1) အသက္ ၂၈ (မ)
2) Allergic ျဖစ္ေနတာ ၁၀ႏွစ္နီးပါးရွိပါျပီ ၂ရက္ျခားတစ္ခါျဖစ္ပါတယ္ စီထရင္းေသာက္လိုက္ရင္သက္သာသြားပါတယ္ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကိုခုထိရွာမေတြ႕ပါဘူး ျဖစ္ျပီဆိုရင္ယားယံလာျပီးအပိတ္အပိတ္ေတြျပင္လိုက္ျဖစ္လာျပီး အေအးမိသလိုႏွာေတြအဆက္မျပတ္မႊန္ပါတယ္ ကိုယ္အပူခ်ိန္တက္လာပါတယ္ ဘယ္ရာသီဥတုမွာမဆိုျဖစ္ပါတယ္ ေဆးေသာက္ျပီး၂ရက္ေလာက္ေနရင္အလိုလိုျပန္ျဖစ္ပါတယ္ မတည္႕တဲ့အစားအစာမရွိပါဘူး ဘယ္လိုအေျခအေနမွာျဖစ္ျဖစ္ေဆးေသာက္ထားတဲ့အခ်ိန္ဆိုအကုန္အဆင္ေျပေနပါတယ္ဆရာ
3) အိမ္ေထာင္မရွိေသးပါဘူးဆရာ
4) မီးယပ္နဲ႔ပတ္သက္တာလည္းပံုမွန္ပါပဲ
5) အျခားဘာေရာဂါမွမရွိပါဘူးဆရာ အျခားစြဲေသာက္ရတဲ့ေဆးလည္းမရွိပါဘူး
• ေက်းဇူးပါရွင့္ အဲထဲကအခ်က္ေတြထဲမပါလို႔ပါ ေဒါက္တာ
• Allergy medications အလာဂ်ီကို ဘယ္လို ကုသမလဲစာ ပို႔လိုက္ပါတယ္။
• ေဆာရီး။ ဆရာလည္း မတတ္ႏိုင္။
အလာဂ်ီဆိုတာ ေရာဂါလကၡဏာတခု ျဖစ္တယ္။ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ ဘာလို႔ျဖစ္လာရသလည္းဆိုတာကိုေရွာင္ႏိုင္မွ မျဖစ္မွာ။ မတည့္တာနဲ႔ထပ္ေတြ႔ရင္ ထပ္ျဖစ္မယ္။ ဘာနဲ႔မသင့္လည္း မသိတာကမ်ားတယ္။ ေဆးနည္းေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတဲ့ထဲက ကိုယ္နဲ႔သင့္တာ ေရြးရပါမယ္။ ေဆးေတြဟာ မတည့္တဲ့ဓါတ္ကို ခႏၶာကိုယ္ကေန တံု႔ျပန္မႈျဖစ္တာကို တားေပးတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေရာဂါလကၡဏာျဖစ္ေစတဲ့ (ဟစ္တမင္း) ဓါတ္ထြက္တာကိုတားတယ္။ ေဆးလံုး၊ ေဆးရည္၊ ႏွာေခါင္းပန္းေဆး၊ မ်က္စဥ္း၊ လိမ္းေဆးနဲ႔ ထိုးေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။
Antihistamines အင္တီဟစ္စ္တမင္းေဆး
1. Oral antihistamines စားေဆး-ေသာက္ေဆး = ေရာင္တာ၊ ႏွာရည္ယိုတာ၊ ယားတာ၊ မ်က္ရည္မ်ားတာ၊ အင္ျပင္ ထြက္တာေတြ သက္သာေစတယ္။ အလြယ္ဝယ္ရႏိုင္တာေတြက Loratadine (Claritin), Cetirizine (Zyrtec) နဲ႔ Clemastine (Tavist) ေတြ ျဖစ္တယ္။ Fexofenadine (Allegra) ကိုေတာ့ ေဆးလက္မွတ္လိုမယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = အာေခါင္ ေျခာက္မယ္။ အရင္မ်ိဳးဆက္ ေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Diphenhydramine (Benadryl) နဲ႔ Chlorpheniramine (Chlor-Trimeton) ေတြဟာ အိပ္ခ်င္မယ္။
2. Antihistamine nasal sprays ႏွာေခါင္းထဲပန္းေဆး၊ Azelastine (Astelin, Astepro) နဲ႔ Olopatadine (Patanase) ေတြကို ေဆးလက္မွတ္နဲ႔ ဝယ္ရတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = ပါးစပ္ထဲ ခါးေနမယ္၊ ေခါင္းမူးမယ္၊ မူးေဝေဝေနမယ္၊ အားယုတ္မယ္၊ အာေခါင္ေျခာက္မယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ ႏွာေခါင္းပူေနမယ္၊ ႏွာေခါင္းေသြးယိုမယ္၊ ပ်ိဳ႕မယ္၊ ႏွာရည္ယိုမယ္၊ လည္ေခ်ာင္းနာမယ္၊ ႏွာေခ်မယ္။
