Alpha Fetoprotein ဆိုတာဘာကိုေျပာတာလည္းဆရာ။
ေမးတဲ့သူ အသက္ မသိ။ က်ား-မ မသိ။ ဘာျဖစ္ေန မသိ။ အရင္ေမးတဲ့သူကေတာ့ ေမးနည္းစည္းကမ္းနဲ႔အညီ ေမးပါတယ္။
ဆရာေရ သမီးအသက္က အခု ၃၀ ပါ။ သမီးက ကင္ဆာေရာဂါသည္ပါ။ သားဥအိမ္မွာ အလံုးတည္ၿပီး ကိုယ္ဝန္ပါရွိေနလို႔ ၅ လခြဲမွာ အလံုးကိုခြဲထုတ္ၿပီး ကေလးပါ အဖတ္မတင္ပါဘူး။ သားဥအိမ္ ဘယ္ဘက္ျခမ္းလည္း ထုတ္ထားပါတယ္။ အဲလိုနဲ႔ ကင္ဆာဆိုၿပီး သမီးေဆးသြင္းတာ ၄ ႀကိမ္။ ၿပီးေတာ့ ၆ လနားရပါတယ္။ နားတဲ့အခ်ိန္မွာ လတိုင္း AFP နဲ႔ Beta hcg စစ္ၾကည့္ေတာ့ AFP ကတက္လာပါတယ္ တက္လာတာနဲ႔ သမီးက ကင္ဆာေဆး ထပ္သြင္းရပါတယ္။ ပံုမွန္ေနထိုင္လည္း AFP ကတက္လာေနတယ္ အဲဒီ AFP က ဘာေၾကာင့္ တက္တာလည္းသိခ်င္လို႔ပါဆရာရယ္။ သားအိမ္ေတာ့ မထုတ္ထားဘူးဆရာ။ သမီးက ကင္ဆာေဆးမသြင္းရင္ ေနလို႔ေကာင္းတယ္၊ ေဆးသြင္းတိုင္း လူကေနလို႔မေကာင္းလို႔ ကင္ဆာေဆးသြင္းရမွာမုန္းတယ္ဆရာ။ သမီးကိုလည္း AFP တက္တိုင္း ေဆးသြင္းခိုင္ေနလို႔ပါ။
ေသြးျပန္စစ္ၾကည္တာ Alphafoeto Protain 10.6 H < 7.1 UG/L လို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ AFP ျမင့္ေနရင္ ကင္ဆာျဖစ္နိုင္ပါသလားဆရာ။ တကယ္ကင္ဆာဆို ဘယ္ေလာက္ထိ ျမင့္တက္နိုင္ပါသလဲ ဆရာ။ ေက်းဇူးပါဆရာ။
သေႏၶသားမွာ အမ်ားအျပားေတြရတဲ့ (ပရိုတင္း) တမ်ိဳးကို alpha-fetoprotein (AFP) ေခၚတယ္။ အျပည့္အဝ မဖြံ႔ျဖိဳးေသးတဲ့ အသည္းကေန ထုတ္ေပးေနတာျဖစ္တယ္။ ေမြးကာစမွာမ်ားေနမယ္။ ေမြးျပီးတႏွစ္အတြင္းမွာ နည္းလာတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အာရံုေၾကာခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္နဲ႔ကေလးဆိုရင္လည္းမ်ားေနမယ္။
လူၾကီးေတြကိုစမ္းရင္ 10 ng/ml ကပံုမွန္ျဖစ္တယ္။ 500 nanograms/milliliter (ng/ml) ထက္မ်ားေနရင္
- Hepatocellular carcinoma (HCC) အသည္းကင္ဆာ၊
- Germ cell tumors မ်ိဳးဥအိမ္နဲ႔ က်ားအစိကင္ဆာေတြနဲ႔
- Ataxia telangiectasia ေတြျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။
ရက္တိုနဲ႔ နာတာရွည္အသည္းမေကာင္းသူေတြမွာ ကင္ဆာလို႔မေျပာႏိုင္ေသးေပမယ့္ မ်ားေနမယ္။ 500 ng/ml ထက္ေတာ့ မမ်ားပါ။ အသည္းမွာ အသည္းကစတဲ့ကင္ဆာကို Primary liver cancer (သို႔) hepatocellular carcinoma (သို႔) hepatoma လို႔ေခၚတယ္။ အသည္းကင္ဆာ ၆ဝ-၇ဝ% မွာ AFP မ်ားေနမယ္။ မ်ားေနတိုင္းေတာ့ အသည္းကင္ဆာလို႔ တိတိက်က် ေျပာမရပါ။ ရည္ညႊန္းခ်က္တခုလို႔သာေျပာႏိုင္တယ္။ အလားတူ နည္းေနေပမယ့္လည္း ကင္ဆာျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၅ဝ-၇ဝ% က်ားအစိကင္ဆာမွာ မ်ားေနတယ္။
AFP မ်ားတာဟာ အဓိက အသည္းကင္ဆာနဲ႔ က်ားအစိကင္ဆာေတြမွာျဖစ္တယ္။ ဒုတိယလိုက္တာေတြက အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ သည္းေျခကင္ဆာနဲ႔ သရက္ရြက္ကင္ဆာေတြျဖစ္တယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အသည္းေျခာက္တာ၊ အသည္းေရာင္တာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္မွာလည္း မ်ားေနႏိုင္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
