တမိနစ္အတြင္း ေမးသူ ၂ ေယာက္။ ကေလးကို ေၾကာင္ကုပ္လို႔။
၁။ ဆရာ မဂၤလာပါရွင့္။ သမီး သားေလးက အသက္တနွစ္ပါရွင့္။ ဒီေန႔ရံုးေခၚသြားတာ ေၾကာင္ကုတ္မိသြားပါတယ္။ ေသြးလည္းထြက္သြားပါတယ္။ အနာကလည္း နဲနဲမ်ားပါတယ္။ အဲဒါ ကာကြယ္ေဆးထိုးဖို႔ လိုပါသလားရွင္။ အနားမရင္းေအာင္ ဘာေဆးလိမ္းရမလဲ ညႊန္းေပးပါရွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင့္
၂။ ဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မရဲ႕သမီးေလးက ၁ႏွစ္၃လေက်ာ္ပါၿပီ ဒီေန႔မနက္၉နာရီခြဲေလာက္က အိမ္မွာေမြးထားတဲ့ေၾကာင္္ကို သြားကိုင္မိလို႔ ေၾကာင္ပါးစပ္နဲ႔ ကိုက္မိသလိုျဖစ္သြားပါတယ္။ သမီးလက္ေမာင္းမွာ စျဖစ္ခ်င္းေတာ့ မသိသာပါဘူး။ လက္ေဆးၿပီး ခဏေနေတာ့ အစင္းရာ နီလာပါတယ္။ အေရျပားေပါက္ မေပါက္ေတာ့ေသခ်ာမသိပါဘူးဆရာ။ ဘယ္လို လုပ္သင့္ပါသလဲ။ ေခြး႐ူးကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္ပါသလားဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ အၾကံေပးပါဦးဆရာ။
အနာကို ေရ + ဆပ္ျပာနဲ႔ ေဆးပါ။ ေရွးဦးသူနာျပဳ အနာထည့္ေဆးသံုးပါ။ နာတာ + ေရာင္တာ သက္သာေအာင္ ပါရာစီတေမာ အရည္ ကေလး အသက္အရ တိုက္ပါ။ ကိုက္တဲ့ေၾကာင္ ၇ ရက္အတြင္း ေရာဂါနဲ႔ေသသြားရင္ ကာကြယ္ေဆးအတြက္ ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ျပပါ။
အရင္က ေခြးကိုက္နာကိုေမးလို႔ ေရးထားပါတယ္။ ေခြးကိုက္ဒဏ္ရာက ၁ လက္မ၊ ၂ လက္မေလာက္ ၿပဲေနရင္လဲ မခ်ဳပ္ဘဲထားရမွာပါလားဆရာ ။ ၿပီးေတာ့ အနာသစ္လုပ္တ့ဲ ပံုစံကိုလဲ နည္းနည္းရွင္းျပေပးပါရွင့္။
တိရစာၧန္ကိုက္တဲ့လူနာ မရွားပါ ။ ေလ့လာမႈတခုအရ ၈ဝ-၉ဝ% က ေခြးကိုက္ခံရတာျဖစ္တယ္ ။ ေၾကာင္ ကိုက္တာ ၁ဝ% ရွိတယ္ ။ ေျခလက္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးကိုက္ခံရတယ္။ တျခားေနရာေတြလည္းမလြတ္ပါ။ ၉-၃၆% က ေခါင္းနဲ႔လည္ပင္း အကိုက္ခံရတယ္။ အဲဒီေနရာက ကေလးေတြမွာမ်ားတယ္။
အနာအမ်ိဳးအစားေတြ က ပြန္းနာ၊ စုတ္ျပဲနာ၊ ေပါက္တာ နဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာကေန ကြာထြက္လာတဲ့ အနာမ်ိဳးေတြျဖစ္မယ္ ။ ေခြးကုိက္တယ္ဆိုတာ အေကာင္ၾကီးၾကီးသလို ၁၅ဝ ကေန ၄၅ဝ ေပါင္ဖိအားနဲ႔ ခံရတာျဖစ္တယ္။ ဖိအားဒဏ္ကိုပါ ထည့္တြက္ရမယ္။
