၁။ ဆရာမဂၤလာပါ ကြ်န္မနာမည္ ႕႕႕႕႕ ပါ။ မႏၲေလးကပါ။ အသက္၂၄ပါ။ သမီးေလးက ၁ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ခုသမီးေလးက သြား ၂ ေခ်ာင္းဘဲေပါက္ေသးတယ္။ လမ္းလဲ မေလ်ွာက္တတ္၊ မတ္တပ္ေတာင္ယိုင္ယိုင္ဘဲရပ္တတ္တယ္ဆရာ။ အဲဒါဘာလို႔လဲဆရာ။ တစ္ခ်ိဳ႕ကအဲဒါအရိုးေပ်ာ့လို႔တဲ႔အရိုးသန္မာတဲ႔ေဆးတိုက္ေပးရမယ္တဲ႔ဟုတ္ပါသလားဆရာ။
၂။ အေဒၚ အသက္ ၅၅။ ေသြးဆံုးျပီးသားပါဆရာ။ ပိန္ပိန္ပါးပါး အရပ္အသင့္အတင့္ပါ။ သူက D3Calcium ေသာက္ေနတာ ေနတိုင္းပဲဆရာ။ စြဲေသာက္ရင္ ျပႆနာရွိနိုင္ပါသလားဆရာ။
၃။ ဆရာရွင့္ က်ြန္မအသက္ ၄၂ ႏွစ္ပါ။ ေသြးခ်ိန္က ၉၇ /၆၁ ပါ။ ေရာဂါအေထြအထူးမရွိပါရွင့္။ ေသြးမဆံုးေသးပါ။ နယ္က်န္းမာေရးမႈးက အရိုးပြကာကြယ္ေဆးညႊန္းပါတယ္ဆရာ။
၄။ ဆရာ ကြ်န္မက အသက္ ၄ဝ ပါ။ အရိုးပါးတာကို ကာကြယ္ခ်င္ရင္ Ca ကို ဘယ္ေလာက္ေသာက္သင့္ပါလဲ၊။
၅။ က်မ ကေလးေတြ ဒီေဆးေသာက္ေနတာေကာင္းလား။ ေဆးဆိုင္ကေရာင္းတာ အသက္ ၁ ႏွစ္ ၉ လ ကေလး တိုက္ေနတာ နားမလည္လို႔ တိုင္ပင္တာပါဆရာ။
၆။ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္မ်ားရင္ ေက်ာက္ကပ္ထိတယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးေလးလေလာက္က allergic ျဖစ္လို႔ ေဆးခန္းသြားျပေတာ့ သမီးကို စီထရင္းလိုေဆးမ်ဳိးနဲ႔ Calcium J ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ေဆးဆိုင္က Calcium 500 နဲ႔အတူတူပဲဆိုၿပီး ေရာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာဝန္ညႊန္တဲ့ Calcium J ကိုပဲ ဝယ္ေသာက္တယ္။ ေတာ္ၾကာ Calcium က လိုအပ္တာထက္ မ်ားသြားမွာ စိုးလို႔ပါ။
အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကယ္လ္စီယမ္ အလြန္အေရးၾကီးတယ္။ အသက္ ၃၅-၄ဝ ႏွစ္ေက်ာ္လာရင္ လိုျပီ။ ဗီတာမင္ဒီနဲ႔ တြဲေသာက္သင့္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း တေန႔မွာ 1000 mg လိုတယ္။ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္ရင္ နည္းနည္းပိုလိုတယ္။ 1200 to 1,500 mg လိုတယ္။ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြ 1,000 mg to 1,300 mg လိုတယ္။ သတိထားဘို႔က စားေသာက္တာထဲမွာ ပါတာကိုလဲ ထည့္တြက္ရမယ္။
Osteoporosis အရိုးအားနည္းေရာဂါျဖစ္ေနရင္ မေတာ္တဆကေန အရိုးက်ိဳးလြယ္မယ္။ အရိုးထုထည္နဲ႔ သိပ္သည္းမႈ နည္းလို႔ျဖစ္တယ္။ အေမရိကမွာ ႏွစ္စဥ္ ဒီေရာဂါနဲ႔ဆက္ျပီး အရိုးက်ိဳးသူေပါင္း ၁႕ ၃ သန္းေက်ာ္တယ္။ အသက္ (၇ဝ) ေက်ာ္ ေယာက္်ား-မိန္းမေတြ တေန႔မွာ ဗီတာမင္ဒီ 800 IU လိုအပ္တယ္။ ဒိထက္ငယ္သူေတြက 600 IU လိုတယ္။ (ကယ္လ္စီယမ္) စုပ္ယူဘို႔ ဗီတာမင္ (ဒီ) လုိအပ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တြဲေပးေလ့ရွိတယ္။ လူၾကီးတိုင္း တေန႔မွာ Vitamin D 600 IU (15 micrograms) လိုအပ္တယ္။
သက္သတ္လြတ္စားသူ၊ Lactose intolerance ေရာဂါရွိသူ၊ (ပရိုတင္း) အစာမ်ားလြန္သူ၊ ဆာစားမ်ားလြန္းသူ၊ Osteoporosis အရိုးအားနည္းသူ၊ Corticosteroids ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္ေဆး ၾကာၾကာသံုးေနရသူေတြမွာ အစားအေသာက္ ဂရုစိုက္ယံုနဲ႔ မလံုေလာက္ပါ။ Hypocalcemia (ကယ္လ္စီယမ္) နည္းေနျခင္း = ေသြးစစ္တဲ့အေျဖမွာ 2.1 mmol/L or 9 mg/dl or an ionized calcium 1.1 mmol/L or 4.5 mg/dL ထက္နည္းတာကို ေခၚတယ္။
ဘာေတြခံစားရမလဲ
CATS go numb ဆိုျပီး အမွတ္ရလြယ္ေအာင္ လုပ္ထားတာရွိတယ္။ Convulsions တက္မယ္။ Arrhythmias ႏွလံုးခုန္တာ မမွန္ျဖစ္မယ္။ Tetany ၾကြက္တက္မယ္။ Numbness လက္၊ ေျခနဲ႔ ပါးစပ္နားတဝိႈက္ ထံုေနမယ္။ ဒါ့ျပင္ Petechiae ေသြးျခည္ဥေလးေတြထြက္မယ္။ ၾကြက္တက္တာမွာ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ ခ်က္ခ်င္းၾကီး အရမ္းနာျပီး တက္တာနဲ႔ စမ္းၾကည့့္မွ တက္တာ။ ဆရာဝန္ေတြက Trousseau sign, Chvostek's sign ဆိုတဲ့နည္းေတြနဲ႔ စမ္းၾကည့္မယ္။ Laryngospasm နဲ႔ Cardiac arrhythmias ေတြကေတာ့ အသက္ကိုရန္ရွာႏိုင္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္မွာေတြဘဲ။ ECG ရိုက္ရင္ မူမမွန္တာေတြေတြ႔မယ္။ နည္းေနသူေတြမွာ ေသြးယိုမယ္၊ မူးေမ့ခ်င္မယ္၊ အထဲေသြးယိုလို႔ ေဖါင္းေနတာျဖစ္မယ္၊ ေရာဂါပိုးဝင္လြယ္မယ္၊ ေသြးျခည္ဥေပၚမယ္။
ဘယ္လိုျပဳျပင္မလဲ
အေရးေပၚျဖစ္ရင္ Calcium gluconate 10% ၂ လံုးကို တခါတည္း ေျဖေျဖး ၁ဝ မိနစ္ၾကာ ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ထိုးေပးရတယ္။ ဒါေပမဲ့ နည္းေနတာက နာတာရွည္ျဖစ္ျပီး ဆိုးဝါးေနသူကို အဲလို မေပးရဘူး။ (ကယ္လ္စီယမ္) ဘယ္ေလာက္လိုသလဲ အသက္။ က်ား-မ အလိုက္လိုအပ္တယ္။
ေယာက္်ား (လူၾကီး) တေန႔
19-50 years 1,000 - 2,500 mg
51-70 years 1,000 - 2,000 mg
71 and older 1,200 - 2,000 mg
မိန္းမ (လူၾကီး) တေန႔
19-50 years 1,000 - 2,500 mg
51 and older 1,200 - 2,000 mg
