သင့္မွာ စိတ္က်ေရာဂါ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ တတ္ကၽြမ္းသူ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အကူအညီ လိုမွာပါဘဲ။ သင့္စိတ္က်ေရာဂါ သက္သာေအာင္ ေဆးဝါးမွီဝဲေနပါေစ၊ အထူးေငြကုန္ေၾကးက် မခံရဘဲ စိတ္က်ေရာဂါကေန သက္သာေအာင္ လုပ္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။
၁။ မိမိကိုယ္ကို အျပစ္မတင္ပါနဲ႔
စိတ္က်ျခင္းကို သက္သာေစသည့္ အ႐ိုးရွင္းဆံုး၊ စရိတ္အသက္သာဆံုးႏွင့္ အေရးအႀကီးဆံုး အခ်က္မွာ မိမိကိုယ္ကို အျပစ္မတင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ မိမိ၏ စိတ္က်ေရာဂါကို လူမ်ား မသိေစျခင္း၊ မိမိမွာ အျပစ္ရွိေနသည္ဟု ထင္ျမင္မိျခင္းႏွင့္ မိမိတြင္ရွိေသာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ မျပည့္စံုမႈတို႔ အေပၚ စိတ္စြဲလမ္းေနျခင္းက စိတ္က်ေရာဂါ ျပန္လည္သက္သာေစျခင္းကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစသည္။ စိတ္က်ေရာဂါ၏ လကၡဏာမ်ားကို ထိန္းသိမ္းရန္မွာ လက္ေတြ႕ဆန္မႈ၊ ျပင္ပေစ့ေဆာ္မႈ၊ တိုက္တြန္းမႈမပါဘဲ စတင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းႏွင့္ စိတ္ရွည္ႏိုင္မႈတို႔ လိုအပ္သည္။ “စိတ္က်သည့္ ေရာဂါသည္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ဆီးခိ်ဳႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားကဲ့သို႔ ခႏၶာကုိယ္မွာ ျဖစ္ေသာေရာဂါဟု သင္သည္ လက္ေတြ႕ဆန္စြာ လက္ခံရမည္”ဟု ကြန္နတ္တီကတ္ ျပည္နယ္မွ ျပည္နယ္စိတ္ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ရစ္ခ်တ္ဒ္ရာ့စ္ကင္းန္ ကေျပာပါသည္။ သူက မိမိ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ေရာဂါျဖစ္ေနသည္ကို လက္ခံၿပီး ထိုေရာဂါကို ဂ႐ုတစုိက္ထားၿပီး ကုသရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ေရာဂါျဖစ္ရသည္မွာ မိမိအျပစ္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ မိမိႀကိဳးစား အားထုတ္မႈႏွင့္ စိတ္ထားေျပာင္း႐ံုမွ်ႏွင့္ စိတ္က်ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားပါသည္။
၂။ ဒီအေၾကာင္းကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာပါ
မိမိ စိတ္က်ေဝဒနာ ခံစားေနရသည္ကို ဝန္ခံရန္ မလြယ္ကူပါ။ သို႔ေသာ္ ဤအေၾကာင္းကို လူေတြကို ေျပာျပတာက လွ်ိဳ႕ဝွက္ထားသည္ထက္ ပို၍ေကာင္း ပါသည္။ “လူတိုင္းကေတာ့ မိမိကို နားလည္ သေဘာေပါက္ၿပီး ေဖးေဖးမမ လုပ္ေပးမည္ မဟုတ္ပါ” ဟု ေဒါက္တာက ေျပာပါသည္။ လက္က်ိဳး၊ ခါးနာ ေခါင္းကိုက္ျခင္းတို႔ကို လူေတြက ႀကံဳဖူးၾကသျဖင့္ ကိုယ္ခ်င္းစာမိ ၾကမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း စိတ္က်ေရာဂါႏွင့္ ပက္သက္၍ လူတိုင္းကိုယ္ခ်င္းစာမိ ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ လူအမ်ားက မိမိ အေျခအေနကို နားမလည္ႏိုင္ ေသာ္လည္း မိတ္ေဆြ၊ မိသားစုႏွင့္ မိမိယံုၾကည္ အားထားရသူမ်ားသည္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပံ့ပိုးကူညီမႈ၊ ေဆးဝါး ကုသမႈဆိုင္ရာ အႀကံေပးခ်က္မ်ားႏွင့္ မိမိအေျခအေနကို သံုးသပ္ေပးသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုလူမ်ားႏွင့္ သီးျခားမေနဘဲ တတ္ႏိုင္သမွ် ထိေတြ႕ဆက္ဆံေပါင္းသင္းရန္လိုအပ္ပါသည္။
