၁။ သမီးက အလွျပင္ဆိုင္ဖြင့္ထားေတာ့ ေျဖာင့္ေဆးဆိုးေဆးအနံ႔ေတြလည္း အၿမဲလို ထိေတြ႔ရပါတယ္။ ေခါင္းတျခမ္းကိုက္ ေရာဂါျဖစ္တာလား၊ ေခါင္းထဲမွာ အက်ိတ္ရွိလို႔ ျဖစ္တာလား စိုးရိမ္လို႔ပါဆရာ။ ဦးေနွာက္နဲ႔အာရံုေၾကာမွာ CT scan ရိုက္သင့္လားလဲ သိခ်င္လို႔ပါရွင့္။
၂။ ဆရာ႐ွင့္ cosmetic ပစၥည္းေတြအေၾကာင္း ေမးခ်င္လို႔ပါ။ နာမည္ႀကီး brand ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေစ်းႀကီးတဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႕ေသာ မိန္းကေလးေတြက ဝယ္မသံုးႏိုင္ၾကပါဘူး။ အဲ့ဒီအစား ေစ်းသက္သာတဲ့ နာမည္ႀကီး brand နဲ႔ ပံုစံတူ နာမည္တူ Thai made, China made ပစၥည္းေတြကို ဝယ္သံုးလာၾကပါတယ္႐ွင့္။ သမီးက အဲ့ဒီအတုေတြ မသံုးဖို႔ေျပာေတာ့ brand ဝယ္သံုးႏိုင္တိုင္း အာေခ်ာင္တယ္လို႔ အေျပာခံရပါတယ္။ အဲ့ဒီ ပစၥည္းအတုေတြေၾကာင့္ ေရ႐ွည္မွာ ဘယ္လိုဆိုးက်ိဳးေတြ႐ွိႏိုင္လဲဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္႐ွင့္။ သူတို႔ကေတာ့ သူတို႔နဲ႔တည့္တယ္ ေကာင္းတယ္လို႔ေျပာၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က အဲ့ဒီအတုေတြသံုးတာၾကာရင္ အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ေျပာတာ ဟုတ္ပါသလား။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးပါေနာ္။ တခါမွမေမးဖူးတဲ့အတြက္ အမွားပါရင္ ခြင့္လႊတ္ပါ႐ွင့္။
၃။ ဒါဆို ကိုယ္ဝန္အႏုအရင့္နဲ႔မဆိုင္ဘူးေပါ့ေနာ္ဆရာ။ skin testလုပ္ၾကည့္ရမွာေပါ့။ ဆံပင္ဆိုင္ဖြင့္ထားလို႔ပါ။
Pretty Poison or Harmless Cosmetic လွပေသာ အဆိပ္ျဖစ္ေနပါသလား Blemishes မ်က္ႏွာမွာ မလွတာေလးေတြ ျဖစ္ေနလို႔၊ Tan အသားအေရနဲနဲ ညိဳညိဳတိုတိုေလးျဖစ္ခ်င္လို႔၊ ဆံပင္ေျဖာင့္ခ်င္၊ ေကာက္ခ်င္လို႔ စတာေတြအတြက္ အလွအပသံုး ပစၥည္းအမယ္ေပါင္းမ်ားစြာထဲက ေကာင္းတယ္ဆိုတာထဲက တကယ္ေကာင္းတာကို ေရြးသင့္တယ္။ အဲလိုပစၥည္းေတြထဲမွာ ပါတာေတြက ဘယ္ေလာက္မ်ား စိတ္ခ်ရပါသလဲ။ သတင္းစာေတြ၊ မီဒီယာေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ သည္းေျခၾကိဳက္ကိုသာ ေရးပါတယ္။ သိပၸံေပတံနဲ႔တိုင္းၾကည့္ထားတဲ့ သတိထားစရာေတြနဲ႔ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ တြဲေပးလိုက္ပါတယ္။ ေကာ့စ္မက္တစ္ေခၚ အလွအပသံုးပစၥည္း အတုေတြကို သုေတသနလုပ္ထားတာ မေတြ႔ေသးပါ။ ေမးခြန္းအရဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာလာလုပ္သင့္တယ္။ အလွအပသံုးပစၥည္းေတြေတာင္မွ စိတ္မခ်ရတာေတြ ရွိပါတယ္။
