HIV/AIDS ႏွင္႔ပတ္သက္ၿပီး သိထားသင္႔သည္႔ အေျခခံ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္

HIV နဲ႔ AIDS ဆိုတာမတူပါဘူး။

HIV ဆိုတာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးတစ္မ်ိဳးပါ။ HIV ပိုးကူးစက္ခံရၿပီးရင္ ထိုပိုးဟာ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာမွာရွိတဲ႔ ကိုယ္ခံ အားစနစ္ကို ဖ်က္ဆီးပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ကိုယ္ခံအားေတြ တျဖည္းျဖည္းေလ်ာ့နည္းလာၿပီး အျခားေရာဂါပိုးေတြ စုေပါင္း၀င္ေရာက္ လာၿပီးျဖစ္ေပၚလာတဲ႔ ေရာဂါလကၡဏာစုကိုမွ AIDS (ခုခံအားက်ဆင္းမွဳကူးစက္ေရာဂါ) လို႔ေခၚပါတယ္။ HIV ပိုးရွိေနၿပီး ေဆးကုသမႈမခံယူခဲ႔ရင္ AIDS ေရာဂါအဆင္႔ကို ေရာက္ရွိသြားႏိုင္ပါတယ္။
HIV ပိုးေၾကာင္႔ AIDS ေရာဂါျဖစ္ဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ယူရပါတယ္။
HIV ပိုးကူးစက္ခံရၿပီး AIDS ေရာဂါအဆင္႔ကို ခ်က္ခ်င္းေရာက္ရွိသြားတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေရာဂါ လကၡဏာေတြျပဖို႔အတြက္ အခ်ိန္အနည္းဆံုး ၂ ႏွစ္မွ အမ်ားဆံုး ၁၀ႏွစ္ေလာက္အထိၾကာျမင္႔တတ္ပါတယ္။ ထိုေရာဂါလကၡဏာေတြမျပေသးတဲ႔ အခ်ိန္မွာေတာ႔ လူတစ္ေယာက္ကို အျပင္ပန္းၾကည္႔႐ံုနဲ႔ HIV ပိုးရွိ/မရွိ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ေသြးစစ္ၾကည္႔မွသာ သိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

HIV ပိုးကို ကိုယ္ခႏၶာကထြက္တဲ႔ အရည္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရပါတယ္။

HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရတဲ႔သူရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာမွထြက္တဲ႔ အရည္ေတြ (ေသြး၊ အမ်ိဳးသားသုတ္ရည္၊ အမ်ိဳး သမီးအဂၤါမွ ထြက္တဲ႔အရည္၊ ႏို႔ရည္) မွာ HIV ပိုးကိုအမ်ားဆံုးေတြ႕ရပါတယ္။ ထိုအရည္ေတြကို တနည္းနည္းနဲ႔ ထိေတြ႕မႈရွိခဲ႔ရင္ HIV ပိုးကူးစက္မႈခံရႏိုင္ပါတယ္။

HIV ပိုးဟာ လိင္ဆက္ဆံျခင္း (လိင္တူ/လိင္ကြဲ) ကေနတဆင္႔ အမ်ားဆံုးကူးစက္ပါတယ္။

HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရသူနဲ႔ အကာအကြယ္မဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမွဳ (လိင္တူ/လိင္ကြဲ) ရွိခဲ႔ရင္ HIV ပိုးကူး စက္ခံရနိုင္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံေနစဥ္မွာ အမ်ိဳးသား/အမ်ိဳးသမီး လိင္အဂၤါမွထြက္တဲ႔ အရည္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ ရာမွ တဆင္႔ကူးစက္ပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ လိင္ဆက္ဆံေနစဥ္မွာ အပြန္းအပဲ႔ဒဏ္ရာေတြျဖစ္ခဲ႔ရင္ ကူးစက္ႏိုင္ေခ် ပိုမိုျမင္႔မားပါတယ္။
လိင္မွတဆင္႔ကူးစက္ေသာေရာဂါ (ကာလသားေရာဂါ) ေတြေၾကာင္႔ HIV ပိုးပိုမိုကူးစက္ခံရႏိုင္။
လိင္အဂၤါေရယုန္၊ လိင္အဂၤါအနာ၊ ဆစ္ဖလစ္ေရာဂါ နဲ႔ ဂႏို အစရွိတဲ႔ ကာလသားေရာဂါ အခံတစ္ခုခုရွိၿပီး အကာအကြယ္မဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမႈရွိခဲ႔ရင္ HIV ပိုးကူးစက္ႏိုင္ေခ် ပိုမိုျမင္႔မားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ တဆင္႔ HIV ပိုးကူးစက္မွဳကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ေလ်ာ႔ခ်မလဲ။

