ဆရာကြ်န္မနာမည္က ႕႕႕႕႕ ပါ။ အသက္က ၂၅ နွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၇ လရွိပါျပီ။ ကြ်န္မတို႔က အတူမေနရပါဘူး။ အလုပ္က တေယာက္တေနရာစီမို႔ တလကို ၃ ရက္ေလာက္ပဲ အတူေနျဖစ္တာပါ။ အိမ္ေထာင္သက္ ၃ လေလာက္ကေန ခေလးယူဖို႔ ႀကိဳးစာခဲ့ၾကပါတယ္။ folic acid လည္းေသာက္ ပါတယ္ရွင့္ ။ ၇ လေရာက္တဲ့အထိ ကိုယ္ဝန္မရေသးပါဘူး ။ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ ရွိေနလို႔လားဆိုတာ စိုးရိမ္ေနမိပါတယ္ဆရာ။ ေရွ႕ေလွ်ာက္ ခေလးရဖို႔ ဘယ္လိုေနထိုင္ျပင္ဆင္ရမလဲ ဘာေဆးေတြေသာက္ရ မလဲဆိုတာ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျပာေပးေစခ်င္ပါတယ္ရွင့္ ။ အရမ္းေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ ဆရာ့ရဲ့အေျဖကိုေမွ်ာ္ေနပါ့မယ္ရွင့္။
ကေလးလို႔သာ ေရးရတယ္။ ကေလးမရေသးသူအကုန္ေလာက္နီးပါး သတ္ပံုမွားၾကတယ္ ။ က ကေလးငယ္ ခ်စ္စဖြယ္။ (တစ္) အကုန္ျပင္ပါတယ္။ (ပီ) ေတြကိုလည္း ျပင္တယ္။ ေဆာရီး။
ေမးၾကတာ ေတာ္ေတာ္ကို မ်ားတယ္။ တေန႔မွာ ၂-၃ ေယာက္မက ေမးၾကတယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ေဆးကို ၾကားဖူး ဖတ္ဖူးလို႔ ဝယ္ေသာာက္လို႔ရမလားလို႔ တေန႔ေမးတာ ၂ ေယာက္ေလာက္ရွိတယ္။ အသက္ မသိ၊ ရာသီ မသိ၊ အိမ္ေထာင္သက္ မသိ ေမးၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ လူဦးေရအလားအလာ စိုးရိမ္မိတယ္။
ကေလးမရေသးတဲ့အတြဲတခုမွာ ကိုယ္ဝန္မရေသးရင္ ဇနီးေရာ ခင္ပြန္းကိုပါၾကည့္ရတယ္ ။ ေယာက္်ားသုက္ရည္ စစ္ရင္ အေရအတြက္ေရာ အရည္အေသြးပါမီရမယ္ ။ သုက္အားနည္းရင္ မ်ိဳးဥထြက္ေဆးနည္းနည္းေပးမယ္ ။ အမ်ိဳးသမီးမွာ သားအိမ္ျပြန္ပြင့္ေနရမယ္ ။ သားအိမ္ျပြန္ႏွစ္ခုဟာ အျဖဴဆင္းတာစတဲ့ ပိုးဝင္တာခဏခဏျဖစ္ဖူးရင္ တဖက္ျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ဖက္လံုးျဖစ္ျဖစ္ ပိတ္ေနႏိုင္တယ္ ။ ပိတ္ေန မေန ေဆးသြင္းျပီး အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ရတယ္ ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ေပးမယ္ ။ ရာသီ မွန္ေနရမယ္ ။ ရာသီမမွန္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္း ရွာရမယ္ ။ လိုတာလုပ္ရမယ္။ လစဥ္မ်ိဳးဥထြက္ေနရမယ္ ။ မ်ိဳးဥထြက္ မထြက္ စမ္းရင္ သိမယ္ ။ မထြက္ရင္ ေဆးေသာက္ႏိုင္တယ္။
