆိုရင္ ဒီအႏၲရာယ္ေတြကေန ကင္းစင္ေအာင္ စိတ္ခ်ရတဲ့ ပ်ားရည္ျဖစ္ ေအာင္ ဘယ္လိုမ်ဳိးျပဳျပင္ဖုိ႔လိုပါသလဲဆရာ။
ေျဖအရင္တုန္းကေတာ့ ပ်ားရည္ကို ေတာထဲကေနယူၿပီး အစိမ္းအတိုင္း စားသံုးၾကေလ့ရွိပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့သူလည္းရွိသလိုဒုကၡေရာက္တဲ့သူလည္းရွိပါတယ္။ ေကာင္း တာ ေတာ့မ်ားတဲ့ အတြက္ ဒီအတုိင္းပဲ ဒီေန႔အထိ ဆက္လက္က်င့္သံုးေနဆဲလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္စိတ္ခ်ရေအာင္ ပ်ားရည္ေတြကို 60 C မွာ မိနစ္ ၂ဝ အပူေပးၿပီးအမနေအ လုပ္ဖုိ႔လို ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္လိုက္ရင္ ပ်ားရည္မွာပါဝင္လာႏုိင္တဲ့ ဗက္တီးရီးယား၊ ႔နေ်အ မႈိစတဲ့ ေရာဂါပိုးေတြ ေသဆံုးကုန္လို႔ ေနာင္ကို ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ျပႆနာ ေတြလည္း စိုးရိမ္စရာမလိုေတာ့ပါ။ ၿပီးေတာ့
အဆိပ္အေတာက္ရွိတဲ့ ဝတ္ရည္ေတြကတစ္ ဆင့္ ပါလာႏုိင္တဲ့အဆိပ္ေတြကလည္း အဲဒီအပူ ခ်ိန္မွာ ဓာတ္ျပယ္သြားတဲ့အတြက္ အဆိပ္သင့္တဲ့ျပႆနာကလည္း ကင္းေဝးေစႏိုင္ပါ တယ္။ ေနာက္ၿပီး အိမ္မွာ သိမ္းထားတဲ့အခါမွာ အပူခ်ိန္ျမင့္လို႔ ံၾၤ ထြက္လာမွာလည္းပူစရာမလိုေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ treatလုပ္ၿပီးပ်ားရည္ကိုမွီဝဲႏုိင္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါ တယ္
။ေမး ။ ပ်ားရည္ဟာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေဝဒနာ သည္ေတြ ေသာက္လို႔ ရ/မရသိပါရေစ။
ေျဖ ။ အနည္းငယ္ေသာက္လို႔ရပါတယ္။ ပ်ားရည္ကို မနက္တစ္ဇြန္း၊ ညေနတစ္ဇြန္း
ေသာက္လုိ႔ဆီးခ်ဳိပိုမတက္ပါဘူး။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ ပ်ားရည္မွာပါတဲ့ သၾကားဓာတ္ေတြဟာ complex sugar ေတြျဖစ္ေတာ့ ေသြးထဲမွာ glucose ဓာတ္မတက္ႏုိင္ပါ။ ဒါ့အျပင္ အဓိကအမ်ားဆံုးပါဝင္တဲ့ သၾကားဓာတ္ဟာ Fructose ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ glucose ေလာက္ အူနံရံကေနစုပ္ယူမႈမျမန္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးထဲမွာ တစ္ခါတည္း သၾကားဓာတ္ေတြတက္မလာႏိုင္ပါ။ ေနာက္ၿပီး Fructose ေတြဟာ ဆဲလ္ ထဲဝင္ဖုိ႔ glucoseလို အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္းမလိုပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အလြယ္ တကူ ဆဲလ္ေတြ ထဲဝင္ သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးထဲမွာ glucose ထပ္တက္စရာမရွိလို႔ အနည္းငယ္စားႏုိင္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိ မွာျဖစ္တဲ့ အနာ ေတြထည့္တာကေတာ့ ျပႆနာ ဘာမွမရွိပါ။ ပ်ားရည္ ဟာအင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။