3. Antihistamine eyedrops မ်က္စဥ္း၊ Ketotifen (Zaditor, Alaway, others), Naphazoline (Visine-A, Opcon-A) ေတြကို အလြယ္ဝယ္ရမယ္။ Naphazoline (Albalon), Emedastine (Emadine) နဲ႔ olopatadine (Patanol) ေတြက ေဆးလက္မွတ္လိုမယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = မ်က္စိနီေနမယ္၊ မ်က္ရည္ယိုမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္။ contact lenses မ်က္ကပ္မွန္ တပ္ထားသူနဲ႔ မသင့္ဘူး။
Corticosteroids (ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္) ေဆးကေတာ့ ေဆးလက္မွတ္ပါဘို႔ လိုမယ္။
1. Oral corticosteroids စားေဆး-ေသာက္ေဆး၊ ဥပမာ Prednisone (Intensol) နဲ႔ Prednisolone (Prelone) ေဆး။ ဒီေဆးမ်ိဳးကို ေရရွည္ မေပးရဘူး ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြက ဆိုးတယ္။ Cataracts မ်က္စိ-အတြင္းတိမ္၊ Osteoporosis အရိုးအားနည္း၊ Muscle weakness ၾကြက္သားအားနည္း၊ Delayed growth ကေလးေတြ ဖြံ႔ထြားမႈေႏွးတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
2. Nasal corticosteroid sprays ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းရတဲ့ေဆးကို ႏွာပိတ္၊ ႏွာေျခ၊ ႏွာေခါင္းယား၊ ႏွာရည္ယိုတာေတြ အတြက္ သံုးႏိုင္တယ္။ Fluticasone (Flonase), Mometasone (Nasonex), Budesonide (Rhinocort Aqua), Flunisolide (Nasarel), Triamcinolone (Nasacort AQ) နဲ႔ Beclomethasone (Beconase AQ) ေတြျဖစ္တယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြက စားေဆးေလာက္ မဆိုးပါ။ Unpleasant smell or taste မခံခ်င္တဲ့ အနံ႔-အရသာ၊ ႏွာေခါင္း အေနရခက္၊ ႏွာေခါင္းေသြးယိုမယ္။
3. Inhaled corticosteroids (စတီရြိဳက္) ရွဴေဆး၊ Flunisolide (Aerobid), Triamcinolone (Azmacort), Fluticasone (Flovent) နဲ႔ Budesonide (Pulmacort) ေတြျဖစ္တယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ သိပ္မဆိုးပါ။ ပါးစပ္ ပိုးဝင္တတ္တယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ အသံၾသမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္။
4. Corticosteroid eyedrops (စတီရြိဳက္) မ်က္စဥ္း၊ Dexamethasone (Maxidex, others), Fluorometholone (FML, others) နဲ႔ Prednisolone (Pred Forte, others) ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = မ်က္စိ ေဝဝါးတတ္တယ္၊ ၾကာရွည္သံုးရင္ မ်က္စိပိုးဝင္တာ၊ ေရတိမ္နဲ႔ အတြင္းတိမ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
5. Corticosteroid skin creams (စတီရြိဳက္) လိမ္းေဆး၊ Eczema (Atopic dermatitis) ႏွင္းခူးနာလိုအတြက္ သံုးတယ္။ အား သိပ္မျပင္းတာမ်ိဳးကိုေတာ့ လက္မွတ္မပါဘဲ ဝယ္လို႔ရမယ္။ Hydrocortisone (Cortaid) နဲ႔ Triamcinolone (Kenalog) ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = အေရျပား ေနမထိထိုင္မသာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ အေရာင္ေျပာင္းႏိုင္တယ္။
