ယေန႔ ကမၻာေပၚတြင္ သန္းႏွင့္ခ်ီေသာလူသားမ်ား မွာ ကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးၾက ရသကဲ့သို႔ပင္ မကူးစက္တတ္ေသာ အျခားနာတာရွည္ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးၾကရသည္မ်ားလည္း ရွိပါ သည္။ မကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါမ်ားတြင္ ကင္ဆာ ေရာဂါေၾကာင့္ လူေသဆံုးမႈႏႈန္းမ်ား တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ျမင့္တက္လာလ်က္ရွိေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ ႀကီးမွ ထုတ္ျပန္ထားခ်က္မ်ားအရ သိရပါသည္။ ႏွစ္စဥ္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားသူေပါင္း ၁၂ သန္းခန္႔ ျဖစ္ပြား လ်က္ရိွေနၿပီး ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာလည္း ေလ်ာ့က် သြားျခင္းမရွိဘဲ ႏွစ္စဥ္ျမင့္တက္လာလ်က္ရွိသျဖင့္ ယခုႏႈန္းအတိုင္းသာ ဆက္လက္ျမင့္တက္လာပါက ၂ဝ၃ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ လူဦးေရ ၂၂ သန္းခန္႔ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြား ႏုိင္ေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးမွ ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ထားပါသည္။ ကင္ဆာေရာဂါအမ်ားစုမွာ ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းျမင့္မားလ်က္ရွိၿပီး ကင္ဆာေၾကာင့္ေသဆံုးမႈႏႈန္းမွာလည္း ျမင့္တက္လာ လ်က္ရွိပါသည္။ ကြၽႏု္ပ္တို႔အာဆီယံေဒသတြင္း ႏုိင္ငံမ်ား တြင္ ႏွစ္စဥ္ကင္ဆာေရာဂါေဒဝနာရွင္ ခုနစ္သိန္းခန္႔ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိၿပီး ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ေလ်ာ့က်မသြားေသး ေပ။
ခံတြင္းကင္ဆာသည္လည္း ကိုယ္ခႏၶာတြင္ျဖစ္ပြား တတ္ေသာ အျခားကင္ဆာမ်ားနည္းတူ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ေလ်ာ့က်မသြားပဲ တျဖည္းျဖည္းျမင့္တက္လာလ်က္ရွိပါ သည္။ ခံတြင္းကင္ဆာသည္ ကမၻာတစ္ဝန္းလံုးရွိ ျဖစ္ပြား မႈအမ်ားဆံုးကင္ဆာ (၁ဝ)မ်ဳိးတြင္ပါဝင္ၿပီး အာဆီယံ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားမႈမ်ားေသာ ကင္ဆာ (၅)မ်ဳိးတြင္ ပါဝင္ပါသည္။ တစ္ကမၻာလံုး အတိုင္းအတာ ျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားသူေပါင္း သံုးသိန္းခန္႔ ရွိၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္မားလ်က္ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ကြၽႏု္ပ္တို႔ အာဆီယံေဒသ တြင္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ႏွစ္စဥ္ ခံတြင္းကင္ဆာျဖစ္ပြားသူ ေပါင္း ၂၇ဝဝဝ ဝန္းက်င္ခန္႔ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိပါသည္။ ခံတြင္းကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈ မ်ားေသာ ေဒသမ်ားမွာ အာရွ၊ ေတာင္အာရွႏွွင့္ အေရွ႕ ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အဓိကျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ တည္းတြင္ပင္ ႏွစ္စဥ္ခံတြင္း ကင္ဆာျဖစ္ပြားသူေပါင္း ၈ဝဝဝဝ ေက်ာ္ထိ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိၿပီး ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားမႈ အမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္ပါသည္။သီရိလကၤာႏိုင္ငံတြင္လည္း ခံတြင္းကင္ဆာသည္ အျဖစ္ အမ်ားဆံုးကင္ဆာေရာဂါမ်ားတြင္ အဆင့္တစ္တြင္ရွိေနပါ သည္။ ကြၽႏု္ပ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ည္း ခံတြင္းကင္ဆာ သည္ အျဖစ္အမ်ားဆံုးကင္ဆာငါးမ်ဳိးတြင္ ပါဝင္ပါသည္။ ထိုင္းႏုိင္ငံတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကင္ဆာမ်ားတြင္ အဆင့္(၃) ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္မားလ်က္ရွိပါသည္။
ခံတြင္းကင္ဆာသည္လည္း အျခားကင္ဆာမ်ား နည္းတူ အသက္အႏၲရာယ္ေပးႏုိင္ေသာ ေရာဂါဆိုးတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ေရာဂါျဖစ္ပြားလာပါက ေရာဂါျဖစ္ပြားသူ လူနာရွင္ အပါအဝင္ အျခားမိသားစုဝင္မ်ားတြင္ပါ လူမႈစီးပြားအေပၚ ႀကီးမားေသာ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးမ်ားျဖစ္ေပၚလာေစပါသည္။ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ခံတြင္းကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈမ်ား သိသိသာသာျမင့္တက္လာလ်က္ရွိၿပီး စိန္ေခၚမႈတစ္ခု သဖြယ္ျဖစ္လာပါသည္။ ခံတြင္းကင္ဆာျဖစ္ပြားပါက အျခား ကင္ဆာေရာဂါမ်ားနည္းတူ ေရာဂါကုသရာတြင္ အခက္ အခဲမ်ားစြာရွိႏုိင္သျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ခံတြင္း ကင္ဆာေရာဂါကုသရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈရာခိုင္ႏႈန္းမွာ လြန္စြာ နည္းပါးလ်က္ရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခံတြင္းကင္ဆာမျဖစ္ပြားေအာင္ ဂ႐ုတစိုက္ ေနထုိင္ျခင္းသည္သာလွ်င္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေပမည္။ ေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲမႈႏွင့္အဓိက ဆက္ႏႊယ္ေနေသာခံတြင္း ကင္ဆာမွာ ေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲမႈ ျမင့္မားလာသည္ႏွင့္အမွ် ခံတြင္းကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈလည္း ျမင့္တက္လာလ်က္ရွိပါ သည္။ ေရွာင္လႊဲ၍မရေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားမွလြဲၿပီး အျခားက်န္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္း အရင္းအမ်ားစုမွာ ဂ႐ုတစိုက္ေရွာင္က်ဥ္၍ရသျဖင့္ ခံတြင္း ကင္ဆာေရာဂါသည္ ေရာဂါမျဖစ္ပြားေအာင္ ကာကြယ္၍ ရႏိုင္ေသာ ကင္ဆာေရာဂါတစ္မ်ဳိးပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခံတြင္းကင္ဆာမျဖစ္ပြားေအာင္ ခံတြင္းကင္ဆာ ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ဗဟုသုတမ်ား၊ ေရွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္မ်ား ကို သိရွိထားဖို႔ လိုအပ္ပါမည္။
၁။ခံတြင္းကင္ဆာဆိုသည္မွာ
ခံတြင္းကင္ဆာဆိုသည္မွာ ခံတြင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနရာ မ်ားတြင္ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ ဆဲလ္မ်ားအထိန္းအခ်ဳပ္မဲ့ ႀကီးထြားလာၿပီး အေျခအေနပိုမိုဆိုးရြားလာပါက အျခား ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားသို႔ ျပန္႔ရည္ေၾကာမ်ား၊ ေသြး ေၾကာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားႏုိင္ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ ဆံုး႐ံႈးသည္အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ေရာဂါတစ္မ်ဳိးပင္ျဖစ္ပါ သည္။ ခံတြင္းအစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္ေသာ ႏႈတ္ခမ္း၊ လွ်ာ၊ ပါးေစာင္၊ သြားဖံုး၊ ခံတြင္းၾကမ္းျပင္၊ အာေခါင္၊ ေမး႐ိုးမ်ား ႏွင့္ ခံတြင္းရွိ တံေတြးဂလင္းမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားတတ္ပါသည္။ ခံတြင္းကင္ဆာစတင္ျဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ ေတြ႕ရေသာ ပံုစံမ်ား မွာ တစ္မ်ဳိးႏွင့္တစ္မ်ဳိး အနည္းငယ္ျခားနားမႈရွိတတ္္ေသာ ေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕ေသာသူမ်ားမွာ မိမိခံတြင္းတြင္ ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ေနသည္ကိုပင္ သတိမမူဘဲျဖစ္တတ္ပါသည္။
၂။ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားေစႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းအရင္း မ်ား
ခံတြင္းကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား မွာ မ်ားစြာရွိၿပီး ေနရာေဒသပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ မူတည္ ၿပီး အနည္းငယ္ကြာျခားမႈမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ သုေတသန မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ၿပီး ရွာေဖြေတြ႕ရွိထားေသာ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားေစသည့္အေၾကာင္းအရင္းမ်ားမွာ
(က)ေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲမႈ
ေဆးရြက္ႀကီးကို ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ပံုစံမ်ဳိးစံု ျဖင့္ အသံုးျပဳလာခဲ့ၾကၿပီး ႏုိင္ငံေဒသမ်ားအေပၚမူတည္ ၿပီး သံုးစြဲမႈပံုစံလည္းကြာျခားၾကသည္။ အမ်ားစုသံုးစြဲလ်က္ ရွိေသာပံုစံမ်ားမွာ အေငြ႕ထြက္ေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲမႈ (smok- ing tobacco) အေနျဖင့္ ေဆးျပင္းလိပ္၊ ေဆးေပါ့လိပ္၊ စီးကရက္၊ ေဆးတံႏွင့္ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ ကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးျပဳလုပ္ၿပီး သံုးစြဲၾကေသာ ေဆးရြက္ႀကီးလိပ္ ေသာက္ သံုးမႈမ်ားပါဝင္ၿပီး အေငြ႕မထြက္ဘဲ ေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲမႈ(smokeless tobacco)အေနျဖင့္ ကြမ္းဝါးျခင္း၊ အသင့္ စားကြမ္းယာထုပ္မ်ားဝါးျခင္း၊ ေဆးရြက္ႀကီးငံုျခင္း တို႔ ပါဝင္ၾကပါသည္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႕ႀကီး၏ ထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ားအရ ႏွစ္စဥ္လူေပါင္း ၅ ဒသမ ၄ သန္းခန္႔သည္ ေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲမႈႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနေသာ ေရာဂါမ်ား ေၾကာင့္ ေသဆံုးေနၾကရသည္။ ခံတြင္းကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈ၏ ၉ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာလည္း ေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲမႈႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိပါသည္။ ကြၽႏု္ပ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း အရြယ္ေရာက္ၿပီးသား ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူ အမ်ဳိးသား ၄၄ ဒသမ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး ၇ ဒသမ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး အရြယ္ေရာက္ၿပီး ကြမ္းဝါးသူ အမ်ဳိးသား ၅၁ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး ၁၆ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေၾကာင္း ၂ဝ၁၂ခုႏွစ္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ က ထုတ္ျပန္ေသာေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲမႈစာရင္းမ်ားအရ သိရသည္။
တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအေနျဖင့္ ေဆးလိပ္ ကြမ္းယာမ်ားမွာ လြယ္ကူစြာ ဝယ္ယူသံုးစြဲရႏုိင္သျဖင့္ ကေလးလူႀကီးလူငယ္ အမ်ဳိးသားအမ်ဳိးသမီးအလႊာစံုတြင္ သံုးစြဲလ်က္ရွိသည္။ သုေတသနျပဳရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား အရ ေဆးရြက္ႀကီးတြင္ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာဓာတုပစၥည္း မ်ားစြာ ပါဝင္လ်က္ရွိၿပီး အဓိကပါဝင္ေသာ ကင္ဆာျဖစ္ ေစေသာ ပစၥည္းမွာ PAH ေခၚ Polycyclic Aromatic Hydrocarbons ျဖစ္သည္။ ေဆးလိပ္ေငြ႕တြင္ ယင္း ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားအျပင္ အျခားေသာ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ပစၥည္းမ်ားပါဝင္ၿပီး စီးကရက္ကဲ့သုိ႔ ေသာ ေဆးလိပ္မ်ားတြင္ အႏၲရာယ္ရွိေသာဓာတုပစၥည္း ေပါင္း ေထာင္ႏွင့္ခ်ီကာပါဝင္ပါသည္။ ကြမ္းယာမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ ေဆးရြက္ႀကီးတြင္လည္း အထက္ေဖာ္ျပပါ PAH ေခၚ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားပါဝင္ပါ သည္။ အန႔ံအရသာေကာင္းမြန္ေစရန္ ကြမ္းယာတြင္ အသံုးျပဳေသာ ေဆးရြက္ႀကီးႏွင့္ အသင့္စားကြမ္းယာထုပ္ မ်ားတြင္ အျခားေသာဓာတုပစၥည္းမ်ား ထပ္မံအသံုးျပဳ ထားသျဖင့္ ပို၍ပင္ အႏၲရာယ္ရွိပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ ကြမ္းယာတြင္ ထည့္သြင္းစားသံုးေသာ ကြမ္းသီးတြင္လည္းARECOLINE ေခၚ ဓာတုပစၥည္းတစ္မ်ဳိးပါဝင္ၿပီး ကြမ္းယာတြင္ ပါဝင္ေသာေဖာက္ထံုး SLAKED LIME ႏွင့္ ေတြ႕ေသာအခါ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ဓာတုပစၥည္းပံုစံျဖစ္ေသာ ARECOIDENE အျဖစ္သုိ႔ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကြမ္းဝါးသည္ျဖစ္ေစ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သည္ျဖစ္ေစ ေဆးရြက္ႀကီးႏွင့္ ဆက္စပ္ ပစၥည္းမ်ားတြင္ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ပါဝင္ၿပီး ခံတြင္းတြင္ ထိေတြ႕မႈမ်ားလာသျဖင့္ အခ်ိန္ၾကာ လာေသာအခါတြင္ ခံတြင္းကင္ဆာေရာဂါအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားပါသည္။ အႏၲရာယ္ကင္းေသာ ေဆးရြက္ ႀကီးသံုးစြဲမႈဟူ၍မရွိေပ။ ယခုေနာက္ပိုင္း ကြမ္းကိုအခ်ိန္ ၾကာျမင့္စြာ ငံုဝါးေသာသူမ်ားတြင္ ပါးေစာင္ကင္ဆာ အျဖစ္ မ်ားလာေၾကာင္း သုေတသနေလ့လာမႈမ်ားအရ သိရသည္။
ေဒါက္တာမ်ိဳးမင္းသိန္း
Myanmaalinn
https://www.facebook.com/MYANMAALINNNEWS
