မဂၤလာပါဆရာ႐ွင့္ သမီးကရင္သားကင္ဆာေဝဒနာသည္ပါ Her2 အမ်ိဳးအစားပါ႐ွင့္ CHEMO 16 ႀကိမ္၊ Radiatoin 15 ႀကိမ္၊ Herceptin 12 ႀကိမ္သြင္းခဲ့ရပါတယ္ဆရာ။ အခုtreatment အားလံုးၿပီးသြားပါၿပီ။ သမီးသိခ်င္တာေလး ေမးခ်င္လို႔ပါ။ ရင္သားကင္ဆာကုသဖို႔ ER, PR, Her2 စတာေတြကိုစစ္တာဟာ ပ႐ိုတင္းအမ်ိဳးအစားကို စစ္တာဆိုတာသိရပါတယ္။ ဒီပ႐ိုတင္းအမ်ိဳးအစားေတြက တခါတရံ (%) နဲ႔အေျဖထြက္ပါတယ္။ (%) ဘယ္ေလာက္အေနအထားမွာ ေဆးသြင္း၊ ေဆးေသာက္ေစဖို႔ response လုပ္ႏိုင္မႈ႐ွိမ႐ွိသတ္မွတ္ပါသလဲ။ ၿပီးေတာ့ သားဥအိမ္နဲ႔ ရင္သားကင္ဆာက ဘယ္လို ဆက္စပ္မႈ႐ွိပါသလဲ။ တခ်ိဳ႕ရင္သားကင္ဆာျပန္မျဖစ္ဖို႔ သားဥအိမ္ထုတ္လိုက္တယ္ၾကားဖူးလို႔ပါ။ ပ႐ိုတင္းအမ်ိဳးအစားေတြ စစ္တဲ့အခါ ER, PR, Her2, Triple Negative, Triple positive ဒါမ်ိဳးေတြ အေျဖထြက္တာက်ေတာ့ ကုသမႈပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ဘယ္လိုကုသဖို႔ဆံုးျဖတ္ၾကပါသလဲ။ ဥပမာ her2 မို႔ Herceptin ကိုထပ္သြင္းရသလို အျခားအမ်ိဳးအစားေတြ အတြက္ေရာ Herceptin သြင္းလို႔ရပါသလား Herceptin နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး her2 အမ်ိဳးအစားေတြအတြက္ ဘယ္လို အက်ိဳးေက်းဇူး ေပးပါသလဲ။ Her2 လူနာေတြအတြက္ Herceptin မသြင္းရင္ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ဆိုးက်ိဳးကိုလဲသိပါရေစ။ ေစ်းအလြန္ႀကီးတဲ့ အတြက္ မသြင္းႏိုင္တဲ့လူနာေတြအတြက္ တဖက္တလမ္းက ဘယ္လိုမ်ိဳးကုသမႈရႏိုင္ေသးပါလဲ႐ွင့္။ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ treatments ေတြကို သမီးေသခ်ာေလးသိခ်င္ပါတယ္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေရာ နီးစပ္ရာ ေဝဒနာ႐ွင္ေတြကိုလည္း ေစာင့္ေ႐ွာက္လို႔ရေအာင္ပါဆရာ။ triple negative ဆိုတာ ER,PR,Her2 သံုးမ်ိဳးစလံုး negative ျဖစ္ေနတဲ့ result ကို ေျပာတာပါ၊ triple positive ကလည္းအလားတူ ER, PR, Her2 သံုးမ်ိဳးစလံုး positive ျဖစ္ေနတာပါ။ triple negative ကိုခီမိုသြင္းၿပီး ၅ ႏွစ္ ေဆးေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ triple positive ကိုက်ေတာ့ Herceptin သြင္းခိုင္းပါတယ္။ အ့ဲဒါ ဘာေၾကာင့္လဲ အရမ္းသိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ သမီးရဲ႕ ကင္ဆာမိတ္ေဆြေတြကိုလည္း မ်ွေဝေပးခ်င္လို႔ပါ႐ွင့္။ ေလးစား ေက်းဇူးတင္စြာျဖင့္။
ရင္သားကင္ဆာအားလံုးရဲ႕ ၈ဝ% ဟာ ER-positive အမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ အီစထိုဂ်င္ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတာကို ေခၚတယ္။ ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဟာ္မုန္းနဲ႔လည္း ပတ္သက္တယ္။
တခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ HER2 ေခၚ ပရိုတင္းဓါတ္ လယ္ဘယ္ျမင့္ေနတယ္။ အဲတာမ်ိဳးကို HER2-positive ရင္သား ကင္ဆာလို႔ ေခၚတယ္။ တျခားအမ်ိဳးအစားထက္ ပြားတာျမန္တယ္။ ေဆာရီး။ ေနာက္သုေတသနတခုအရ ရင္သားကင္ဆာ ၅ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္က HER2-positive ျဖစ္တယ္။ IHC test စမ္းနည္းကေန HER2 protein ပရိုတင္းေတြ႔မယ္။ FISH test စမ္းနည္းမွာ DNA ဖလူရိုရင့္ဆက္စ္သံုးတယ္။ HER2 gene ေတြဆီသြားကပ္တာေတြ႔မယ္။