လိင္အေပ်ာ္အပါးလိုက္စားမႈကို ေရွာင္က်ဥ္ျခင္း၊ မိမိအေဖာ္/အိမ္ေထာင္ဖက္တစ္ဦးထဲကိုသာ သစၥာရွိရွိ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံျခင္း ႏွင္႔ လိင္ဆက္ဆံမႈျပဳတိုင္းတြင္ အကာအကြယ္ (ကြန္ဒံုး) ကို စနစ္တက် အသံုးျပဳျခင္း တို႔ျဖင္႔ ကူးစက္မႈကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
မူးယစ္ေဆးအေၾကာထဲ ထိုးသြင္းအသံုးျပဳသူေတြမွာ HIV ပိုးကူးစက္ခံရမွဳအႏၲရာယ္ ပိုမ်ားပါတယ္။
HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရတဲ႔ သူရဲ႕ေသြးနဲ႕ထိေတြ႕ထားတဲ႔ ေဆးထိုးအပ္၊ ေဆးထိုးျပြန္၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓား၊ ေဆးမွင္ေၾကာင္အပ္ အစရွိတဲ႔ပစၥည္းေတြကို ေသခ်ာပိုးမသတ္ပဲ ျပန္လည္အသံုးျပဳရင္ HIV ပိုးကူးစက္ခံ ရနိုင္ပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးကို အေၾကာထဲထိုးသြင္း အသံုးျပဳသူေတြဟာ ေဆးထိုး အပ္တစ္ေခ်ာင္းထဲ ကိုမွ်ေ၀သံုးစြဲမယ္ ဆိုရင္ HIV ပိုးကူးစက္ခံရႏိုင္ေခ်မ်ား ပါတယ္။

သာမန္ေနထိုင္မွဳပံုစံေတြ ကေနတဆင္႔ HIV ပိုးမကူးစက္နိုင္ပါ။

HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရတဲ႔သူနဲ႔ တစ္အိမ္ထဲအတူေနျခင္း၊ အတူတူအလုပ္လုပ္ျခင္း၊ စာသင္ျခင္း၊ ထမင္းအတူတူစားျခင္း၊ ေရအတူတူေသာက္ျခင္း၊ ေရခ်ိဳးခန္း၊ အိမ္သာအတူတူအသံုးျပဳျခင္း၊ သာမန္ေပြ႕ ဖက္ျခင္း၊ နွာေခ်ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ျခင္ကိုက္ျခင္းတို႕မွ တဆင္႔ HIV ပိုးမကူးစက္ႏိုင္ပါ။
HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရသူေတြကို ပိုမိုဂ႐ုစိုက္ၿပီး ေစာင္႔ေရွာက္မႈေပးသင္႔ပါတယ္။

HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရတဲ႔သူေတြကို ပစ္ပယ္ျခင္း၊ လစ္လ်ဴ႐ႈထားျခင္း၊ ခြဲျခားႏွိမ္႔ခ်ထားျခင္း တို႔ကို မျပဳလုပ္သင္႔ပါဘူး။ ထိုကဲ႔သို႔ျပဳလုပ္ျခင္းေတြဟာ HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရသူအတြက္ လိုအပ္တဲ႔ကုသမႈ ခံယူရာမွာ ေႏွာင္႔ေႏွးေစႏိုင္ၿပီး မလိုလားအပ္တဲ႔ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ႔အျပင္ ေရာဂါပိုးကူးစက္မႈကို လည္း ပိုမိုမ်ားျပားေစႏိုင္ပါတယ္။
က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးပါ။
တကယ္လို႔ သင္ဟာ HIV ပိုးကူးစက္ခံရႏိုင္တဲ႔ အျပဳအမူတစ္ခုခုနဲ႕ ေတြ႕ႀကံဳခဲ႔တာပဲျဖစ္ျဖစ္ HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရၿပီးလို႕ သံသယရွိရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း နဲ႔ က်န္းမာေရးဌာန ေတြကိုသြား ေရာက္ၿပီး က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားနဲ႔ ႏွစ္သိမ္႕ေဆြးေႏြးမွဳကိုခံယူကာ ေသြးစစ္ၾကည္႔ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ ပါတယ္။

ဒီပီ(ေဆး-၁)
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide