မဂၤလာပါဆရာ ကြ်န္မအသက္ ၃၆ နွစ္ပါ။ အေရျပားေျခာက္ပါတယ္ဆရာ။ ေႏြေရာေဆာင္းေရာ အျမဲ ေျခာက္ေနပါတယ္ဆရာ။ ေဆာင္းဆိုပိုဆိုးပါတယ္ဆရာ။ အလွဆီေေတာ့လိမ္းပါတယ္ဆရာ ။ မလိမ္းရင္ ေျခာက္ျပီး ယားပါတယ္ဆရာ ။ အေရျပားက ေျမြအရည္ခြင္ေလးလိုလိုျဖစ္ေနပါတယ္ ဆရာဘာေဆးေတြ ေသာက္ရမလဲဆရာ ။ ေျဖၾကားေပးပါရွင့္ ။ ေက်းဇူးပါရွင့္ဆရာက်န္းမာပါေစ ။
ေျမြအေရခြံလို႔သာ ေရးရတယ္။
လူ႔အေရျပားဟာ အျမဲမျပတ္ အသစ္အသစ္ ျဖစ္လာေနတယ္။ ေသသြားတာေတြကို အသစ္ေတြက အစားထိုးေနတယ္။ ေသြးနီဥက ရက္ ၁၂ဝ ရွင္တယ္။ အေရျပား ၃ ထပ္ရွိတဲ့အထဲမွာ အေပၚဆံုးလႊာက ၂၈ ရက္တခါ အသစ္ျဖစ္လာေနတယ္။ ပံုမွန္ျဖစ္ေနၾကထက္ ဆိုးတာလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ေနေရာင္၊ ပတ္ဝန္းက်င္၊ အစားအေသာက္၊ ေရာဂါပိုး တမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ပါ။ တခါတေလ ေနေလာင္ရင္ျဖစ္၊ တခါတေလ သိပ္ေအးခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက အလာဂ်ီရလို႔၊ တခ်ိဳ႕က အလွအပ အသံုး အေဆာင္ေတြကေန ျဖစ္တယ္။ ဆပ္ျပာ အျပင္းေတြကေန ျဖစ္လို႔ ၾကာရင္ ႏွင္းခူနာ လာျဖစ္ႏိုင္တယ္။
အေရျပားေျခာက္တာကို အေၾကာင္းတရားအမ်ိဳးမ်ိဳးကေနျဖစ္ေစတယ္။ တခုထဲမကေၾကာင့္လဲျဖစ္မယ္။ အတြင္းနဲ႔ အျပင္ဆိုျပီး ကြာေသးတယ္။ အျပင္အေၾကာင္းခံေတြက ပိုမ်ားတယ္။ ရာသီဥတုေအးတာနဲ႔ ေရေငြ႔ဓါတ္နည္းတာေတြက ျဖစ္ေစတယ္။ အတြင္းအေၾကာင္းခံေတြထဲမွာ အသက္ရလာလို႔၊ မ်ိဳးရိုး၊ တျခားေရာဂါေတြ (ပန္းနာ၊ အေရျပားနာ၊ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းနည္း-မ်ားေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳ)၊ ဆပ္ျပာ အျပင္းစားေတြနဲ႔ တြဲျဖစ္တာေတြပါတယ္။ Moisturizers ကို အသံုးမတတ္လို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးတိုးက်ေဆး၊ (ကိုလက္စေထာ) က်ေဆး၊ (အလာဂ်ီ) ေဆးနဲ႔ ဝက္ျခံေဆးေတြကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Eczema, Psoriasis နဲ႔ Atopic dermatitis ႏွင္းကူစတဲ့ နာတာရွည္ အေရျပားနာနဲ႔ခြဲျခားရမယ္။ အာဟာရနည္းတာလဲ ပါတယ္။
အေရျပားေျခာက္ေရာဂါေတြ
1. Peeling Skin Syndrome ရွားပါးတဲ့ မ်ိဳးဗီဇကေနလဲ တသက္လံုး ျဖစ္ေနတယ္။
2. Exfoliative Dermatitis အေရျပား ေရာင္တဲ့ေရာဂါ။ အေရျပားကြာတဲ့အျပင္ နီေန၊ နာလာတာမ်ိဳး။
3. Kawasaki Disease အေရျပားကြာ၊ နီေန၊ နာလာ၊ ေရာင္တာ၊ အေရာင္ေျပာင္း၊ ေမး-လည္ပင္းက တက္ေစ့ေတြ ေရာင္၊ ကေလးေတြ အျဖစ္မ်ား။
4. Netherton syndrome မ်ိဳးဗီဇေရာဂါ၊ အေရျပားကြာ၊ နီ၊ နာ၊ ေရာင္၊ ေျခာက္ေသြ႔၊ အလာဂ်ီရ၊ ဆံပင္ကြ်တ္။
5. Neurodermatitis ဘာလို႔မွန္းမသိ ျဖစ္တာ၊ Allergic dermatitis မတည့္တာကေန ျဖစ္တာနဲ႔ Contact dermatitis ထိေတြမႈ ၾကာရာက ျဖစ္တာေတြကို Topical steroid compounds စတီရြိဳက္ေဆး လိမ္းရမယ္။
6. Athlete's foot (Tinea pedis) ေျခေထာက္မွာျဖစ္တဲ့ မိႈ fungal infection ေရာဂါျဖစ္တယ္။ အေရကြာ၊ နီ၊ ယား၊ ပူေလာင္၊ အရည္ဖုထြက္၊ နာမယ္။ အားကစားဖိနပ္ အၾကာၾကီး စီးထားရသူေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ အထဲမွာ စိုထိုင္း ေနတာကို မိႈက ၾကိဳက္တယ္။ ေရခ်ိဳးခန္းေတြထဲမွာ မိႈရွိေနလို႔။ အမ်ိဳး ေလးမ်ိဳးထဲက Trichophyton rubrum က အျဖစ္အမ်ားဆံုး။ Topical antifungal medication ေဆးလိမ္းရတယ္။ ေျခေထာက္မွာ လာျဖစ္တာက Athlete's foot ကစားသမား ေျခေထာက္ေရာဂါ ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ မိႈထပ္ဝင္တာလဲ ပါႏိုင္တယ္။
7. Psoriasis ေရာဂါလဲ စဥ္းစားရမယ္။ ခြါရင္ အပ္ေပါက္က ထြက္သလို ေသြးထြက္တယ္။ ျပည္လဲထြက္ႏိုင္တယ္။
8. Jock Itch (Tinea cruris) မိႈ ေနာက္တမ်ိဳးကေန ျဖစ္တယ္။ ေပါင္၊ ေပါင္ျခံ၊ ကပ္ပဲ့အိပ္၊ စအိုေဘး၊ တင္ပါး ေနရာေတြမွာ မ်ားတယ္။ နီေနမယ္၊ ေဘးမွာ ကြင္းလိုလိုျဖစ္တယ္။ အလြန္ ယားတယ္။ Topical antifungal ေဆးလိမ္းရတယ္။
9. Ringworm (Tinea corporis) ေပြး၊ ေနရာတကာမွာ ျဖစ္တယ္။ အနားသတ္သတ္ ရွိတယ္။ ေျမပံုလိုဘဲ။ နီ၊ ယား၊ Lamisil, Micatin, Monistat-Derm, Lotrimin, Mycelex, Ring Guard လိမ္းေဆး လိမ္းရမယ္။
10. Yeast Infections (Cutaneous candidiasis) (ရိစ္) မိႈနဲ႔တူတဲ့ ေရာဂါ၊ နီ၊ ယား၊ ေနရာတကာျဖစ္တယ္။ ဝတဲ့သူ ပိုျဖစ္တယ္။ ခ်ိဳင္း၊ ေပါင္ျခံ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ပဋိဇီဝေဆး ေပးေနတံုးလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ကေလး (ဒိုင္ယ္ပါ) ကေနလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ပါးစပ္၊ လက္သည္း-ေျခသည္း၊ နီရဲ၊ ယား၊ အရည္-ျပည္ထြက္၊ နာ၊ အနာ၊ ေရာင္၊ ေမြးလမ္းမွာ ျဖစ္ရင္ အျဖဴ-အဝါရည္ဆင္း၊ ယား၊ နီရဲ၊ ပူေလာင္၊
အေၾကာင္းခံေဆးဝါးေတြဆိုရင္ ေဆးျဖတ္တာနဲ႔ သက္သာလာမယ္။ Emollient ေဆးေန႔စဥ္သံုးပါ။ Moisturizer စနစ္တက်သံုးပါ။ အေျပာ့စားေတြက Cetaphil lotion, Lubriderm lotion နဲ႔ AmLactin 12% lotion ေဆးေတြ။ အျပင္းစားေတြက Vaseline နဲ႔ Aquaphor ေတြျဖစ္တယ္။ အဲတာေတြနဲ႔ မရေသးရင္ (စတီရြိဳက္) ပါတဲ့လိမ္းေဆးေတြ သံုးႏိုင္တယ္။ Hydrocortisone 1% cream (အေျပာ့စား), Pramosone 2.5% cream (အေျပာ့စား), Triamcinolone 0.1% cream (အလတ္စား), Clobetasol 0.05% cream (အျပင္းစား) ေတြျဖစ္တယ္။ စတီရြိဳက္စားေဆးက တာရွည္သံုးရင္ အေရျပားကို ပါးေစတယ္။ ယားတယ္ဆိုရင္ (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Diphenhydramine (Benadryl), hydroxyzine (Vistaril, Atarax), Loratidine (Claritin) နဲ႔ Cetirizine (Zyrtec) ေတြ ေသာက္ႏိုင္တယ္။
Vaseline တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္လိမ္းပါ။ ေရခပ္ေႏြးေႏြးနဲ႔ခ်ိဳးပါ။ ဆပ္ျပာ အေပ်ာ့စားသံုးပါ။ ဥပမာ Dove soapless cleanser, Aveeno cleanser, Cetaphil cleanser ေတြျဖစ္တယ္။ Moisturizers ေတြကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ (လက္တစ္အက္စစ္) ပါတဲ့ (Amlactin, Lac-Hydrin) နဲ႔ ယူရီယာပါတဲ့ (Urix or Carmol) ေတြျဖစ္တယ္။ Mild moisturizers ေတြမွာ ေရေမႊး မပါတာက ေကာင္းတယ္။ ဆပ္ျပာ ျပင္းတာ မသံုးနဲ႔။ ေရသိပ္ပူတာ မခ်ိဳးနဲ႔။ ေရ တေန႔ ၂-၃ လီတာ ေသာက္ပါ။ ကြာေနတဲ့ေနရာကို အတင္း ခြါတာ၊ တိုက္ျပစ္တာ မလုပ္ပါနဲ႔။ ေရ၊ ဆာခါးရည္၊ အုတ္စပါးရည္ စတာသံုး၊ စိုထိုင္း ေစျပီးမွ ခြါပါ။ Moisturizing cream or lotion သံုးႏိုင္တယ္။ အလွဆီစစ္တာ လိမ္းပါ။ ပ်ားရည္။ သံလြင္ဆီ၊ ေနေလာက္လို႔ ျဖစ္တာကို ခရမ္းခ်ဥ္သီးအရည္ သံုးၾကတယ္။ Sunscreen လဲသံုးႏိုင္တယ္။ သခြါးသီး မပါမျပီးဘူး။ ႏွိပ္နယ္တာလဲ လုပ္ပါတယ္။ ေျခအိတ္-လက္အိတ္-ဖိနပ္ ၾကပ္တာ မေကာင္းဘူး။
အစားအေသာက္မွာ လံုေလာက္မွ်တေအာင္ စားသံုးရမယ္။ Omega-3 နဲ႔ ဗီတာမင္ (ေအ) ေကာင္းတယ္။ ဗီတာမင္ေအ မ်ားတဲ့အစာေတြက (ခရင္မ္)၊ ေထာပတ္၊ ငါးၾကီးဆီ၊ ဥ၊ မံုလာဥနီ၊ ဗီတာမင္ေ မ်ားသြားရင္လဲ အဲလိုလာျဖစ္ေသးတယ္ ။ ဗီတာမင္ဘီ မ်ားတဲ့အစာေတြက အသား၊ (ရိစ္)၊ ေျပာင္း-ေျပာင္းဖူး-ေကာက္ႏွံ၊ အသည္း၊ ဥ၊ ဒိန္ခဲ၊ ႏြားႏို႔၊ ဗီတာမင္စီ မ်ားတဲ့အစာေတြက ခ်ဥ္တဲ့အသီး၊ ခရမ္းခ်ဥ္းသီး၊ ပရိုတင္းမ်ားတဲ့ အစာေတြက အသား၊ ငါး၊ ေျပာင္း-ေျပာင္းဖူး-ေကာက္ႏွံ၊ ႏို႔ထြက္အစာ၊ အေစ့အဆံ၊ ပဲမ်ိဳးစံု၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ သံဓါတ္မ်ားတဲ့အစာေတြက အသား၊ မက္မြန္၊ ပဲေတာင့္၊ မံုလာပြင့္စိမ္း၊ ဗိုလ္စားပဲ၊ ပဲမ်ိဳးစံု၊ စပ်စ္သီးေျခာက္။ ဆန္။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
