ဆရာသမီးက အသက္ ၃၂ နွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္သက္ ၉ နွစ္ရွိျပီ။ ေမးခ်င္တာက HIV, AIDS ပိုးက အဝတ္ခ်ဳပ္အပ္ေပၚမွာ ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ၾကာ အသက္ရွင္ေနနိုင္ေသးလဲ။ ေသာၾကာေန႔ကမွ ဝယ္ထားတဲ့ အဝတ္ခ်ဳပ္စက္က second hand မို႔ အပ္ပါ တြဲရက္ပါလာပါတယ္။ သမီးလဲ ဒီအပ္ကို လဲအံုးမွလို႔ ေတြးမိေပမယ့္ မလဲမိပါဘူး။ တနဂၤေႏြေန႔မွာ အပ္ခ်ဳပ္ရင္း လက္ကိုစူးမိတာ သမီးလဲ ေတြးရင္းစိုးရိမ္မိလို႔ပါ။ သမီးကို အေျဖျပန္ေပးပါရွင့္။ ေက်းဇူးအထူးတင္ရွိရင္း ဆရာ ေနေကာင္း က်န္းမာပါေစလို႔ ဆုေတာင္းပါတယ္ရွင့္။
HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာထဲကေနထြက္လာရင္ ေရာက္ေနတဲ့ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနအေပၚမွာ မူတည္ျပီး ရွင္သန္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ရက္သတၲပါတ္ေတြအထိရွင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ဒီေလာက္ၾကာၾကာ မရွင္ႏိုင္ပါ။ သူတို႔ရွင္သန္ႏိုင္စြမ္းဟာ ကိုယ္ကေနထြက္တဲ့အရည္ေတြအေပၚမွာမူတည္တယ္။ အရည္ထုထည္ ဘယ္ေလာက္မ်ားသလည္း။ အရည္ရဲ႕အပူခ်ိန္၊ အက္စစ္ဓါတ္၊ ေရေငြ႔ဓါတ္နဲ႔ ေနေရာင္္္။
အခုထိ ကိုယ္ထဲကေနထြက္ျပီးသား ေသြး၊ သုက္ရည္၊ တျခားအရည္ေတြကေနတဆင့္ HIV ကူးစက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့လူနာ မရွိေသးပါ။ အဲလိုအရည္နဲ႔ေသြးေတြထဲမွာ မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ရင္ေတာ့ HIV ပိုးေတြပါေနတာေတြ႔ႏိုင္တယ္။ အေရအတြက္အရ ကူးစက္ႏိုင္ေအာင္မမ်ားလို႔ျဖစ္မယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတိထားကိုင္တြယ္ဖို႔လမ္းညႊန္ခ်က္ကို တိတိက်က်ထုတ္ထားပါတယ္။
HIV ပိုးဟာ အပူဒဏ္ကိုမခံႏိုင္ပါ။ ေအးလြန္းတာလည္းမခံႏိုင္ပါ။ 60°C ေက်ာ္ရင္ေသကုန္တယ္။ အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာ ရွိေနရင္ ပိုးအေရအတြက္ နည္းေတာ့မသြားပါ။ 4°C မွာထားရင္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးထဲမွာ ၇ ရက္ေနႏိုင္တယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္း စမ္းသပ္မႈေတြလုပ္ဘို႔ HIV ပိုးပါတဲ့ေသြးကို သိမ္းထားခ်င္ရင္ –70°C မွာထားရတယ္။ အပူခ်ိန္ 4°C မွာ သိမ္းထားရင္ ၾကာၾကာရွင္တယ္။ 27 to 37°C မွာထားရင္ ၇ ရက္ထက္ပိုမရွင္ဘူး။
အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာထားရင္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးထဲမွာ ၅ ရက္ကေန ၆ ရက္အထိ ရွင္မယ္။ pH level ကလည္း ထိန္းထာျပီးစမ္းသပ္ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးကေန မကူးပါ။
HIV ပိုးရွိလူနာေပါင္း ၈ဝဝ ေက်ာ္ဆီကေန ေသြးထုတ္ယူျပီး အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးမွားထားျပီး ျပန္စစ္ေဆးေတာ့ ေဆးထိုးအပ္ ၁ဝ% မွာ ပိုးက ၁၁ ရက္အထိ ရွင္ေနတာေတြ႔ရတယ္။ ေသြးထုထည္က ၄၇% အပ္ေတြထဲမွာ 2µl နဲ႔ ၅၃% မွာ 20µl ထက္နည္းတယ္။ ေဆးထိုးအပ္ထဲကေသြးထဲမွာ သည္အတိုင္းထားရင္ ၄ ပါတ္အထိရွင္ေနႏိုင္တယ္။
မိလႅာေရထဲမွာလည္း မရွင္ႏိုင္ပါ။ ဝမ္းနဲ႔ ဆီးထဲကေန HIV ပိုးရွာမရပါ။ စမ္းသပ္မႈတခုမွာေတာ့ အဲလို အညစ္အေၾကးထဲမွာ ရက္မ်ားမ်ားအထိရွင္ေနႏိုင္တယ္လို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပင္လယ္ေရထဲမွာလည္း တျခားဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြထက္ ပိုမရွင္ႏိုင္ပါ။
လူေသအေလာင္းကေန HIV ပိုးကို ၁၁ ရက္ကေန ၁၆ ရက္အထိရွာလို႔ေတြ႔ပါတယ္။ ေရခဲတိုက္အပူခ်ိန္က 2°C ရွိတယ္။
လူေသနဲ႔ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းကို အပူခ်ိန္ 20°C မွာထားရင္ HIV ပိုးဟာ ၁၄ ရက္အထိရွင္ႏိုင္တယ္။ ၁၆ ရက္ ေနာက္မွာေတာ့ သိသာတဲ့အေရအတြက္အထိ မရွိေတာ့ပါ။ အခုလိုစမ္းသပ္မႈေတြမွာ ေလနဲ႔မိုးကိုထည့္မစဥ္းစားခဲ့ပါ။
HIV ပိုးဟာ (အယ္လ္ကာလီ) နဲ႔ အက္စစ္ဓါတ္ေခၚ pH level မတူရင္လည္း ခံႏိုင္မတူပါ။ pH 7 ထက္နည္းတာေရာ pH 8 ထက္မ်ားတာမွာပါ ေကာင္းေကာင္းမရွင္ႏိုင္ပါ။ က်န္းမာေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ဗဂ်ိဳင္းနာထဲမွာ အက္စစ္ဓါတ္အေျခအေနရွိလို႔ HIV ပိုးဟာ ၾကာၾကာမရွင္ႏိုင္တာျဖစ္တယ္။
၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္က ၾသစေတးလ်မွာလုပ္တဲ့ သုေတသနအရ HIV ဟာ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာအျပင္ဖက္မွာ ရက္သတၲပါတ္ေတြအထိ ရွင္ေနႏိုင္တယ္။ အဲဒီလိုရွင္ဖို႔ ဗိုင္းရပ္ပမာဏ၊ ေသြးထုထည္၊ အရည္ထုထည္၊ အပူခိ်န္၊ စိုထိုင္းဆနဲ႔ ေနေရာင္ေတြ အေပၚမွာ မူတည္တယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
