စားသံုးသူ ျပည္သူမ်ားအတြက္ လမ္းေဘးအစားအစာအမ်ားစုက သန္ ့ရွင္းမႈမရွိဘူး ၊ က်န္းမာေရး နဲ ့မညီညြတ္ဘူး ၊ လမ္းေဘး အစားအစာေတြကို ေရွာင္သင့္တယ္ဟူ၍ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနမွေန၍ သတင္းစာမ်ား ၊ ဂ်ာနယ္မ်ား ၊ ေရဒီယိုလႈိင္းမ်ား ၊ တီဗြီမ်ား …စသျဖင့္ သတင္းမီဒီယာဘက္ေပါင္းစံုမွ သတိေပးအၾကံျပဳထားေသာ္လည္း ယေန ့ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ လမ္းေဘး အစားအစာေတြ ကို ေရာင္း ခ်ျမဲေရာင္းခ်ေနၾကသလို ၊ စားသံုးျမဲစားသံုးလ်က္ရွိၾကပါတယ္ ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ၄င္းလမ္းေဘး အစားအစာ မ်ားဟာ အရသာမဆိုးပဲ ေစ်းေပါ၍တြက္ေျခကို္က္တာေၾကာင့္ ဆာေလာင္မႈကို လြယ္လြယ္နဲ ့ ေျဖရွင္းနိုင္လို ့ပါဘဲ ။ ဒီေတာ့ လူမ်ားမ်ားစားၾကျပီးေနာက္္ ေရာဂါဆိုးေတြရၾကကာ သက္တမ္းေစ့မေနနိုင္ၾကေတာ့ပါဘူး ။
(ေရ မသန္ ့ရွင္းမႈ)
လမ္းေဘးအစားအစာဆိုသည့္အတိုင္း လမ္းေဘးတြင္ ေရာင္းခ်ေနရတာေၾကာင့္လည္း အိုးခြက္ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္ေတြကို ေရစင္စင္ေဆးေၾကာမႈ အားနည္းပါတယ္ ။ ဒါ့ျပင္ မသန္ ့ရွင္းေသာေရျဖင့္ ခ်က္ျပဳတ္ထားတဲ့ မသန္ ့ရွင္းေသာ အစားအစာမ်ား ေၾကာင့္ အသည္းေရာဂါ ျဖစ္ပြားနိုင္ေျခ အလား အလာပိုေနပါျပီ ။ အလ်ဥ္းသင့္၍ ေျပာရရင္ မိုးေရ ႏွင္ ့ မိုးသီး တို ့ဟာလည္း က်န္းမာေရး အတြက္ ေဘးျဖစ္ေစပါတယ္ ။ မိုးေရဟာ ေကာင္းကင္မွ ေလထုကို ျဖတ္သန္းလာရေသာေၾကာင့္ ယင္းအထဲတြင္ ဖုန္ မႈန္ ့မ်ား ၊ မီးခိုး ၊ က်ပ္ခိုးမ်ား ၊ အျခားေသာဓာတ္ေငြ ့မ်ားအျပင္ အႏုျမဴျပာမ်ား ပါ၀င္နိုင္ပါေသးတယ္ ။ ဒါ့ေၾကာင့္ မိုးေရသည္ပင္လွ်င္ ေသာက္သံုးရန္အတြက္ ေရာဂါကင္းျပီဟု မဆိုနိုင္ေသးပါ ။ မိုးသီးလည္း ထိုနည္း၄င္းပါဘဲ ။
(ထံုခ်ိဳင္း တုတ္ထိုးမ်ား)
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ လမ္းေဘး အသားကင္ဆိုင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေပၚလာသလို ထံုခ်ိဳင္း ၊ တရုပ္ျပည္ ႏွင့္ ကိုရီးယား တို ့မွ တင္ သြင္းလာေသာ တန္ဖိုးနည္း အသားၾကိတ္လံုးေလးေတြကို စားခ်င့္စဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး အေရာင္မ်ိဳးစံုတို ့ျဖင့္ ေၾကာ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ကင္၍တစ္ဖံု တုတ္ေခ်ာင္းေလးမ်ား ထိုးသီ၍ ေရာင္းခ်လ်က္ရွိပါတယ္ ။ လမ္းေဘးဆိုင္ေတြ မ်ားလာကာ ၿမိဳ႕ျပေနလူထုရဲ႕ စားေသာက္မႈ ပံုစံေျပာင္းလဲလာၾကျပီး အာသာငမ္းငမ္း ခံတြင္းေတြ ့ေနၾကပါတယ္ ။ တစ္ခုမွ က်ပ္ ၁၀၀ ၊ အလြန္ဆံုး ၂၀၀ ထက္ မပိုတာေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းသက္သာၿပီး အရသာေကာင္းလို႔ ၀ယ္စားေနၾကပါတယ္ ။ တကယ္ေတာ့ ၄င္း အသားလံုး ၊ အသားေခ်ာင္းမ်ားဟာ သူတို ့အမည္ေပးကင္ပြန္းတပ္ထားေသာ အသားစစ္စစ္ေတာ့ မဟုတ္ၾကပါဘူး ။ အဆိုးဆံုးမွာ ၄င္းတို ့ကုိ တို ့၍စားရေသာ အခ်ဥ္ရည္ျဖစ္ပါတယ္ ။ တန္ဖိုး နည္းေစ်းဆိုင္ျဖစ္တာေၾကာင့္ အခ်ဥ္ေရက င႐ုတ္ဆီစစ္စစ္မဟုတ္ဘဲ စားေကာင္းေအာင္ ေရာစပ္ ထားတာေတြ ျဖစ္ေနျခင္း (သို ့) ဘယ္ႏွရက္မွန္းမသိ ထည့္ထားတဲ့ အခ်ဥ္ေရေတြနဲ႔ တို႔စားၾကတာ ေၾကာင့္ အစာအိမ္ ႏွင့္ အူေတြကို ပိုး၀င္ကာ ၀မ္းေလ်ာ၀မ္းပ်က္ျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္ ။
(ၾကက္-၀က္-ဆိတ္-အမဲသား တုတ္ထိုးမ်ား)
လမ္းေဘးမွာ တန္းစီေရာင္းခ်ေနတဲ့ အသားတုတ္ထိုးမ်ားကို သင့္အေနျဖင့္ က်န္းမာေရး ရႈေထာင့္ မွ ေလ့လာၾကည့္ဖူးပါသလား ။ သင္စားျပီးတဲ့ တုတ္ေခ်ာင္းေလးေတြကိုေရတြက္၍ ေငြရွင္းျပီးတဲ့အခါမွာ၊ ဆိုင္ရွင္က ၄င္းတုတ္ေခ်ာင္းမ်ားကို ျပီးစလြယ္ ေရခြက္ထဲမွာ တစ္ခ်က္ ႏွစ္ခ်က္လႈပ္ခါ ေဆးေၾကာရံု သာျပဳပါတယ္ ။ ျပီးေနာက္ ၄င္းတုတ္ေခ်ာင္းေတြ မပ်က္စီး မက်ိဳးပဲ့မခ်င္း ဆက္လက္၍ သံုးစြဲလ်က္ ရွိပါတယ္ ။ ေနာက္ျပီး လမ္းေဘး တုတ္ထိုးဆိုင္အမ်ားစုဟာ အသားျပဳတ္ရည္ကို တသီးတသန္ ့ ပန္းကန္ လံုးျဖင့္ စီမံထားျခင္းမရွိပဲ စတီးဇြန္း ၃ - ၄ ေခ်ာင္းသာခ်ထားျပီး အလွည့္က် ခပ္ယူေသာက္စား ၾကတာမ်ိဳးပါ ။ ၄င္း အသား တုတ္ထိုးမ်ားကို တို ့၍စားၾကေသာ အခ်ဥ္ရည္မ်ားကလည္း အထက္ မွာ ေဖာ္ျပ ထားသကဲ့သို ့ အႏၱရာယ္ရွိပါတယ္ ။ ထို ့ျပင္ လတ္ဆတ္မႈမရွိ လက္က်န္အေဟာင္း ပစၥည္း မ်ားျဖစ္နိုင္ေသး တာကို သတိျပဳပါ ။ ဒါေၾကာင့္ မစားခင္မွာ မိမိေရြးခ်ယ္မည့္ ဆိုင္၏ သန္ ့ရွင္းမႈ ၊ ၄င္းဆိုင္၏ ပတ္၀န္းက်င္ သန္ ့ရွင္းမႈ ၊ ေစ်းေရာင္းသူ၏ သပ္ရပ္မႈတို ့ကို ဦးစြာေလ့လာပါ ။ သို ့မဟုတ္ပါက (၁) ရက္လြန္ အသားမ်ား (၂) ထပ္ခါထပ္ခါသံုးထားေသာ တုတ္ေခ်ာင္းမ်ား (၃) အလွည့္က် ခပ္ယူေသာက္သံုးျပီးေသာ စတီးဇြန္းမ်ား (၄) အခ်ဥ္မ်ား ..စသျဖင့္ ေလးထပ္ကြမ္း က်န္းမာေရးအႏၱာရာယ္ ရနိုင္ေၾကာင္း သတိရွိပါေလ ။
(အသားကင္-ငါးးကင္)
အသားကင္ေတြမွာ ေရာဂါပိုးေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ၄င္းတို ့ကို ေန ့စဥ္ရက္ဆက္စားေသာက္ျပီးေနာက္ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာပင္ အူမၾကီးကင္ဆာ ေ၀ဒနာကို ခံစားရနိုင္ေၾကာင္း ၊ အသားကင္ေတြမွာ လူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ E.Coli (Escherichia Coil) ေခၚ ဘက္တီးရီယားပိုးေတြ ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း၊ အဲဒီ E. Coli ပိုးက အူမႀကီးေရာင္ျခင္း ၊ ေသြး၀မ္းသြားျခင္း ၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း ၊ ဆီးထဲေသြးပါျခင္း ႏွင့္ ေနာက္ ဆက္တြဲ ကင္ဆာေရာဂါေတြကို ျဖစ္လာေစနိုင္ေၾကာင္းတို ့ကို FDA မွ သတိေပးထားျပီးျဖစ္ ပါတယ္ ။ ရိုးရိုးေလးဘဲ စဥ္းစားၾကည့္ၾကရေအာင္ ။ လမ္းေဘးအစားအစာတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ အထူးသျဖင့္ အသားကင္ ဆိုတာ က်က္ခ်င္မွ က်က္မယ္ (သို ့) တူးတာေတြရွိပါမယ္။ ဒီလိုမ်ဳိးေတြ ၾကာၾကာစားမိလာရင္ က်န္းမာေရး ကို ထိခိုက္လာနိုင္ပါတယ္ ။ ၄င္းအသားကင္အတြက္ စီမံထားေသာ အခ်ဥ္ရည္မ်ားဟာ လတ္ဆတ္မႈ ရွ္ိမရွိ သင္သိနိုင္ပါမည္လား ။ ဒါ့ျပင္ အကင္ျဖင့္ တြဲ ဖက္၍စားရေသာ တန္ဖိုးနည္းဟင္းရြက္မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ေဂၚဖီ၊ ပဲသီး တို ့ဟာလည္း စင္ၾကယ္စြာေဆးေၾကာထားပါရဲ ့လား ။
(လက္သုပ္စံု)
ျမန္မာျပည္တြင္ ေခတ္ေတြဘယ္ေလာက္ေျပာင္းေျပာင္း အရိုးေပၚအရြက္မဖံုး အစဥ္အျမဲ တည္ရွိေနတာ ကေတာ့ လမ္းေဘး အစားအစာ ႏွင့္ လက္သုပ္စံုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အသုပ္စံုအတြက္ ျပင္ဆင္ထားေသာ ပစၥည္းအမယ္စံု ၊ အခ်ဥ္ရည္ ၊ ခ်က္ျပဳတ္ ေဆးေၾကာ အသံုးျပဳေသာေရ ၊ အရည္အေသြးနိမ့္ တန္ဖိုးနည္း အခ်ိဳမႈန္ ့မ်ား၊ ေစ်းသည္၏ တစ္ကိုယ္ေရ သန္ ့ရွင္းမႈ.. စတာ ေတြအျပင္ ၊ ယင္ေကာင္သတၱ၀ါတို ့၏ အႏၱရာယ္ကို သိေလေလ ၊ မိမိက်န္းမာေရးအတြက္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး နည္းေလေလ ျဖစ္ပါတယ္ ။
(အေၾကာ္စံု)
လမ္းေဘးအစားအစာေတြထဲမွာ အေၾကာ္ေတြလည္း ပါေနပါေသးတယ္ ။ ဆီေၾကာ္မုန ့္ဆိုသည္မွာ က်န္းမာေရးနဲ ့ လံုး၀ မညီ ညြတ္ပါဘူး ။ ေစ်းသက္သာေသာ စားအုန္းဆီကိုသံုးျခင္း ၊ ဆီေဟာင္းမ်ားကို ထပ္ခါထပ္ခါသံုးျခင္းက စားသံုးသူအတြက္ အာ ဟာရ မျဖစ္ေစတဲ့အျပင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာတက္၍ အဆီပို အ၀လြန္ေစပါမယ္ ။ တခ်ိဳ ့ေသာ ၀ိသမေလာက အေၾကာ္သည္ေတြ က ေစ်းေရာင္းေကာင္းေစရန္အလို ့ဌာ မ်က္စိအျမင္မွာ အေၾကာ္လွေစဖို ့နဲ ့ တာရွည္ခံၾကြပ္ ရြ ေနေစ ဖို ့အတြက္ အေၾကာ္ဆီပူအိုးထဲကို ပလတ္စတစ္ အၾကည္ေတြ ထည့္ေၾကာ္တာမ်ိဳးရွိေနပါတယ္ ။ ထို ့ျပင္ အေၾကာ္ျဖင့္တို ့၍ စားရေသာ မသန္ ့ရွင္းသည့္ လက္လုပ္အခ်ဥ္ရည္ကလည္း စားသံုးသူေတြ အတြက္ ေဘးျဖစ္ေစတာကို မေမ့ပါႏွင့္ ။
(အခ်ိဳမႈန္ ့)
