ကၽြန္ေတာ္တို ့ရဲ ့ခႏၶာကိုယ္ထဲက ဦးေနွာက္နဲ ့ အျခားသက္ျဖစ္အဂၤါေတြအပါအ၀င္ ခႏၶာကိုယ္အစိပ္အပိုင္း တိုင္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ခြန္အားကိုျဖည့္ဆည္းေပးေနတဲ့အဟာရထဲမွာ ကာဗိုဟုိက္ဒရိတ္က အဓိကအခန္း က႑ကေန ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၀မွာစိုးလို ့၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္မွာစိုးလို ့ ဒီကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ကိုပဲ အတင္းကာေရာ ေလွ်ာ့ခ်ေနရတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။
ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္။ မေရာေနွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ (simple) နဲ ့ ေရာေႏွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ ဒရိတ္ (complex) တို ့ျဖစ္ပါတယ္။
မေရာေႏွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္။ သၾကားေမာ္လီက်ဴးတစ္လံုးတည္း ဒါမွမဟုတ္ သၾကားေမာ္လီက်ဴး ႏွစ္လံုး ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္မ်ိဳးက ေၾကလြယ္ျပီးေသြးထဲကိုသၾကားထုတ္လႊတ္ေပးတာလည္း ျမန္ဆန္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ အားကစားေလ့က်င့္ခန္းေတြလုပ္ျပီးခါစ အျမန္ဆံုးအားျပန္ျပည့္ရမယ့္အခ်ိန္မ်ိဳး ေတြမွာပဲ မေရာေႏွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္က သင့္ေလ်ာ္ပါတယ္။ ေရရွည္၊ပံုမွန္ စားတဲ့အက်င့္လုပ္လိုက္ရင္ အာသာမေျပေတာ့ဘဲ ခႏၶာကိုယ္ကလည္း အားအတက္အက်ျမန္ေလ့ရွိပါတယ္။ မေရာေႏွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ ဒရိတ္ ပါ၀င္တဲ့အစားအစာေတြက ဥပမာ ေပါင္မုန္ ့ျဖဴ၊ ပ်ားရည္၊ ဘီစကစ္နဲ ့ မုန္ ့ညက္နဲ ့ဖုတ္တဲ့မုန္ ့ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရာေႏွာကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္။ ကစီဓါတ္မ်ားတဲ့အစားအစာေတြျဖစ္ပါတယ္။ အစာေၾကဖို ့အခ်ိန္ပိုၾကာျမင့္ ပါတယ္။ အဆာခံေစပါတယ္။ ဆင့္ကဲျပဳျပင္မႈနည္းပါးတဲ့ ဂ်ံဳၾကမ္း၊ ထမင္းညိဳ၊ ဘာေလေစ့ အစရွိတာတို ့ ဟာ ေရာေႏွာကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ မေရာေနွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ထက္ ေရာေႏွာကာဗိုဟိုက္ ဒရိတ္က က်န္းမာေရးနဲ ့ပိုျပီး ညီညႊတ္ပါတယ္။ ဖိုင္ဘာအမွ်င္ဓါတ္နဲ ့ အဟာရမ်ိဳးစံုပါ၀င္တဲ့ အေကာင္းဆံုး အရင္းအျမစ္လည္းျဖစ္ပါတယ္။
သုေတသနျပဳလုပ္ေတြ ့ရွိမႈ။ မေရာေႏွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ေတြက ေသြးတြင္းသၾကားထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳသမားမ်ားအတြက္ မေကာင္းပါဘူး။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္ေစတာ၊ နွလံုးေရာဂါ ကို ျဖစ္ေစတာ၊ ကင္ဆာအခ်ိဳ ့ကိုျဖစ္ေစတာကလည္း ဒီမေရာေနွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လြယ္ပါတယ္။ သင္ေမာပန္းစြာအားကစားျပီးတဲ့ေနာက္ အားခ်က္ျခင္းျပန္တက္လာေအာင္ စားတဲ့ အစားအစာနဲ ့အရသာေတြဟာ မေရာေနွာတဲ့ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ျဖစ္ဖို ့မ်ားပါတယ္။ သင္အဆာခံေအာင္ စားတဲ့ အစားအစာေတြက ေရာေနွာကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ျဖစ္ဖို ့မ်ားပါတယ္။ ဒါကလည္း အၾကမ္းဖ်င္းပဲခြဲလို ့ ရတာပါ။ ဥပမာ အစာခံေအာင္စားတယ္ဆိုေပမယ့္ ဂ်ံဳျဖဴေတြစားေနတယ္ဆိုရင္ မေကာင္းတဲ့ကာဗိုဟိုက္ ဒရိတ္ပါပဲ။
အသီးအႏွံနွင့္ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား။ အသီးအနွံနဲ ့ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြမွာ ဖရူးတို ့စ္ လို ့ေခၚတဲ့ သဘာ၀ သၾကား ပါ၀င္ပါတယ္။ ဖရူးတို ့စ္ဟာ မေရာတဲ့ကာဗဟိုဟိုက္ဟရိတ္ပါ။ ဖိုင္ဘာအမွ်င္ဓါတ္ပါလို ့ သာ အစာေျခတဲ့အခါ နည္းနည္းေလးပိုၾကာတာပါ။ ဒီေတာ့ အသီးအႏွံနဲ ့ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြဟာ မေရာ ေႏွာတဲ့ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ေတြျဖစ္ေပမယ့္လည္း အစာေျခခ်ိန္ၾကာျမင့္တဲ့အတြက္ ေသြးထဲကိုသၾကားဓါတ္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းပဲ ပို ့ေဆာင္ေပးတဲ့အတြက္ ဆီးခ်ိဳရွိေသာ္ျငား သိပ္အႏၱရာယ္မရွိပါဘူး။
ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ဘယ္ေလာက္စားရင္ အႏၱရာယ္ကင္းသလဲ။ တစ္ရက္ကို ၂၆၀ ဂရမ္ စားေပးနုိင္ပါတယ္။ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ကိုေလွ်ာ့ခ်ခ်င္တယ္ဆိုရင္လည္း တစ္ရက္ကိုအနည္းဆံုး ၅၀ ဂရမ္ ေတာ့ စားေပးဖို ့ လိုပါ လိမ့္မယ္။ အဲဒီထက္နည္းသြားရင္ ကီတိုစစ္ ဆိုတာ ထြက္လာပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲက ဂလိုင္ကိုဂ်င္ဓါတ္ ေတြ ကုန္ခမ္းသြားတဲ့အခါ ပရိုတိန္းနဲ ့အဆီကို အဓိကသံုးရပါေတာ့တယ္။ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ နည္းတဲ့ အစားအစာေတြက ပရိုတိန္းနဲ ့အဆီနဲ ့ မ်ားပါတယ္။ အဲဒီပရိုတိန္းနဲ ့အဆီေတြက ကယ္လိုရီေတြ ျဖစ္သြား ျပန္ျပီး ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္စားရင္ထြက္လာတဲ့ ကယ္လိုရီေတြပဲ ျပန္ရတာနဲ ့တူသြားျပန္ပါတယ္။
ေဘးကင္းရွင္းမႈ။ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ကို အခ်ိန္ၾကာျမင့္တဲ့အထိ ေလွ်ာ့ခ်ထားရင္ က်န္းမာေရးအတြက္ စိုးရိမ္ စရာေတြ အမ်ားၾကီးျဖစ္ေပၚလာနုိင္ပါတယ္။ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္နိမ့္တဲ့အစားအစာေတြဟာ ဖိုက္ဘာတစ္ရွဴး မွ်င္ ပါ၀င္မႈလည္း နည္းပါတယ္။ ဒီေတာ့ ၀မ္းခ်ဳပ္ေစနိုင္ပါတယ္။ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္မစားေတာ့ သၾကားဓါတ္ လည္း အဆင္သင့္မရဘူးေပါ့။ သၾကားမရွိရင္ ဂလူးကို ့စ္မရွိတဲ့အတြက္ ဦးေနွာက္အတြက္ အလုိအပ္ဆံုး အာဟာရ မရွိတာပဲေပါ့။ ဒီေတာ့ မူးမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ အာရံုမစိုက္နုိင္ျဖစ္မယ္။ ဒါ့အျပင္ အိပ္မရတာ၊ မူးေ၀ေအာ့အန္တာေတြလည္း ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲလိုက္ရင္ ေက်ာက္ကပ္ကိုပါထိခိုက္ေစနုိင္ ျပီး အရိုးသန္မာမႈကိုလည္း အားနည္းေစျပန္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္သည္ မေရာေနွာထားေသာျဖစ္ေစ၊ ေရာေနွာထားေသာျဖစ္ေစ၊ အရမ္းကာေရာ ေလွ်ာ့ခ်ဖို ့ရန္ မသင့္ေတာ္ပါေၾကာင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်လိုသူမ်ားအေနနဲ ့ ကယ္လိုရီေလာင္ကၽြမ္းမႈ ျမင့္မားတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းေတြကို ဦးစားေပးလုပ္သင့္ပါေၾကာင္း၊ အသက္ရွဴျမန္လာျပီး ေခၽြးထြက္လာမယ္ ဆို ရင္ ကယ္လိုေလာင္ကၽြမ္းမွာပဲျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
Lashio News Diary
မတ္ (၈) ေဆာင္းပါး TMK ရတနာပံုေန ့စဥ္။
https://www.facebook.com/pg/LNDLashio
