ေမြးကင္းစကေလးေတြ ၆-လသားအရြယ္ေရာက္ေတာ့ သြားဖံုးယားပါလိမ့္မယ္။ သြားေပါက္ခ်င္လို ့ေပါ့။ အဲဒီ ကေန သြားဖံုးနာက်င္ကိုက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ သြားတိုးထြက္လာလို ့ေပါ့။ တစ္မနက္က်ေတာ့ စမ္းၾကည့္ ေနက် သြားဖံုးေပၚမွာ တစ္စံုတစ္ခုကိုစမ္းမိျပီး သင္ ျပံဳးသြားပါလိမ့္မယ္။ ျပီးရင္ အက်ယ္ၾကီးေအာ္ပါ လိမ့္ မယ္။ ကေလးသြားေပါက္ျပီ လို ့။
အသစ္စက္စက္ေပါက္လာတဲ့သြားအတြက္ ရင္ခုန္ျပီးစိတ္လွဳပ္ရွားရသလို သိခ်င္တာေတြ၊ စိုးရိမ္စိတ္ေတြနဲ ့ အတူ ကိုယ့္တာ၀န္ပါလား ဆိုတဲ့အသိစိတ္ကလည္း ေခါင္းထဲမွာ လြန္ဆြဲေနပါလိမ့္မယ္။ ဒီသြားအသစ္စက္ စက္ေလးေတြကို ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မလဲ ေပါ့။ ၾကီးလာတဲ့အခါ သြားေတြက်န္းမာသန္စြမ္းေန ဖို ့ဆိုတာ အခု ပထမဆံုးေပါက္တဲ့သြားေတြကစျပီး ဂရုတစိုက္ေစာင့္ေရွာက္တတ္ပါမွဆိုေတာ့ ျဗိတိန္သြား ဘက္ဆိုင္ရာပညာရွင္မ်ားအသင္းရဲ ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို ဖတ္လိုက္မိပါတယ္။
ကေလးေတြရဲ ့သြားေတြက ထိခိုက္ပ်က္စီးလြယ္ပါတယ္။ ေပါက္စသြားေလးေတြကို ကာကြယ္ေပးမယ့္ ေၾကြလႊာက မထူေသးပါဘူး။ ဒီေတာ့ သြားကိုဗက္တီးရီးယားရန္ကေန အျပည့္အ၀ မကာကြယ္ေပးနုိင္ ပါဘူး။ သၾကားဓါတ္ေတြေၾကာင့္ သြား အလြယ္တကူ ပ်က္စီးနုိင္ပါတယ္။
ကေလးအတြက္သံုးတဲ့ဇြန္းကို လူၾကီးကမသံုးပါနဲ ့။ လူၾကီးစီက ဗက္တီးရီးယားေတြက ဇြန္းေပၚပါလာတဲ့ သြားရည္ေတြကတစ္ဆင့္ ကေလးကိုကူးစက္ပါတယ္။ ကေလးရဲ ့နူတ္ခမ္းကိုေတာင္ လံုး၀မနမ္းသင့္ ပါဘူး။ ကေလးေလးပီပီ နို ့စို ့ရင္းအိပ္ေပ်ာ္တာတို ့၊ ပါးစပ္ထဲတစ္ခုခုငံုထားရင္း အိပ္ေပ်ာ္တာတို ့ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သြားပ်က္စီးလြယ္ပါတယ္။ ပါးစပ္ထဲမွာ သြားတစ္ရွဴး၊ ကာဗိုဟိုက္ဒ၇ိတ္ ဒါမွမဟုတ္ သၾကားနဲ ့ ဗက္တီးရီးယားေတြ အတူရွိေနတဲ့အခ်ိန္တိုင္းမွာ သြားပ်က္စီးနုိင္ပါတယ္။
နို ့ဗူးထဲကို အခ်ိဳ၇ည္ေတြထည့္တိုက္တာမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ကေလးကိုအခ်ိဳရည္တိုက္မယ္ဆိုရင္ ဇြန္း ေလးနဲ ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲတိုက္ျပီး ပါးစပ္ထဲမွာ သၾကားဓါတ္ ၾကာၾကာရွိမေနေအာင္ တိုက္ေကၽြးရပါမယ္။ နို ့ဗူးထဲထည့္တိုက္ေတာ့ ကေလးက တျမည္းျမည္းစုပ္ယူျပီးဇိမ္ခံမွာဆိုေတာ့ ပါးစပ္ထဲမွာ သၾကားဓါတ္က အၾကာၾကီးရွိေနမွာမို ့ သြားပ်က္စီးနုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလိုကေလးေတြက အေရွ ့သြားေတြအရင္ပ်က္စီးျပီး က်န္တဲ့သြားေတြကိုလည္း ဗက္တီးရီးယားကူးစက္မႈ အလ်င္အျမန္ပဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
လသားအရြယ္ကေလးငယ္ေတြမွာ သြားပ်က္စီးမႈ ပိုမိုျဖစ္ပြားေနပါတယ္။ သၾကားပါတဲ့ အစားအစာ၊ေသာက္ စရာေတြကို မ်ားမ်ားစားရင္၊ ဖလူရိုက္ဓါတ္ ရရွိမႈနည္းရင္ သြားပ်က္စီးမွာပါပဲ။ ဖလူရိုက္ဓါတ္ကိုမရနိုင္တဲ့ ကေလးေတြမွာ သြားပ်က္စီးမႈက သိသာစြာပိုမ်ားပါတယ္။ ေရမွာ ဖလူရိုက္ခတ္ထားတဲ့ ေနရာေဒသေတြ မွာေတာ့ ကေလးေတြသြားပ်က္စီးမႈက ေလ်ာ့လာတာကိုေတြ ့ရပါတယ္။
ကေလးဘ၀မွာ သြားပ်က္စီးရင္ ၾကီးလာတဲ့အထိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။ ငယ္သြားေတြက ေသခ်ာ ေပါက္ အသစ္ျပန္လဲမွာပဲ ဆိုျပီး မေပါ့ပါနဲ ့။ ငယ္သြားေတြပ်က္စီးတာဟာ ေနာက္ေပါက္လာမယ့္ အျမဲသံုး သြားရေတာ့မယ့္ သြားေတြမွာ အားနည္းခ်က္ေတြအမ်ားၾကီး ပါလာေစပါတယ္။
ေျခာက္လသားအရြယ္ေလာက္မွာ သြားဆရာ၀န္နဲ ့ စျပဖို ့သင့္ပါျပီ။ ေပါက္ခါစသြားေလးေတြကို နားလည္ တတ္ကၽြမ္းသူနဲ ့ျပပါ။ သြား၊သြားဖံုး က်န္းမာေရးေတြကိုစစ္ပါ။ ၁၈ လ အရြယ္ေလာက္ကစျပီး တစ္နွစ္ကို တစ္ၾကိမ္ သြားနဲ ့ခံတြင္း စစ္ေဆးမႈခံယူပါ။
အျမဳပ္ပါတဲ့အခ်ိဳရည္ေတြကို ေလွ်ာ့တိုက္ပါ။ အဲဒါေတြက အက္ဆစ္မ်ားပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြရဲ ့ သြားပ်က္စီးမႈရဲ ့အဓိကတရားခံက ဒီအခ်ိဳရည္ေတြပါ။ အဲဒီအက္ဆစ္ေတြက သြားရဲ ့ေၾကြလႊာေတြကို တိုက္စားသြားပါတယ္။ pH 5.5 ေအာက္ေလ်ာ့ရင္ အက္ဆစ္ဓါတ္ေၾကာင့္ ေၾကြလႊာပ်က္စီးပါတယ္။ အျမဳပ္ ပါတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ေတြက pH 3.0 ေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ အနံ ့ပါရင္မ်ား 2.0 ပဲ ရွိပါတယ္။
အသီးအႏွံေတြကိုလည္း ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းပဲ ေကၽြးရပါမယ္။ ဗိုက္တာမင္ေတြစံုတယ္ဆိုေပမယ့္ အသီး ေတြမွာလည္း သၾကားဓါတ္နဲ ့အက္ဆစ္ဓါတ္ ပါေနျပန္ပါတယ္။ မ်ားလာရင္၊ ၾကာလာရင္၊ ပလုတ္မက်င္း မိရင္ သြားပ်က္စီးမွာသာလ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။ အသီးကို ေဖ်ာ္ေသာက္ရင္လည္း ပလုတ္အျမန္က်င္းေပးဖို ့ လိုပါတယ္။
ဘယ္အရြယ္မွာ သြားစတိုက္လို ့ရျပီလဲ ဆိုတာကလည္း အေရးၾကီးတာပါပဲ။ သြားစေပါက္ကတည္းက တိုက္လို ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သြားတိုက္တံၾကီးကို ခ်က္ျခင္းမသံုးနဲ ့ေပါ့။ လက္ကိုသန္ ့ရွင္းေအာင္ ေဆးျပီးမွ လက္ညိဳးေလးနဲ ့တိုက္ေပးလို ့ရသလို လက္မနဲ ့စြပ္ျပီးသံုးရတဲ့ ေရာ္ဘာသြားပြတ္တံေလးေတြ လာပါတယ္။ သြားေတြတစ္ကယ္ပဲခိုင္လာျပီဆိုမွ သြားတိုက္တံသံုးပါ။ ဖလူရိုက္ပါတဲ့သြားတိုက္ေဆး ဆန္ ေစ့ တစ္ေစ့ေလာက္ေတာ့ ထည့္ျပီး ပြတ္ေပးနုိင္ပါေၾကာင္း ေလ့လာေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
Lashio News Diary
https://www.facebook.com/LNDLashio