Decongestants (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) ေဆးေတြကို ႏွာေခါင္းမွာ ခံစားရတာေတြကို အျမန္သက္သာဘို႔ သံုးတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊ အသက္ သိပ္ၾကီးသူနဲ႔ ေသြးတိုး ရွိသူေတြ မသံုးသင့္ဘူး။
1. Oral decongestants စားေဆး-ေသာက္ေဆး၊ Pseudoephedrine (Sudafed), Claritin-D ေဆးေတြျဖစ္တယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = စိတ္ထဲ ေနမထိ ထိုင္မသာျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္-မမွန္ျဖစ္မယ္၊ ေခါင္းမူးမယ္၊ အိပ္မရျဖစ္မယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ စိတ္ပူမယ္၊ လက္တံုမယ္၊ ေသြးတိုးမယ္။
2. Nasal decongestant sprays ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းေဆး၊ Phenylephrine (Neo-Synephrine) နဲ႔ Oxymetazoline (Afrin) ေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = ႏွာေခါင္း ေျခာက္-ပူမယ္၊ ႏွာရည္ယို-ႏွာေစးမယ္။ စိတ္ထဲ ေနမထိထိုင္မသာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္-မမွန္ျဖစ္မယ္၊ ေခါင္းမူးမယ္၊ အိပ္မရျဖစ္မယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ စိတ္ပူမယ္၊ လက္တံုမယ္၊ ေသြးတိုးမယ္။
3. Decongestant eyedrops မ်က္စဥ္း၊ Tetrahydrozoline (Visine, Clear Eyes) ေဆး၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = မ်က္စိနီရဲေနမယ္၊ ေရတိမ္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
တျခားေဆးေတြ
1. Montelukast (Singulair) ေဆးလက္မွတ္လိုတယ္။
2. Cromolyn sodium (NasalCrom) အလြယ္ဝယ္လို႔ရတယ္။
3. Mast cell stabilizer eyedrops = Cromolyn sodium (Crolom), Lodoxamide (Alomide), Pemirolast (Alamast) and Nedocromil (Alocril)
Immunotherapy (အင္ျမဴႏို-သာရာပီ) ေရာဂါျပီးစနစ္သံုး ကုသနည္း၊
Immunotherapy injections ထိုးေဆးကို ၃-၅ ႏွစ္ၾကာ ထိုးရတယ္။ မတည့္တဲ့ဓါတ္ကို နည္းနည္းစီ ထိုးေပးတာ ျဖစ္တယ္။ ၾကာေတာ့ ယဥ္ပါးလာမယ္။ ကိုယ္မတည့္တာ သိမွ ျဖစ္မယ္။
Emergency epinephrine shots အေရးေပၚ ထိုးေဆး၊ သိပ္ဆိုးတဲ့သူေတြကို Epinephrine ေဆးထိုးတယ္။ Self-injecting syringe and needle (Autoinjector) devices = Twinject, EpiPen နဲ႔ EpiPen Jr. ေတြက အေရးေပၚ အတြက္ ေဆးထိုးရလြယ္ေအာင္ လုပ္ထားတာေတြ ျဖစ္တယ္။ သြားေလရာ ယူသြားႏိုင္တယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြရွိေပမဲ့ သံုးေနၾကရတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
