မဂၤလာပါဆရာ။ အမ်ိဳးသမီး အသက္ ၁၉နွစ္။ ရာသီမွန္ပါတယ္ရွင့္။ ျဖစ္ေနတဲ့ေရာဂါကေတာ့ တကိုယ္လုံးယားျပီး အဖုေလးေတြထြက္တာပါ ဆရာ။ ဆရာဝန္ျပ ေဆးထိုး ေဆးေသာက္လုပ္ပါတယ္ မေပ်ာက္ပါဘူးဆရာ။ ကေလးတည္းက ျခင္ကိုက္ ကုတ္လိုက္ရင္အနာျဖစ္လြယ္တဲ့ အေရျပားပါဆ႐ာ။ အခုေနာက္ပိုင္း ညေနတိုင္း ယားျပီး အပိန္႔ေတြက ေန႔တိုင္း ထြက္ေနေတာ့ စိုးရိမ္ရပါသလားရွင့္။ ဘယ္လိုကုသျပီး ဘာေဆးဝါးမ်ား မွီဝဲရမလည္းဆိုတာ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ စာအေရးအသားမွားရင္ ခြင့္လႊတ္ပါဆရာ ခ်မ္းေျမ႔ပါေစရွင့္။
အသက္ (၁၉) ႏွစ္မိန္းကေလးေရးတဲ့ ျမန္မာစာကို ဖတ္ၾကည့္ၾကေစခ်င္ပါတယ္။ ကေလးတည္းကတခုသာ ျပင္ရတယ္။
Allergy အလာဂ်ီရရင္ ၂ မ်ိဳးျဖစ္မယ္။ Urticaria (Hives) ယားတဲ့ အင္ျပင္ ေခၚ အနီျပင္ေတြထြက္တာနဲ႔ Hay Fever ေခၚ ႏွာေခ်၊ Allergic rhinitis ႏွာေခါင္းယား၊ Itchy eyes မ်က္စိမႊန္တာေတြ ခံစားရမယ္။
အေၾကာင္းရင္းေတြရွာရင္ ရက္တိုခဏျဖစ္တာနဲ႔ ရက္ရွည္ျဖစ္တာ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ ေဆးတခုခုနဲ႔ မတည့္လို႔ျဖစ္တာ၊ Sulphonylurea glimepiride (Amaryl)၊ Dextroamphetamine, Aspirin, Ibuprofen, Penicillin, Clotrimazole, Sulfonamides (Septein) နဲ႔ Anticonvulsants အတက္သက္သာေဆးေတြ ပါတယ္။ ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ အေရးေပၚ ျဖစ္တတ္တယ္။ မတည့္ေလ့ရွိတဲ့ အစားအစာေတြထဲမွာ Shellfish ငါးနဲ႔ အေစ့အဆံေတြ ပါတယ္။ ေျမပဲ၊ ဥ၊ ဂ်ံဳ၊ ပဲပုတ္။ သူမ်ားမတည့္တိုင္း ကိုယ္မတည့္တာမဟုတ္သလို၊ ကိုယ့္ပဲ မတည့္တာရွိတယ္။ သူမ်ားေျပာတိုင္း လိုက္ေရွာင္ေနရင္ စားစရာမရွိသလို ျဖစ္တတ္တယ္။ မမွန္ပါ။ ရုပ္ဝတၴဳနဲ႔ မတည့္လို႔ျဖစ္တာ၊ (ဂြမ္းေစာင္၊ အေႏြးထည္) စိတ္ဖိအားကေနျဖစ္တာ၊ ေအးလို႔ျဖစ္တာ၊ ပူလို႔ျဖစ္တာ၊ ေနေရာင္ေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ ေရေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ တံုခါမႈေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္လို႔ျဖစ္တာ၊ အနံ႔အသက္မတည့္တာ၊ ပန္းနံ႔၊ ေရေမႊးနံ႔၊ ျခင္ေဆးနံ႔၊ ကားအိတ္ေဇာနံ႔။
အလာဂ်ီ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစတဲ့ အရာ (၁ဝ) မ်ိဳး
၁။ ႏို႔၊
၂။ ေျမပဲ၊ ပဲပုပ္၊
၃။ ဥ၊
၄။ အေစ့အဆံမ်ား၊
၅။ သန္ေကာင္၊
၆။ ငါး၊ ပင္လယ္စာ၊
၇။ ဂ်ံဳ၊
၈။ ဆပ္ျပာ။
၉။ ပန္းဝတ္မံႈ၊
၁ဝ။ ရာဘာ (ေလးတက္စ္)။
အမ်ားဆံုးသံုးရတဲ့ေဆး
