၁။ ဆရာခင္ဗ် ကြၽန္ေတာ္အေဖက ဆီးက်ိတ္ ႀကီး၍ေဆးခန္းမွာ ျပသစစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ BPH Minimal renal debris Residual urine = 47cc ဟုပါ႐ွိပါတယ္ဗ်။ ဘာကိုဆိုလိုတယ္ဆိုတာ ႐ွင္းျပေပးေစလိုပါတယ္။ ဆီးက်ိတ္ကေနတဆင့္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ပါလားခင္ဗ်ာ။
၂။ ဆရာရွင့္ က်မ အေဖသည္ ရန္ကုန္ရွိ ျပင္ပေဆးရံုတစ္ခုတြင္ medical checkup လုပ္ရာဆီးက်ိတ္ရွိေနသည္လို့ သိရပါတယ္။ ထပ္ျပီး PSA စစ္ၾကည့္ရာ 6.91 လို႔ေတြ႔ရပါတယ္။ ကင္ဆာေတာ့ မျဖစ္နိုင္ဟုေျပာလိုက္ပါတယ္။ အနည္းငယ္ေတာ့ အက်ိတ္ကၾကီးတယ္လည္းေျပာလိုက္ပါတယ္။ က်မတို႔အေနျဖင့္ ဘာဆက္လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာကို ညႊန္ၾကားေပးေစလိုပါတယ္။ အေဖ မွာ အသက္ ၇၄ နွစ္ရွိျပီး ေဆးစစ္ခ်က္တြင္ တျခားေရာဂါၾကီးမေတြ႔ရေသာ္လည္း အျပင္တြင္ က်န္းမာေရးသိပ္ေကာင္းပံုမရပါ။ လမ္းလည္းသိပ္မေလွ်ာက္ႏိုင္ပါ။ ဆီးက်ိတ္ကို ခြဲစိတ္ကုသရတတ္ပါသလား။ ဆီးႏွင့္ေက်ာက္ကပ္ဆရာဝန္ႏွင့္ ဆက္လက္ျပသရန္လိုအပ္ပါသလားသိခ်င္ပါတယ္။
၃။ ဆရာခင္ဗ်ား အသက္ ၆ဝ ေက်ာ္လွ်င္ အမ်ိဳးသားမ်ား ဆီးက်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ ျဖစ္ပ်က္ပံုကို ေသခ်ာရွင္းျပေပးပါခင္ဗ်ား။
ေရာဂါလကၡဏာႏွင့္တကြ ေဆးပါညႊန္ႀကားေပးပါရန္ ေမတၲာရပ္ခံအပ္ပါသည္။
၄။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြ်န္မ အေဖက အသက္ ၇ဝ ပါ။ အခု ဆီးက်ိတ္ေရာင္တယ္လို ့ဆရာဝန္ကေျပာပါတယ္။ ေဆးရံုတက္ျပီး ဆီးပိုက္တပ္ထားရပါတယ္။ ေဆးရံုကေတာ့ ျမိဳ ့နယ္ေဆးရံုပါ။ မေကြးတိုင္းေဆးရံုကို သြားခိုင္းပါတယ္။ ဆီးက်ိတ္အတြက္ဓါတ္မွန္ရိုက္ရမယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဆီးပိုက္ကို ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ တပ္ထားလို႔ ရပါသလဲဆရာ။ ဆီးက်ိတ္နဲ႔ပါတ္သက္တဲ့ link ေလးရွိရင္ေပးပါဆရာ။
ေယာက္်ားတိုင္းမွာ ဆီးအိမ္ေအာက္နားမွာ ကပ္ေနတဲ့ Prostate Gland ဆီးက်ိတ္ရွိတယ္။ မ်ိဳးပြါးစနစ္ရ့ဲအစိတ္အပိုင္း ျဖစ္တယ္။ သူ႔ထဲကေန ဆီးထြက္ျပြန္ကျဖတ္သြားေနတယ္။ ေယာက္်ားဆီးက်ိတ္ဟာ သစ္ၾကားသီးအရြယ္ေလာက္ရွိတယ္။ (၇-၁၆ = ၁၁) ဂရမ္ေလးတယ္။ အသက္ရလာသူ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ၾကီးလာတာကို Benign Prostatic Hyperplasia (BPH) ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ဆီးက်ိတ္ၾကီးျခင္းလို႔ေခၚတယ္။ ၾကီးလာတိုင္းလဲ ခံစားရတာမရွိပါ။ တခုခုျဖစ္လာရင္ အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္မွသာျဖစ္တယ္။ ၆ဝ ေက်ာ္တာက ၉ဝ% ရွိတယ္။ သူကၾကီးလာလို႔ သူ႔အထဲက ျဖတ္သြားတဲ့ ဆီးသြားျပြန္က က်ဥ္းလာလို႔ ဆီးသြားရတာခက္ခက္လာမယ္။ ခဏခဏသြားခ်င္လာမယ္။ ၾကာေတာ့ ဆီးအိမ္က အားနည္းလာမယ္။ တခ်ိန္မွာ သြားမရတဲ့အထိျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဆီးက်ိတ္ဟာ တာဝန္ ၂ မ်ိဳးနဲ႔ဆိုင္တယ္။ ဆီးသြားတာေရာ လိင္ပ္ိုင္းဆိုင္တာေရာျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔ၾကီးလာသလဲ တိတိက်က်အျပစ္ခ်စရာမရွိပါ၊ မသိပါ။ သူကေန ‘တက္စတိုစတီရုန္း’ ေခၚတဲ့ က်ားေဟာ္မုန္း နဲ႔ ‘အီစထိုဂ်င္’ ေခၚတဲ့ မ ေဟာ္မုန္း (နည္းနည္း) ထုတ္ေပးေနတယ္။ အသက္ရလာရင္ က်ားေဟာ္မုန္းထုတ္တာ နည္းလာတယ္။ အခ်ိဳးခ်လိုက္ရင္ မ ေဟာ္မုန္းက မ်ားလာသလိုျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသက္ၾကီးေယာက္်ား ရင္သားထြက္လာၾကတာျဖစ္တယ္။
ခံစားလာရႏိုင္တာေတြကေတာ့ ဆီးသြားရတာ အားမရ၊ ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းျဖစ္၊ ပန္းမထြက္ႏိုင္။ သြားခ်င္ရင္ ျမန္ျမန္သြားရမယ္။ တစက္တစက္ ထြက္ႏိုင္တယ္။ ညအခ်ိန္မွာ ထထသြားရမယ္။ အရြယ္အစားၾကီးတာနဲ႔ ခံစားရတာ အခ်ိဳးမက်တတ္ပါ။ သိပ္မၾကီးလွေပမဲ့ ဆီးရုတ္တရက္မသြားႏိုင္တဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနေရာက္တတ္တယ္။ အေအးမိေပ်ာက္ေဆး၊ အာဂ်ီေပ်ာက္ေဆး ေသာက္ရာကေန ဆက္ျဖစ္တယ္။ အရက္ေသာက္ရာကေနလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အိပ္ယာထဲမွာ မလႈပ္မရွား ေနတာၾကာလို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သူၾကီးလာရင္ ဆီးလမ္းပိုးတာလဲ ပိုျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
ေရာဂါရွိ-မရွိသိေအာင္
၁။ Digital Rectal Examination (DRE) အစိုလမ္းကေန လက္ေခ်ာင္းနဲ႔စမ္းသပ္တာ၊
၂။ Prostate-Specific Antigen (PSA) Blood Test ေသြးစစ္တာ၊ ကင္ဆာမဟုတ္တာသိခ်င္လို႔လုပ္ရတာျဖစ္တယ္။
၃။ Rectal Ultrasound အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔
၄။ Prostate Biopsy အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးျခင္းေတြလုပ္ႏိုင္တယ္။
၅။ Urine Flow Study နဲ႔
၆။ Cystoscopy နည္းေတြလဲလုပ္ႏိုင္တယ္။
ကုသဘို႔ဆိုတာ လူတိုင္းမလိုပါ။ ပိုးဝင္ေနတိုင္းေတာ့ ပိုးေသေဆးေပးမယ္။
• ေဆးေပးနည္း
