ယူအက္စ္ေအ ျမိဳ႕တျမိဳ႕မွာေနတဲ့ မိသားတစုက သူ႔ကေလး ဖ်ားလို႔ အီးအာ ေခၚ အေရးေပၚ ဌာန ေရာက္ေနေၾကာင္း ေမးတာကို ေစာေစာကမွသာ ေတြ႔တယ္။ ဖုန္းလည္းေခၚထားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ဖုန္းနဲ႔ေမးတာ၊ အသံဖိုင္နဲ႔ေမးတာ၊ ဗီဒီယိုနဲ႔ေမးတာေတြကို မေျဖႏိုင္ပါ။ ေဆာရီး။ ကြ်န္ေတာ့္မွာ သီးျခားအလုပ္လုပ္တဲ့အခန္းမရွိေတာ့ အနီးအနားမွာ လူအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနတတ္တယ္။ ေဆးကုရတာမွာ မျမင္အပ္ မၾကားအပ္တာေတြလည္းပါတယ္။ က်င့္ဝတ္ေစာင့္ရတာေတြ ရွိတယ္။ အခ်ိန္မရတာလည္း ပါတယ္။
အဖ်ားဆိုတာလည္း ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ လကၡဏာသာျဖစ္တယ္။ ဖ်ားရျခင္းအေၾကာင္း ေရာဂါရွိမယ္။ ရာသီဥတု ပူလြန္းျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆးထုိးျခင္း၊ ဗက္တီးရီးယား သို႔မဟုတ္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဝင္ျခင္း၊ ေနပူထဲ အၾကာႀကီးေနျခင္း၊ (အလာဂ်ီ) ေခၚ တခုခုနဲ႔မတည့္ျခင္းေၾကာင့္ ဖ်ားႏိုင္တယ္။
အဖ်ားလကၡဏာေတြကေတာ့ မ်က္ႏွာနီျမန္းလာမယ္။ အစားပ်က္မယ္။ ပ်ဳိ႕-အန္ခ်င္မယ္။ ေခါင္း-ကိုယ္-လက္ ကိုက္ခဲမယ္။ ဝမ္းပ်က္ႏိုင္တယ္။ စိတ္ ဂေရာင္ေျခာက္ျခား ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ တက္ႏိုင္တယ္။
အပူခ်ိန္တိုင္းပါ။
• 37 C or 98.6 F = ပံုမွန္ကိုယ္အပူခ်ိန္၊
• 98.8 F to 101F = သာမန္အဖ်ား၊
• 101 F to 103 F = အလတ္စား အဖ်ား၊
• 104 F and above = အျပင္းဖ်ား။
ဖ်ားရင္ တက္တတ္တဲ့ကေလးကို ကိုယ္အပူခ်ိန္က်ဘို႔ကအေရးၾကီးတယ္။ အဝတ္အစား အပိုေတြ ဖယ္ျပစ္ပါ။ ခ်မ္းမေနရင္ ေစာင္မၿခံဳရ။ ေအးေသာေနရာထားပါ။ ေရေအး-ေရခဲ တင္ေပးပါ။ ေရ-အရည္ မ်ားမ်ားတိုက္ပါ။ အဖ်ားက်ေဆး (ပါရာစီတေမာ) အရည္ကို ကေလးအသက္အရတိုက္ပါ။ ဆရာဝန္အရင္ကညႊန္ထားတဲ့ အတက္သက္သာေဆး ေဆာင္ထားပါ။ လိုအပ္လာရင္တိုက္ပါ။ ျပဳစုသူက စိတ္တည္ျငိမ္ပါ။ စိုးရိမ္စရာ မရွိပါ။ ကေလး အသက္ရွဴလမ္းမွာ ဆို႔ပိတ္မေနပါေစနဲ႔။ လဲက်-လိမ့္က်သြားမွာကို သတိထားပါ။ ေျခလက္ေတြ ေကြးေကာက္တာကို ခ်ိဳးဖဲ့တာမလုပ္ပါနဲ႔။ ပါးစပ္ကေနေလမႈတ္သြင္းေပးဖို႔မလိုပါ။ တက္တာက အခ်ိန္တိုေလးသာ ၾကာတယ္။ တခါတက္တခါ ဦးေႏွာက္ကို အနည္းနဲ႔အမ်ား ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။
(ပါရာစီတေမာ) အရည္ ၂ဝ၁၁ ႏိုဝဘၤာ လမ္းညႊန္ခ်က္အသစ္
(က) Infant paracetamol suspension (120 mg/5 mL) (ပါရာစီတေမာ) ကေလးေဆးရည္
၂-၃ လအရြယ္၊ လေစ့ေမြးထားတဲ့ကေလး၊ ၄ ေကဂ်ီေက်ာ္ကေလး၊ ကာကြယ္ေဆးထိုးလိ႔ ကိုယ္ပူတာ နဲ႔ ကိုယ္ပူတာ၊ နာတာေတြအတြက္ 2⋅5 mL တၾကိမ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ၄-၆ နာရီျခားျပီး ေနာက္တၾကိမ္။
• ၂ လေအာက္ကေလး မေပးရ၊ ကိုယ္ပူရင္ ေရေအးဝတ္သာတိုက္ပါ။
• တေန႔မွာ ၂ ခါထက္ပိုမေပးရ၊
• တခါနဲ႔တခါ ၄ နာရီထက္ မနီးရ၊
• ၃-၆ လအရြယ္၊ ကိုယ္ပူတာ၊ နာတာေတြအတြက္ 2⋅5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၆-၂၄ လ အရြယ္၊ 5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၂-၄ ႏွစ္ အရြယ္၊ 7⋅5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၄-၆ ႏွစ္အရြယ္၊ 10 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• တေန႔ ၄ ၾကိမ္ထက္ မပိုေစရ၊