Generic name ေဆးနာမည္ Cetirizine နဲ႔ Brand name ဆိုင္တင္နာမယ္ Zyrtec စတဲ့ နာမည္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ စီထရက္ဇင္းဟာ အင္တီ-ဟစ္တမင္းေဆးေခၚတယ္။ အလာဂ်ီရရင္ထြက္လာတဲ့ Histamines ေတြကို တားဆီးေပးတယ္။ Histamine (H-1) receptor blockers လို႔လဲ ေခၚတယ္။ အင္တီဟစ္တမင္းေဆးေတြထဲမွာ စတုတၴမ်ိဳးဆက္ေဆး ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေပၚလို႔ ေျပာရင္ မွန္တယ္။ ေနာက္ေပၚတာက ဘာထူးလဲဆိုရင္ အိပ္ခ်င္စိတ္ နည္းတယ္။ ေဆးအေလးခ်ိန္ 5mg နဲ႔ 10mg စားေဆးျဖစ္တယ္။
ေဆးကို အစာနဲ႔ေသာက္သင့္တယ္။ အစာနဲ႔ေဝးလဲရပါတယ္။ Theophylline ေဆးနဲ႔တြဲေပးရသူဆိုရင္ Theophylline ကို ေလွ်ာ့ေပးပါ။ ကေလးေတြကိုလဲ ေပးႏိုင္တယ္။ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြ အိပ္ခ်င္တယ္၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ ပ်ိဳ႕၊ ေခါင္းကိုက္၊ အားယုတ္၊ လည္ပင္းနာ။ ေဆးတိုင္း အားေဆးေတြအပါအဝင္ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြရွိတယ္။ အက်ိဳးကပိုရင္ ေဆးသံုးရပါတယ္။
အနီျပင္၊ အထုအပိန္႔၊ အင္ျပင္ထေနတာကို Cetirizine ေဆးတမ်ိဳးတည္းနဲ႔မရလို႔ အေရးေပၚျဖစ္လာရင္ Epinephrine ေဆးပါထိုးေပးရတတ္တယ္။ သိပ္ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံစားရသူကို Corticosteroid ေဆးအုပ္စုထဲက Prednisone ထိုးေဆး-စားေဆး ေပးႏိုင္တယ္။ လိမ္းေဆး Hydrocortisone, Fluocinonide, Desonate ေတြလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ဆရာဝန္ မတိုင္ပင္ပဲ လံုးဝမသံုးပါနဲ႔။ Calamine lotion လိမ္းတာ သိသိသာသာ သက္သာတယ္။ လိုအပ္သူေတြကို စိတ္အေျခခံတာ ဆိုရင္ stress management လုပ္သင့္တယ္။ Tricyclic antidepressants ေဆးအုပ္စုထဲက Doxepin ေဆးကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ မတည့္တာေတြ စစ္လို႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို စာရြက္တမ်က္ႏွာအျပည့္ မတည့္တာထြက္လာတယ္။ မတည့္တာနဲ႔ေတြ႔ရင္ ျပန္ျဖစ္တယ္။ ေဆာရီး။
စာေတြဖတ္ပါ။ ၾကာရင္ အလာဂ်ီကို ဆရာဝန္ထက္ပိုသိသူ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုသိမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ အေၾကာင္းတရားတခုမကတြဲမွ ျဖစ္တာလဲ ရွိပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေဆးေက်ာင္းတက္စမွာ မႏၲေလး ဘူတာၾကီး ကရတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးအနံ႔နဲ႔ ေဆာင္းရာသီ အေအးဓါတ္ တြဲေနတာကို သိပ္သေဘာမက်ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
