Item Name -------- Ceylon Cinnamon (သစ္ၾကံပိုးပင္)
Category ----------- Raw Material
Botany Term ------- Cinnamomum tamala F.Nees
Species Family ----- Lauraceae
တနသၤာရီ ၊ ခ်င္းတြင္း အထက္ ပိုင္း ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း ၊ ဗန္းေမာ္ ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ တို႔ တြင္ ေပါက္ေရာက္ သည္။ ေျမႏွင့္ ရာသီဥတု ကို အလြန္ ေရြးခ်ယ္ သည္။ မိုးေရခ်ိန္ ၈၀ လက္မ ထက္ မနည္းေသာ အပူပိုင္း ရာသီ ဥတု မ်ိဳးတြင္ စိုက္ပ်ိဳး ျဖစ္ထြန္း သည္။ စိုက္ပ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။ႏုန္းတင္ ေျမႏုမ်ိဳး သည္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္သည္။ ဂ၀ံဆန္ေသာ ေျမတြင္စိုက္ပ်ိဳး ႏိုင္ေသာ္ လည္း သဲႏုေျမ ေလာက္ အရည္အခ်င္း မေကာင္းေပ။အပင္ကို ႀကီးသည္ အထိ ထားမည္ ဆိုပါက တစ္ပင္ ႏွင့္ တစ္ပင္ ၁၅ ေပ ၂၀ ေပ အကြာ ထား၍ စိုက္ရမည္။ အပင္ငယ္ တြင္ ခုတ္ယူလို ပါက ေျမကို အခ်င္း ၄ ေပရွိ စက္၀ိုင္း ပံုေဖာ္ၿပီး တစ္ေစ့ ႏွင့္ တစ္ေစ့ ၈ လက္မ ကြာ ထား၍ ပတ္လည္ စိုက္သြား ရမည္။ စက္၀ိုင္း တစ္ခု ႏွင့္ တစ္ခု ဗဟို ခ်င္း ၁၀ ေပ အကြာ ထားသင့္သည္။ အေစ့ကို စိုက္မည့္ အစား အကိုင္း ကို အျမစ္ ေဖာက္၍ လည္း စိုက္ႏိုင္သည္။ အေစ့မွ အေၫွာက္ ေပါက္ရန္ သံုးပတ္ ၾကာသည္။
အပင္ငယ္ မ်ား ေနရာတြင္ ဂရုစိုက္၍ အစား ထိုး စိုက္ရမည္။ ေပါင္းပင္မ်ား အၿမဲ ရွင္းေန ေစၿပီး ေရကို လိုသလို သြင္းေလာင္း ေပးရန္ လိုသည္။ အပင္ကို ႀကီးသည္ အထိ ထားပါက အျမင့္ ေပ ၃၀ မွ ၅၀ အထိထား ၍ အပင္ငယ္ တြင္ အေခါက္ ခြာလိုပါက ၂ ႏွစ္သား အရြယ္ ၆-၈ ေပ အျမင့္တြင္ ခုတ္ယူ၍ အေခါက္ ခြာယူႏိုင္သည္။ အေခါက္ ခြာရာတြင္ ကဆုန္လမွ ၀ါေခါင္လ တြင္ တစ္ႀကိမ္ ၊ သီတင္းကၽြတ္ မွ တန္ေဆာင္မုန္း လတြင္ တစ္ႀကိမ္ ၊ ပင္ေျခ လက္ေလးသစ္ ခန္႔ ခ်န္၍ ခုတ္သိမ္း ရသည္။ ၎ငုတ္ မွ ေဘးတက္မ်ား ျပန္ထြက္ႏိုင္သည္။
ပင္စည္ကို ခုတ္ယူၿပီးေနာက္ အရြက္မ်ားကို ဖယ္ရွား၍ ပင္စည္ အလ်ား လိုက္ ဓားဦး ခၽြန္ ႏွင့္ ေအာက္သို႔ ထိုးခ်လိုက္ၿပီး ဓားထိပ္ခၽြန္ ႏွင့္ အေခါက္ ကို လွန္ခြဲ ရသည္ခြာရေသာ အေခါက္မ်ား ကို စုပံုၿပီး ဂုံနီ အိတ္ ျဖင့္ အလံုဖံုး ၍ ေခၽြးျပန္ ေအာင္ တစ္ညသိပ္ထား ရသည္။ ေနာက္ ေန႔တြင္ အေခါက္ေပၚရွိ တစ္ည အေပြးမ်ားကို ဓားႏွင့္ ျခစ္ပစ္ၿပီး အရိပ္ထဲ တြင္ ၁၂ ရက္ ခန္႔ အေျခာက္ ထား ျခင္းျဖင့္ အေခါက္ မ်ား အလိပ္လိုက္ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခ်ိန္ တြင္ ၫို၀ါေရာင္ ေျပာင္းသြားသည္။ သစ္ၾကံပိုး အဆီကို အေခါက္ ႏွင့္ အရြက္မ်ားမွ ထုတ္ယူႏိုင္သည္။
အပင္
အၿမဲ စိမ္းလန္း၍ အနံ႔ရွိေသာ အပင္ႀကီး မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အပင္ ရိုင္းသည္ ေပ ၄၀ မွ ၆၀ အထိ ျမင့္သည္။ အကိုင္း မ်ား ေ၀ေ၀ ဆာဆာ ထြက္ေလ့ ရွိသည္။ ႏုေသာ အပိုင္းသည္ ေခ်ာမြတ္ ၍ ပိုးသား ကဲ့သို႔ ႏူးညံ့ေသာ အေမြး မ်ားျဖင့္ ဖံုးလႊမ္း ေနသည္။