လမ္းေဘးအစားအစာ ေရာင္းခ်ေသာဆိုင္ေတြဟာ အရည္အေသြးနိမ့္ အခ်ိဳမႈန္ ့ေတြကို သံုးစြဲလ်က္ရွိပါတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔ဆိုတာ Monosodium glutamate (MSG) လို႔ေခၚတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္ ။ Glutamic Acid လို႔ေခၚတဲ့ Amino Acid တစ္မ်ိဳး ပါ၀င္ျပီး စားစရာထဲထည့္လိုက္ရင္ Free Glumate ေတြ အျဖစ္ ကို ေျပာင္းလဲ သြားကာ အစားအေသာက္ေတြရဲ့ အရသာကို ဓာတုနည္းနဲ႔ လွ်ာေပၚမွာ ဆပြား တိုးေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ပံုမွန္သံုးသင့္တဲ့ ဟင္းခတ္အေမႊးအၾကိဳင္တစ္ခု လံုး၀ မဟုတ္ပါ ။ နည္းနည္းစားစား မ်ားမ်ားစားစား ေရရွည္စားရင္ အႏၱရာယ္ကေတာ့ ရွိတာပါပဲ ။ ဆားကအငန္ အခ်ိဳမွဳန္႔က အေပါ့ ဆိုျပီး တလြဲမွတ္ယူထားၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဆားထည့္လြန္လို႔ ငန္သြားရင္ အခ်ိဳမႈန္႔မ်ားမ်ား ထပ္ထည့္ပါတယ္ ။ အမွန္က ဆား က Sodium chloride ၊ အခ်ိဳမႈန္႔က Monosodium glutamate ျဖစ္လို ႔ ႏွစ္ခုလံုး ဆိုဒီယမ္ (Sodium) ဆားဓာတ္ျဖစ္ကာ ႏွစ္ခု ျပိဳင္စားသံုးရင္ ေသြးတြင္းဆိုဒီယမ္ ျမင့္တက္မႈ အရမ္းမ်ားလာေစကာ ေသြးတိုးေရာဂါကို ျဖစ္ေစပါတယ္ ။ အခ်ိဳမႈန္ ့မွ ရရွိေသာ ေရာဂါမ်ားမွာ အေၾကာတက္ ၊ ဆီးခ်ိဳ၊ အ၀လြန္ ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ ၊ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြ၍ ပ်က္စီး၍ မွတ္ဥာဏ္ အားနည္း ၊ သားသမီးမရနိုင္ျခင္း ၊ ပန္ကရိယေခၚ မုန္႔ခ်ိဳအိတ္ေရာင္ေရာဂါ ၊ ေသြးတိုးေရာဂါတို ့ျဖစ္ပါတယ္ ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေတြ အခ်ိဳမႈန္႔စားတဲ့ အက်င့္ေၾကာင့္ ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြရဲ့ medulla oblongata, thalamus, or hypothalamus ဆိုတဲ့ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပိုင္းေတြမွာ ရွိတဲ့ အာရံုေၾကာဆဲလ္ေတြကို ပ်က္စီးေစပါတယ္ ။
(သၾကား)
တခ်ိဳ ့လမ္းေဘး အစားအစာဆိုင္ေတြက အခ်ိဳမႈန္ ့လံုး၀မသံုးဘူးလို ့ ဆိုၾကပါလိမ့္မယ္။ တန္းဖိုးနည္း ေစ်းဆိုင္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အသားမႈန္ ့ကိုေတာ့ သံုးစြဲျခင္းဌာ မတတ္နိုင္ၾကပါဘူး။ ဒီေတာ့ ေစ်းကြက္ထဲမွာ အေပါဆံုးသၾကားျဖဴျဖဴအမႈန္ ့ေတြကို သံုး ေနၾကပါတယ္ ။ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္မ်ားတြင္ သၾကားကို မူသဘာ၀အေရာင္အတိုင္း ၀ါညစ္ညစ္သၾကားမ်ားကို စားသံုးၾကေသာ္ လည္း ျမန္မာနိုင္ငံတြင္မူ ဟိုက္ဒရိုဟုေခၚေသာ ဓာတုခြ်တ္ေဆးသံုး ၍ ျဖဴေဖြးသၾကားမ်ား ကို ေရြးခ်ယ္ စားသံုးေနၾကပါတယ္ ။ ထန္းလ်က္မွာလည္း မူလအညိုေရာင္ေပ်ာက္ကာ ခြ်တ္ေဆးေၾကာင့္ ျဖဴေဖြး သြားပါတယ္ ။ အိမ္သံုးဆားသည္ပင္လွ်င္ ဓာတု ခြ်တ္ေဆးသံုး၍ ျဖဴေဖြးေအာင္လုပ္ထားၾကပါတယ္။ ထိုဓာတုခြ်တ္ေဆးမ်ားဟာ ကင္ဆာေရာဂါကိုျဖစ္ပြားေစသျဖင့္ သဘာ၀ အေရာင္ကို ေရြးခ်ယ္ စားေသာက္ၾကပါရန္ ျမန္မာနိုင္ငံစားသံုးသူကာကြယ္ေရးအသင္းက တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
