ဆရာရွင့္ က်မ႐ိုေသစြာနဲ႔ ေမးခြန္းေမးပါရေစရွင့္။ က်မအသက္ ၃၅ ႏွစ္ထဲမွာပါ သားဦးက တစ္ႏွစ္ခြဲရွိပါၿပီ။ ခု ကိုယ္ဝန္ေဆာင္က ၅ လေက်ာ္ပါရွင့္။ အခ်င္း ေအာက္က်တယ္လို႔ OG ေျပာပါတယ္ရွင့္။ ဘာေတြျဖစ္တတ္လဲ ဘာေတြဆင္ျခင္ရမလဲ ေသခ်ာစြာ သိခ်င္လို႔ပါရွင့္။ ေျဖေပးပါဆရာ ေက်းဇူး အထူးပါဆရာ။
ကိုယ္ဝန္ကိုအာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္တဲ့ မွတ္ခ်က္မွာ အခ်င္းက်ေနတာ၊ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာနဲ႔ အခ်င္းေနရာမမွန္တာ စသျဖင့္ ေရးတယ္။ Low lying placenta အခ်င္းေအာက္ဖက္မွာ ကပ္တယ္ဆိုရင္ မူမမွန္ ျဖစ္ေနတာပါ။ မေမြးခင္ ေသြးဆင္းတာကို APH ေခၚတယ္။ အေရးၾကီးတယ္။ ကေလးဟာ ကိုယ္ဝန္ ဘယ္အရြယ္ ရေနေန ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန ဖြါးလို႔ မရႏိုင္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ ရင့္တာဆိုရင္ ေသျခာေပါက္ (LSCS) ဗိုက္ခြဲေမြးရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၂၅ဝ မွာ ၁ ေယာက္ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕စာရင္းဇယားေတြအရ ဝ႕၅% လို႔ ဆိုတယ္။
ကိုယ္ဝန္ ၁၆ ပါတ္မွာ သားအိမ္အတြင္းမ်က္ႏွာျပင္ရဲ႕ ၂၅-၅ဝ% ကို အခ်င္းက ေနရာယူထားတယ္။ တတိယ ၃ လပါတ္ ေရာက္ရင္ သားအိမ္ေအာက္ပိုင္းလို႔ေခၚတာျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အတြင္း မ်က္ႏွာေနရာ ပိုက်ယ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားအိမ္အဝနဲ႔ေဝးတာ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခရွိတယ္။ ကိန္းဂဏန္းနဲ႔ရွိတာေျပာရရင္ ဒုတိယ ၃ လထဲမွာ အဆင့္ (၃) လံုးလံုး ပိတ္ေနသူေတြထဲက ၉ဝ%၊ နဲနဲသာ ပိတ္ေနသူေတြထဲက ၉၅% ေတြဟာ သူ႔အလိုလို အေျခအေန ေကာင္းလာႏိုင္တယ္။ အရင္ေျဖစာမွာ အခ်င္းေနရာေျပာင္းသြားတာ မရွိဘူးလို႔ေျဖခဲ့တယ္။ အခုလိုရွင္းမွ အခ်င္းေနရာေျပာင္းတာ မဟုတ္ပါ။ သာအိမ္အတြင္းမ်က္ႏွာျပင္ က်ယ္လာတာလို႔ နားလည္ေစခ်င္တယ္။ Ultrasound ထပ္ရိုက္ရလိမ့္မယ္။
ေန႔ေစ့လေစ့အထိ အခ်င္းက သားအိမ္အဝမွာကပ္ေနရင္ အေရးၾကီးျပီ။ ကေလးအတြက္ဆိုရင္ -
၁။ ေသြးလံုေလာက္ေအာင္ မရလို႔ မေကာင္းတာ (ဆံုးသြားတာ) ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
၂။ (IUGR) အထဲမွာ ကေလးၾကီးထြားမႈ အားနည္းေစမယ္။
၃။ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ တျခားကေလးေတြထက္ ပိုမ်ားႏိုင္ေျခရွိတယ္။
မိခင္ေလာင္းအတြက္ဆိုရင္ -
၁။ အသက္ကို ျခိမ္းေျခာက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေသြးဆင္းျခင္း၊
၂။ ဗိုက္ခြဲေမြးရျခင္း၊
၃။ ေမြးဖြါးျပီး သူမ်ားထက္ ေသြးပိုဆင္းျခင္း၊
၄။ Placenta accreta အခ်င္းက ရွားရွားပါးပါး သားအိမ္-ၾကြက္သားအထိ တြယ္ကပ္ျခင္း၊
ကိုယ္ဝန္လရင့္ေနသူဆိုရင္ Placenta previa ဆိုတာ သိတာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို လံုးဝနားေစရမယ္။ လိုမယ္ထင္ရင္ ေဆးရံုတင္ပါ။ လိုမယ္ဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ အႏု-အရင့္၊ ကေလးအေျခအေနေတြ ၾကည့္ရမယ္။ ကေလးအဆုပ္ ရင့္သန္ေအာင္ Steroid shots ေဆးထိုးရတတ္တယ္။ ေသြးဆင္းေနတာ မရပ္ရင္ေတာ့ ခြဲေပေတာ့။
အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္ရသူေတြထဲမွာ အသက္ၾကီးသူ၊ ငယ္လြန္းသူေတြ၊ ကေလးအေမြးမ်ားသူ၊ အမႊာျဖစ္လို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ Erythroblastosis ျဖစ္လို႔ အခ်င္းအရြယ္သိပ္ၾကီးေနသူ၊ ခြဲေမြးထားသူ၊ သားအိမ္ျခစ္ဘူးသူေတြ ပါေနတယ္။
APH မေမြးခင္ ေသြးဆင္းတာ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Placental abruption သားအိမ္တြင္းမွာ အခ်င္းကြာတာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက Placental Previa အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာပါ။ ဒီဂရီ ၃ မ်ိဳး ခြဲျခားတယ္။ အခ်င္းက သားအိမ္အဝကို ဘယ္ေလာက္အထိ ဖံုးေနသလဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အစြန္းေလးမွာ ဖံုးတာ ၄၅%၊ တဝက္တပ်က္ဖံုးတာ ၅ဝ% နဲ႔ လံုးလံုးဖံုးတာ ၅% ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အတန္းအစား ၄ မ်ိဳးခြဲတယ္။ စာသင္ၾကားရာမွာသာ အေရးပါတာပါ။
အမ်ာဆံုးျဖစ္တာ PP အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာဘာသာျပန္က အဂၤလိပ္ေဆးစာ ေရွ႕ကသြားတယ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း မွန္တယ္။ ဘာရဲ႕ ေရွ႕ကလဲ။ ကေလးေရွ႕က။ ကေလးဖြါးတယ္ဆိုတာ ဒုတိယအဆင့္ ကေလးက အရင္ေမြးျပီး တတိယအဆင့္ေရာက္မွ အခ်င္းက ဆင္းရမွာ။
ေမြးကာနီးလာရင္ ေသြးနဲ႔ အက်ိအခြ်ဲနဲ႔ ေရာဆင္းတာကို Show ေခၚတယ္။ ပံုမွန္ ကေလးဖြါးကာနီးသူတိုင္း ျဖစ္တယ္။ APH ျဖစ္လို႔ ေသြးဆင္းတာက ေသြးနီနီရဲရဲ၊ ဗိုက္လဲမနာဘဲဆင္းတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေန႔လည္ခင္းမွာ စဆင္းတာ မ်ားတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၂၄ ပါတ္ ေက်ာ္သူေတြမွာ အဲလိုျဖစ္ရင္ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ကို သံသယရွိရေတာ့မယ္။ ႏုေသးရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္စာရင္းထဲ ဝင္မယ္။
ေမြးလမ္းကို လက္နဲ႔ စမ္းတာမွာ အထူးသတိထားရတယ္။ စမ္းတဲ့လက္က သားအိမ္အဝမွာ ဘာရွိသလဲ ေသျခာေအာင္ စမ္းရင္း ကပ္ေနတဲ့ အခ်င္းကို ထိုးခြါေပးသလို ျဖစ္တတ္တယ္။ သတိၾကီးတဲ့ ဆရာဝန္ေတြက သံသယရွိေနရင္ ခြဲေမြးႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္မႈေတြ အရင္လုပ္တယ္။ ေတာမွာ ဒါမွမဟုတ္ ခြဲစိတ္ကိရိယာ မရွိတာမ်ိဳးၾကံဳရင္ ေမြးလမ္းကေန ေမြးေပးနည္းလဲ ၾကံဖန္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ ၂ နည္း ရွိတယ္။ မေအကို ကယ္ဘို႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခ်င္းက ေနရာမွန္ ျပန္မေရာက္ႏိုင္ပါ။ ကေလးအေနအထားကသာ ျပင္သြားတတ္တယ္။ အခုတခါ အဲလိုျဖစ္ေပမဲ့ ေနာက္ ကိုယ္ဝန္ေတြမွာ ပံုမွန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ ေျပာရရင္ ကံတရားပါဘဲ။ မိဘေတြ ခ်ိဳ႕ယြင္းၾကလို႔ မဟုတ္ပါ။ သေႏၶတည္တည္ခ်င္း အခ်င္းကပ္တာက သားအိမ္အထက္ပိုင္းမွာ ပံုမွန္ကပ္ရမွာကို ေအာက္မွာ သြားကပ္လို႔ ဒီလိုျဖစ္လာတာ။ ကံတရားပါပဲ။ မိခင္ေလာင္းေတြ ကံေကာင္းၾကပါေစ။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