အရြက္
ရြက္ဆိုင္ ထြက္သည္။ ဘဲဥ ပံု၊ လွံစြပ္ပံု ျဖစ္သည္။ ရြက္ရင္း ၀ိုင္း၍ ရြက္ဖ်ား ခၽြန္သည္။ ရြက္ျပား အေပၚ မ်က္ႏွာျပင္ ေျပာင္ေခ်ာ သည္။ ေအာက္မ်က္ႏွာ ျပင္စိမ္းၫို ေရာင္ ရွိသည္။ ရြက္ေၾကာ ၃-၅ ခု ရွိ၏ ။ ရြက္ႏုသည္ ပန္းေရာင္ ရွိ၍ ၾကာေသာ္ အစိမ္း ရင့္ေရာင္ သို႔ ေျပာင္းလဲ သြား၏။
အပြင့္
ပြင့္ၫွာ ရွည္၍ ကိုင္းဖ်ားမွ ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ၾကားဖူးမွ လည္းေကာင္း ပြင့္သည္။ အပြင့္ေသး ငယ္သည္။ အ၀ါ ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ေရာင္ ရွိ၍ စူးရွေသာ အနံ႔ ရွိ၏ ။ ပြင့္ဖတ္ ေခါင္းေလာင္းပံု ျဖစ္သည္။ တပို႔တြဲ ၊ တေပါင္း တြင္ ပြင့္သည္။
အသီး
ေသးငယ္သည္။ ၫိုေရာင္သမ္း ေသာ အနီေရာင္ ရွိသည္။ ရွည္ေမ်ာေမ်ာ ပံုသ႑ာန္ ျဖစ္၍ ၂ လက္မ ၃ လက္မခန္႔ ရွည္သည္။ အသီးမွ အဆီ ထုတ္ယူ ရရွိ၏ ။ နယုန္လ မွ သီတင္းကၽြတ္ လအတြင္း အသီး ရင့္သည္။
အေခါက္
အလြန္ အဖိုးတန္ ၏ ။ ေမႊးႀကိဳင္သည့္ သတၱိ ရွိသည္။ ၎ အေခါက္ မွ အဆီ ရရွိသည္။ အေခါက္ ပါး၏။
► အသံုးဝင္ပံု
အေခါက္ ၊ အဆီ။
► အေခါက္ အသံုးျပဳပံု
၁ ။ ေလ ၊ သည္းေျခနာ ၊ ၀မ္းသြားေရာဂါ ၊ ေသြး ၊ ေခၽြးထြက္ လြန္ျခင္း တို႔ကို အထူးသျဖင့္ ႏိုင္၏။
၂ ။ အေခါက္ မႈန္႔ကို ရွားေစးႏွင့္ ဆတူ ေသာက္ပါက ၀မ္းသြားျခင္း ေပ်ာက္၏။
၃ ။ တုပ္ေကြး ေရာဂါ ၊ ေခ်ာင္းဆိုး ေရာဂါ ၊ သုက္ခန္း ေျခာက္ျခင္း ၊ ေသြး၀မ္း ပိတ္၀မ္းကိုက္ျခင္း တို႔တြင္ အေခါက္ကို ေသြး၍ အျခား ေဆးတို႔ႏွင့္ ဖက္စပ္ တိုက္ႏိုင္သည္။
၄ ။ ဟင္းလ်ာ မ်ား ခ်က္ျပဳတ္ ရာ၌ သစ္ၾကံပိုး အေခါက္ ကို ထည့္ခ်က္လွ်င္ အစာေၾက၏ ။
၅ ။ သစ္ၾကံပိုး အေခါက္ ၌ အခံဓာတ္ေခၚ(tannin) ပါ သျဖင့္ ၀မ္းပ်က္ ေရာဂါႏွင့္ ၀မ္းတြင္း ေသြးယိုစီးေသာ ေရာဂါမ်ား ၌ သံုးႏိုင္၏။
၆ ။ ၀မ္းတြင္း ၌ ပူေစေသာ ေၾကာင့္ ေအာ့အန္ျခင္း ႏွင့္ ပင္လယ္လိႈင္း မမူးေစရန္ အတြက္ လည္း သံုး၏။
၇ ။ အေခါက္ ကို ျပဳတ္၍ ေသာက္လွ်င္ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။
၈ ။ ေသြးကို အားေပး ေသာေၾကာင့္ White Blood Copuscles ေခၚ ေသြးေကာင္းတြင္ ပါ၀င္သည့္ အျဖဴေသြး ကို တိုးပြား ေစသျဖင့္ အဆုတ္နာ ေရာဂါ ကုေဆး အျဖစ္ ေဖာ္စပ္သံုး သည္။
► အဆီ အသံုးျပဳပံု
၁ ။ အဆီကို သြားကိုက္ရာ တြင္ သိပ္ေပးပါက ေပ်ာက္ ၏။
၂ ။ နားအူ၊ နားေလထြက္ ျခင္း မ်ား ျဖစ္ပါက ၎ဆီကို ခတ္ေပး လွ်င္ ေပ်ာက္ကင္း ၏ ။
၃ ။ ၀မ္းတြင္း ေလပြေသာ္ အဆီ ၂-၄ စက္ အထိ ေသာက္လွ်င္ ေပ်ာက္၏ ။
၄ ။ တိုက္ဖိုက္ (Typhoid) ေရာဂါ ျဖစ္ေသာ္ အဆီ ၂ စက္ ခန္႔ တစ္ေန႔ ႏွစ္ႀကိမ္ သို႔မဟုတ္ ၃ ႀကိမ္ခန႔္ ေသာက္ ရ၏ ။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
