ကားေမာင္းရင္၊ ကားစီးရင္ ဘာေၾကာင့္ ခါးပတ္ပတ္ထားဖို႔ လိုအပ္တာလဲ

အမ်ားျပည္သူသုံး လမ္းမမ်ားေပၚတြင္ ေမာင္းႏွင္သြားလာေန ၾကေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားအနက္ အခ်ဳိ႕မွာ စက္ပုိင္းဆုိင္ရာ ခြၽတ္ယြင္းမႈမ်ားေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လမ္းပန္းဆက္ သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမႈ မ်ားေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေမာင္းႏွင္ ေနရင္း ႐ုတ္တရက္ က်န္းမာေရး ခ်ဳိ႕ယြင္း မႈေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ မဆင္မျခင္ ေမာင္းႏွင္ျခင္းမ်ားႏွင့္ မူးယစ္ ေသာက္စား ေမာင္းႏွင္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ႐ုတ္တရက္က်ေရာက္လာေသာ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ အသြယ္သြယ္ တုိ႔ေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ယာဥ္ တုိက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားၾကရေလ့ရွိသည္။ မည္သည့္အေၾကာင္း ေၾကာင့္ ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္ပြားေစကာမူ ယာဥ္တုိက္မႈျဖစ္ၿပီ ဆုိသည္ႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္းသူအပါအဝင္ ခရီးသည္မ်ား ထိခုိက္ ဒဏ္ရာရျခင္းမွသည္ အသက္ေသဆုံးရသည္အထိပင္ ျဖစ္ပြား ၾကရသည္။


ေရေႏြးေငြ႕အင္ဂ်င္ျဖင့္စတင္ခဲ့ရေသာ ကမၻာ့ ေမာ္ေတာ္ကား ထုတ္လုပ္မႈသည္ ႏွစ္ဆယ္ရာစုသို႔ ခ်င္းနင္း ဝင္ေရာက္လာခ်ိန္၌ ျမင္းေကာင္ေရအား ၃ဝ ေက်ာ္အထိ စြမ္းအားရွိသည့္ အတြင္း ေပါက္ေလာင္ အင္ဂ်င္(I.C Engine))မ်ားကို တပ္ဆင္သံုးစြဲ လာႏိုင္ေသာ ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းတစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ကာလက ထုတ္လုပ္ခဲ့ေသာ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားသည္ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ တစ္နာရီလွ်င္ ျမန္ႏႈန္းအျမင့္ဆံုး ၄၅ မိုင္( ၇၂ ကီလိုမီတာ)အထိ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္စြမ္း ရွိလာၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား ျမန္ႏႈန္းျမင့္လာသည္ႏွင့္အမွ် ယာဥ္တိုက္ မႈျဖစ္ပြားသည့္အခါ ျပင္းထန္စြာဒဏ္ရာရျခင္းႏွင့္ အသက္ ဆံုး႐ႈံးျခင္း ျဖစ္ရပ္မ်ားကလည္း တိုးပြားလာသည္။


ႏွစ္ဆယ္ရာစု၏ အေစာပိုင္းကာလမ်ားက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ယာဥ္တိုက္မႈမ်ား၌မူ ေမာင္းႏွင္ေနစဥ္ လူကိုတိုက္မိျခင္းေၾကာင့္ အသက္ဆံုး႐ႈံးရျခင္းမ်ဳိးသာမက၊ ယာဥ္အခ်င္းခ်င္း တိုက္မိမႈ၊ ယာဥ္ႏွင့္ သစ္ပင္၊ အုတ္တံတိုင္း၊ အေဆာက္အအံုစသည္တို႔ တိုက္မိမႈမ်ားေၾကာင့္ ယာဥ္ေမာင္းသူႏွင့္ ယာဥ္ေပၚ၌ လိုက္ပါ စီးနင္းလာသူတို႔ပါ အသက္ဆံုး႐ႈံးရျခင္းမ်ဳိးအထိ ျဖစ္ပြားလာ ခဲ့သည္။

