၁။ ဆရာခင္ဗ် Zincovit Drops 15ml အားေဆးက ကေလး ဘယ္အရြယ္အထိ တိုက္လို႔ ရပါသလဲ ခင္ဗ်။ ကေလးက ေယာက်္ားေလးပါဆရာ။ အသက္က ၁ ႏွစ္ရိွပါၿပီ ခင္ဗ်။ က်န္းမာေရးကေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ အားေဆးတိုက္သင့္ မတိုက္သင့္လည္း သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ မိခင္ႏို႔ကေတာ့ တိုက္ေနတုန္းပါခင္ဗ်။
၂။ မဂၤလာပါဆရာ။ facebook မွာ ဆရာေရးတာေတြကို အားရင္အား သလို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္ရွင္ ။ ဗဟုသုတမ်ားစြာရလို႔လဲ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္။ က်မက US မွာ ေနတာပါရွင္။ သိခ်င္တာေလးေတြကေတာ့ ျမန္မာျပည္က ကေလးဆရာဝန္ေတြဟာ ေမြးစအရြယ္ကေနစၿပီး ကေလးေတြကို multivitamin ေသာ္လည္း တျခား အားေဆးေတြေသာ္လည္းေကာင္း တိုက္ၾကတာကို ၾကားသိရပါတယ္။ အဲ့ဒါဟာ တကယ္လိုအပ္ပါသလားဆရာ။ ဒီက OG ေတြနဲ႔ စာမွာဖတ္ရသေလာက္က မိခင္အာဟာရစံုလင္ေအာင္စားရင္ မလိုအပ္ဘူးလို႔ သိထားလို႔ပါရွင္။ မိခင္ႏို႔မွာ Vitamin D သာမရရွိတဲ့ အတြက္ ဒီတမ်ိဳးထဲကိုပဲ တိုက္ဖို႔သိထားပါတယ္ရွင္။ ဆရာအဆင္ေျပႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သီးသန္႔စာေရးေပးလို႔ရပါမလားရွင္။ က်မသားေလးက အခု ၉ လထဲမွာပါ၊ တႏွစ္ျပည့္တဲ့ အခါမွာ regular whole milk အစား toddler formula တိုက္ရင္ သင့္ေတာ္ပါသလားဆရာ။
ဒုတိယေမးခြန္းထဲက Toddler ဆိုတာ ၁၂ လကေန ၃၆ လအရြယ္ကိုေခၚပါတယ္။ ႏို႔မံႈ႕ေတြက သိပ္ေတာ့ မကြာၾကပါ။ အားေဆးကို ေယဘုယ်ေျပာရင္ ဗီတာမင္ေတြနဲ႔ ဓါတ္ဆားေတြျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ကေန လံုေလာက္ေအာင္ ထုတ္မေပးရင္ ဗီတာမင္ေတြ နည္းေနႏိုင္တယ္။ အစားအေသာက္ထဲကေနရမယ္။ စားေသာက္နည္းမွန္ရင္ ဘာအားေဆးမွ မလိုပါ။ စားေသာက္နည္းမွန္ဆိုတာ (ျပည့္ဝ + မွ်တ) ရပါမယ္။ ဗီတာမင္ဆိုတာ နည္းနည္းပါးပါးေလးစီကို ေန႔တိုင္းလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကေလးအမ်ားစုက ၆ လအထိဘာအပိုမွမလိုၾကပါ။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကိုေတာ့ အားေဆးေသာက္ ဘို႔ညႊန္ၾကားပါမယ္ ။ အစားပ်က္ေနတဲ့ကေလး၊ ဗီတာမင္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတဲ့ကေလး၊ အစားေရွာင္တဲ့ကေလး၊ ဥပမာ အသားမစားတဲ့ကေလးနဲ႔ ထမင္းဆီဆမ္းသာစားတဲ့ကေလး။