မိန္းကေလးတေယာက္ဟာ အပ်ိဳျဖစ္ခ်ိန္ကစျပီး လစဥ္ တဥက်ထုတ္ေပးတာ တသက္တာမွာ စုစုေပါင္း ၃ဝဝ-၄ဝဝ ရွိမယ္ ။ ကိုယ့္ရာသီကိုယ္ သိရမယ္ ။ ရာသီတလကို ေသြးစဆင္းေန႔က စတြက္ရတယ္ ။ တလဆိုတာ ၂၈ ရက္ကေန ၃၂ ရက္အထိ ရွိႏိုင္တယ္ ။ မ်ိဳးဥထြက္တာ လလည္ရက္မွာ (၁၁ ရက္ကေန ၂၁ ရက္အတြင္း) မွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။
ရာသီဆင္းတဲ့ေနာက္ ၂ ရက္ကေန ၁၄ ရက္အတြင္းမွာ FHS ေဟာ္မုန္းထြက္လာလို႔ မ်ိဳးဥအိမ္မွာရွိတဲ့ (ေဖၚလီကယ္လ္) ေတြကို ႏိႈးဆြေပးတယ္ ။ သားအိမ္အတြင္းဆံုးအလႊာကိုလဲ ထူထဲလာေစတယ္ ။ မ်ိဳးဥကို တြယ္ကပ္ဘို႔ ျပင္ဆင္ေပးတာ ျဖစ္တယ္ ။ LH ေခၚတဲ့ ေနာက္ေဟာ္မုန္းတမ်ိဳးလည္း ထြက္လာမယ္ ။ မ်ိဳးဥထြက္ မထြက္စစ္တယ္ဆိုတာ အဲတာကိုစစ္တာ ။ သူကေန အရင့္မွည့္ဆံုးဥကို (ေဖၚလီကယ္လ္) ထဲကေန ထြက္လာေစတယ္ ။ သားအိမ္ဝမွာရွိတဲ့ အက်ိအခြ်ဲကလဲ ေခ်ာက်ိက်ိ ပိုျဖစ္လာျပီး (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကေန ဝင္လာမဲ့ သုက္ပိုးဝင္လာႏိုင္ေအာင္ ေရလာေျမာင္းေပး လုပ္ေပးတာမယ္ ။
မ်ိးဥကလဲ မ်ိဳးဥအိမ္ကေနထြက္ ၊ သားအိမ္ျပြန္အေပါက္ဝထဲကိုဝင္ ၊ သားအိမ္ျပြန္တေလွ်ာက္ ဝင္လာမယ္ ။ လမ္းမွာတင္ အဖိုသုက္ပိုးနဲ႔ မ-မ်ိဳးဥေတြဆံုေပါင္းစပ္မႈ ျဖစ္မယ္ ။ မ-မ်ိဳးဥဟာ မ်ိဳးဥအိမ္ကထြက္ျပီးတဲ့ေနာက္ အဲလို သုက္ပိုးနဲ႔ မေတြ႔ရရင္ေတာ့ ၁၂-၂၄ နာရီထက္ပိုျပီး ဆက္ရွင္မေနဘူး ။ သုက္ပိုးကေတာ့ ကိုယ္ထဲမွာ ၃-၅ ရက္အထိ ရွင္ႏိုင္တယ္ ။
မ-မ်ိဳးဥရွင္သန္ေနတဲ့ ၂၄ နာရီနဲ႔အံကိုက္ သုက္ပိုးနဲ႔ေတြ႔ေအာင္ စီမံခ်က္ခ်တတ္ဘို႔လိုတယ္ ။ အဲဒီရက္ေတြမွာသာ အတူေနမယ္ဆိုတာလည္း သိပ္ေကာင္းမယ္မဟုတ္ပါ ။ ေနာက္ျပီး ေယာက္်ားမွာ သုက္လႊတ္တာ ဆက္တိုက္မ်ားရင္ သုက္ေကာင္ေရ အေရအတြက္ကို နည္းေစႏိုင္တယ္ ။
မ်ိဳးဥထြက္ရက္ အေသအခ်ာသိခ်င္ရင္ Ovulation kits ဝယ္သံုးပါ။ LH ေဟာ္မုန္း မ်ားမ်ားလာတာဟာ မ်ိဳးဥထြက္တာမို႔ ဆီးထဲပါေနတဲ့ LH တိုင္းႏိုင္တယ္။ ေကာင္းတဲ့ ကိရိယာနဲ႔ဆို ေန႔တိုင္းစစ္ႏိုင္လို႔ ၉၉% မွန္ႏိုင္တယ္။
ကေလးအေမျဖစ္ခ်င္သူ
အသက္ ၃ဝ အရြယ္ က်န္းမာတဲ့အမ်ိဳးသမီးတိုင္း လတိုင္းလတိုင္းမွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဘို႔အခြင့္အလမ္း ၂ဝ% ရွိတယ္ ။ အသက္ ၂ဝ အရြယ္ က်န္းမာတဲ့အမ်ိဳးသမီးတိုင္း လတိုင္းလတိုင္းမွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဘို ႔အခြင့္အလမ္း ၅% ရွိတယ္ ။ (ေဖါလစ္-အက္စစ္) မ်ားတဲ့အစားအစာ စားပါ ။ Folic acids ေဆးေသာက္ပါ။ (ေအာ္ဂဲနစ္) အစားအေသာက္ ေရြးခ်ယ္စားေသာက္ပါ ။ (ပလပ္စတစ္) ထုပ္ပိုးတာမ်ိဳး ေရွာင္ရွားပါ ။ အစားအေသာက္ဆင္ျခင္တာနဲ႔ ကိုယ္လက္ ေလ့က်င္ခန္းလုပ္ျပီး ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းပါ ။ အရက္၊ ေကဖင္း-ေဆးလိပ္ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ ။