(၁) Keratin Straighteners သတိထားပါ
ဆံပင္အလွျပင္ဆိုင္ေတြကေန လုပ္ေပးေနတဲ့ Keratin hair treatments နည္းဆိုတာ ပိုးျခည္လို ေခ်ာေမြ႔ေစျပီး ဆံပင္ကို ေထြးမသြားေစဘူး။ Formaldehyde-free (ေဖၚမယ္လဒီဟိုက္) မပါဘူးလို႔လဲ ေၾကာ္ညာတာလဲရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ (အိုရီဂြန္) က OSHA ရဲ႕ ေလ့လာခ်က္အရ အဲဒါေတြ တဝက္မကထဲမွာ ဒီဓါတ္ေတြ ပါေနတာေတြ႔ ရတယ္။ (ေဖၚမယ္လဒီဟိုက္) နဲ႔ ေရရွည္ထိေတြ႔မႈကေန ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳး တခါတေလသံုးတာနဲ႔ေတာ့ မျဖစ္ေစႏိုင္ေလာက္ေပမဲ့ ဆံသဆိုင္ကလူေတြအတြက္ ခက္ႏိုင္တယ္။
(၂) Conditioner and Flat Iron ေရြးစရာလမ္း
Conditioner (ကြန္ဒီရွင္နား) သံုးရင္ Static electricity လွ်ပ္စစ္ကို ေျဖေပးႏိုင္တာမို႔ ဆံပင္ကို ေခ်ာေမြ႔ေစႏိုင္တယ္။ ေခါင္း ခဏခဏ မေလွ်ာ္ရေအာင္ Flat iron နည္းသံုးရင္ ပိုအဆင္ေျပမယ္။ Blow dryer ေလပူမႈတ္ကရိယာ သံုးတာက အဲေလာက္ မထိေရာက္ဘူး။
(၃) Permanent Hair Dye သတိထားပါ
ဆံပင္ဆိုးေဆးနဲ႔ ကင္ဆာ ဆက္စပ္မႈသုေတသနေတြက ေရာေထြးတဲ့ ရလဒ္ေတြရေနတယ္။ ဆံပင္ဆိုးေဆး အေရာင္ရင့္တာမ်ိဳး သံုးသူေတြမွာ မသံုးသူေတြထက္ Leukemia (လူကီးမီးယား) နဲ႔ Lymphoma (လင္ဖိုးမား) ဆိုးဝါးတဲ့ ေရာဂါေတြ ပိုရေစႏိုင္တယ္ဆိုတာရွိသလို အဲလိုမျဖစ္ပါဘူးဆိုတာလဲ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္သံုးလို႔ ဘာမွ မျဖစ္ေစဘူးဆိုတာကို သက္ေသျပခ်က္မရွိေသးပါ။ တခ်ိဳ႕ဆရာဝန္ေတြကေတာ့ ေမြးျပီးတဲ့အထိ ေစာင့္ေစခ်င္ၾကပါတယ္။
(၄) Plant-Based Hair Dyes ေရြးစရာလမ္း
အပင္ေတြကေနလုပ္တဲ့ ဆံပင္ဆိုးေဆးကို အစားထိုးသံုးသင့္တယ္။ Henna နဲ႔ Vegetable dyes စတာမ်ိဳး။ ဒါေပမဲ့ ဓါတုဆိုးေဆးေလာက္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းအေရာင္ေျပာင္းေစတာေတာ့ အားမရခ်င္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဗမာျပည္က တေရာ္-ကင္ပြန္း သုေတသန မေတြ႔ဘူးေသးေပမဲ့ စိတ္ခ်လက္ခ် သံုးေနခဲ့ၾကတာ အလြန္ကိုၾကာလွျပီ။ ေနာက္တနည္းကေတာ့ Special cap or Foil hair wrappers ေတြသံုးရင္ ဓါတုေဆးေတြက ကိုယ့္ဦးေရထဲကိုဝင္တာ နည္းေစမယ္။
(၅) Crazy Contacts သတိထားပါ
Colored or patterned lenses မ်က္စိအျမင္စြမ္းအားကို ဘာမွမေျပာင္းလဲေစတဲ့ အေရာင္ေတြ၊ ဒီဇိုင္းေတြထည့္ထားတဲ့ မ်က္မွန္ကေန လူပံုကိုေတာ့ ေျပာင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ဆရာဝန္လက္မွနဲ႔ ဝယ္ရတာမဟုတ္တဲ့ မ်က္မွန္မ်ိဳး ေရွာင္သင့္တယ္။ Contact lenses မ်က္ကပ္မွန္မ်ိဳးကေတာ့ အတိအက်ျဖစ္မွ ေကာင္းတယ္။ မဟုတ္ရင္ (အင္ဖက္ရွင္) ပိုးဝင္လို႔ မ်က္စိကြယ္တာအထိ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
(၆) Rx Colored Lenses ေရြးစရာလမ္း
ကိုယ့္အေမက ေမြးေပးလိုက္တဲ့ မ်က္စိအေရာင္ကိုမၾကိဳက္လို႔ ေျပာင္းခ်င္ရင္ တကယ့္ လိုင္စင္ရ၊ ဆရာဝန္ကလဲ ညႊန္တဲ့ Colored contact lenses ကိုသာသံုးပါ။ မ်က္စိၾကည့္ရတာ ေကာင္းေနတိုင္း မ်က္စိစစ္ဘို႔မလိုဘူး မဟုတ္ပါ။ မ်က္မွန္ဆိုင္မွာ စစ္တာက မ်က္စိကိုစစ္တာမဟုတ္ပါ။ ေသခ်ာေပါက္ မ်က္မွန္အလုပ္ခိုင္းပါလိမ့္မယ္။ မ်က္စိအထူးကု ဆရာဝန္ကိုသာ အားကိုးပါ။
(၇) Prescription Eyelash Serum သတိထားပါ
Latisse ကထုတ္တဲ့ ဆရာဝန္လက္မွတ္နဲ႔သာေရာင္းတဲ့ Serum (စီရမ္) ေဆးကေန မ်က္ေတာင္ေတြကို ရွည္ေစမယ္၊ လွေစမယ္။ အေပၚမ်က္ေတာင္ေပါက္တဲ့ မ်ဥ္းေလးမွာ ေဆးသုတ္ေပးရတယ္။ ၄ လေနရင္ လိုခ်င္သလို ျဖစ္လာမယ္။ ေဆးဆိုေတာ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးရွိတာလဲ သတိျပဳပါ။ တခ်ိဳ႕ဆိုးက်ိဳးက ရာသက္ပန္ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေဆးနဲ႔ထိတဲ့ အနားက အေရျပားလဲ မဲသြားႏိုင္တယ္။ ျပာေနတဲ့ မ်က္လံုးအနက္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
(၈) Eyelash Extensions ေရြးစရာလမ္း
False eyelashes မ်က္ေတာင္အတု နဲ႔ Eyelash extensions မ်က္ေတာင္ရွည္ေစတာမ်ိဳးသံုးရင္ ဓါတုေဆးမသံုးဘဲ လွေပေစမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြမွာလဲ သတိျပဳစရာေတြ မကင္းဘူး။ ကပ္ေစအာင္လုပ္တာကေန မ်က္ခြံကို ကလိႏိုင္တယ္။ (အလာဂ်ီ) ရေစႏိုင္တယ္။ Permanent eyelash tints ရာသက္ပန္ ရွည္ေစ-ထူေနေစတာမ်ိဳးဆိုရင္ ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ရာသက္ပန္ဆိုးေဆးမွန္သမွ် FDA က အသိအမွတ္ ျပဳမထားပါ။
(၉) Hydroquinone သတိထားပါ
Melasma ေခၚတဲ့ တင္းတိတ္၊ Age spots အသက္ရလို႔ျဖစ္လာတဲ့ အစက္အေပ်ာက္၊ Dark patches အေရာင္ရင့္ အကြက္မ်ိဳး သက္သာေအာင္ အေရျပား အထူးကုဆရာဝန္ေတြေနလဲ ညႊန္တတ္တဲ့ Hydroquinone ေဆးဆိုတာ ရွိတယ္။ ၾကာၾကာသံုးရင္ အေရျပားအေရာင္ေျပာင္းေစတယ္။ တိရစၧာန္ေတြမွာစမ္းေတာ့ ကင္ဆာနဲ႔ဆက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ လူကိုေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါ။