၃။ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ပါ
စိတ္က်ေနစဥ္မွာ သင္မလုပ္ခ်င္ဆံုးအရာမွာ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း ျဖစ္ေပမည္။ သို႔ေသာ္ အေျပးေလ့က်င့္ျခင္း၊ အားကစား႐ံုမွာ သြားၿပီး ေလ့က်င့္လိုက္ သည္က သင့္ကို ပိုၿပီး အက်ိဳးရွိေစ ႏိုင္ပါသည္။ အားစိုက္ရသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳးကို မိနစ္ ၃၀ ခန္႔ေလာက္ ေန႔စဥ္ပံုမွန္လုပ္ပါက သင္၏ စိတ္က်မႈကို သက္သာေစပါသည္။ ေလ့လာခ်က္ တစ္ခုတြင္ လမ္းေလွ်ာက္စက္ေပၚတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ စက္ဘီးစီးျခင္း အစရွိသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေသာ ေဝဒနာရွင္မ်ားသည္ ေရာဂါလကၡဏာ ၅၀ % ေလ်ာ့နည္းသြား ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းက ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ေကာင္းေသာ ကာလတိုအကိ်ဳးေက်းဇူးမ်ားလည္း ျဖစ္ထြန္းႏိုင္ပါသည္။ အျခား ေလ့လာခ်က္ တစ္ခုအရ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းသည္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ၿပီးေနာက္ ၁၂ နာရီအၾကာအထိ သင္၏ စိတ္ဓာတ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးသည္ဟု သိရွိရပါသည္။
၄။ အေရးႀကီးေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ဆိုင္းငံ့ထားပါ
စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းသည္ ႐ႈျမင္ျခင္းႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ျခင္းကို ထိခိုက္ႏုိင္သျဖင့္ အေရးႀကီးေသာ လူမႈေရးကိစၥႏွင့္ လုပ္ငန္းကိစၥစေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို သင္ျပန္လည္ေနေကာင္းမွ ျပဳလုပ္ပါ။ စိတ္က်ျခင္း၏ လကၡဏာတစ္ခုမွာ သင္၏ ဘဝတြင္ျဖစ္ပ်က္ေနသမွ်အေပၚ မေကာင္းသည့္ ဘက္ကသာ ျမင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ရာစ္ကင္းက ေျပာၾကားပါသည္။ စိတ္က်ျခင္းေၾကာင့္ မိမိ၏ သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ လုပ္ေဆာင္မႈအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိေသာ္လည္း မိမိကုိယ္မိမိ မသိျဖစ္ေနတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္သည့္ အတိုင္းအတာအထိ အေရးႀကီးေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ဆိုင္းငံ့ ထားသင့္သည္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မျဖစ္မေန ျပဳလုပ္ရမည္ ဆိုလ်င္လည္း စိတ္လိုက္မာန္ပါ မလုပ္ပါႏွင့္။ အေရးႀကီးေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား မခ်မီ သင္ယံုၾကည္ေနေသာသူမ်ား သင္၏ဆရာဝန္ မိသားစုဝင္ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္း၊ ဘာသာေရးပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္ တိုင္ပင္ပါဟု ရာ့စ္ကင္းန္ က အႀကံေပးပါသည္။
၅။ မိမိ၏ က်န္းမာေရးကို ဂ႐ုစိုက္ပါ
