တီဘီေရာဂါေၾကာင့္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္အတြင္း လူဘယ္ႏွစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ရသလဲ

တီဘီေရာဂါေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ေသဆံုးရတဲ့သူေတြ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္မ်ားသလဲဆိုတာကို သင္သိပါသလား။ ၂၀၁၃ခုႏွစ္မကုန္ ေသးတဲ့အတြက္ ၂၀၁၃ခုႏွစ္အတြက္ စာရင္းဇယားေတြကို ယခုႏွစ္ကုန္မွ ထြက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္တာအတြင္း ေသဆံုးတဲ့အေရအတြက္ကို သိထားျခင္းဟာေရာဂါကို ကုသကာကြယ္မႈေတြမွာ လူထုအေန နဲ႕ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာေစဖို႕ ရည္ရြယ္ပါတယ္။

၂၀၁၂ခုႏွစ္အတြင္းမွာ တီဘီေရာဂါေၾကာင့္ ကမၻာ့လူဦးေရ ၁.၃ သန္းဟာ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ HIV/AIDS  ၿပီးရင္လူအျဖစ္အမ်ား ဆံုးကူးစက္ေရာဂါျဖစ္တဲ့ တီဘီရဲ႕ေသဆံုးမႈအေရအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးကေတာ့ ဒီအေရအတြက္ဟာ ၂၀၁၁ခုႏွစ္က ထက္ တစ္သိန္းေက်ာ္နည္းသြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

၂၀၁၂ခုႏွစ္အတြင္းမွာ တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားသူ အေရအတြက္ကေတာ့ တစ္ကမၻာလံုးမွာ ၈.၆သန္းရွိ ခဲ့တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအေရအတြက္ရဲ႕ သံုးပံု ႏွစ္ပံုကိုသာ ေရာဂါအမည္တပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ WHO ၊ တီဘီပ႐ိုဂရမ္ ရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ Mario Raviglione ကေတာ့ “ယခုႏွစ္ပိုင္းအတြင္းမွာ အရည္အေသြးျမႇင့္တင္ထားတဲ့ တီဘီကုသမႈ ေဆး၀ါးေတြကို ကမၻာနဲ႔အ၀ွမ္းျဖန္႔ေ၀ႏုိင္ခဲ့တာေၾကာင့္ တီဘီ ေရာဂါေၾကာင့္ေသဆံုးမႈေတြ က်ဆင္းလာေနပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ လူသန္း ေပါင္းမ်ားစြာကေတာ့ အဲဒီကုသမႈေတြကို မသိၾကေသးဘဲ ေရာဂါခံစားရမႈေတြ ရွိေနဆဲပါပဲ။ တီဘီေ၀ဒနာရွင္ေတြဟာ ေရာဂါအမည္မတပ္ခံ ရျခင္း၊ ကုသမႈကိုမခံယူရျခင္းေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာရတာပါ။ ကမၻာ့တီဘီေ၀ဒနာရွင္ေတြရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုဟာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသမွာ ရွိေနပါတယ္။ ေလးပံုတစ္ပံုကေတာ့ အာဖရိကမွာ ရွိေနပါတယ္”လို႔ ရွင္းျပထားပါတယ္။

အာရွတိုက္မွာ အျဖစ္မ်ားဆံုး ႏိုင္ငံကေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ေ၀ဒနာရွင္စုစုေပါင္းရဲ႕ ၂၆%ကို ပိုင္ဆိုင္ထားၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ၁၂%နဲ႕ ဒုတိယလိုက္ေနပါတယ္။ အႏၲရာယ္အမ်ားဆံုး တီဘီကေတာ့ ေဆး၀ါးေတြကို ယဥ္ပါးေနတဲ့ mulltidrug-resistant TB,MDR  ပဲျဖစ္ပါတယ္။ MDR-TB ဟာ ပံုမွန္ တီဘီေရာဂါမွာ အသံုးျပဳၿပီးေအာင္ျမင္ေနတဲ့  Isoniazid နဲ႔ Rifampicin  ကို ယဥ္ပါးေနပါၿပီ။ ဒါ့အျပင္ စိုးရိမ္စရာအခ်က္ကေတာ့ ၂၀၂၅ခုႏွစ္ မတိုင္မီ ဘယ္တီဘီေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးမွ ေပၚေပါက္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ WHO ကေျပာဆိုထားပါတယ္။

၂၀၁၂ခုႏွစ္အတြင္း တီဘီေရာဂါေၾကာင့္ လူ၁.၃သန္း ေသခဲ့ရတဲ့ အထဲမွာ MDR-TBေၾကာင့္ ေသဆံုးရသူ ေလးသိန္းခြဲလဲ ပါ၀င္ေနပါတယ္။

သန္႔စင္
ref: ANI

Health Updates Journal No. 91