(၁ဝ) Laser Skin Resurfacing ေရြးစရာလမ္း
Laser ေလဆာနည္းသံုးရင္ အေရျပားရဲ႕ အေပၚဆံုးအလႊာေလးကို ျပင္ေပးႏိုင္တယ္။ သက္သာေစမယ္။ ဓါတု ေျပာင္းလဲမႈမ်ိဳး မရေစဘူး။ ေစ်းေတာ့ၾကီးတယ္။ နဲနဲနာမယ္။ အမာရြတ္ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္တတ္တယ္။
(၁၁) Tanning Beds သတိထားပါ
အေရျပား သိပ္အျဖဴၾကီးျဖစ္မေနေအာင္ တကုိယ္လံုးကိုလုပ္ေပးနည္း စိတ္ခ်ရတယ္ဆိုတာကို ဖတ္ျပီးသိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ခဏခဏသံုးရင္ေတာ့ Melanoma အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတယ္။ UVA rays ေရာင္ျခည္ကို သံုးတယ္။ အေရးအေၾကာင္းထင္တာ၊ အညိဳစက္ေတြျဖစ္လာတာမို႔ အသက္ကို ပိုအိုစာေစသလိုထင္ေစႏိုင္တယ္။ အားမနာတမ္း ေျပာရရင္ ျဖစ္ေစခ်င္သလို ခပ္ညိဳညိဳေလးျဖစ္လာတာဟာ အေရျပားကိုထိခိုက္သြားအာင္ လုပ္လိုက္တာပါဘဲ။
(၁၂) Sunless Tanning Products ေရြးစရာလမ္း
DHA ေဆးပါတဲ့ ေနေလာင္ေစတာ မပါတဲ့ Sunless tanning lotions အသားအေရ ညိဳေစတဲ့ လိမ္းေဆးကေန အေရျပားထဲက (အမိုင္ႏို-အက္စစ္) နဲ႔ ဓါတ္ျပဳေစရာကေန အဲလိုျဖစ္ေစတယ္။ DHA ကို FDA ကေန အသိအမွတ္ ျပဳထားပါတယ္။ Spray tanning booths အတြက္မဟုတ္တာ သတိထားပါ။ မ်က္စိထဲ မဝင္ေစရဘူး။ ေနေရာင္ထိရင္ Sunscreen မသံုးဘဲမေနပါနဲ႔။ အခုေဆးက ေနေရာင္ကို အကာအကြယ္ မေပးႏိုင္ပါ။
(၁၃) Nail Salon Hazards သတိထားပါ
Manicure products ေျခသည္း-လက္သည္း အလွျပဳျပင္နည္းမွာ သံုးတာေတြထဲမယ္ ဓါတုပစၥည္းေတြပါတယ္။ ဥပမာ Formaldehyde, Phthalates, Acetone နဲ႔ Toluene ေတြပါေနတယ္။ အေငြ႔ေတြကေန အေရျပား၊ မ်က္စိ၊ ႏွာေခါင္း၊ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းေတြကို ကလိေစႏိုင္တယ္။ ေနာက္ျပီး ကရိယာေတြကို ပိုးသန္႔တာ မေသျခာရင္ (ဖန္းဂတ္စ္) မိႈနဲ႔ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြ ဝင္လာေစႏိုင္တယ္။
(၁၄) Minimize Risks ေရြးစရာလမ္း
ကိုယ္သြားမဲ့ အလွျပင္ဆိုင္ကို မဝင္ခင္ အရင္ၾကည့္ပါ။ သန္႔သလား၊ ေျပာတာနဲ႔ လုပ္တာ ဟုတ္ရဲ႕လား။ ေျခသည္း-လက္သည္း မျပင္ခင္ ေျခေမႊးရိတ္တာ မလုပ္ပါနဲ႔။ ကိုယ့္မွာ အနာအဆာရွိေနခ်ိန္ အလွျပင္ဆိုင္မသြားပါနဲ႔။
(၁၅) Phthalates သတိထားပါ