စိတ္က်ျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးသည္ ဆက္စပ္ေနသျဖင့္ မိမိ၏က်န္းမာေရးကို လ်စ္လ်ဴရႈထားပါက စိတ္ကေရာဂါ လကၡဏာမွာ ပိုမိုဆိုးရြားလာႏိုင္သည္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါတို႔ကဲ့သို႔ စိတ္က်ျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးသည္လည္း ၾကက္မႀကီးႏွင့္ ၾကက္ဥ ပေဟဠိလိုပင္ အေၾကာင္းအရင္း အက်ိဳးဆက္တို႔ တြဲဖက္ေနၾကသည္။ သုေတသနအရ စိတ္က်ေနခ်ိန္တြင္ ၎၏ဆန္႔က်င္ဖက္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို အမွန္အျဖစ္ထြက္ေပၚလာေစႏိုင္ပါသည္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ သို႔မဟုတ္ ႏွလံုးေရာဂါေဖာက္ၿပီး ျပန္ေကာင္းလာခ်ိန္တို႔တြင္ စိတ္က်ေရာဂါကို ခံစားရႏိုင္ပါသည္။
၆။ ေန႔စဥ္ လုပ္႐ိုး လုပ္စဥ္ အလုပ္ကို ပံုမွန္ရွိေနပါေစ
ပံုမွန္ တစ္ေန႔တာ အလုပ္အကိုင္မ်ားကို နဂိုအတိုင္း၊ နဂိုအခ်ိန္ဇယားအတိုင္း အတတ္ႏိုင္ဆံုး လုပ္ပါဟု ရာစ္ကင္က ေျပာသည္။ မည္သည့္ အလုပ္ကို လုပ္သည္ဘဲ ျဖစ္ပါေစ၊ ပံုမွန္လုပ္ေနက် အေျပးေလ့က်င့္ျခင္း၊ ပန္းကန္ေဆးျခင္းဘဲ ျဖစ္ပါေစ လုပ္ေနက်အတိုင္း လုပ္ပါ။ ထိုသို႔ လုပ္ျခင္းက အိမ္ျပင္မထြက္ဘဲ အိမ္တြင္းပုန္း လုပ္မိျခင္းထက္ စိတ္က်ျခင္းကို သက္သာေစပါမည္။ အိမ္ထဲတြင္ ေအာင္းေနျခင္းက အေျခအေနကို ပိုဆိုးသြား ေစႏိုင္ပါသည္။ လုပ္စရာမ်ားကို ပံုမွန္လုပ္ေနျခင္းက သင္သည္ တစ္ေန႔တာ ေကာင္းမြန္စြာ ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္ေၾကာင္း သင့္ကိုယ္သင္ ျပသႏိုင္သကဲ့သို႔ ပတ္ဝန္းက်င္ကိုလည္း ျပသၿပီး၊ သင္ျပန္လည္ ေနေကာင္းလာမည္ ျဖစ္သည္။
၇။ က်န္းမာေအာင္ စားပါ
စားလုိက္ေသာ အစားအစာသည္ ခႏၶာကိုယ္ကို သာမက ဦးေႏွာက္အေပၚမွာပါ အက်ိဳးသက္ေရာက္သည္။ စိတ္က်ေနလွ်င္ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစေသာ အာဟာရ မွ်တျပည့္စံုသည့္ အစားအစာမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ အသီးအႏွံမ်ား၊ သစ္သီးမ်ား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ ႂကြယ္ဝေသာ အစားအစာမ်ားကို စားေပးပါ။ မည္သည့္ အစာအာဟာရမွ စိတ္က်ေရာဂါကို ယူပစ္သလို မေပ်ာက္ေစႏိုင္ပါ။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ေသာ အစားအစာမ်ားသည္ စိတ္အတက္အက်အေပၚတြင္ ပို၍ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိေစပါသည္။ ဥပမာ - ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္မ်ားႏွင့္ ဗိုက္တာမင္ D ႂကြယ္ဝယ္ေသာ အစားအစာမ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ စီ႐ိုတိုးနင္းကို တိုးပြားေစသည္။ ၎စီ႐ိုတိုနင္း သည္ စိတ္အတတ္အက်အေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိသည္။ ပ႐ိုဇက္ကဲ့သို႔ တားေဆးမ်ားသည္ စီ႐ိုတိုနင္းအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ သုေတသီမ်ားက ငါးမ်ားႏွင့္ ငါးႀကီးဆီမ်ားရႏိုင္ေသာ အိုမီဂါ ၃ သည္ စိတ္က်ျခင္းကို ဆန္႔က်င္ႏိုင္သည္ဟု အႀကံေပးထားသည္။
၈။ ေဆးဝါးမ်ားႏွင့္ အရက္ကို ေရွာင္ရွားပါ