• တၾကိမ္နဲ႔ တၾကိမ္ ၄ နာရီထက္ မနီးေစရ၊
• ဆရာဝန္ကမညႊန္ဘဲ ၃ ရက္ထက္ပိုမေပးရ၊
(ခ) Paracetamol six plus suspension (250 mg/5 mL) အသက္ ၆ ႏွစ္အထက္ကေလးေတြအတြက္ (ပါရာစီတေမာ) ေဆးရည္
• ၆-၈ ႏွစ္ကေလး၊ 5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၈-၁ဝ-ႏွစ္ကေလး၊ 7⋅5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၁ဝ-၁၂ ႏွစ္ကေလး၊ 10 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၁၂-၁၆ ႏွစ္ကေလး၊ 10–15 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• တေန႔ ၄ ၾကိမ္ထက္ မပိုေစရ၊
• တၾကိမ္နဲ႔ တၾကိမ္ ၄ နာရီထက္ မနီးေစရ၊
• ဆရာဝန္ကမညႊန္ဘဲ ၃ ရက္ထက္ပိုမေပးရ၊
• ၆ ႏွစ္ေအာက္ကေလး မေပးရ၊
Azithromycin (အဇစ္သရိုမိုင္စင္) ပဋိဇီဝေဆးကို နားအလည္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယား၊ ဆိုင္းႏူဆိုက္တစ္၊ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ဆီးျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ သားအိမ္ဝေရာင္ျခင္း၊ ခရီးသြား-ဝမ္းပ်က္ျခင္း၊ ၾကက္ညွာေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါေတြအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။ အစာမစားမီ ၁ နာရီ၊ စားၿပီး ၂ နာရီ ေပးပါ၊
ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = ပ်ိဳ႕-အန္၊ အေရျပားနီ၊ ဗိုက္ေအာင့္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ေခါင္းကိုက္၊ မူး၊ ေလတက္။
Azithromycin (အဇစ္သရိုမိုင္စင္) ကေလးေတြအတြက္ ေဆးရည္မွာ 100mg/5mL နဲ႔ 200mg/5mL လာတယ္။
10 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 2.5 ml
12 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 3 ml
14 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 3.5 ml
16 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 4 ml
17 – 25 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 5 ml
26 – 35 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 7.5 ml
36 – 45 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 10 ml
> 45 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 12.5 ml
Azithromycin (အဇစ္သရိုမိုင္စင္)
၆ လကေန ၂ ႏွစ္ကေလး = 10 mg/kg (maximum: 500 mg/dose) တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္။
ကေလးေတြကို မျဖစ္မေနထိုးရမယ့္ကာကြယ္ေဆးေတြ စနစ္တက်ထိုးရမယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မတက္ရင္ ကေလးတီဘီကို သံသယရွိရတယ္။ ေဆးစစ္ျပီး ေဆးစနစ္တက်ေသာက္ရင္ (၆) လဆိုေပ်ာက္တယ္။
Fever First Aid အဖ်ားရွိသူ ေရွးဦးသူနာျပဳနည္း http://doctortintswe.blogspot.com/2016/07/fever-first-aid.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