ယင္းသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ စြမ္းအားပိုေကာင္းလာေသာ အင္ဂ်င္ မ်ားေၾကာင့္ ကား၏ျမန္ႏႈန္း ျမင့္မားလာျခင္းႏွင့္ ထိုင္ခံုခါးပတ္ (Seat Belt))ကို တပ္ဆင္ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ တစ္နာရီလွ်င္ မိုင္ ၃ဝ (၄၈ ကီလိုမီတာ)ႏႈန္းထက္ ေက်ာ္လြန္ေမာင္းႏွင္ေသာ ကားတစ္စီးသည္ ႐ုတ္တရက္ ယာဥ္တိုက္ မႈျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ထိုင္ခံုခါးပတ္ကို ပတ္မထားေသာ ယာဥ္ေမာင္းသူႏွင့္ ခရီးသည္မ်ားအဖို႔ ျပင္းထန္စြာ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရျခင္းႏွင့္ အသက္ေသဆံုးရျခင္းမ်ားျဖစ္ပြားရန္ အခြင့္ အလမ္း ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။

ကမၻာတစ္ဝန္းျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ယာဥ္တိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဒဏ္ရာရျခင္းႏွင့္ အသက္ ဆံုး႐ႈံးရျခင္းမ်ားကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္အေရာက္တြင္ ဥေရာပႏိုင္ငံထုတ္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၌ ထုိင္ခံုခါးပတ္ကို စတင္တပ္ဆင္ ထုတ္လုပ္ ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိကဲ့သို႔ ထိုင္ခံုခါးပတ္မ်ားကို တပ္ဆင္လာႏိုင္ ၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ကၻာအရပ္ရပ္၌ ယာဥ္တိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားသည့္ အခါ အသက္ေသဆံုးရသည့္ႏႈန္းမွာ သိသိသာသာ ေလ်ာ့က် လာခဲ့သည္။


ယေန႔ မ်က္ေမွာက္ကာလ၌မူ အဆင့္ျမင့္နည္းပညာသံုး ေခတ္မီေမာ္ေတာ္ကားမ်ားကို ထိုင္ခံု ခါးပတ္မ်ားႏွင့္အတူ အသက္ကယ္ေလအိတ္(Air Bag)မ်ားျဖင့္ပါ ပူးတြဲတပ္ဆင္ ထုတ္လုပ္ေပးေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံ မ်ား၌ ကားေမာင္းသည့္အခါ ထုိင္ခံုခါးပတ္ကို အျမဲပတ္ထား ၾကေသာ္လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေနာက္က်ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၌မူ ထိုင္ခံု ခါးပတ္ကို အသံုးျပဳသည့္ႏႈန္း အလြန္နည္းပါးလ်က္ရွိေနေသး သည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။
ဤသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ထုိင္ခံုခါးပတ္၏ အေရးပါမႈႏွင့္ အသက္ အႏၲရာယ္ ကာကြယ္ႏိုင္မႈတို႔ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မသိရွိေသး ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။ ေမာ္ေတာ္ကားထုိင္ခံုခါးပတ္သည္ ေရြ႕လ်ားမႈဆိုင္ရာ ႐ူပေဗဒသေဘာတရားကို အေျခခံၿပီး စနစ္ တက် စဥ္းစားတြက္ခ်က္ ထုတ္လုပ္ေပးထားခဲ့ေသာ အသက္ကယ္ ပစၥည္းျဖစ္သည္။


