ေမးတာတာ ၄-၅ ေယာက္ရွိျပီ။ မီဒီယာမွာတင္ထားတဲ့ လင့္ပို႔ေပးသူလည္းပါတယ္။ ေဆြမ်ိဳးေတြဆီကေသြးသြင္းရင္ ေသတတ္တယ္လို႔လည္းပါတယ္။ ခပ္တိုတုိ ေျဖခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရိမ္မၾကီးသင့္ပါ။ အခု နည္းနည္း ေရးပါရေစ။
ဒီစာေရးဘို႔ အရင္ဆံုးသုေတသနလုပ္ပါတယ္။ Blood transfused from relatives can be fatal - TA GVHD ေသႏိုင္တယ္လို႔ အိႏၵိယဆရာဝန္တေယာက္ေရးတာလည္းဖတ္ရတယ္။ အဲတာတခုသာ ေတြ႔ေသးတယ္။ ၃-၁ဝ-၂ဝ၁၂ ေန႔က ေဆြမ်ိဳးရင္းဆီကေနေသြးရယူတဲ့လူနာတေယာက္ ေသဆံုးတာရွိတယ္။ TA-GVHD ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ Transfusion-associated graft-versus-host disease လို႔ေခၚတယ္။
ေဆြမ်ိဳးတေယာက္ဆီက ယူတဲ့ေသြးဟာ အမည္မသိသူတေယာက္ဆီကေသြးေလာက္ စိတ္မခ်ရဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ GVHD ေခၚတဲ့ အလွဴရွင္-လက္ခံသူၾကားျဖစ္တတ္တဲ့ေရာဂါကို သတိထားဘို႔ရွိပါတယ္။ အဲလိုျဖစ္ရင္ အလွဴရွင့္ ေသြးျဖဴဥေတြက လက္ခံသူရဲ႕ေသြးဥေတြကို တိုက္ခိုက္မယ္။ ေသဆံုးတဲ့အထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲလိုမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ လွဴတဲ့ေသြးျဖဴဥေတြကို အဲလိုမလုပ္ေစေအာင္နည္းရွိတယ္။ Blood irradiation လို႔ေခၚတယ္။
ေသြးတိုက္ရိုက္ေဖါက္ယူသြင္းေပးနည္းဆိုတာရွိတယ္။ ေဆြမ်ိဳးဆီကေရာ သူငယ္ခ်င္းဆီကေနပါ ေသြးေဖါက္ယူျပီး လူနာကို ေသြးသြင္းေပးနည္းျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္လူနာကို လုပ္ရေလ့ရွိတယ္။ ေဆးသုေတသနစာတမ္းရဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္ကေတာ့ ေဆြမ်ိဳးအရင္းဆီကေန ေသြးမလွဴသင့္။ မျဖစ္မေနလွဴရရင္ Blood irradiation နည္းနဲ႔ကာကြယ္ပါ။
အေျခခံအခ်က္ကေတာ့ ABO ေသြးအုပ္စုတူမယ္၊ Rh အုပ္စုလည္းတူမယ္၊ ေသြးထဲမွာ ကူးစက္ေရာဂါပိုးလည္းမရွိရင္ ေသြးလွဴႏိုင္တယ္။
ေသြးလွဴရွင္တဦးမွာ ရွိရမယ့္ အရည္အခ်င္းေတြ
• အသက္ အနည္းဆံုး (၁၇) ႏွစ္ရွိရမယ္။
• ကိုယ္အေလးခ်န္ အနည္းဆံုး 110lbs ေပါင္ရွိရမယ္။
• အနည္းဆံုးေသြးထုထည္ 10 mls/kg လွဴႏိုင္တယ္။
• အနည္းဆံုး ဟီမိုဂလိုဘင္ HGB 12.5 g/dL ရွိရမယ္။
• ကိုယ္ပူမေနရ၊ အေအးမိ၊ တုပ္ေကြး၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ ပိုးတခုခုဝင္ေနတာ မရွိေစရ။
• ပဋိဇီဝေဆးေသာက္ထားသူ ေဆးေသာက္ျပီးေနာက္ အနည္းဆံုး ၄၈ နာရီကြာျခားရမယ္။
• ေသြးရယူသူဟာ သားသမီးရႏိုင္တဲ့အရြယ္ရွိသူ လူနာအမ်ိဳးသမီးျဖစ္ရင္ သူ႔ရဲ႕ ခင္ပြန္း၊ ဘြိဳင္းဖရင္း မျဖစ္ေစရ။
ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းလွဴတာေတြကို သတိထားၾကည့္ပါ။ ဥပမာ အသည္းအစားထိုးျခင္း။ အသည္းလွဴသူေတြဟာ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြျဖစ္တတ္တယ္။ အလွဴခံသူနဲ႔ လွဴသူကို အမ်ိဳးမ်ိဳးစစ္ေဆးတယ္။ ေသြးအုပ္စုကို အရင္ဆံုးျဖစ္တယ္။ လက္သင့္ခံႏိုင္တဲ့အရည္အခ်င္းျပည့္ေနရင္ အသည္းလွဴႏိုင္တယ္။ လွဴတဲ့သူက သားျဖစ္လို႔၊ သမီးျဖစ္လို႔ မလွဴရ မရွိပါ။ မိသားစုဝင္တေယာက္ေယာက္ သို႔မဟုတ္ လင္မယား သို႔မဟုတ္ သမီးရည္းစား မည္သူမဆို ေကာင္းေနတဲ့ သူ႔ရဲ႕ အသည္းတျခမ္းကို လွဴႏိုင္ၾကပါတယ္။
က်န္းမာေရးနဲ႔ ေဆးပညာသတင္းေတြကို ႏိုင္ငံေရးသတင္းေတြလို လူမႈေရးသတင္းေတြလို ဖတ္တဲ့သူေတြကို မ်က္လံုးျပဴးေအာင္ေတာ့ မေရးသင့္ဘူးထင္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