Finasteride (Proscar) နဲ႔ Dutasteride (Avodart) ေဆးေတြကို စသံုးခဲ့တယ္။ Terazosin (Hytrin) နဲ႔ Doxazosin (Cardura) အျပင္ Tamsulosin (Flomax) ေဆးေတြလဲ သံုးလာႏိုင္ျပီ။ Alfuzosin (Uroxatral) ေဆးက ေနာက္ဆံုး အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။
တျခားနည္းေတြ -
• Minimally Invasive Therapy
• Transurethral microwave procedures
• Transurethral needle ablation
• Water-induced thermotherapy
• High-intensity focused ultrasound
• Surgical Treatment ခြဲစိတ္ကုသနည္း
- Transurethral surgery ကိရိယာထည့္ျပီးခြဲစိတ္ကုသနည္း၊
- Transurethral incision of the prostate (TUIP)
- Open surgery သမားရိုက်ခြဲစိတ္ကုသနည္း၊
- Laser surgery ေလဆာျဖင့္ခြဲနည္း၊
- Photoselective vaporization of the prostate (PVP)
- Interstitial laser coagulation ေလဆာနည္းတမ်ိဳး၊
• Foley Catheter ဆီးပိုက္ထည့္ထားေပးထားနည္း၊
• Prostatic Stents စတန္႔ထည့္ေပးနည္း။
ခြဲစိတ္ကုသျပီးေပမယ့္ အခက္အခဲတခ်ိဳ႕ရွိႏိုင္ေသးတယ္။ လိင္ကိစၥအားနည္းတာ တခ်ိဳ႕မွာျဖစ္တယ္။ ခြဲျပီးစျဖစ္ေပမဲ့ ၾကာရင္ ေကာင္းလာတာလည္းရွိတယ္။ လိင္တံသန္မာမႈ အားနည္းတတ္တယ္။ သုက္လႊတ္အားနည္း ႏိုင္ေသးတယ္။ လိင္ဆႏၵျပည့္ဝမႈကိုလည္း နည္းေစႏိုင္တယ္။
ကြ်န္ေတာ္ ဆရာဝန္ျဖစ္ကာစ ျမိဳ႕သာမွာတာဝန္က်တယ္။ အသက္က ၂၅။ အေတြ႔အၾကံဳက နည္းသလားမေမးနဲ႔။ မႏၲေလးေဆးရံုၾကီးကေန ဆီးမသြားႏိုင္လိို႔ ဆီးပိုက္တန္းလန္းထည့္ထားရတဲ့ ဆရာေတာ္တပါး ေဆးရံုကဆင္းအလာ ကြ်န္ေတာ့္ တိုက္နယ္ေဆးရံုရွိတဲ့ရြာမွာ တညတာနားေတာ့ ဆီးပိုက္ကကြ်တ္ထြက္သြားလို႔ သြားၾကည့္ေပးရပါတယ္။ Foley’s catheter ေခၚတဲ့ဆီးပိုက္က ထိပ္ဝနားမွာ အရည္သြင္းစရာဘူေဘာင္းေလးပါေတာ့ ဆီးပိုက္ကို ထည့္ထားရင္ ကြ်တ္မထြက္ပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအရည္ကၾကာေတာ့ နည္းနည္းလာရာကေန ဆီးပိုက္ကကြ်တ္ထြက္တာပါ။ (မဆလ) ေခတ္မွာ ပါတီဝင္ကလြဲရင္ အကုန္ရွားတယ္။ ေဆးဆိုတာ ဝယ္ရခက္တယ္။ ဒါနဲ႔ ဆီးပိုက္အသစ္မရေသးခင္ ပိုက္ျပန္မထည့္ပဲ ေစာင့္ၾကည့္ဘို႔ မတတ္တတတ္ပညာနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ဟန္ကိုယ့္ဘို႔လည္းပါတာေပါ့။ ဆရာေတာ့္ကံ၊ ကြ်န္ေတာ့္ကံေကာင္းၾကေတာ့ ဆီးပိုက္ျပန္မထည့္ရပဲ ဆရာေတာ္ဆီးသြားႏိုင္ပါေတာ့တယ္။ ေတာဆရာဝန္ေလးဟာ နာမည္ကို ဝယ္မယူရပဲၾကီးသြားပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