သာဓကအားျဖင့္ ပမာျပဆိုရသည္ရွိေသာ္...တစ္နာရီလွ်င္ ကီလိုမီတာ ၈ဝ ႏႈန္းျဖင့္ ေမာင္းႏွင္ေနေသာ ေမာ္ေတာ္ကား တစ္စီးေပၚ၌ လိုက္ပါစီးနင္းလာေသာ ယာဥ္ေမာင္းသူႏွင့္ ခရီးသည္မ်ားသည္ ကား၏ ေရြ႕လ်ားႏႈန္းအတိုင္း ၄င္းတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးက လိုက္ပါေရြ႕လ်ားလ်က္ ရွိေနခ်ိန္တြင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ႐ုတ္တရက္ ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္ေပၚပါက တိုက္မိ သည့္အားေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ကားမွာ ႐ုတ္ျခည္း အရွိန္ေလ်ာ့ က်သြားမည္ သို႔မဟုတ္ ရပ္တန္႔သြားလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။
ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ကားက ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို အရွိန္ ေလ်ာ့က်သြားခ်ိန္ႏွင့္ ရပ္တန္႔သြားခ်ိန္မ်ား၌ ကားေပၚရွိ ယာဥ္ေမာင္းႏွင့္ ခရီးသည္မ်ားကမူ ႐ူပေဗဒဆိုင္ရာ အင္နားရွား သေဘာတရားအရ မူလအရွိန္ျဖစ္သည့္ တစ္နာရီလွ်င္ ကီလိုမီတာ ၈ဝ ႏႈန္းနီးပါးျဖင့္ပင္ ေရွ႕သို႔ ဆက္လက္လိုက္ပါ ေရြ႕လ်ားေနဆဲျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ထိုင္ခံုခါးပတ္ ပတ္မထား ခဲ့လွ်င္ ေရွ႕၌ အနီးကပ္ဆံုးရွိေနေသာ ေလကာမွန္၊ ဒက္ရွ္ဘုတ္၊ စတီယာရင္ေခြ၊ ထိုင္ခံု၊ တံခါးေပါင္ စသည္တို႔ကို တစ္နာရီလွ်င္ ကီလိုမီတာ ၈ဝ ႏႈန္းနီးပါးျဖင့္ တိုက္မိၿပီး ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာရ ျခင္းႏွင့္ အသက္ဆံုး႐ႈံးရျခင္းမ်ား ျဖစ္ပြားလာလိမ့္မည္ျဖစ္ သည္။
ဤကဲ့သို႔ေသာ သေဘာတရားေၾကာင့္ပင္ ကားေမာင္းသည့္ အခါ၊ လိုက္ပါစီးနင္းသည့္အခါ ထိုင္ခံုခါးပတ္ကို ပတ္ထားရန္ လိုအပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္နာရီလွ်င္ ၄၈ ကီလိုမီတာႏႈန္းထက္ မပိုပါက ထိုင္ခံုခါးပတ္ ပတ္မထားမိသည့္တိုင္ အမ်ားဆံုး အားျဖင့္ ျပင္းထန္စြာဒဏ္ရာရသည့္ အဆင့္အထိသာ ျဖစ္ႏိုင္ ေသာ္လည္း ထို႔ထက္ျမင့္ေသာအျမန္ႏႈန္းမ်ဳိးျဖင့္ ေမာင္းႏွင္ ရာ၌မူ အသက္ဆံုး႐ႈံးရသည့္အဆင့္အထိ ျဖစ္ပြားႏိုင္သည္ကို သတိျပဳသင့္ၾကသည္။
ယာဥ္ေမာင္းသူႏွင့္တကြ ခရီးသည္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ထုိင္ခုံတြင္ အသင့္တပ္ဆင္ေပးထားေသာ ခါးပတ္မ်ားကုိ ေမာ္ေတာ္ကား စတင္မထြက္ခြာမီကတည္းကပင္ ႀကိဳတင္ ပတ္ထားၾကရမည္ျဖစ္သည္။ သုိ႔မွသာ ယာဥ္တုိက္မႈ တစ္စုံ တစ္ရာျဖစ္ပြားပါက လူႏွင့္ထုိင္ခုံတုိ႔ ျမဲျမံတင္းက်ပ္စြာ ပူးတဲြ လ်က္ရွိေနမည္ျဖစ္ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ကုိ ကာကြယ္ေပး ႏုိင္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။