Calcium carbonate, Calcium citrate, Calcium gluconate နဲ႔ Calcium lactate ဆိုျပီး ၄ မ်ိဳးရွိတယ္။ Calcium carbonate က ေစ်းခ်ိဳတယ္။ တျခားဗီတာမင္ေတြနဲ႔ ေရာထားတာေတြလဲရွိေသးတယ္။ မ်ားသြားလို႔ မေကာင္းတာလဲ သတိထားပါ။ Hypercalcemia ေသြးထဲမွာ (ကယ္လ္စီယမ္) မ်ားေနျခင္း အေၾကာင္းတရား ၇ ပါးရွိတယ္။
၁။ Hyperparathyroidism (ပါရာသိုင္းရြိဳက္) ေဟာ္မုန္းမ်ားေနျခင္း၊
၂။ ကင္ဆာ ဝ႕ဝ၁% ရွိတယ္။ Multiple Myeloma (မာလ္တီပယ္-မိုင္လိုးမား)၊ Squamous cell cancer of the lung အဆုပ္ကင္ဆာတမ်ိဳး၊ ရင္သားကင္ဆာ ေနာက္ပိုင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ ေနာက္ပိုင္း၊ Squamous Cell Cancer of the Head and Neck (very advanced) ဦးေခါင္း၊ လည္ပင္း ကင္ဆာ ေနာက္ပိုင္း။
၃။ Sarcoidosis (ဆာကြိဳက္ဒိုးဆစ္) ေရာဂါ
၄။ ဗီတာမင္ (ဒီ) ေဆေေသာက္တာ မ်ားသြားျခင္း၊
၅။ Hydrochlorothyazide ဆီးအတင္းသြားေစတဲ့ေဆး၊
၆။ Milk-Alkali Syndrome ေရာဂါ၊
၇။ Paget's disease of the Bone အရိုးေရာဂါ၊
ဒါေၾကာင့္ ေဆးေသာက္လို႔ ေရာဂါရတဲ့အထိမျဖစ္ၾကပါ။ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေရာဂါရွိမွသာ မ်ားေနမယ္။
ကေလးေတြမွာ ေန႔စဥ္ ကယ္လ္စီယမ္လိုအပ္ခ်က္
၁-၃ ႏွစ္ = 700 milligrams of calcium daily
၄-၈ ႏွစ္ = 1,000 milligrams of calcium daily
၉-၁၈ ႏွစ္ = 1,300 milligrams of calcium daily
အသက္ ၁ ႏွစ္ကေန ၁၈ ႏွစ္အထိ ေန႔စဥ္ ဗီတာမင္ D 600 IU ရသင့္တယ္။
(ကယ္လ္စီယမ္) ပါတဲ့ အစားအေသာက္မ်ား = ႏြားႏို႔၊ ဒိန္၊ ဒိန္ခဲ၊ အစိမ္းေရာင္ရွိ အရြက္ဖါးဖါး အသီးအရြက္မ်ား၊ အရိုးပါစားလို႔ရတဲ့ငါးမ်ား၊ ကယ္လ္စီယမ္) ျဖည့္စြက္ေပးထားတဲ့အစားအေသာက္မ်ား။
ႏြားႏို႔ 8 ounces (237 milliliters) = 300 milligrams
ဒိန္ခဲ (ယူအက္စ္) 2 ounces (57 grams) = 300 milligrams
တို႔ဖူး 4 ounces (113 grams) = 260 milligrams
ေရာဂတ္ (ဒိန္ခ်ဥ္) 6 ounces (177 milliliters) = 225 milligrams
အုိက္စခရင္မ္ 4 ounces (113 grams) = 120 milligrams
ဒိန္ခဲ (အိမ္လုပ္) 4 ounces (113 grams) = 70 milligrams
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏြားႏို႔ကို စနနစ္တက်နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထုတ္လုပ္သံုးစြဲတာျဖစ္လာေစခ်င္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္ေျပာတာ ႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ စီးပြါးေရးပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
