၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ေမ ၂၉၊ ၃ဝ ရက္တို႔ကဆိုင္ကလုန္း ''မိုရာ'' မုန္တိုင္းအရွိန္ေၾကာင့္ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား ေရႀကီးျခင္း၊ ျမစ္ေရလွ်ံျခင္း၊ သစ္ပင္မ်ား ၊ဓာတ္တိုင္မ်ားၿပိဳလဲလို႔ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္ျပတ္ေတာက္ျခင္းမ်ား၊ အိမ္မ်ား၊ အေဆာက္အအံုအမိုးမ်ား လြင့္ထြက္ျခင္း၊ ၿပိဳက်ျခင္းမ်ား ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြ၊ ေျမာက္ဦး၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊သံတြဲ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာနယ္ေျမေတြမွာ ခံစားၾက ရၿပီးယင္းမုန္တိုင္းနဲ႔အတူ အေနာက္ေတာင္မုတ္သံုေလလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ဝင္ေရာက္လာ ၿပီျဖစ္တယ္။
အေနာက္ေတာင္မုတ္သံု မိုးေကာင္းျခင္း၊မိုရာမုန္တိုင္း အဖ်ားခတ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျမစ္ေရႀကီးျခင္း၊ ျမစ္ေရလွ်ံျခင္းမ်ား၊ ဧရာဝတီ၊ ခ်င္းတြင္း၊ စစ္ေတာင္းျမစ္တို႔နဲ႔ ေခ်ာင္းေျမာင္းမ်ား ေရႀကီးေရလွ်ံျဖစ္တယ္။ မိုးရြာသြန္းမႈမ်ားလို႔ ေျမၿပိဳျခင္း၊ လမ္း၊တံတားမ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊ ျမစ္ေခ်ာင္းေရ လွ်ံျခင္း၊ ေလွ၊ သေဘၤာ၊ လူမ်ား ေရစီးနဲ႔ေမ်ာပါသြားျခင္းကေန ေျမၿပိဳလို႔ ေရႊတြင္းတူးလုပ္သားသံုးဦးေသဆံုးမႈအထိ အိုးအိမ္မ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊ ျမစ္ကမ္းပါး ၿပိဳျခင္း၊ ေခ်ာင္းေရ၊ ျမစ္ေရတိုက္စားျခင္းေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ဝမ္းေရာဂါ ေသာက္ေရ၊ သံုးေရ၊ မသန္႔ရွင္းတဲ့ေရ၊ ယင္နားစာနဲ႔ ရက္လြန္အစားအစာေတြက ဝမ္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစတယ္။ ဝမ္းေရာဂါ၊ ကပ္ေရာဂါအသြင္ျဖစ္ႏိုင္လို႔ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး၊ အစားအေသာက္မ်ား သန္႔ရွင္းေရးေတြ လိုတယ္။ ရက္လြန္၊ အမွည့္လြန္၊ အနံ႔ထြက္အစားအစာေတြ မစားသင့္ပါ။ ေရာဂါျဖစ္သူေတြအေနနဲ႔ တိက်ေသခ်ာတဲ့ေဆးၫႊန္းအတိုင္းကုသသင့္ၿပီး အိမ္သာမ်ား ယင္လံုအိမ္သာျဖစ္ဖို႔၊ အစာမစားမီ၊ အိမ္သာသံုးၿပီးတိုင္း၊ ညစ္ေပတဲ့အခါတိုင္း လက္ကို ဆပ္ျပာ၊ ေရတို႔နဲ႔ေဆးေၾကာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကာလဝမ္းေရာဂါဆိုရင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးလုပ္ငန္းေတြ ႀကိဳတင္ေဆးေသာက္ျခင္းေတြ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ လိုအပ္တယ္။ လူနာကုိ သီးျခားျပဳစုကုသျခင္း လိုအပ္သလို အဲဒီေဒသအတြင္း လူေတြဝင္/ထြက္ သြားလာမလုပ္ၾကဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ ယင္းေဒသမွာ ဝမ္းေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ၿပီဆိုမွ လူမ်ား ပံုမွန္ သြားလာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။ငွက္ဖ်ားေရာဂါငွက္ဖ်ား ပိုးသယ္ေဆာင္တဲ့ အင္ႏိုဖိလစ္ျခင္ကိုက္လို႔ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖစ္တယ္။ ျခင္မကိုက္ေအာင္ ျခင္ေဆးဖ်န္းျခင္း၊ ျခင္ေဆးမႈတ္ျခင္း၊ ျခင္ေဆးရည္ လိမ္းျခင္း၊ ျခင္ေဆးရည္စိမ္ျခင္ေထာင္နဲ႔ အိပ္ျခင္း၊ ပိုးေလာက္လမ္းႏွိမ္နင္းျခင္းတို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားေဒသကလူနာေတြ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းေရာက္လာတတ္လို႔ ျခင္ေထာင္နဲ႔အိပ္စက္ၾကဖို႔ ႏႈိးေဆာ္ထားရမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ရင္ ကေလးေသဆံုးျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျခင္း၊ ေပါင္မျပည့္၊ လမေစ့ေမြးျခင္း၊ မိခင္ေသဆံုးႏိုင္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစတယ္။ ငွက္ဖ်ားရဲ႕လကၡဏာေတြက ခ်မ္းတုန္ဖ်ားျခင္း၊ ေခြၽးမ်ားထြက္ၿပီးေကာင္းသြားျခင္း၊ေရာဂါျပင္းထန္ပါက အကူအညီလိုျခင္း၊ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္၊ ေဆးမေသာက္ႏိုင္ျဖစ္ကာ မွိန္းေနျခင္း၊ ေအာ့အန္ျခင္း၊ သတိလစ္ျခင္း၊ တက္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ထဲ ငွက္ဖ်ားပိုးဝင္ကာ ႐ူးျခင္း၊ ေသဆံုးျခင္းအထိျဖစ္တတ္တယ္။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါသံသယရွိရင္ သက္ဆိုင္ရာက်န္းမာေရးဌာန သို႔မဟုတ္ ဆရာဝန္နဲ႔ျပသရပါမယ္။ ငွက္ဖ်ားေဆးကိုလည္းအနည္းဆံုး ႏွစ္မ်ဳိးေပါင္းစပ္ထားတဲ့ေဆးကို တိုက္ေကြၽး သင့္တယ္။ငွက္ဖ်ားကာကြယ္ျခင္းအပိုင္းမွာ ျခင္မကိုက္ေအာင္ေန ထိုင္ရမယ္။ ျခင္ေဆးရည္စိမ္ျခင္ေထာင္၊ ႐ိုး႐ိုးျခင္ေထာင္နဲ႔အိပ္ရမယ္။ အဝတ္အစား လံုလံုၿခံဳၿခံဳဝတ္ရမယ္။ အဝတ္အစားလြတ္ေနတဲ့အပိုင္းကို ျခင္မလာေအာင္ ေဆးလိမ္းသင့္တယ္။ ပိုးေလာက္လမ္းႏွိမ္နင္းေရး အတြက္ ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္း ရွင္းလင္းထားရမယ္။
မီး႐ိႈ႕ျခင္း၊ ေျမျမႇဳပ္ျခင္း၊ျခင္စားငါး(ေဒါင္းငါး)ေမြးျခင္းတို႔ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္။ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးေရာဂါ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ပထမငါးလအတြင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၁၂ဝဝ ေက်ာ္၊ ေသဆံုးသူ ခုနစ္ဦးထိရွိလာရာ ယခင္ႏွစ္မ်ားထက္ ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္း မ်ားစြာပိုမိုၿပီး ကပ္ေရာဂါ အသြင္ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဦးစီးဌာနမွ သိရတယ္။ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္အတြင္းတစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၉၁၄၉ ဦး၊ ေသဆံုးသူ ၅၅ ဦးထိရွိခဲ့ၿပီး ႏွစ္ကုန္ပိုင္းကာလေတြမွာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ဆက္တိုက္ျမင့္တက္ခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီလိုျမင့္တက္ခဲ့လို႔ ကပ္ေရာဂါအသြင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ျဖစ္မႈမွာ ႏွစ္ႏွစ္ျခား သို႔မဟုတ္ သံုးႏွစ္ျခားတစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂ဝဝ၇၊၂ဝ၁၁၊ ၂ဝ၁၃၊ ၂ဝ၁၅ နဲ႔ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ေတြမွာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္း မ်ားျပားေၾကာင္း သိရတယ္။ေရာဂါျဖစ္ပြားသူေတြအေနနဲ႔ အသက္ ငါးႏွစ္မွ ကိုးႏွစ္အတြင္း ကေလးငယ္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ကာ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးမွာ လိႈင္သာယာ၊ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္(ေတာင္ပိုင္း)၊ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္(ဆိပ္ကမ္း)၊ တာေမြ၊ ဒလ၊ မဂၤလာေတာင္ၫြန္႔၊ အင္းစိန္၊ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း၊ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးငယ္မ်ားမွာ အျဖစ္မ်ားၿပီး တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္ေပမယ့္ ျခင္မ်ားတဲ့မိုးရာသီမွာ ကူးစက္မႈအမ်ားဆံုး လို႔ဆိုပါတယ္။ေရာဂါလကၡဏာေတြက ႐ုတ္တရက္ဖ်ားျခင္း၊ ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲျခင္း၊ မ်က္စိေအာင့္ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ အနီစက္မ်ားျဖစ္ေပၚျခင္း၊ ႏွစ္ရက္မွ သံုးရက္အတြင္း အဖ်ားႀကီးၿပီး အလြန္အမင္းအန္ျခင္း၊ အန္ဖတ္မ်ားမွာအနီရင့္ရင့္၊ အညိဳေရာင္ရွိျခင္း၊ စိတ္ဂနာမၿငိမ္ျခင္း၊ မွိန္းေနျခင္း၊ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေအးစက္ျခင္း စတဲ့လကၡဏာေတြျဖစ္ပြားပါက မိသားစုဆရာဝန္ သို႔မဟုတ္ ေဆး႐ံု၊ေဆးခန္းသြားျပဖို႔လိုအပ္တယ္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးဟာ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ဗိုင္းရပ္ ပါတဲ့ ျခင္ သို႔မဟုတ္ ျခင္က်ားကိုက္လို႔ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္တယ္။
ျခင္က်ားဟာေရၾကည္ေရသန္႔မွာ ေပါက္ပြားတတ္ တယ္။လိုက္နာရမယ့္အခ်က္ေတြကေတာ့ ေရသိုေလွာင္တဲ့ ေရၾကည္၊ ေရအိုး၊ ေရေလွာင္ကန္ေတြသံုးၿပီးရင္ ျပန္ၿပီးဖံုးအုပ္ရမယ္။ ဘုရားစင္၊ နတ္စင္ေတြက ပန္းအိုးနဲ႔ အလွပန္းအိုးမ်ား ေန႔စဥ္တိုက္ခြၽတ္ေရလဲေပးရမယ္။ မိုးေရဝင္ႏိုင္တဲ့ဘူးခြံ၊ တာယာေဟာင္း၊ အိုးျခမ္းပဲ့၊ ပလတ္စတစ္အိတ္၊ အုန္းမႈတ္ခြက္ေတြမီး႐ိႈ႕ျခင္း၊ ေျမျမႇဳပ္ျခင္းျပဳလုပ္ကာ ရွင္းလင္းထားရမယ္။တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးအျဖစ္ အိမ္တြင္း၊ အိမ္ျပင္သန္႔ရွင္းေရးေကာင္းေအာင္ လုပ္ထားရမယ္။ ေလေကာင္းေလသန္႔နဲ႔ အလင္းေရာင္ရဖို႔ ျပတင္းေပါက္အားလံုးေန႔ဘက္မွာ ဖြင့္လွစ္ထား ရမယ္။ ကေလးေတြအိပ္တဲ့အခါတိုင္း ေန႔ညမေရြး ျခင္ေထာင္နဲ႔အိပ္သင့္တယ္။
သို႔မဟုတ္ ျခင္လံုဆန္ခါတပ္အခန္းမွာ အိပ္ရမယ္။ ကေလးေတြ ျခင္မကိုက္ေအာင္ အက်ႌလက္ရွည္၊ ေဘာင္းဘီရွည္ဝတ္ရမယ္။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္း ပိုးေလာက္လမ္းႏွိမ္နင္းျခင္း၊ လိုအပ္ပါက ေဆးမႈတ္ျခင္း၊မာလာသီယြန္၊ ဒီဒီတီေဆးမႈတ္ျခင္း၊ ေဆးဖ်န္းျခင္း၊ ေရကိုဖံုးအုပ္ထားျခင္း၊ သြန္ပစ္ျခင္း၊လဲေပးျခင္း၊ ေလာက္လမ္းမ်ား ေရစစ္နဲ႔ စစ္ျခင္း၊ ျခင္စားငါး(ေဒါင္းငါး)ေမြးျမဴျခင္းအျပင္ ျခင္မကိုက္ေအာင္ေနရမယ္။ ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ရာမွာ လူထုက ပူးေပါင္းကာကြယ္ ရမယ္။ သံသယဝင္ပါက ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းသြားျပရမယ္။ကာကြယ္ေဆး၊ ကုသေဆး ေသြးလြန္တုပ္ေကြးအတြက္ ကာကြယ္ေဆး၊ ကုသေဆး မေပၚေသးပါ။
ကုသျခင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြးကုသေဆး၊ ကာကြယ္ေဆးမေပၚေသးေပမယ့္ ေရာဂါ လကၡဏာ သက္သာေအာင္ ကုသလို႔ရပါတယ္။ ေရနဲ႔ဓာတ္ဆားဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားရင္ ဓာတ္ဆားရည္တိုက္ျခင္း၊ ဒရစ္ခ်ိတ္ျခင္း၊ ပလက္စမာလိုပါက ေသြး သို႔မဟုတ္ ပလက္စမာသြင္းျခင္း၊ ပဋိဇီဝေဆးမ်ားေပးျခင္းတို႔ လိုအပ္ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံေဒသေတြမွာ ေရျပန္က်သြားရင္ ဝမ္းေရာဂါ၊ ငွက္ဖ်ားနဲ႔ေသြး လြန္တုပ္ေကြးေရာဂါေတြ ကူးစက္မႈရွိလာႏိုင္တာေၾကာင့္ ျခင္ကိုက္ျခင္းမွ ကင္းေဝးေအာင္ ယင္နားစာ၊ မသန္႔တဲ့အစာ၊ မသန္႔တဲ့ေရတို႔မွ ကင္းေဝးေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ေနထိုင္ၾကဖို႔ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ ။
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/pg/mwdmedia/photos/