အနာကို ေကာင္းေကာင္း သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ေပးရမယ္။ အနာထဲေဆးစရာ Povidone-iodine solution (Betadine) ေဆးရည္ေကာင္းတယ္။ အေရျပားေပါက္ရင္ ပိုလိုတယ္။ စုတ္ျပဲတဲ့အနားေနရာေတြကို ဖယ္ျပစ္ရမယ္။ ကေလးေတြျဖစ္ရင္ အနာကိုပိတ္ျပီး ပိုးေသေဆးေကာင္းေကာင္းေပးႏိုင္တယ္။ လူၾကီးျဖစ္လည္း ခ်ဳပ္လို႔ရတာရွိပါတယ္။ Laceration injuries စုပ္ျပဲနာမ်ိဳးက တခါတည္းခ်ဳပ္လို႔ရႏိုင္တယ္။ Avulsion injuries အမ်ိဳးအစားကို တခါတည္း မခ်ဳပ္သင့္ပါ။
အနာကိုပိုးဝင္လာရင္ နီတာ၊ နာတာ။ ေရာင္တာ၊ ပူတာနဲ႔သိသာမယ္။ ျပည္နဲ႔ မန္းရည္လည္းထြက္ႏိုင္တယ္။ အကိုက္ခံရျပီးေနာက္ ၂၄-၇၂ နာရီမွာ ပိုးဝင္တဲ့လကၡဏာေတြေတြ႔လာမယ္။ မန္းရည္နဲ႔ ျပည္ထြက္ေနတဲ့ အနာကို ထြက္စရာေတြ ထြက္ေအာင္လုပ္ေပးရမယ္။
ပိုးေတြထဲမွာ Staphylococcus species, Streptococcus species, Pasteurella multocida, and anaerobic organisms အမ်ိဳးအစားေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ေဆးေပးတာနဲ႔ရမယ္လို႔ မရွိတတ္ပါ။ Amoxicillin and Clavulanate (Augmentin) နဲ႔ Penicillin (Beepen-VK, Pfizerpen) ေဆးေတြကို သံုးရတာမ်ားတယ္။
Tetanus toxoid ေမးခိုင္ကာကြယ္ေဆးထိုးရမယ္။ Rabies virus vaccine (Imovax, RabAvert) ေခြးရူး ကာကြယ္ေဆး လိုရင္ ထိုးရမယ္ ။ တိရစာၧန္ကိုက္တာနဲ႔ လူကိုက္တဲ့ဒဏ္ရာေတြကို တခါတည္းမခ်ဳပ္ရ-မရ စဥ္းစားရတယ္။ သြားရည္ဆိုတာ ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္း မဟုတ္လို႔ တြန္းလွန္ထုတ္ျပစ္မယ္။ ခ်ဳပ္ရင္ အနာကြဲ ထြက္လာႏိုင္တယ္ ။ ညစ္ေပေနတဲ့အနာေတြကိုလည္း တခါတည္း မခ်ဳပ္ရပါ။ ပိုးေတြနဲ႔ အညစ္အေၾကးေတြေၾကာင့္ အနာရင္းမယ္ ။
အဲလိုအနာေတြကို ေဆးထည့္တာနဲ႔ ပိုးေသေဆး၊ အနာသက္သာေဆးေတြေပးရတယ္။ မသင့္တာေတြကုန္ရင္ အနာက အသားႏုတက္လာမယ္။ အေရာင္က ပန္းႏုေရာင္ကေန နီရဲရဲျဖစ္လာမယ္။ ပိုးေသေဆးေတြကလည္းႏိုင္ခ်ိန္မွာ မန္းရည္၊ ျပည္ေတြမရွိေတာ့ပဲ အသားႏုခ်ည္းသာရွိရင္ အနာကိုအသစ္လုပ္ျပီး ခ်ဳပ္ႏိုင္ျပီ။ အနာျပင္က က်ယ္ေနမယ္။
ခ်ဳပ္တဲ့အခါ အနာေဘးပတ္လည္ အေရျပားအေကာင္း ၂ မီလီမီတာကေန လွီးျဖတ္ရမယ္။ တခါတည္း ဆြဲခ်ဳပ္လို႔ရရင္ ခ်ဳပ္မယ္။ အနာက်ယ္ရင္ မရတာကမ်ားတယ္။ အတင္းဆြဲခ်ဳပ္ရင္ အမာရြတ္မလွျဖစ္မယ္။ အေရျပားနဲ႔ အဆီျပင္ၾကား ဓါးနဲ႔ ပတ္ပတ္လည္ ခြြါေပးရင္ (အန္ဒါမိုင္းလို႔ ေခၚတယ္) အေရျပားကို ဆြဲယူျပီး ခ်ဳပ္လို႔အဆင္ေျပမယ္။ တခ်ိဳ႕အနာကို ၂ ထပ္ (အဆီ + အေရျပား) ခ်ဳပ္ရႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အေရျပားအစားထိုးဖို႔ လိုႏိုင္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