ေဆးဝါးမ်ားႏွင့္ အရက္မ်ားအား တလဲြသံုးစြဲျခင္းသည္ စိတ္က်သူမ်ားကို ကသိကေအာက္ ျဖစ္သြားေစႏိုင္သည္။ စိတ္က်ျခင္းႏွင့္ စိတ္လႈပ္ရွားျခင္း ျဖစ္ေနပါက ေဝဒနာခံစားရျခင္းမွ သက္သာရန္ ေဆးဝါးႏွင့္ အရက္ သံုးျခင္းဆီသို႔ ေရာက္သြားႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ နည္းလမ္းမွာ ေရရွည္တြင္ အႏၲရာယ္ရွိေသာနည္းလမ္းတစ္ခုသည္။ အရက္ေသာက္ျခင္းႏွင့္ ေဆးဝါးသံုးျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားအေပၚ ထိေရာက္မႈရွိသျဖင့္ လူမႈေရး၊ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ အျခားဘဝကိစၥမ်ားတြင္ ျပႆနာ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ ၎တို႔သည္ စိတ္က်ေရာဂါအတြက္ ေသာက္ရေသာ ေဆးမ်ားႏွင့္လည္း ေပါင္းစပ္မိၿပီး အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ ရံဖန္ရံခါ ဝိုင္တစ္ခြက္ေသာက္၍ ဘာမွ အကိ်ဳးမယုတ္ေစႏိုင္ေသာ္လည္း ေသာက္ေသာပမာဏကို မိမိကိုယ္မိမိ သတ္မွတ္ ထားရမည္။ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ ေဆးဝါး သံုးစြဲျခင္းမ်ားကို ေရွာင္ၾကည္သင့္သည္။
၉။ ေကာင္းစြာ အိပ္ေပ်ာ္ေအာင္ အိပ္ပါ
စိတ္က်ျခင္းႏွင့္ အိပ္ေရးမဝျခင္းသည္ တြဲဖက္ဆက္စပ္ေနသည္။ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း စေသာ အိပ္စက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျပႆနာမ်ားသည္ စိတ္က်ျခင္းမ်ားတြင္ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ လူအမ်ားစုတြင္ အိပ္ေရးဝဝမအိက္ရပါက စိတ္က်ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ လူတိုင္းတြင္ မဟုတ္ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေသာ စိတ္က် ေရာဂါသည္မ်ားတြင္ အိပ္ေရးမဝျခင္းသည္ စိတ္က်ေရာဂါကို အၿမဲခံစား ရေစသည္။ အိပ္စက္ျခင္းႏွင့္ စိတ္က်ျခင္း ဆက္စပ္မႈ အမ်ားစုကို မသိရေသးေသာ္လည္း၊ လူတိုင္းအတြက္ အိပ္ခ်ိန္လိုအပ္မႈမွာ မတူညီၾကပါ။ သို႔ေသာ္ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက စိတ္က်ေရာဂါရွိသူမ်ားသည္ အိပ္ေရးဝဝ အိပ္ရန္ႏွင့္ အိပ္ခ်ိန္ႏိုးခ်ိန္ ပံုမွန္ျဖစ္ရန္ အႀကံေပး တိုက္တြန္းထား ၾကပါသည္။
၁၀။ အလုပ္ဝန္ မပိပါေစႏွင့္
စိတ္ဖိစီးမႈႏွင့္ ဝန္ပိမႈသည္ စိတ္က်ေရာဂါကို ျဖစ္ေပၚလာေစေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။ စိတ္က်ေနစဥ္တြင္ မိမိႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ထက္ပို၍ အလုပ္လုပ္ရန္ လ်ာထားျခင္းမွ ေရွာင္ရွားပါ။ အလုပ္မွာ ျဖစ္ေစ အိမ္မွာျဖစ္ေစ ႐ႈပ္ေထြးေသာ ခက္ခဲေသာ အလုပ္ရွိပါက အလုပ္ကို ေသးငယ္သြားေအာင္ အပိုင္းမ်ားပိုင္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးပါ။ သတိထားရန္မွာ အလုပ္ကို နဲနဲေလာက္ ေလ်ာ့လိုက္ပါ။ သင္သည္ ၁၀၀% စြမ္းေဆာင္မႈျဖင့္ အလုပ္ မလုပ္ႏိုင္ပါ။ ၇၅% စြမ္းေဆာင္မႈကလည္း သင့္အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈ တစ္မ်ိဳးပါပဲ။ အမွန္တကယ္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္လွ်င္ မိမိကိုယ္ကို သနားညႇာတာၿပီး နားခ်ိန္ယူပါ၊ အလုပ္က ခြင့္ယူပါ လို႔ ရာ့စ္ကင္းန္က ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay
