- အလိုအေလွ်ာက္ ေျခေထာက္ ၾကြက္သားေတြမွာ ကြက္ျပီး၊ ရုတ္တရက္နာတာကို ေခၚတယ္။ ညပိုင္းမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။
- ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိေသးပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားတာေတြ ရွိတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊ ကိုယ္လက္လႈတ္ရွာ-အားကစား၊ Salt and electrolyte imbalances ဓါတ္ဆား-မွ်ေျခပ်က္ျခင္း၊ Peripheral nerves, Blood vessels, or Muscles disorders အဖ်ားပိုင္း အာရံုေၾကာ-ေသြးေၾကာ-ၾကြက္သား ေရာဂါမ်ား၊ Renal dialysis ေက်ာက္ကပ္စစ္ယူမႈ ခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္းနဲ႔ တခ်ိဳ႕ေဆးဝါးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ရတယ္။ ဘာလို႔ ျဖစ္မွန္းမသိတာလဲ ရွိတယ္။ အသက္ၾကီးလာေလ အျဖစ္မ်ားေလ။
- 12 systematic reviews (RCTs) စတစ္တက်ေလ့လာမႈ ၁၂ ခုလုပ္ခဲ့တယ္။
- Analgesics အနာသက္သာေဆးမ်ား၊ Anti-epileptic drugs အတက္သက္သာေဆးမ်ား၊ Calcium salts (ကယ္လ္စီယမ္) ဓါတ္ဆား၊ Compression hosiery ေျခေထာက္ကို ၾကပ္ၾကပ္စည္းတဲ့ ေျခအိတ္၊ Magnesium salts (မက္ဂနီဆီယမ္) ဓါတ္ဆား၊ Multivitamin and Mineral supplements ဗီတာမင္နဲ႔ ဓါတ္ဆားမ်ား၊ Quinine alone (ကြီနင္း) ေဆး၊ Quinine with Theophylline (ကြီနင္း + (သီယိုဖိုင္လင္း)၊ Sodium chloride (ဆိုဒီယမ္-ကလိုရိုက္)၊ Stretching exercises ကိုယ္လက္ဆန္႔တန္း-ေလ့က်င့္ခန္းေတြကို စမ္းသပ္ခဲ့တယ္။
- Quinine ငွက္ဖ်ားေဆးကေန သိသိသာသာသက္သာေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆးကို ဘယ္ေလာက္ အေလးခ်ိန္နဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာ ေပးရမယ္ဆိုတာ အတိအက် မသိရေသးဘူး။
- Quinine ငွက္ဖ်ားေဆးနဲ႔အတူ Theophylline (သီယိုဖိုင္လင္း) ေဆးပါတြဲေပးရင္ (ကြီနင္း) တမ်ိဳးထဲေပးတာထက္ ပိုျပီးသက္သာမယ္လို႔ ယူဆတယ္။
- Quinine ေဆးေၾကာင့္ Cardiac arrhythmias ႏွလံုးခုန္မမွန္တာ၊ Thrombocytopenia ေသြးမံႈနည္းတာ၊ Severe hypersensitivity reactions ေဆးနဲ႔ မတည့္တာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ pregnancy ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြနဲ႔ လံုးဝမသင့္တာေတာ့ သိၾကျပီးသားပါ။
- Analgesics အနာသက္သာေဆးေတြ၊ Anti-epileptic drugs အတက္သက္သာေဆးေတြ၊ Calcium salts (ကယ္လ္စီယမ္) ဓါတ္ဆား၊ Compression hosiery ေျခေထာက္ကို ၾကပ္ၾကပ္စည္းတဲ့ ေျခအိတ္၊ Magnesium salts (မက္ဂနီဆီယမ္) ဓါတ္ဆား၊ Multivitamin and Mineral supplements ဗီတာမင္နဲ႔ ဓါတ္ဆားေတြရဲ႕ ထိေရာက္မႈကို အေသအျခာမေျပာႏိုင္ပါ။
Randomized Controlled Trial (RCT) ေဆးကုသနည္းေတြရဲ႕ ထိေရာက္မႈကို စနစ္တက် ေလ့လာမႈအရ ထြက္လာတဲ့ ရလဒ္ေတြ -
၁။ Quinine ငွက္ဖ်ားေဆး
Quinine (ကြီနင္း) ေပးတာဟာ ညအခ်ိန္ ၾကြက္တက္တာကို ၄ ပါတ္မွာ သက္သာေစတာ အတိအက် သိရတယ္။
၂။ Quinine + Theophylline
Quinine တမ်ိဳးထဲေပးတာတထက္ Theophylline နဲ႔ပါတြဲေပးတာဟာ ပိုသက္သာေစတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား နည္းနည္းေလးသာ ေတြ႔ရေသးတယ္။
၃။ Analgesics အနာ-အကိုက္ သက္သာေဆးေတြ
ဒီလိုေဆးေတြေပးလို႔ ၾကြက္တက္တာကို သက္သာေစတယ္ဆိုတဲ့ တိက်တဲ့ အေထာက္အထား မရွိေသးပါ။
၄။ Vitamin E
ဗီတာမင္ (အီး) ေပးလို႔ ၾကြက္တက္တာကို သက္သာေစတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားမရွိပါ။
၅။ Magnesium salts
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုး ၾကြက္တက္တာအတြက္ Magnesium lactate, Magnesium citrate ေပးတာ ၃ ပါတ္ေနရင္ သက္သာေစတယ္လို႔ အေထာက္အထား ေတြ႔ရတယ္။
၆။ Calcium Salts
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုး ၾကြက္တက္တာအတြက္ (ကယ္လ္စီယမ္) ေပးရင္ သက္သာေစတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား မရွိပါ။
၇။ Multivitamins and minerals
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုး ၾကြက္တက္တာအတြက္ ဗီတာမင္ေတြနဲ႔ ဓါတ္ဆားေတြေပးတာနဲ႔ သက္သာေစတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား မရွိပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