ေမး ။ ကမၻာေပၚမွာ ပ်ားရည္ကို ဘယ္ ႏိုင္ငံေတြမွာ အမ်ားဆံုးထုတ္လုပ္ပါသလဲ။ တစ္ႏွစ္ကို ဘယ္ေလာက္ ထုတ္လုပ္တယ္ဆို တာလဲေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ ။ကမၻာ့ကုလသမဂၢရဲ႕ FAO ကေနထုတ္ျပန္ခ်က္အရ တစ္ကမၻာလံုးအေနနဲ႔ တစ္ႏွစ္မွာ ပ်ား ရည္ တန္ခ်ိန္ေပါင္း 1.3 million ထုတ္လုပ္တယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ ေဒသ အလုိက္ၾကည့္ရင္-
(၁) အာရွေဒသ - ၃၈.၃ %
(၂) ဥေရာပေဒသ - ၂၃.၃ %
(၃) ေျမာက္အေမရိက - ၁၃.၂ %
(၄) အာဖရိက - ၁၁.၂ %
(၅) ေတာင္အေမရိက - ၁ဝ.ဝ %
(၆) က်န္ေဒသ - ၄.ဝ %
ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး ။ ပ်ားရည္ကိုအျခားေဆးဖက္ဝင္တဲ့သဘာဝေဆးပင္ေတြနဲ႔ တြဲဖက္အသံုးျပဳတာ လည္း ေတြ႕ရပါ တယ္ဆရာ။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ လုိ႔ ဆရာ့အျမင္ေလးလည္းသိပါရေစ။
ေျဖ ။ ပ်ားရည္ကို တျခားေဆးဖက္ဝင္ အပင္ေတြနဲ႔ အဆီအႏွစ္ေတြနဲ႔ေရာၿပီး အသံုး ျပဳေလ့ရွိတာ ဟိုးလြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝဝဝေလာက္ကတည္းကျဖစ္ပါတယ္။ အင္မတန္ ေကာင္းပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့-
(၁) Source of honey- ပ်ားရည္ဟာ အစားအစာေတြကို မပုပ္ မသိုးေအာင္ တာရွည္ခံေအာင္ ျပဳလုပ္ ႏုိင္ စြမ္းရွိပါတယ္။ Herbal extract ေတြဟာ သူခ်ည္းဆိုရင္ ၾကာရွည္ခံေလ့မရွိ ပါဘူး။ ပုပ္သိုး သြား ေလ့ရွိ ပါ တယ္။ ဥပမာေရွာက္သီးကိုအရည္ညႇစ္ၿပီး ခြက္ထဲမွာထည့္ထားၾကည့္ပါ။ ၂၄ နာရီအတြင္းမွာ ခါးၿပီး ပ်က္ စီး သြားပါတယ္။ အဲဒီေရွာက္သီးကိုပဲ ပ်ားရည္ထဲမွာညႇစ္ၿပီးထားလိုက္ရင္ ၃-၄ ႏွစ္အာနိ သင္ မပ်က္ ထားႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ ေရွာက္ပ်ားရည္လိုမ်ဳိး ဒါကအဓိကအခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
(၂)အရသာရွိဖုိ႔အတြက္ ေရာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ပ်ားရည္ဟာ ခ်ဳိတဲ့အရသာရွိပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ေသာ ေဆးဖက္ဝင္အပင္ ေတြရဲ႕ အဆီအႏွစ္ေတြဟာ ခါးခ်င္ခါး မယ္။ ခ်ဥ္ခ်င္ လည္းခ်ဥ္မယ္။ အဲလိုဟာ မ်ဳိးကုိ ဒီအတိုင္းေသာက္တာထက္ပ်ား ရည္နဲ႔ေရာလိုက္ေတာ့ မူလအာနိသင္ မပ်က္ဘဲ အရသာရွိသြားတဲ့အတြက္ ေသာက္ရတာ ပိုၿပီး အဆင္ေျပ သြားပါတယ္။ ဥပမာ-ဆင္တုံးမႏြယ္ပ်ားရည္၊ လင္ဇီးပ်ားရည္လိုမ်ဳိးေပါ့။
(၃) Processing Practice လို႔ေခၚတဲ့ ေဆးအာနိသင္ ပိုမိုထက္ျမက္ေအာင္ ေရာျခင္းျဖစ္ပါ