ေမာ္ေတာ္ကားတြင္ တပ္ဆင္ေပးထားေသာ ထုိင္ခုံခါးပတ္ မ်ားကုိ အသုံးျပဳရာတြင္ နည္းလမ္းတက်ျဖစ္ရန္ အလြန္ အေရး ႀကီးသည္။ ခါးပတ္ႀကိဳးကုိ နည္းလမ္းတက် တပ္ဆင္ထားမွသာ လွ်င္ ယာဥ္တုိက္မႈျဖစ္ပြားသည့္အခါ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ယာဥ္တိမ္းေမွာက္မႈျဖစ္သည့္အခါမ်ဳိးမ်ား၌ အသက္ဆုံး႐ႈံးရျခင္းမွ ကင္းလြတ္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
ေမာ္ေတာ္ကားထုိင္ခုံခါးပတ္တြင္ ခႏၶာကုိယ္အေပၚပုိင္းကုိ သုိင္းေပးထားေသာႀကိဳးႏွင့္ ခါးကုိ ပတ္ေပးထားေသာႀကိဳးဟူ၍ ပါရွိၿပီး ယင္းတာဝန္မ်ားကုိ ႀကိဳးတစ္ႀကိဳးတည္းျဖင့္ ထမ္းေဆာင္ ႏုိင္ေအာင္ ခါးပတ္ကြင္းႏွင့္ ထုိင္ခုံခ်ိတ္မ်ားကုိ စီစဥ္တပ္ဆင္ ေပးထားသည္။ ထုိင္ခုံခါးပတ္ကုိ ပတ္သည့္အခါ ခါးပတ္သည့္ ႀကိဳးကုိ ခႏၶာကုိယ္ေအာက္ပုိင္းရွိ ေပါင္ႏွစ္ဖက္ႏွင့္ တတ္ႏုိင္ သမွ် နီးကပ္ေအာင္ ထားရွိေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး စလြယ္သုိင္းႀကိဳး ကုိမူ ပုခုံးေပၚမွေက်ာ္၍ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ျဖစ္ေအာင္ ပတ္ထား ရမည္ျဖစ္သည္။
ထုိင္ခုံခါးပတ္မ်ား၏ တည္ေဆာက္ထားပုံအရ ႀကိဳးကုိ ညင္သာစြာဆဲြထုတ္လွ်င္ ခါးပတ္ႀကိဳးက လြယ္ကူေပါ့ပါးစြာ လိုက္ပါလာမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အကယ္၍ အားသုံးၿပီး ေဆာင့္ဆဲြလုိက္မည္ဆုိပါကမူ ခါးပတ္ႀကိဳးက လုိက္ပါမလာ ေတာ့ဘဲ တင္းခံေနလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ ထုိင္ခုံခါးပတ္အိမ္ အတြင္း၌ နာရီသံပတ္ပုံစံ ခ႐ုေခြစပရိန္ျဖင့္ ပူးတဲြတပ္ဆင္ ထားေသာ ခါးပတ္ႀကိဳးရစ္ဘီးသည္ သာမန္အခ်ိန္တြင္ ခါးပတ္ ႀကိဳးကုိ ေျဖေလွ်ာ့ေပးျခင္းႏွင့္ အလုိအေလ်ာက္ ျပန္လည္ ရစ္သိမ္းျခင္းမ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ေပးမည္ျဖစ္သည္။
သုိ႔ရာတြင္ ႀကိဳးကုိ ေဆာင့္ဆဲြလုိက္သည့္အခါ တစ္နည္း ဆုိရေသာ္ အရွိန္ျဖင့္ေမာင္းႏွင္ေနစဥ္ တစ္စုံတစ္ခုကုိ ႐ုတ္တရက္ တုိက္မိသည့္အခါ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ႐ုတ္တရက္ ဘရိတ္ဖမ္း လုိက္သည့္အခါ ခါးပတ္ႀကိဳးရစ္ဘီး၏ ပင္နယံ ေခြးသြားစိပ္မ်ား ကုိ ထူထဲေသာသံျပားျဖင့္ ကန္႔လန္႔ခံေပးလုိက္ကာ ခါးပတ္ႀကိဳး တင္းသြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ရန္အတြက္ ခါးပတ္ႀကိဳးရစ္ဘီး ၏ေအာက္တြင္ သံမဏိတုံးတစ္ခုကုိ နာရီခ်ိန္သီးကဲ့သုိ႔ ခ်ိတ္ဆဲြ ထားၿပီး ယင္းသံမဏိတုံး၏အေပၚထိပ္တြင္ ရစ္ဘီး ေခြးသြား စိပ္မ်ားကုိ ကန္႔လန္႔ခံေပးမည့္ ထူထဲေသာသံျပားကုိ ခ်ိတ္ဆက္ တပ္ဆင္ေပးထားသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ေမာ္ေတာ္ကားကုိ ပုံမွန္ ေမာင္းႏွင္ေနစဥ္၌ သံမဏိတုံးခ်ိန္သီးက အလုိက္သင့္ တည္ ၿငိမ္ေနမည္ျဖစ္သလုိ ယင္းႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္တပ္ဆင္ထားေသာ သံျပား၏ အေနအထားကုိလည္း ရစ္ဘီးပင္နယံမ်ားႏွင့္ လြတ္ ကင္းေအာင္ ခ်ိန္ဆေပးေနလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။