HER2/neu လို႔လည္းေခၚေသးတယ္။ ရင္သားဆဲလ္ေတြအျပင္မွာ ၾကီးထြားမႈအားေပးတဲ့ပရိုတင္းျဖစ္တယ္။ Trastuzumab (Herceptin) ေဆးနဲ႔ကုသတယ္။
Triple-negative breast tumors အမ်ိဳးအစားမွာ HER2 မ်ားမ်ားမရွိပါ။ ေဟာ္မုန္း ရီဆက္ပတာေတြနဲ႔ မသက္ဆိုင္ပါ။
HER2-, ER- နဲ႔ PR-negative လို႔ေခၚတယ္။ အသက္ငယ္သူေတြမွာ အေတြ႔မ်ားတယ္။ ပြါးတာလည္းျမန္တယ္။ ေဟာ္မုန္းေဆးနဲ႔ မထူးျခားပါ။ ခီမိုသာရာပီကိုအားကိုးရမယ္။
Triple-positive breast tumors ကို HER2-, ER- နဲ႔ PR-positive ေခၚတယ္။ ေဟာ္မုန္းေဆးေပးရတယ္။
HER2-positive breast cancer ကုသနည္း
၁။ Herceptin (trastuzumab) ေဆးကေန ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို ၾကီးထြားေစေအာင္ပို႔လႊတ္တဲ့ ဓါတုအခ်က္ျပ လာမွာကေန တားေပးတယ္။
၂။ Kadcyla (T-DM1 or ado-trastuzumab emtansine) ေဆးနဲ႔ Herceptin + ခီမိုေဆး emtansine နဲ႔တြဲသံုးတယ္။ ေဆးကေန emtansine ကို ကင္ဆာဆဲလ္ေတြဆီ တည့္တည့္ သြားေစတယ္။
၃။ Perjeta (pertuzumab) ေဆးက Herceptin နဲ႔တူတယ္။ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို ၾကီးထြားေစေအာင္ပို႔လႊတ္တဲ့ ဓါတုအခ်က္ျပ လာမွာကေန တားေပးတယ္။
၄။ Tykerb (lapatinib) ေဆးက ကင္ဆာလဲလ္ေတြ အလြန္ၾကီးထြားမွာကို တားေပးတယ္။
Metastatic HER2-Positive Breast Cancer ေဘးအထိျပန္႔ေနတဲ့အဆင့္ကို ကုသျခင္း
HER2-targeted therapies ပစ္မွတ္ထားေဆးေပးနည္းနဲ႔ကုသတယ္။ HER2 ကို ဘေလာ့လုပ္ေပးျခင္းနဲ႔ ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြကို ဆက္မၾကီးထြားေစဘူး။ HER2-positive breast cancer အမ်ိဳးအစာဆိုရင္ ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔ ဓါတ္ကင္နည္းေတြကိုလည္း တြဲသင့္ရင္တြဲမယ္။
ကင္ဆာအဆင့္ေနာက္က်ေနသူေတြထဲက ၁၅-၂ဝ% တို႔ဟာ HER2 အလြန္ျမင့္ေနတာေတြ႔ရတယ္။ ျပန္႔တာျမန္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ဦးေႏွာက္အထိ ေရာက္တယ္။ ေဆာရီး။ trastuzumab (Herceptin), lapatinib (Tykerb), pertuzumab (Perjeta), and ado-trastuzumab emtansine (Kadcyla) ေဆးေတြကိုသံုးတယ္။ ဦးေႏွာက္အထိေတာ့ ေဆးက ေရာက္တာ မလြယ္ပါ။ lapatinib ေဆးကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
၁။ ပဌမဦးစားေပးေဆး = pertuzumab, trastuzumab နဲ႔ taxane (ခီမိုေဆး) ေတြေပးတယ္။ HER2-positive breast cancer ဆိုရင္ ေဟာ္မုန္းေဆး + HER2-targeted therapy + trastuzumab သို႔ lapatinib ေဆး ေပးမယ္။ ေဘးကို သိပ္မျပန္႔ေသးရင္ ေဟာ္မုန္းေဆးတမ်ိဳးတည္းေပးႏိုင္တယ္။ လူနာအေျခအေနကိုလည္းၾကည့္ရတယ္။ ခီမိုသာရာပီကို ၄ လကေန ၆ လအထိေပးတယ္။ ေဆးရဲ႕ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈကိုၾကည့္ရတယ္။
၂။ ဒုတိယတန္းစား = trastuzumab ေဆးေပးတယ္။
၃။ တတိယတန္းစာေဆး = T-DM1 ေဆးေပးမယ္။ Pertuzumab ေဆးလည္း မေပးရေသးသူကိုေပးမယ္။ trastuzumab ေဆးနဲ႔လည္းတြဲေပးတယ္။ T-DM1 ေဆး နဲ႔ pertuzumab ေဆးေပးထားျပီးသူျဖစ္ရင္ lapatinib + capecitabine (Xeloda) ေဆးေပးႏိုင္တယ္။
၄။ ဦးေႏွာက္အထိျပန္႔ေနတဲ့လူနာ = ခြဲစိတ္လို႔ရတာကို ခြဲထုတ္မယ္။ ဓါတ္ကင္မယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
