အသုပ္
အသုပ္လက္ရာေကာင္းတဲ့ အိမ္႐ွင္မေတြကို လင္ေယာက္်ားေတြက အခ်စ္ပိုတယ္လို႔ေ႐ွးလူႀကီးမ်ားက ဆိုထားၾက ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ျမန္မာပါးစပ္ကေတာ့ အသုပ္ဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီး ၊ အမ်ဳိးသား ၊ ကေလး၊ လူႀကီး အားလံုးႀကိဳက္ၿပီးသားျဖစ္ ပါတယ္ ။ အစပ္မစားသူေတြအတြက္ကေတာ့ င႐ုတ္သီးကို လိုအပ္သလို ဖယ္လိုက္ေလ်ာ့လိုက္ရင္ အဆင္ေျပသြားမွာပါ ။ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ဘာခ်က္စားရမလဲ ။ အႀကံအိုက္ေနသူမ်ားအတြက္ က်န္းမာေစဖို႔ အသုပ္စားၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ပါ တယ္။ အသီးအ႐ြက္သုပ္ေလးေတြက အိမ္႐ွင္မေတြအတြက္လည္း ထမင္းဝိုင္းလည္းၿမိန္ေစ ၊ ေစ်းဖိုး လည္းေခၽြတာေစျဖစ္ပါ တယ္ ။ အိမ္မွာသုပ္စားတြက္အတြက္ေၾကာင့္လည္း ဝယ္စားရ တာေလာက္ေစ်းမႀကီးဘဲ လံုလံုေလာက္ေလာက္စားႏိုင္ပါ တယ္ ။ သုေတသီမ်ားရဲ႕ေလ့လာစမ္းသပ္ခ်က္မႈ မွတ္တမ္းမ်ားအရ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ အစိမ္းေရာင္အ႐ြက္မ်ားမ်ားပါတဲ့ ဟင္း႐ြက္စံုသုပ္တစ္ပြဲမွာ အသီးအ႐ြက္မွရ႐ွိတဲ့ သဘာဝအာဟာရဓာတ္မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဗီတာမင္စီ ၊ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ၊ အယ္လ္ဖာ ၊ ဘီတာကယ္႐ိုတင္း ၊ လိုက္ဆိုပင္ ၊ ဗီတာမင္အီး စတဲ့ဓာတ္ေတြ ရ႐ွိေစႏိုင္တာေၾကာင့္ အသီးအ႐ြက္ မ်ားမ်ားစား သူေတြမ်ာ ေသြးလည္ပတ္စီးဆင္းမႈအားေကာင္းမြန္ေစေၾကာင္းသိ႐ွိရပါတယ္ ။ ၎စမ္းသပ္မႈကို Louisiana State University မွ လူဦးေရ ၁၇၅၀၀ ျဖင့္ေလ့လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အသုပ္စံု ဟင္းလ်ာထဲမွာ အသီးအ႐ြက္စံု အမယ္ မ်ားေလ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ေလပါပဲ ။ ဒါေပမဲ့ ေအာ္ဂဲနစ္ ပစၥည္းမ်ားကိုသာ ေ႐ြးခ်ယ္တတ္ဖို႔လိုပါတယ္ ။ ေန႔စဥ္ ထမင္းစား မီႏူးစာရင္းထဲမွာ အသုပ္ ဟင္းလ်ာ တစ္ခြက္ ပါေအာင္စားျခင္းဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အေလ့ အက်င့္ေကာင္းျဖစ္ေစတာအမွန္ပါ။ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္နဲ႔ သစ္သီးဝလံေတြကို အစိမ္းလိုက္သုပ္စားျခင္းက လူကို ေပ့ါေပါ့ပါး ပါးျဖစ္ေစတဲ့အျပင္ က်န္းမာၿပီး အသက္႐ွည္႐ွည္ေနႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိမိေ႐ြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြ ဟာသန္႔႐ွင္းလတ္ဆတ္ၿပီး ဓာတုပစၥည္းမ်ားကင္းစင္ဖို႔ေတာ့လိုပါတယ္။ သတိျပဳရမွာက မိမိျပင္ဆင္တဲ့ အသုပ္ထဲမွာ ပါဝင္ ပစၥည္းအမ်ဳိးအစားနဲ႔ အခ်ဳိးအစားဟာ ပမာဏေပၚမူတည္ၿပီး အာဟာရတန္ဖိုး ရ႐ွိမႈမွာလည္း မတူညီႏိုင္ပါဘူး ။ တကယ္လို႔ အသုပ္ထဲမွာ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ႂကြယ္ဝတဲ့ ခ်ိစ္(သို႔)မေရာနိစ္(သို႔) အေစ့အဆန္ေတြပါဝင္မႈမ်ားျပားေနခဲ့ရင္ ကယ္လိုရီမ်ားသြား ၿပီးမို႔ က်န္းမာေရးနဲ႔မညီညြတ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု႐ွိ The National Cancer Institute ရဲ႕အႀကံျပဳခ်က္မ်ားအရ ကင္ဆာေဝဒနာ ခံစားေနရ ေသာလူနာေတြကို (က) ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ သစ္သီးဝလံေတြကိုရံဖန္ရံခါမွ်သာ စားေသာအုပ္စု၊ (ခ) ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ တစ္မ်ဳိးတည္းကိုသာ တစိုက္မတ္မတ္စားေသာအုပ္စု၊ (ဂ) ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္နဲ႔ သစ္သီးဝလံႏွစ္မ်ဳိးစလံုးကို ေန႔တိုင္းနီးပါး စံုစံုလင္လင္စားေသာအုပ္စုဟူၿပီး အုပ္စု-၃မ်ဳိးခြဲေလ့လာခဲ့ရာမွာ အဲဒီႏွစ္မ်ဳိးစလံုးကိုစံုလင္စြာစားၾကသူေတြမွာ ဦးေႏွာက္ ကင္ဆာနဲ႔ လည္ပင္း ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခ အလားအလာေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း အေျဖထြက္႐ွိခဲ့ပါတယ္ ။ ၎စမ္းသပ္မႈမွာ အစိမ္းေရာင္ပဲသီးအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ပဲေစ့အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ပန္းင႐ုတ္ပြ၊ င႐ုပ္သီးစိမ္း၊ ဘ႐ိုကိုလီ(ေခၚ) ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ မုန္လာဥနီ၊ ပန္းသီး၊ ဇီးသီး၊ ပန္းသစ္ေတာ္သီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီသီး၊ မက္မြန္သီးတို႔ပါဝင္ပါတယ္ ။
အသုပ္စားသံုးျခင့္ျဖင့္ရ႐ွိလာမယ့္အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကေတာ့
ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ေစပါတယ္
က်န္းမာေရးသုေတသီမ်ားရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္အရ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်လိုသူမ်ားဟာ ထမင္းဝိုင္းမွာ ဟင္း႐ြက္စံုသုပ္ တစ္ပန္းကန္နဲ႔ဦးစြာပထမ ဝမ္းျဖည့္ထားသင့္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ထဲမွာပါ႐ွိတဲ့အမွ်င္ ဓာတ္က လူကိုဗိုက္ျပည့္သြားေစၿပီး ဆာေလာင္မႈကိုအာသာေျပသြားကာ ေနာက္ထပ္အစာစားခ်င္စိတ္ကို ခ်ဳိးႏွိမ္ေပးတာ ေၾကာင့္ ဝိတ္တက္မွာကိုစိတ္မပူရေတာ့ပါဘူး။
ခံတြင္းၿမိန္ေစပါတယ္
ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္နဲ႔သစ္သီးဝလံတို႔ေရာႁပြန္းထားတဲ့အသုပ္စံုတစ္ခြက္ရဖို႔အတြက္ လွီးခၽြတ္ျပင္ဆင္ရတာ အတန္ငယ္ကရိကထမ်ားေပမယ့္ အဲဒီအသုပ္ထဲ႐ွိ အေရာင္အမ်ဳိးစံုလင္လွတဲ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြကို အစိမ္းလိုက္ဝါးစား ရတာေၾကာင့္ လူကိုခံစားမႈအေျပာင္းအလဲျဖစ္ကာ ခံတြင္းၿမိန္ေစၿပီး အာဟာရျဖစ္ေစပါတယ္။
ကယ္လိုရီက်ေစပါတယ္
ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြကို ဆီျဖင့္မေၾကာ္ဘဲ သုပ္စားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လူကိုကယ္လိုရီက်ေစၿပီး ကိုယ္အေလး ခ်ိန္က်ဖို႔ကိုလည္း အေထာက္အပံျဖစ္ေစပါတယ္။ အသုပ္ထဲကို သံလြင္ဆီထည့္သုပ္ျခင္း ၊ ေထာပတ္သီးပါးပါးလွီးထည့္ျခင္း ၊ Lycopene ဓာတ္ပါဝင္ေသာ ခရမ္းခ်ဥ္သီးထည့္ျခင္း၊ Lutein ဓာတ္ပါေသာ အစိမ္းရင့္ေရာင္ဟင္း႐ြက္မ်ားလွီးထည့္ျခင္း ၊ သံ ဓာတ္ပါေသာ ဟင္းႏုႏြယ္႐ြက္ ကိုေရေႏြးေျဖာထည့္ျခင္း အထူးတလည္အမယ္စံုေအာင္ျပင္ဆင္စားသံုးႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ကယ္လိုရီ က်ေစေသာဟင္းလ်ာေကာင္းတစ္ခြက္ကိုရ႐ွိႏိုင္ပါၿပီ ။ ေလ့လာစမ္းသပ္မႈမွတ္တမ္းမ်ားအရ၊ အစိမ္းေရာင္အ႐ြက္စံု သုပ္တစ္ဇလံုကိုတစ္ထိုင္တည္းစားျခင္းက ကယ္လိုရီ ၁၅၀ က်ေစေၾကာင္းအႀကံျပဳထားပါတယ္ ။ ေဆာင္ပုဒ္က ‘Bigger is better’ ပါတဲ့ ။ ဆိုလိုသည္မွာ “ကယ္လိုရီမ်ားမ်ားက်ေလ က်န္းမာေရးအတြက္ပိုေကာင္းေလ” ျဖစ္ပါတယ္ ။
အမွ်င္ဓာတ္ေတြ ရ႐ွိႏိုင္ပါတယ္
အမွ်င္ဓာတ္ပါတဲ့ ဟင္း႐ြက္စံုသုပ္တစ္ပြဲက ကိုလက္စထေရာကိုက်ေစကာ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို လည္းေျပေလ်ာ့ေစပါ တယ္ ။ တနည္းအားျဖင့္ဆိုရင္ အမွ်င္ဓာတ္က ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ျခင္း၊ အူသိမ္အူမမ်ားကိုသန္႔ေစျခင္း ၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲက အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ႐ွင္းလင္းေပးျခင္း စသည္ျဖင့္ ေကာင္းက်ဳိးျပဳေပးပါတယ္ ။
အေကာင္းဆံုးသေရစာျဖစ္ပါတယ္
ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္အသုပ္စံုဆိုတာ ေန႔လည္စာ၊ ညစာတို႔လို ထမင္းျဖင့္စားဖို႔သက္သက္ ဟင္းလ်ာ မွ်သာမယူဆ သင့္ပါဘူး ။ ဥပမာ-ကြတ္ကီး၊ အာလူးေၾကာ္၊ ဒိုးနတ္မုန္႔တို႔မစားဘဲ ျမင္းခြာ႐ြက္သုပ္ ၊ ဂ်င္းသုပ္ ၊ မိုးက်လက္ဖက္သုပ္ ၊ ပဲကတၱီပါသုပ္ ၊ ငွက္ေပ်ာဖူးသုပ္ ၊ ပဲပင္ေပါက္ ပဲျပားသုပ္ ၊ ထမင္းသုပ္ ၊ မုန္႔ဖတ္သုပ္ ၊ မဲဇလီဖူးသုပ္ ၊ သေဘၤာသီးသုပ္ ၊ ေ႐ွာက္သီးသုပ္ ၊ ေက်ာက္ပြင့္သုပ္ ၊ ေရၫႇိစိမ္းတို႔ကိုစားေပးျခင္းက က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ေသာအဆာေျပသေရစာမ်ားျဖစ္ ပါတယ္ ။
အာဟာရစံုႏိုင္ပါတယ္
မည္သည့္အသုပ္မ်ဳိးျဖစ္ပါေစ။ အသုပ္တစ္ပြဲမွာ အေျခခံအားျဖင့္ ၾကက္သြန္နီ ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ မန္က်ည္းသီးအႏွစ္ ၊ င႐ုတ္သီးစိမ္း ၊ သံပုရာရည္(သို႔)ေ႐ွာက္ရည္ ၊ ေ႐ွာက္႐ြက္တို႔ပါ႐ွိၾကစၿမဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ဥပမာ-ျမင္းခြာ႐ြက္သုပ္တစ္ပြဲရဖို႔ အတြက္ ေဂၚဖီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ နံနံပင္တို႔ထည့္ေပးရပါမယ္ ။ မိမိျပင္ဆင္တဲ့အသုပ္ပြဲအမ်ဳိးအစားေပၚမူတည္ၿပီး ဆလပ္႐ြက္၊ အာလူး၊ သခြားသီး၊ မုန္လာဥနီ၊ ပူစီနံ႐ြက္၊ ပင္စိမ္း႐ြက္၊ ပဲပင္ေပါက္ စသည္ျဖင့္စီမံထည့္ဝင္ရပါမယ္။ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြ မွာ သူ႔အမ်ဳိးခ်င္းစီလိုက္ သဘာဝအေလ်ာက္က်န္းမာေရးအာနိသင္ပါ႐ွိေနၾကၿပီး၊ ၎ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္နဲ႔ သစ္သီးဝလံေတြ ကိုေရာစပ္၍ အသုပ္စံုလုပ္စားျခင္းျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံုေသာ က်န္းမာေရးအာနိသင္ေတြကို ထမင္း တစ္နပ္စာထဲမွာပင္ ရရွိသြားမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ အသီးအႏွံမႀကိဳက္သူေတြ အတြက္ အဆင္ေျပေစ ပါတယ္ အသီးအႏွံမႀကိဳက္သူမ်ားနဲ႔ ရံဖန္ရံခါမွသာစားေလ့ရွိသူမ်ားဟာ ဟင္း႐ြက္စံုသုပ္ကို ထမင္းနဲ႔တြဲဖက္ ၍ေသာ္လည္း ေကာင္း ၊ သေရစာအစာေျပအသုပ္လုပ္စား၍ေသာ္လည္ေကာင္း အခ်ိန္ယူစီမံ၍ စားေပးသင့္ပါတယ္ ။ ဒါမွသာ အပင္မွရတဲ့ သဘာဝဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေလးမ်ားက ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ လူကိုေဘးျဖစ္ေစတတ္တဲ့ Free radicals ေမာ္လီက်ဴးမ်ား အႏၲရာယ္မွ ကာကြယ္ေပးႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ဆိုေသာ္ ကၽြဲေကာသီးမႀကိဳက္ပါက သုပ္စား ၍ေသာ္လည္း ေကာင္း ၊ ေထာပတ္သီး မႀကိဳက္ပါက အသုပ္ထဲမွာ ခပ္ပါးပါးလွီးထည့္ ၍ေသာ္လည္ေကာင္း ေရာႁပြန္း၍ ထည့္စားေပးႏိုင္ပါ တယ္ ။
သဘာဝအဆီဓာတ္ကို ရရွိေစပါတယ္
က်န္းမာေရးအတြက္ ညီညြတ္တဲ့အသုပ္ျဖစ္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ သံလြင္ဆီကိုသာဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ရမွာပါ ။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆိုရင္ သံလြင္ဆီနဲ႔နယ္ထားတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ၊ သစ္သီးဝလံမ်ဳိးစံုကို ဝါးစားမ်ဳိခ် လိုက္တဲ့အခါ ၊ ၎အေရာ အေႏွာမ်ားဟာ ခႏၶာကုိယ္ထဲက အပူရွိန္ျဖင့္ေကာင္းစြာခ်က္လုပ္ၿပီး၍ ဓာတ္ျပဳမႈေၾကာင့္ ခႏၶာကို္ယ္ထဲကအပူရွိန္ျဖင့္ေကာင္း စြာခ်က္လုပ္ၿပီး၍ ဓာတ္ျပဳမႈေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးက photo-chemicals ေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္တာမို႔ ခံရခက္တဲ့ကင္ဆာေရာဂါဆိုးေတြမွ ကင္းေဝးေစႏိုင္ ပါလိမ့္မယ္ ။ အကယ္၍ အသုပ္ထဲမွာ ဆီသံုးတာမ်ားေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီ ညြတ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး ။ ဆီမ်ားမ်ားစားသံုးျခင္းက ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ႏွလံုးေရာဂါကိုျဖစ္ေစႏိုင္လို႔ အထူးသတိျပဳပါ ။
ေပါက္ေပါက္
HealthGuide
https://www.facebook.com/healthguidemyanmar/