ေမာင္းႏွင္ေနရင္း ႐ုတ္တရက္ တစ္စုံတစ္ခုကုိ တုိက္မိသည့္ အခါ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ႐ုတ္တရက္ ဘရိတ္ဖမ္းလုိက္သည့္အခါ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ခါးပတ္ႀကိဳးကုိ ေဆာင့္ဆဲြလုိက္သည့္အခါမ်ဳိး မ်ား၌ သံမဏိခ်ိန္သီးက ဟန္ခ်က္ပ်က္ကာ လႈပ္ယမ္းသြားရင္း တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ယင္းႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ သံျပား၏တည္ေနရာကုိလည္း ေရြ႕သြားေစကာ ရစ္ဘီး၏ ေခြးသြားစိပ္ မ်ားကုိ ကန္႔လန္႔ခံေပးလုိက္ျခင္းျဖင့္ ခါးပတ္ႀကိဳးကုိ တင္းသြား ေစလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ ယာဥ္တုိက္မႈျဖစ္ပြားသည့္အခါမ်ဳိးတြင္ ထုိင္ေနသူႏွင့္ ထုိင္ခုံတုိ႔ကုိ ၿမဲၿမံတင္းက်ပ္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးထားၿပီး ထိခုိက္မႈအႏၱရာယ္ႏွင့္ အသက္အႏၱရာယ္ တုိ႔မွ ကာကြယ္ေပးလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။
ေမာ္ေတာ္ကားတြင္တပ္ဆင္ထားေသာ သက္ေစာင့္ ထုိင္ခုံ ခါးပတ္မ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကုိ အျပည့္အဝ ရယူခံစားႏုိင္ရန္ အတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကုိ တိက်စြာ လုိက္နာ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လုိအပ္သည္။
(၁) ကားေမာင္းသည့္အခါတုိင္းႏွင့္ လိုက္ပါစီးနင္းသည့္ အခါတိုင္း ထုိင္ခုံခါးပတ္ကုိ အၿမဲပတ္ထားပါ။
(၂) မိမိကား၏ ထုိင္ခုံခါးပတ္သည္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ အားလုံးကုိ အျပည့္အဝ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္စြမ္းရွိသည့္ခါးပတ္ ဟုတ္မဟုတ္ကုိ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးပါ။
(၃) ခါးပတ္သုိင္းႀကိဳးကုိ ပုခုံးေပၚမွေက်ာ္ၿပီး တင္း က်ပ္စြာ ပတ္ထားရမည္ ျဖစ္သည္။ ခ်ဳိင္းေအာက္က လွ်ဳိၿပီး သုိင္းထားျခင္းမ်ဳိးႏွင့္ ေလ်ာ့ရဲစြာ သုိင္းထားျခင္းမ်ဳိးတုိ႔အတြက္ ထုိင္ခုံခါးပတ္က အႏၲရာယ္ကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။
(၄) ထုိင္ခုံသည္ ကား၏ၾကမ္းခင္းတြင္ ၿမဲၿမံတင္းက်ပ္စြာ ရွိေနရန္ လုိအပ္သည္။ ထုိင္ခုံထိန္းဇာဝီႏွင့္ မူလီမ်ား မစုံလင္ ျခင္းႏွင့္ ေလ်ာ့ေနျခင္းမ်ားက အႏၲရာယ္ရွိႏုိင္သည္ကုိ သတိ ျပဳပါ။
(၅) ထုိင္ခုံကုိ ေရွ႕ေနာက္ လုိသလုိ ေရြ႕လ်ားႏုိင္ေအာင္ တပ္ဆင္ေပးထားေသာ ေလွ်ာသြားေျမာင္းမ်ားႏွင့္ အလုိရွိ သည့္ေနရာတြင္ တည္ၿငိမ္ေနေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးထားသည့္ Locking Device မ်ားအားလုံးသည္ ရာႏႈန္းျပည့္ေကာင္းမြန္ ေနရန္ လုိအပ္သည့္အတြက္ အၿမဲဂ႐ုျပဳစစ္ေဆးပါ။
၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွစ၍ တပ္ဆင္အသုံးျပဳခဲ့ၾကေသာ ေမာ္ေတာ္ ကား သက္ေစာင့္ ထုိင္ခုံခါးပတ္မ်ားသည္ ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ သန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ယာဥ္တုိက္မႈႏွင့္ တိမ္းေမွာက္မႈ မ်ားတြင္ သန္းေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီေသာ လူ႔အသက္မ်ားကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ အသက္ကယ္ေလအိတ္ တပ္ဆင္ ထားသည့္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားပင္ျဖစ္ေစကာမူ ယာဥ္တုိက္မႈ ေၾကာင့္ ေလအိတ္ပြင့္လာခ်ိန္၌ ခါးပတ္ပတ္ထားျခင္းမရွိပါက ျပင္းထန္ေသာ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရရွိမႈမ်ဳိးႏွင့္ ၾကံဳေတြ႕ၾကရဖြယ္ ရွိေနသည့္အတြက္ ေမာ္ေတာ္ကား၌ အသင့္တပ္ဆင္ေပးထား သည့္ သက္ေစာင့္ထုိင္ခုံခါးပတ္မ်ားကုိ မေမ့မေလ်ာ့ ပတ္ထား ၾကျခင္းအားျဖင့္ အသက္အႏၲရာယ္ကုိ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ထား ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။
ေမာ္ေတာ္ကားတစ္စီးအတြက္ ထုိင္ခုံခါးပတ္ကဲ့သုိ႔ပင္ ထိခုိက္မႈအႏၲရာယ္ႏွင့္ အသက္အႏၲရာယ္ကုိ ကာကြယ္ေပး သည့္ အသက္ကယ္ေလအိတ္ကလည္း အလြန္အေရးႀကီး ေသာ အေထာက္အကူျပဳ ပစၥည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းမွစ၍ ဥေရာပႏုိင္ငံထုတ္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၌ အေရးေပၚ အသက္ကယ္ေလအိတ္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းတပ္ဆင္ ထုတ္လုပ္ေပးခဲ့ၾကသလုိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံထုတ္ ကားမ်ားကိုလည္း ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္အေရာက္တြင္ ေလအိတ္မ်ား ထည့္သြင္း တပ္ဆင္ ထုတ္လုပ္လာၾကသည္။
ေလအိတ္ကို ထည့္သြင္းတပ္ဆင္ထုတ္လုပ္သည့္နည္းပညာ မေပၚမီက ေမာ္ေတာ္ကား၌တပ္ဆင္ခဲ့ေသာ ထုိင္ခုံခါးပတ္မ်ား သည္ ယာဥ္တုိက္မႈႏွင့္ တိမ္းေမွာက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားသည့္အခါ ယာဥ္ေပၚမွ လြင့္စဥ္ထြက္က်သြားျခင္းမရွိေအာင္ ကာကြယ္ေပး ႏုိင္ခဲ့သည္။ ယာဥ္ျပင္ပသုိ႔ လြင့္စဥ္ထြက္က်သြားသူမ်ား၏ ၇၇ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ အသက္ဆုံး႐ႈံးႏုိင္ေျခရွိသည့္အတြက္ ထိုင္ခံု ခါးပတ္ ပတ္ထားသူမ်ားအဖုိ႔ ထုိျဖစ္ရပ္မ်ဳိးမွ ေရွာင္လဲႊႏုိင္ခဲ့ၾက ေသာ္လည္း စတီယာရင္၊ ေလကာမွန္ စသည္တုိ႔ကို ေဆာင့္မိ သျဖင့္ ျပင္းထန္စြာဒဏ္ရာရျခင္းမ်ား ျဖစ္ပြားၾကရေလ့ရွိသည္။