ကေလးအေဖျဖစ္ခ်င္သူ
အသက္ ၄၅ ေက်ာ္ရင္ အခြင့္အလမ္း နည္းနည္းလာမယ္ ။ စိတ္ဖိအားေလွ်ာ့ခ်နည္း လုပ္ပါ ။ အရက္ ၊ ေဆးလိပ္ ေရွာင္ပါ ၊ ေလွ်ာ့ပါ၊ ျဖတ္ပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းပါ။ Zinc (ဇင့္) ဓါတ္ပါတဲ့ အသား ၊ ျဖဴေဖြးေနေအာင္ ခြ်တ္မထားတဲ့ အႏွံမ်ိဳးနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာ၊ ပင္လယ္စာ နဲ႔ ဥေတြ စားပါ ။ Selenium ပါတဲ့ အသား၊ ပင္လယ္စာ ၊ မိႈ၊ ျဖဴေဖြးေနေအာင္ ခြ်တ္မထားတဲ့ အႏွံမ်ိဳးနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာ၊ အေစ့အဆံေတြ စားပါ ။ (ဗီတာမင္ အီး) ေသာက္ပါ ။ က်ား-အစိ (တက္စ္တိစ္) ကို ေအးေနေအာင္ သတိထားပါ ။
အတူေနအျပီး သုက္ရည္ျပန္ထြက္ျခင္း ၊ သားအိမ္ (ဖိုက္ဘရြိဳက္) အက်ိတ္၊ (အင္ဒိုမီထရီယိုးဆစ္ေရာဂါ) နဲ႔ မ်ိဳးဥအိမ္ အက်ိတ္ေရာဂါေတြကိုလည္း လိုရင္စစ္ရမယ္။ အနည္းဆံုး အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ရင္သိမယ္ ။ အမ်ိဳးသားမွာ သုက္ပိုး လံုးဝမထြက္တာလည္းရွိတယ္ ။ ေရာဂါတခုစီအတြက္ စာေတြေရးထားပါတယ္ ။ ကေလး၊ ကိုယ္ဝန္တခါရဖူးသူ ေနာက္ထပ္ ရႏိုင္တဲ့အခြင့္အလမ္း ေကာင္းတယ္။ ပ်က္ဖူးသူ ပိုဂရုစိုက္ရတယ္ ။ တားေဆး-တားနည္းေတြက ရာသက္ပန္ ကေလးမရ မျဖစ္ပါ။ သံုးလခံထိုးေဆး ရပ္လိုက္ေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ ေစာင့္ရတာ အေတာ္ မတူၾကပါ ။
ကိုယ္ဝန္တခါပ်က္ဘူးရင္ ေနာင္လည္း သတိထားရမယ္ ။ ကိုယ္ဝန္တားေဆး-တားနည္းေတြကေန ရာသက္ပန္ ကေလးမရ မျဖစ္ပါ ။ အေရးေပၚတားေဆး ခဏခဏေသာက္ထားရင္ ေဟာ္မုန္းေတြနဲ႔ ရာသီ ေျပာင္းမယ္ ။ ေရရွည္ဘာျဖစ္မလဲ ေဆးသုေတသန နည္းတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ ျပင္ဆင္စရာ မလိုပါ ။ အမ်ိဳးသမီး ရာသီမွန္ေနရမယ္ ။ မမွန္ရင္ စစ္ေဆး ျပဳျပင္ရမယ္ ။ လစဥ္ မ်ိဳးဥ ထြက္ေနရမယ္ ။ ထြက္ မထြက္ စစ္လို႔ရတယ္ ။ အဲတာသာ အေၾကာင္းခံဆိုရင္ မ်ိဳးဥထြက္ေဆး ေသာက္ႏိုင္တယ္ ။ စစ္နည္းနဲ႔ ေသာက္နည္း ဘေလာ့မွာ တင္ထားတယ္ ။ သားအိမ္နဲ႔ မ်ိဳးဥအိမ္မွာ အက်ိတ္ + အိတ္ မရွိရ။ ရွိ မရွိ အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔သိမယ္။ ရွိရင္ ကုသမႈခံယူရမယ္ ။ အမ်ိဳးသား သုက္ရည္ အေရအတြက္ + အရည္အေသြး မီရမယ္ ။ စစ္လို႔ရတယ္ ။
Dr. Tint Swe
https://www.facebook.com/drtintswe