မွတ္ခ်က္။
(၁) လမ္းေဘးအစားအစာမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာေရးသူမွ သိသင့္သိထိုက္ေသာ အေျခခံက်န္းမာေရး ဗဟုသုတကို အထက္ ပါအတိုင္း တင္ျပခဲ့ျပီးျဖစ္ရာ၊ သင္ေရြးခ်ယ္ စားသံုးေနေသာ အစားအစာဟာ သင့္အတြက္ “ အာဟာရလား၊ အႏၲရာယ္လား ” ဆိုတာကို ခြဲျခားေ၀ဖန္ၾကည့္ေစလိုပါတယ္။
(၂) မသန္ ့ရွင္းေသာ အစားအစာကို စားသံုးမိျခင္းေၾကာင့္ အစာအဆိပ္ျဖစ္တတ္ျပီး၊ အထူးသျဖင့္ အသက္ငယ္လြန္းသူ၊ အသက္ၾကီးရင့္သူ၊ နာတာရွည္ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ခံစားေန ရသူ၊ ကိုယ္ခံအား စံနစ္ပ်က္ျပားသူေတြအတြက္ အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ရပါတယ္။
(၃) လမ္းေဘးအစားအစာ ယင္နားထားေသာအစားအစာကို စားမိတဲ့အခါ ကာလ၀မ္းေရာဂါ၊ တိုက္ဖိြဳက္(ေခၚ) အူေရာင္ ငန္းဖ်ား ေရာဂါ၊ အထက္ လန္ေအာက္ေလ်ာ(ေခၚ)ေရငတ္၀မ္းက်ေရာဂါ၊ ၀မ္းေဖာ၀မ္းေရာင္၊ ေသြး၀မ္းသြား(ေခၚ)၀မ္းကိုက္ေရာဂါတို ့ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ၄င္းေရာဂါေတြဟာ ကပ္ေရာဂါသဖြယ္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ေတြကို ဒုကၡေပးတတ္ပါတယ္။
(၄) ၂၁ ရာစုမွာ လူအမ်ားက က်န္းမာေရး အသိအျမင္ရွိၾကေသာ္လည္း လမ္းေဘးအစာေတြနဲ႔ မကင္းႏုိင္ၾကပါဘူး။ ဖံုးအုပ္ ထား ျခင္းမရွိ၊ မသန္ ့ရွင္းေသာအစားအစာေတြမွာ သန္ဥေတြကပ္ျပီး ၀မ္းဗိုက္အထဲေရာက္သြားတဲ့အခါ သန္ေကာင္ေတြ ေပါက္ ပြား လာပါေတာ့တယ္ ။
xxxxxxxxx
ကင္ဆာေရာဂါဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္တြင္းေရာဂါျဖစ္တာေၾကာင့္ အေပၚယံမွာ ေရာဂါတစ္ခုခုျဖစ္သလို ခ်က္ခ်င္း မသိႏိုင္ပါဘူး ။ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ဆန္းစစ္ရင္ အခုေခတ္ လူေတြရဲ႕ေနထိုင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံေတြေျပာင္းလဲ လာတာ ေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားလာရျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း စာေရးသူမွ အၾကံျပဳ လိုက္ရပါတယ္ ။
ေစတနာမ်ားစြာျဖင့္….
(ေဆာင္းပါးရွင္…ေပါက္ေပါက္…ေရးသားမွ်ေ၀သည္)
Health Guide
https://www.facebook.com/pg/healthguidemyanmar