ထုိျဖစ္ရပ္မ်ဳိးမွ ေရွာင္လဲႊႏုိင္ရန္အလုိ႔ငွာ ယာဥ္တုိက္မႈ ျဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ အသက္ကယ္ေလအိတ္ျဖင့္ ခုခံကာကြယ္ေပး ထားေသာ နည္းပညာတစ္ရပ္ကုိ သိပၸံသုေတသီတုိ႔က ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ နည္းပညာသစ္ျဖစ္ေသာ အသက္ကယ္ ေလအိတ္မ်ားကုိ နည္းပညာေဟာင္းျဖစ္သည့္ သက္ေစာင့္ ထုိင္ခုံခါးပတ္မ်ားႏွင့္ ပူးတဲြကာ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၌ တပ္ဆင္ ေပးႏုိင္ခဲ့ၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ကၻာတစ္လႊားျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျပင္းထန္ ေသာ ယာဥ္တုိက္မႈမ်ားႏွင့္ တိမ္းေမွာက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ အသက္ဆုံး႐ႈံးရမႈႏႈန္းႏွင့္ ဆုိးဆုိးရြားရြား ဒဏ္ရာရရွိမႈႏႈန္းတုိ႔ သိသာစြာ က်ဆင္းလာခဲ့သည္။
အသက္ကယ္ေလအိတ္မ်ားကုိ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားတြင္ တပ္ဆင္ရာ၌ ေမာ္ေတာ္ကား၏ အတန္းအစားႏွင့္ ေစ်းႏႈန္း အေပၚမူတည္ၿပီး အမ်ဳိးမ်ဳိး ကြဲျပားျခားနားၾကသည္။ အတန္း အစားနိမ့္ၿပီး ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိသာေသာ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၌ အသက္ကယ္ေလအိတ္ကုိ သာမန္အားျဖင့္ တစ္ခုတည္းသာ တပ္ဆင္ေပးထားၿပီး အလယ္အလတ္အဆင့္ရွိ ေမာ္ေတာ္ကား မ်ား၌မူ ေလအိတ္ႏွစ္ခုမွ ေလးခုအထိ တပ္ဆင္ေပးထား ေလ့ရွိၾကသည္။


အတန္းအစားျမင့္ၿပီး တန္ဖိုးအလြန္ႀကီးေသာ ဇိမ္ခံကားမ်ား ၌မူ အသက္ကယ္ေလအိတ္ကုိ ရွစ္ခုအထိ ထည့္သြင္းတပ္ဆင္ ထုတ္လုပ္ေပးထားၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အဆုိပါေမာ္ေတာ္ကား အားလုံးတို႔၌ တူညီသည့္အခ်က္တစ္ခုမွာ ယာဥ္ေမာင္းသူ၏အသက္အႏၲရာယ္ကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္ရန္အတြက္ အသက္ ကယ္ေလအိတ္ကုိ စတီယာရင္ေခြ၏အလယ္၌ တပ္ဆင္ေပး ထားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အသက္ကယ္ေလအိတ္ကုိ ပါးလႊာသည့္ႏုိင္လြန္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ ကာ ေလအိတ္ Cover ၏ ေအာက္၌ အထပ္ထပ္ေခါက္၍ ထည့္သြင္းတပ္ဆင္ေပးထားသည္။ ကာလၾကာရွည္စြာ ေခါက္ ထားျခင္းေၾကာင့္ ေလအိတ္အသားခ်င္း ပူးကပ္မသြားေစရန္ ႏွင့္ ပြန္းပဲ့ျခင္းမ်ား မျဖစ္ေစရန္အတြက္ အလြန္ႏူးညံ့ေသာ ေလအိတ္ေပါင္ဒါမႈန္႔မ်ားကုိ ထည့္သြင္းအသုံးျပဳထားသည္။
အသက္ကယ္ေလအိတ္၏ အလုပ္လုပ္ပုံ အေျခခံ သေဘာ တရားမွာ ေမာင္းႏွင္ေနရင္း မာေက်ာသည့္ မ်က္ႏွာျပင္တစ္ခုခုကို ေမာ္ေတာ္ကားက ဝင္တုိက္မိသျဖင့္ ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိ အရွိန္ ေလ်ာ့က်သြားခဲ့ပါက ယင္းကဲ့သုိ႔ေသာ ပုံမွန္မဟုတ္သည့္ ႐ုတ္ျခည္း အရွိန္တန္႔သြားျခင္းကုိ ခံစား သိရွိႏုိင္ေသာ အာ႐ုံခံ ကိရိယာက ေလအိတ္ကုိ ေလျဖည့္သြင္းေပးမည့္ ကိရိယာအား အလုပ္လုပ္ေစ ျခင္းျဖင့္ ေလအိတ္ပြင့္ထြက္ ေဖာင္းကားလာျခင္းပင္ျဖစ္သည္။


ေလျဖည့္သြင္းေပးမည့္ကိရိယာထဲတြင္ ႀကိဳတင္ထည့္သြင္းထားေသာ ဆုိဒီယမ္ အဇုိက္ (Sodium Azide)ႏွင့္ ပုိတက္ဆီယမ္ႏုိက္ထရိတ္(Potassiun Nitrate) ) တုိ႔သည္ ထိခုိက္မႈ အာ႐ုံခံကိရိယာက သတင္းပုိ႔လုိက္ခ်ိန္တြင္ ခ်က္ခ်င္း ဓာတ္ျပဳၿပီး ႏုိက္ထ႐ုိဂ်င္ဓာတ္ေငြ႔မ်ားကုိ ထြက္ေပၚလာေစသည္။ ထုိ ႏုိက္ထ႐ုိ ဂ်င္ဓာတ္ေငြ႕မ်ားသည္ ေလအိတ္အတြင္းသုိ႔ အလြန္ျပင္းထန္ေသာ အရွိန္ျဖင့္ တုိးဝင္ေရာက္ရွိ သြားကာ အသက္ကယ္ေလအိတ္ကို တစ္နာရီလွ်င္ ကီလုိမီတာ ၃၂ဝ ႏႈန္းျဖင့္ ေဖာင္းကားလာေစၿပီး ထိခုိက္မႈအႏၲရာယ္မျဖစ္ေစရန္ ခ်က္ခ်င္း ဆုိသလုိ ခုခံကာကြယ္ ေပးထားလုိက္သည္။
ဤေနရာတြင္ သတိျပဳရန္မွာ အသက္ကယ္ေလအိတ္သည္ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္း ေလာက္ေအာင္ အလြန္လ်င္ျမန္စြာ ေဖာင္းကားလာမည္ျဖစ္သည့္အတြက္ ထုိအေျခအေနတြင္ ထိုင္ခံုခါးပတ္ကုိ ပတ္မထားခဲ့ပါက ေရွ႕သုိ႔ငိုက္သြားၿပီး အရွိန္ျပင္းစြာ ပြင့္ထြက္ေဖာင္းကားလာသည့္ ေလအိတ္ႏွင့္ ထိေတြ႕မိကာ အႏၲရာယ္ရွိႏုိင္သည္ဆုိသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။

ေနာက္ထပ္ သတိျပဳသင့္ေသာအခ်က္မွာ ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္တိုင္း ေလအိတ္ မ်ား ပြင့္ထြက္ေဖာင္း ကားလာမည္ဟု တရားေသမွတ္ယူ၍ မရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ေလအိတ္ကိုပြင့္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပး မည့္ အာ႐ံုခံကိရိယာမ်ားသည္ ျပင္းထန္ေသာအားျဖင့္ ေဆာင့္မိတိုက္မိျခင္းမ်ဳိးျဖစ္ေပၚမွသာ အလုပ္လုပ္ ေဆာင္ေပးလိမ့္မည္ျဖစ္ၿပီး အရွိန္နည္းနည္းျဖင့္သာ တိုက္မိျခင္း၊ တိုက္ခါနီးတြင္ အခ်ိန္မီ ဘရိတ္ဖမ္း လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ အရွိန္ေလ်ာ့က်ကာ တိုက္မိသည့္အားက ျပင္းထန္မႈမရွိျခင္း၊ ေဘးတစ္ေစာင္း ပြတ္တိုက္မိျခင္း၊ ကားေရွ႕ဝဲယာ သို႔တည္း မဟုတ္ ကားေနာက္ဝဲယာ ေထာင့္စြန္းႏွစ္ဖက္ျဖင့္ တိုက္မိျခင္း ႏွင့္ ထိုေနရာမ်ားကို အတိုက္ခံရျခင္းစသည့္ အေျခအေနမ်ဳိးမ်ားတြင္ အာ႐ံုခံကိရိယာမ်ားက ေလအိတ္ ကို ပြင့္ထြက္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးၾကမည္မဟုုတ္ေပ။
ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ယာဥ္တုိက္မႈျဖစ္ေပၚပါက အသက္အႏၲရာယ္ကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္သည့္ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ အသက္ကယ္ ေလအိတ္၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကုိ အျပည့္ အဝ ရယူ ခံစားႏိုင္ရန္ အတြက္ ျဖစ္ေစ၊ တိုက္မိသည့္အားက မျပင္းထန္ေသာေၾကာင့္ ေလအိတ္ပြင့္ ထြက္မလာ သည့္ အေျခ အေနမ်ဳိးတြင္ ထိခိုက္မႈအႏၲရာယ္မွ ကင္းေဝးေစရန္အတြက္ျဖစ္ေစ ထုိင္ခုံမ်ားတြင္ တပ္ဆင္ေပး ထားသည့္ ခါးပတ္မ်ားကုိ မလဲြမေသြ ပတ္ထားၾကရ မည္ျဖစ္ေပသည္။ ။


သိပၸံစာေရးဆရာ ကိုကိုေအာင္
MOI Webportal Myanmar
https://www.facebook.com/pg/MOIWebportalMyanmar