သမီးအသက္က ၃၁ နွစ္ပါ။ တာေမြၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္မွာ ေနထိုင္ပါတယ္ရွင္။ ကိုယ္ဝန္ ၈ လရိွပါၿပီဆရာ။ ခုသြားကိုက္ၿပီး ပါးပါေရာင္ေနတာ တပတ္ေလာက္ရိွပါၿပီ။ သြားဆရာဝန္ကိုျပေတာ့ Enzdase နဲ႔ Augmentin 1g ကို႔ တေန႔သုံးႀကိမ္ ၃ ရက္ ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ တရက္ေလာက္ေသာက္ခိုင္းၿပီး မသက္သာရင္ ေဆးထိုးၿပီးခြဲရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒါ ကေလးကိုထိ ခိုက္နိုင္ပါလားဆရာ။ သမီးက ခုမွသားဦးကိုယ္ဝန္မို႔လို႔ စိုးရိမ္လို႔ပါဆရာ။ အံဆုံးဖာထားတဲ့ေနရာနဲ႔ သြားဖုံးေပၚေအာက္က ျပည္တည္ၿပီး ေမးရိုးနဲ႔ပါးပါေရာင္ေနလို႔ပါ။
သြားဆရာဝန္က လုပ္ေပးတာဆိုရင္ မစိုးရိမ္ရပါ။ ျပည္ဆိုတာ ဘယ္ေနရာမွာရွိရွိ ထုတ္ျပစ္မွသာေပ်ာက္တယ္။ Augmentin က ပင္နယ္စလင္ျဖစ္လို႔ ကိုယ္ဝန္လည္းသံုးႏိုင္ပါတယ္။ အနာသက္သာေဆးေတာ့ မေတြ႔ပါ။ ဆားရည္နဲ႔ပလုပ္က်ဥ္းတာ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။
ဟုတ္ကဲ့ပါဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္။
ဆရာေရ ဒီေန႔ေတာ့ သမီးမသက္သာလို႔ေဆးရုံတက္လိုက္ရပါတယ္။ ေမ့ေဆးေပးၿပီး ေမးရိုးကိုေဖာက္ၿပီး ျပည္ကို စုပ္ထုတ္မယ္တဲ့ဆရာ။ သမီးကမလုပ္ရဲဘူးေျပာေတာ့ သမီးကိုပိုးသတ္ေဆးအြန္ထားပါတယ္ဆရာ။ သက္သာရင္ေတာ့ မခြဲဘူးလို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ အဲဒါကသမီးကို အြန္ထားတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးပါဆရာ။ ၃ ႀကိမ္ထိုးရမယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေဆးကေရာ ကေလးအေပၚ side effect ျဖစ္နိုင္လားဆရာ။ သမီးလဲအရမ္းစိုးရိမ္ေနမိပါတယ္ဆရာရွင့္။
ျပည္ရွိတဲ့အနာကို Abscess ေခၚပါတယ္။ ေနရာတကာမွာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ခ်ိဳင္းမွာေပါက္ရင္ ကိႏၷရာနာေခၚတယ္။ ျပည္မတည္ခင္ အနာျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ လကၡဏာ ၅ ပါးျဖစ္လာတယ္။ နီ-နာ-ေရာင္-ပူ ဆိုတာအျပင္ သူလုပ္ရမဲ့အလုပ္ကို မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ ေရာင္ျခင္းဆိုတာသာ ရွိပါေသးတယ္။
ဒီအဆင့္မွာ ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ေဆးေတြ ေပးရမွာပါ။ ပဋိဇီဝေဆးအုပ္စု (၁၃) ခုေတာင္ခဲြထားတာ။ အေစာဆံုးေပၚခဲ့တာက ဆာလ္ဖိုနမိုက္အုပ္စုပါ။ အမ်ားဆံုးသိၾကတာကေတာ့ ပနယ္စလင္ေတြ။ ဒီအုပ္စုေဆးေတြထဲမွာ Amoxicillin, Ampicillin, Cloxacillin အျပင္ Penicillin ထိုးေဆး နဲ႔ စားေဆးေတြပါတယ္။ အနာက ျပည္ရွိရင္ Ampicillin နဲ႔ Cloxacillin ၂ မ်ိဳး တြဲေပးမွ ပိုေကာင္းတယ္။ ေဆးကို ႏွစ္မ်ိဳးတြဲ တပါတည္း ထုတ္တာလဲရွိတယ္။ Ampiclox ေခၚတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၂၅ဝ အားက ၆ နာရီျခား၊ ၅ဝဝ အားက ၁၂ နာရီျခားေသာက္ရမယ္။ ၄ ရက္ အနည္းဆံုးေသာက္မွ ေကာင္းတယ္။ မဟုတ္ရင္ ေနာက္ျဖစ္ေတာ့ ေဆးယဥ္သြားမယ္။
ေနာက္ေပၚကေတာ့ (ကက္ဖလိုစပိုရင္) ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေပၚထဲမွာ ေနာက္ေပါက္ေတြရွိတယ္။ မ်ိဳးဆက္ေတြ ထပ္ထပ္ တိုးလာလို႔ အခုဆို မ်ဳိးဆက္ေလးခုေတာင္ရွိေနျပီ။ ဒီအုပ္စုေဆးေတြက Cef နဲ႔စတယ္။ ပဌမမ်ိဳးဆက္ Cefadroxil, Cephalexin, Cephaloridine, Cephalothin, Cephapirin, Cefazolin, Cephradine ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ Cefaclor, Cefoxitin, Cefprozil, Cefuroxime တတိယမ်ိဳးဆက္ Cefdinir, Cefixime, Cefpodoxime, Ceftibuten, Ceftriaxone, Cefotaxime စတုတၳမ်ဳိးဆက္ Cefepime, Cefluprenam, Cefozopran, Cefpirome, Cefquinome ေတြပါ။
ပိုးကိုႏိုင္ေဆးေတြအျပင္ အနာ-အေရာင္ကို သက္သာေဆးလဲ ေပးသင့္တယ္။ အိမ္တိုင္းမွာရွိတယ္။ အိမ္တိုင္း ပါရာစီတေမာရွိတယ္။ ေျခဆစ္လက္ဆစ္နာသူမ်ား အက္စ္ပရင္ေဆာင္ထားၾကတယ္။ နဲနဲပိုဆိုးတဲ့ ခါးနာ၊ ဇက္ေက်ာတက္သူမ်ား အိုင္ဘူပရိုဖင္စတာမ်ိဳးသံုးၾကတယ္။ ဒီေဆးအုပ္စုက အစြမ္းသံုးပါးထက္တယ္။ အဖ်ားက်၊ အနာသက္သာျပီး အေရာင္ေလွ်ာ့ေစတယ္။
ေမးတဲ့သူေျပာတဲ့ Ceftriaxone ကို FDA က Category B လို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးတာထက္ အက်ိဳးက ပိုရင္ ကိုယ္ဝန္မွာလည္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ အနာဆိုတာ ျပည္တည္လာရင္ေတာ့ ခြဲထုတ္ရမယ္။ ခြဲစိတ္ပညာမွာ ျပည္ရွိရင္-ခြဲထုတ္ဆိုတာ ေဖၚျမဴလာပါ။ ဦးေႏွာက္၊ ေျခေထာက္၊ အသည္း ဘယ္ထဲရွိရွိ ျပည္ကုိထုတ္ရပါမယ္။ ျပည္ေပါက္ ေပ်ာက္ျပီ ဆိုတာ အမွန္ပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