ေဆးဆိုင္ေတြမွာ အလြယ္ဝယ္လို႔ရတဲ့ကေလးအားေဆး (ေဆးျပား၊ ေဆးရည္၊ အစက္ခ်ေဆး) ေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးဟာ ေဆးျဖစ္တယ္ ။ စနစ္တက် မေသာက္ တတ္ရင္ ေဘးျဖစ္တယ္ ။ မလိုပဲေသာက္ရင္ အက်ိဳးမမ်ားပါ ။ ေဆးတိုင္း ၁ဝဝ% ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး အနည္းနဲ႔အမ်ားရွိတယ္။ မ်ားလို႔ဒုကေပးႏိုင္တဲ့ဗီတာမင္ေတြဆိုတာ (ေအ)၊ (ဒီ)၊ (အီး) နဲ႔ (ေက) ေတြျဖစ္တယ္ ။ အဲတာေတြကို ဆီမွာေပ်ာ္ဝင္တဲ့ဗီတာမင္ေတြလို႔ေခၚတယ္။
ဗီတာမင္ေတြအမ်ားၾကီးေသာက္ရင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားနည္းေစႏိုင္တယ္ဆိုတာရွိေပမယ့္ သက္ေသအေထာက္အထား မျပည့္စံုပါ။ ဗီတာမင္ေတြထဲမွာ (စီ) ကိုအမ်ားၾကီးေပးလို ႔ရတယ္လို ႔ေျပာႏိုင္ တယ္ ။ ဥပမာ အေအးမိျခင္းအတြက္ ။ ဒါေပမယ့္ မ်ားလို႔ ဝမ္းပ်က္ႏိုင္တယ္ ။ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္ ။ ၾကြက္တက္မယ္ ။ ေခါင္းကိုက္မယ္ ။
• ဗီတာမင္ (ေအ) = ရက္တီေနာ သည္ ငါးၾကီးဆီ၊ အသဲ၊ ဥ၊ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္အစာမ်ား၊ မုန္လာဥနီမွာ ပါဝင္သည္။ အေရျပားႏွင့္ အေပၚဖုံးလႊာမ်ား ေကာင္းေစရန္၊ အရိုးၾကီးထြားရန္၊ ဆဲလ္မ်ားအသစ္ျပဳျပင္ရန္၊ ခုခံအားေကာင္းရန္၊ ၾကက္မ်က္သင့္ေရာဂါ ကာကြယ္ရန္။ မ်ားရင္အဆပ္သင့္သလိုျဖစ္တယ္။
• ဗီတာမင္ ဘီ ၁ (သိုင္ယာမင္း) သည္ (ရိစ္)၊ ဥ၊ အသဲ၊ အေစ့-အဆံ၊ အသားတို႔မွာ ပါဝင္သည္။ (ဗယ္ရီဗယ္ရီ)ေခၚထံုနာ-က်င္နာ ေရာဂါကို ကာကြယ္သည္။ ဆန္ေစ့၏ အေပၚယံလႊာမွာ ပါဝင္သျဖင့္ ေရခမ္းခ်က္စာပါ။
• ဗီတာမင္ ဘီ ၂ (ရိုင္ဘိုဖေလဗင္း) သည္ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္အစာမ်ား၊ ဥ၊ အသဲ၊ အသီးအရြက္၊ ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ ရိစ္ တို႔မွာပါဝင္သည္။ ခ်ိဳ ႕တဲ့ပါက က်ီးကန္းပါးစပ္နာျဖစ္ေစသည္။
• ဗီတာမင္ ဘီ ၆ (ပိုင္ရီေဒါက္ဆင္း) သည္ အခ်ိဳ႕ေဆးဝါးမ်ားေၾကာင့္၄င္း နည္းေစသည္။ ဥပမာ တီဘီ ေဆး၊
• ဗီတာမင္ ဘီ ၉ (ေဖါလစ္အက္စစ္) သည္ ေသြးနီဥသန္စြမ္းေစရန္ အသံုးဝင္သည္။