တယ္။ ဥပမာႏြယ္ခ်ဳိအဆီအႏွစ္နဲ႔ပ်ား ရည္ကိုေရာၿပီး အစာအိမ္ေရာဂါကုသ ရာမွာ သံုးတာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ႏြယ္ခ်ဳိ ဟာ အစာအိမ္ေရာဂါကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစသလို ပ်ားရည္ဟာလည္းအဲဒီဂုဏ္သတၱိရွိလို႔ ႏွစ္ ခုေပါင္းအာနိသင္ပိုမိုထက္ျမက္သြားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ-ႏြယ္ခ်ဳိပ်ားရည္
ေမး ။ ပ်ားရည္ရဲ႕အရည္အေသြးေကာင္း၊ မေကာင္း ဘယ္အခ်က္ေတြေပၚ မူအတည္ ဆံုးျဖစ္ ပါ သလဲဆရာ။
ေျဖ ။ အဓိကအားျဖင့္
(၁) Source of honey -ပ်ားရည္စုေဆာင္းရရွိတဲ့ေနရာ၊ ေတာင္ေပၚေဒသကရတဲ့ပ်ားရည္ဟာ ေျမျပန္႔ ကရတဲ့ပ်ားရည္ ထက္ပိုေကာင္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပတ္ဝန္း က်င္ ညစ္ ညမ္း မႈပိုနည္း လုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ၊ ေရထုညစ္ညမ္းမႈတုိ႔ဟာ ပ်ားရည္ရဲ႕ အရည္ အေသြးကို က်ဆင္း ေစပါတယ္။
(၂) Collection practice -စုေဆာင္းပံုနည္းစနစ္၊ စနစ္တက်ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ မႈရွိ၊မရွိ၊ သန္႔ရွင္းမႈ ရွိ၊မရွိ၊ ပ်ားအံု ေသတၱာေတြကို ပံုမွန္ သန္႔ ရွင္းေရး လုပ္၊ မလုပ္ေပၚမူတည္ပါတယ္။
(၃) Processing Practice -စက္႐ံုမွာ စနစ္တက်ထုပ္ပိုးမႈ ရွိ၊ မရွိ၊ GMP/ISO အဆင့္နဲ႔ ညီ၊ မညီ။
(၄) Storage -သိုေလွာင္တဲ့အခါ အခန္း အပူခ်ိန္ကို 25 C ေအာက္မွာ ထားႏုိင္ မႈရွိ၊ မရွိ ေပၚမူတည္ပါတယ္။
ေမး ။ လူေတြဟာ ပ်ားရည္ကို ဘယ္တုန္း ကတည္းက စားသံုးခဲ့ၾကတာပါသလဲဆရာ။
ေျဖ ။လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၁၅ဝဝဝခန္႔က ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ေက်ာက္ဂူနံရံေဆးေရး ပန္းခ်ီေတြ ထဲမွာပ်ားဖြပ္ေနတဲ့ပံုေတြပါတာ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အဲဒီကတည္းက အနည္းဆံုး စားသံုးခဲ့တယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ Spain ႏုိင္ငံ Valencia ေဒသမွာရွိတဲ့ ေက်ာက္ဂူ ေတြမွာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
ေမး ။ ပ်ားရည္ရဲ႕ အရည္အေသြးထိန္း ခ်ဳပ္မႈကို ဘယ္လိုမ်ဳိးျပဳလုပ္တယ္ဆိုတာလည္း သိပါ ရေစ။
ေျဖ ။ ပ်ားရည္ရဲ႕ အရည္အေသြးထိန္း ခ်ဳပ္မႈကိုျပဳလုပ္ရာမွာ ကုန္ၾကမ္းဘဝမွာေရာ ကုန္ေခ်ာဘဝမွာပါ စစ္ေဆးရပါတယ္။
( က )ကုန္ၾကမ္းဘဝတြင္စစ္ေဆးျခင္း။ ဒီလို စစ္ေဆးရာမွာ- ပ်ားရည္စစ္/မစစ္ - ေရာဂါပိုးေတြ ပါ/မပါ- အဆိပ္ရွိတဲ့ ပန္းေတြ ကေန ရတဲ့ ပ်ားရည္ပါ၊ မပါ အင္ တီေအာက္ ဆီဒင့္ ပါဝင္မႈ - ေရ ပါဝင္မႈ - သၾကားဓာတ္ ပါဝင္မႈHeavy metal ပါဝင္မႈ
( ခ ) ကုန္ေခ်ာဘဝတြင္ စစ္ေဆးမႈ - အရင္ကစစ္တဲ့ test ေတြအားလံုးျပန္စစ္ပါတယ္။ ၿပီး မွ ႏွစ္ခု ကိုႏႈိင္းယွဥ္ရပါတယ္။ ။
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/pg/mwdmedia
