ဝေစမယ့္နည္းေလး၊အားေဆးေလးမ်ား သိရင္ ေျပာျပေပးပါလားဆရာ။ဆိုးက်ိဳးလည္း မျဖစ္ထြန္းေစနိုင္မယ့္ေဆးမ်ိဳးေပါ့ဆရာ။
ဝလာတယ္ဆိုတာမ်ိဳးက အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္၊မ်ိဳးရိုး၊ေရာဂါမရွိ စတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ဒီေလာကမွာ ဝေဆးဆိုတာ မရွိေသးပါ။ အားေဆးေတာ့ ရွိပါမယ္။အားေဆးသေဘာက အားျဖည့္ေပးတယ္။ စားခ်င္စိတ္ကိုျဖစ္ေစတယ္။ အားေဆးအမ်ားစုမွာ ဗီတာမင္ဘီပါဝင္ၾကတယ္။ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈျဖစ္စဥ္မွာ ပါဝင္ရျပီး ဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈကို ေကာင္းေစတယ္။ အစားစားခ်င္စိတ္ကို ျဖစ္ေနေစမယ္။
ဝေဆးဆိုတာမ်ိဳးက ေၾကျငာသေဘာ ေရာင္းေကာင္းရံုေလာက္သာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ဝဖို႕ ဆိုရင္-
၁။အစားအေသာက္
၂။အေနအထိုင္
၃။လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ေလ့က်င့္ခန္း
၄။ေရာဂါကင္းရွင္းဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ေသြးသားအေျပာင္းအလဲ အမ်ားၾကီးသက္ဆိုင္တယ္။
စာေရးသူငယ္စဥ္က အရမ္းပိန္တယ္။ ဘယ္ေလာက္စာစားဝမလာဘူး။ မ်ိဳးရိုးေၾကာင့္လည္း မဟုတ္ဘူး။မိဘနွစ္ပါးလံုး ဝပါတယ္။ အသက္ၾကီးလာေတာ့ (အသက္ ၁၈နွစ္ေလာက္)မွာ စဝလာတယ္။ အလြန္အကၽြံဝတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ျပန္ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ ေက်ာင္းသားဘဝမွာ စားတယ္။ ျပီးရင္အိပ္တယ္။ သတိျပဳမိတာက အဲဒီအခ်ိန္က စားတဲ့အစားအေသာက္မွာ ၾကက္ဥနဲ႕ အငန္ဓာတ္မ်ားတာေတြ႕ရတယ္။ စားျပီးတာနဲ႕ အိပ္ခ်င္လာေတာ့ ေန႕ခင္းအတန္း တခ်ိန္ေလာက္ လစ္တယ္။ ဒီလိုနဲ႕ စားျပီး အိပ္ေတာ့ တျဖည္းျဖည္းဝလာတယ္။ ငယ္ငယ္ကေတာ့ ဘယ္ေလာက္စားစား၊အိပ္အိပ္ ဝမလာဘူး။ ဒီေတာ့ ဘာသိလာလဲဆိုေတာ့ အသက္အရြယ္၊လူပ်ိဳေပါက္ျဖစ္လာတဲ့အခါ ေဟာ္မုန္းအေရးၾကီးတာ သိလာတယ္။ ဥပမာ အိမ္ေထာင္က်ျပီးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဝလာတာမ်ိဳး ေတြ႕ဖူးမွာပါ။ ေဟာ္မုန္းေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ တားေဆးထိုးေဆးေၾကာင့္လည္း အျဖစ္မ်ားတယ္။ ဝတာကေကာင္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္အေလးခ်ိန္နဲ႕ခ်ိန္ျပီး ဝလာတာမ်ိဳး ျဖစ္သင့္တယ္။ ေဖာလာတယ္ဆိုတာ(ဥပမာ ဘီယာေသာက္လို႕)ဆိုတာမ်ိဳးက က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳး ေတြကို ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အၾကံေပးရရင္ ဝလာပါေစ၊ေဖာမလာေစသင့္ပါ။
ပိုအေရးၾကီးတာက central obesity ဗိုက္ထြက္လာတာမ်ိဳးက မေကာင္းပါ။ ဒီလိုလူမ်ိဳးမွာ ထရိုင္ဂလစ္စရိြဳက္အဆီေတြမ်ားလာတတ္တယ္။ ျမန္မာစကားပံုမွာ ရွိိတယ္။ ဝလို႕ လွတာေလ ဆိုတာမ်ိဳး။ အမွန္က ျပည့္လို႕ လွတာေလဆိုတာမ်ိဳး ပိုျဖစ္သင့္တယ္။ ပိန္ကပ္ေနတဲ့လူမ်ိဳးက အဆီျပင္နည္းတယ္။ အသားဓာတ္ခ်ိဳတဲ့တယ္။ ဒီေတာ့ အသားဓာတ္ကုိ ျဖည့္သင့္တယ္။ အသားဓာတ္မ်ားမ်ားစားပါ။ အဆီဓာတ္ကို လံုေလာက္ရံုစားပါ။ ခြန္အားျဖစ္ေစမယ့္ ကစီဓာတ္စားေပးနိုင္တယ္။ သတိျပဳရမွာက ကစီဓာတ္ေတြ ကပိုလွ်ံေနရင္ ခႏၶာကိုယ္က အဆီျပင္အျဖစ္သိမ္းဆည္းပါလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ ေလ့က်င့္ခန္းဆိုတာက အခရာက်လာျပန္တယ္။ အစားလည္းစား၊ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျပီး အိပ္ခ်ိန္မွန္ပါေစ။ အိပ္တတ္ပါေစ။ ျပည့္ျပည့္ျဖိဳးျဖိဳးရိွေနသူက ၾကည့္လို႕ေကာင္းတယ္။ ဝခ်င္သူ၊ပိန္ခ်င္သူမည္သူမဆို ရွိသင့္တဲ့အေလးခ်ိန္တြက္ၾကည့္ပါ။
ေလာေလာဆယ္လက္ခံထားတာက BMI ေခၚတဲ့ အရပ္နဲ႕ အေလးခ်ိန္ကုိ ခ်ိန္တဲ့နည္းပါ။မိမိအေလးခ်ိန္၊အရပ္အေမာင္းကို ခ်ိန္ျပီး BMI တြက္ၾကည့္ပါ။ BMIတြက္နည္းက ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ကီလိုဂရမ္နဲ႕ ခ်ိန္ပါ။ ေပါင္နဲ႕တြက္ရင္ ကီလုိဂရမ္ျဖစ္လာဖို႕ ၂.၂နဲ႕စားပါ။ ျပီးရင္အရပ္အျမင့္ ကို မီတာ(m)နဲ႕တြက္ခ်က္ပါ။ အေလးခ်ိန္(Kg)ကို အရပ္အျမင့္ မီတာစကြဲ(m2)နဲ႕ စားရင္ BMI ထြက္လာပါတယ္။ BMI ၁၈နဲ႕ ၂၅ၾကားဆိုရင္ အေကာင္းဆုံးပါ။
အလြယ္တြက္နိုင္တဲ့ ေနာက္နည္းတခုလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အရပ္(၅)ေပကို အရင္ယူပါ။ အရပ္(၅)ေပရွိသူဟာ ေပါင္(၁၀၀)ရွိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ၁လက္မတိုးသြားတုိင္း ၅ေပါင္ ထပ္ေပါင္းေပးပါ။ ဥပမာအမ်ိဳးသမီးတေယာက္ ၅ေပ၃လက္မဆိုရင္ ၁၁၅ေပါင္ ရွိသင့္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြမွာ အရပ္(၅)ေပရွိရင္ (၁၀၆)ေပါင္ ရွိသင့္တယ္။ အရပ္အေမာင္း တလက္မတိုးတိုင္း (၆)ေပါင္ထပ္ေပါင္းေပးရမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အရပ္၅ေပ၃လက္မ ရွိတဲ့အမ်ိဳးသားတေယာက္ဟာ အေလးခ်ိန္ ၁၂၄ေပါင္ ရွိသင့္ပါတယ္။ အထက္ပါအတိုင္း တြက္ခ်က္ျပီးရင္ အရင္ဆံုးလုပ္ရမွာက အစားအေသာက္ေရြးခ်ယ္ပါ။
ပရိုတင္းဓာတ္(အသား၊ငါး၊နို႕၊ၾကက္ဥ)ပါသင့္တယ္။အာလူး၊ေျမပဲ၊ေျပာင္း၊အေစ့အဆန္၊ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး စားေပးသင့္တယ္။ တခါတရံ အစားစားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေအာင္ ဗီတာမင္ဘီ၊လိုက္ဆင္း(lysine)ပါဝင္တ့ဲအားေဆးမ်ိဳး ေသာက္ေပးနိုင္တယ္။ cyprohepatadineပါဝင္တဲ့ အားေဆးမ်ိဳး ေကာင္းတယ္။ စားျပီး အိပ္ခ်င္ေအာင္ တြန္းအားေပးမယ္။ သတိျပဳရမွာက ၂နွစ္ေအာက္ေတြမွာ သံုးဖို့ခြင့္မျပဳပါဘူး။ ကေလးငယ္ေတြမွာ ေရရွည္သံုးရင္ ၾကီးထြားမႈကို ေနွးေကြးေစဦးမယ္။
အာဟာရျပည့္ဝေအာင္ ဗီတာမင္ၾကြယ္ဝတဲ့ သစ္သီးဝလံ၊ဟင္းသီးဟင္းရြက္စားေပးပါ။ အစာစားျပီး နွစ္နွစ္ျခိဳက္ျခိဳက္အိပ္ပါ။ အဆီပိုတက္မလာေအာင္ ေလ့က်င့္ခန္း ေကာင္းေကာင္းလုပ္ပါ။အနွစ္ထပ္ခ်ဳပ္ရင္ ဗီတာမင္အားေဆးေတြထက္ အစားအေသာက္၊အေနအထိုင္က အေရးပါပါတယ္။ ထပ္လိုတာက အခ်ိန္ပါ။ ဝလာဖို႕ အခ်ိန္ေပးသင့္တယ္။ ခ်က္ခ်င္းဝလာတာမ်ိဳးက က်န္းမာေရးအတြက္ မသင့္ေတာ္လွဘူး။ အစားအေသာက္၊အေနအထုိင္နဲ႕ အခ်ိန္ေပၚမူတည္ျပီး ဝလာပါလိမ့္မယ္။ ေရာဂါကင္းရွင္းဖို႕လုိအပ္တာလည္း သတိျပဳသင့္ပါတယ္။
ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး
https://www.facebook.com/pg/myawadyhealth