အလွသံုးတာေတြ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္၊ (ေပါလစ္ရွ္)၊ ဆပ္ျပာ၊ ကေလးကစားစရာေတြ၊ အစားအေသာက္ ထုပ္ပိုးတာေတြထဲမွာ Phthalates ဆိုတဲ့ ဓါတုပစၥည္းပါတယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳးက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ မသံုးသင့္ဘူး။ ကေလးက ေယာက္်ားေလး ျဖစ္ေနရင္ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္းနည္းေစျပီး ေယာက္်ားမပီသေစဘူး။ အတိအက်ေျပာႏိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ေသးပါ။
(၁၆) Phthalate-Free Products ေရြးစရာလမ္း
Phthalate-free beauty products ဒီဓါတုေဆးမပါတာ ေရြးတတ္ရင္ ေရြးပါ။ Dibutylphthalate, Dimethylphthalate, diethylphthalate ဆိုတာ မပါတာကိုရွာပါ။ Butyl ester နဲ႔ Plasticizer မပါတာကိုသံုးပါ။ ၾကမ္းျပင္ေတြ၊ ေရခ်ိဳးခန္း အကာေတြမွာလဲ ဒါမ်ိဳးပါတယ္။
(၁၇) Parabens သတိထားပါ
Parabens ဆိုတာလဲ Makeup (မိတ္ကပ္)၊ Moisturizers စိုစြပ္ေနေစဘို႔သံုးတာ နဲ႔ Hair care products ဆံပင္အတြက္ သံုးတာေတြထဲမွာ ပါတယ္။ ေလ့လာမႈတခုက ရင္သား-အက်ိတ္နဲ႔ဆက္စပ္တာ သိရတယ္။ ကင္ဆာလို႔ေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါ။
(၁၈) Paraben-Free Cosmetics ေရြးစရာလမ္း
Paraben မပါတာ ရွာသံုးပါ။ ဒီေဆးက တာရွည္ခံေစဘို႔ ထည့္ရတာျဖစ္တယ္။ Vitamin C နဲ႔ Vitamin E ေတြ သံုးတာမ်ိဳး ေကာင္းပါတယ္။
(၁၉) Makeup Expire date (မိတ္ကပ္) ေတြလဲ ရက္လြန္ရင္
(ဗက္တီးရီးယား) ဝင္လာေစႏိုင္တယ္။ Foundation ၁ ႏွစ္သာခံမယ္။ Blush, Powder, Shadow ေတြက ၂ ႏွစ္သာ ခံမယ္။ Lipstick ၁ ႏွစ္သာခံမယ္။ Mascara ၃-၄ လသာခံမယ္။ Eye makeup ကို မ်က္စိနာေနရင္ မသံုးပါနဲ႔။ Mineral Makeup (မင္နရယ္-မိတ္ကပ္) ထဲမွာ ကလိေစတာမ်ိဳး တာရွည္ခံေစတာမ်ိဳး နည္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတည့္တဲ့သူေတြ မတည့္တာျဖစ္မယ္။ ဒါေတြထဲမွာ Titanium dioxide လို Zinc oxide လို ပါေနတာက Sunscreen သေဘာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မလံုေလာက္ပါ။
(၂ဝ) Sunscreen ေနေလာင္ခံ
ေနေလာင္ခံေတြကို သံုးေနတာၾကာလို႔ စိတ္ခ်ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ သိပ္ေပ်ာ့တာမ်ိဳးက မလံုေလာက္ပါ။ အေရျပား-ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္ေလာက္တဲ့ UVA နဲ႔ UVB rays ေတြကိုကာကြယ္ႏိုင္ဘို႔ Broad spectrum လို႔ေရးထားတာမ်ိဳး နဲ႔ SPF 30 နဲ႔ အထက္ကိုသာ ရွာသံုးပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