• ဗီတာမင္ ဘီ ၁၂ (ကိုဘယ္လမင္း) သည္ (ရိစ္)၊ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္အစာမ်ား၊ ဥ၊ အသဲ၊ ငါး၊ အသားတို႔မွာ ပါဝင္သည္။ ခႏၶာကိုယ္ၾကီးထြား ေစရန္၊ (ဆဲလ္) တည္ေဆာက္ရန္၊ ေသြးႏွင့္ အာရံုေၾကာ ေကာင္းေစရန္အတြက္ျဖစ္သည္။ ၄င္းနည္းပါက (ပါနီးရွပ္စ္) ေသြးအားနည္းေရာဂါျဖစ္ေစသည္။
• ဗီတာမင္ စီ (အက္စေကာဗစ္ အက္စစ္) စိမ္းေသာ အသီးအရြက္မ်ား၊ အသီးအႏွံမ်ားမွာ ပါဝင္ေနသည္။ ခ်ဥ္ေသာအသီးမ်ား (သံပုရာသီး၊ ေရွာက္သီး၊ ဆီးျဖဴသီး) အရိုး၊ သြား၊ သြားဖံုး၊ ေသြးေၾကာ၊ အရြတ္ ေကာင္းေစသည္။ ခုခံအားလည္း ေကာင္းေစသည္၊ အနာက်က္ေစသည္။ ခ်ိဳ႕တဲ့ပါက (စေကာဗီ) ေရာဂါ ရေစသည္။
• ဗီတာမင္ ဒီ သည္ ငါးၾကီးဆီ၊ ႏို႔ထြက္အစာမ်ားမွာ ပါဝင္သည္။ ေနေရာင္ေၾကာင့္ ဗီတာမင္ေအမွ ဒီျဖစ္လာေစသည္။ အရိုးတည္ေဆာက္ရန္ အသံုးက်သည္။ ခ်ိဳ႕တဲ့ပါက Rickets အရိုးေျပာ့ေရာဂါျဖစ္ေစသည္။
• ဗီတာမင္အီးသည္ အသီးအရြက္ကရေသာ ဆီ၊ ဂ်ံဳ၊ ဆန္၊ ေပါင္မံု ့၊ ဥ၊ အေစ့အဆံမ်ားမွာ ပါဝင္ေနသည္။ ေသြးဥ၊ ၾကြက္သား၊ အာရံုေၾကာမ်ား အလုပ္ေကာင္းေစရန္ အသံုးက်သည္။
• ဗီတာမင္ေကသည္ အသီးအရြက္မ်ားမွာပါသည္။ ေသြးတိတ္ေစသည္။
အစားအေသာက္ အစံုစားေနရင္ ကေလး-လူၾကီး အားေဆး မလိုၾကပါ။ မစံုရင္ေတာ့ လိုႏိုင္တယ္။ အစံုစားဆိုတာ ထမင္း၊ ေခါက္ဆြဲ၊ ဆန္နဲ႔ ဂ်ံဳနဲ႔လုပ္ထားတဲ့အစားအစာေတြ၊ ပဲ၊ ပဲသီး၊ အသား၊ ငါး၊ ဥ၊ အသီးအရြက္ေတြ၊ အသီးနဲ႔ ႏြားႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ အစားအေသာက္ေတြျဖစ္တယ္။ အားကစားလုပ္တဲ့ကေလးေတြကပိုလိုမယ္။ ဆိုင္မွာအလြယ္ဝ္ရတဲ့ (ဖတ္စ္ဖုဒ္) သာစားတဲ့ကေလးေတြက လိုမယ္။ ဗီတာမင္ေဆးရည္၊ ေဆးျပားေတြမွာ ေၾကာ္ျငာေကာင္းတိုင္း ေကာင္းခ်င္မွ ေကာင္းပါမယ္။ ကိုယ့္ကေလးမွာ ဘာဓါတ္ လိုေနလည္းသိရမယ္။ အာဟာရဓါတ္ေတြအေၾကာင္းနဲ႔ ဗီတာမင္အေၾကာင္း စာေတြလည္းဖတ္ျပီး လိုတာလိုက္နာပါ။ အမ်ားဆံုးလိုတတ္တာက ဗီတာမင္ဘီနဲ႔ ကယ္စီယမ္ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြ ဗီတာမင္ေအနည္းနည္းလိုၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာက သိတဲ့အတိုင္း အာဟာရနည္းၾကလို႔ သင့္ေတာ္တဲ့အားေဆး လိုႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
