အေမး = HIV ပိုးရွိသူရ့ဲ သြားရည္၊ တံေတြးစိုေနတဲ့ စီးကရက္ကို ပိုးမရွိသူက အတူတူမၽွေသာက္ရင္ေရာ HIV ကူးႏိုင္လားဆရာ။
အေျဖ= သီအိုရီအရ သြားရည္၊ တံေတြးထဲမွာ HIV ပိုးပါေနတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္းနမ္းလို႔ ကူးစက္သူ မရွိေသးပါ။ ပိုးအေရအတြက္နည္းလို႔ျဖစ္ပါမယ္။ ေဆးသုေတသန မေတြ႔ဖူးေပမယ့္ စီးကရက္မွ်ေသာက္ရင္လည္း မကူးေလာက္ပါ။
အေမး = တကယ္လို႔ HIV ပိုးမရွိသူရဲ႕ အနာအပြန္းပဲ့ေသြးထြက္ဒဏ္ရာကို HIV ပိုးရွိသူရဲ႕ တံေတြး၊ သြားရည္ဝင္မယ္ဆို ပိုးကူးလား ဆရာ။ HIV ပိုးရွိသူေသာက္တဲ့ စီးကရက္ အစီခံမွာ တံေတြး၊ သြားရည္ အနည္းနဲ႔အမ်ားရွိမွာပါ။ အဲဒီစီးကရက္ မၽွေသာက္ မိလို႔ ပိုးမရွိသူ ႏႈတ္ခမ္း၊ ပါးစပ္တို႔မွာ မျမင္ႏိုင္တဲ့ အနာတို႔၊ ႏႈတ္ခမ္းကြဲတာ၊ လၽွာကြဲတာတို႔ရွိခဲ့ရင္ ကူးႏိုင္လားဆရာ။
အေျဖ = သီအိုရီအရ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္ျဖစ္တာေတာ့ မေတြ႔ေသးပါ။ သံသယရွိသူက ၃ လေနရင္ ေဆးစစ္ပါ။ ေနာင္ေတာ့ စီးကရက္မွ်ေသာက္တာကို ဆင္ျခင္ပါ။
ေဆးစာထဲမွာ အနမ္းဋီကာခ်ဲ႕ပါရေစ။ လွ်ာမပါဘဲ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္းနမ္းတာကို Light Kissing ေခၚတယ္။ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္း နမ္းတာကုိ Lip kiss လို႔ ေျပာတာမ်ားတယ္။ တရားဝင္ ေခၚၾကတာက French kiss ျဖစ္ပါတယ္။ Deep Kissing လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ အထဲထိနက္တယ္။ ဒီနမ္းနည္းမွာ တေယာက္ရ့ဲ ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ ေနာက္တေယာက္ရဲ႕ ႏႈတ္ခမ္း + လွ်ာနဲ႔ ထိေတြ႔မႈလုပ္ၾကတယ္။ အျပန္အလွန္သေဘာရွိႏိုင္တယ္။ တေျဖးေျဖးခ်င္းနဲ႔ စိတ္လိုလက္ရရွိလာႏိုင္တယ္။
ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနမ္းတာကေန
• ေရယံုနဲ႔ ဝဲ (ယားနာ) ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ထိစပ္တဲ့ေနရာမယ္ ေရာဂါမရွိသူမွာ အေပါက္အျပဲ အနာအဆာ ရွိမွသာ ကူးမွာပါ။
• တီဘီ (သလိပ္ထဲ ပိုးေတြ႔သူ)၊ တုပ္ေကြး၊ အေအးမိျဖစ္ေနသူက နမ္းတာမခံပါနဲ႔။
• ျမင္သာတဲ့ မန္းရည္လို၊ ျပည္လိုအနာရွိေနသူကို သြားမနမ္းပါနဲ႔။
• ေရယံု ဗိုင္းရပ္စ္ အမ်ိဳးအစား (၂)၊ အသည္းေရာင္ (ဘီ) နဲ႔ ဆစ္ဖလစ္ေရာဂါေတြ ကူးႏိုင္တယ္။
သြားရည္ထဲကေန
• Mononucleosis (မိုႏိုႏူကလီယိုးဆစ္) ကို Kissing disease အနမ္းေရာဂါလို႔ေခၚတယ္။ (EBV) နဲ႔ (CMV) ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကေန ကူးစက္တယ္။
• Streptococcus (စထြက္ပတိုေကားကပ္စ္) ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ လည္ေခ်ာင္းနာေရာဂါကူးလာႏိုင္တယ္။
• Cold sores ေခၚတဲ့ ႏႈတ္ခမ္းေရယံုဟာ Herpes Simplex Virus-1 (HSV-1) ဗိုင္းရပ္စ္ကေနကူးစက္တယ္။
• Hand-foot-mouth disease လက္-ေျခ-ပါးစပ္ေရာဂါဆိုတာ Coxsackie virus ဗိုင္းရပ္စ္ကေနကူးတယ္။
• HIV ပိုးဟာ သြားရည္ထဲမွာပါေနႏိုင္ေပမဲ့ အေရအတြက္နည္းလို႔ မကူးဘူးလို႔ (ကေန႔အထိ) ေျပာႏိုင္တယ္။
• အသည္းေရာင္ (ေအ)၊ (ဘီ) နဲ႔ (စီ) ေတြကေတာ့ နမ္းလို႔ကူးတယ္လို႔ေျပာႏိုင္တဲ့ လူနာေတြေတြ႔ထားတယ္။
• Candida yeast infections မိႈပိုးဝင္ေနလို႔လဲျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ပဋိဇီဝေဆးေသာက္ေနခ်ိန္မွာ ျဖစ္တတ္တယ္။
French kiss ျပင္သစ္အနမ္းကေန
• အသည္းေရာင္ (ဘီ) ကူးစက္ဘို႔အခြင့္အလမ္း အလြန္နည္းပါတယ္။ (ဘီ) သာမက (စီ) နဲ႔ (ဒီ) ေတြလဲအတူတူဘဲ။
• HIV လည္းပါတယ္။ ရာႏွဳန္းျပည့္ မကူးစက္ပါလို႔ ဘယ္ဆရာဝန္ကမွ အာမမခံႏိုင္ပါ။ သီအိုရီအရေတာ့ ကူးစက္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြဟာ လူကိုယ္က အရည္ေတြ မွန္သမွ်ထဲမွာ ေနၾကတယ္။ သြားရည္လဲပါတယ္။ ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ အနီးအနားမွာ အနာအဆာရွိေနရင္ေတာ့ ကူးစက္ဘို႔အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားတယ္။ အခုထိ အဲဒီလိုနည္းကေန HIV ကူးတယ္လို႔ မွတ္တမ္းေတာ့ မေတြ႔ေသးပါ။ သံသယရွိသူတိုင္း ၃ လေနရင္ေဆးစစ္ပါ။
ဒါေတြကိုလဲသိပါ
• တေယာက္ေယာက္ကိုနမ္းတယ္ဆိုတာ ကိုယ္နမ္းလိုက္သူကို နမ္းဘူးသူေတြအားလံုးကို နမ္းသလိုဘဲလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ကိုယ္နမ္းတဲ့သူကို အရင္လူေပါင္းဘယ္ေလာက္က နမ္းထားသလဲသိပါသလား။
• အေဖၚအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္းမသိရင္ အႏၲရာယ္နဲ႔ မကစားတာေကာင္းတယ္။
• ငယ္တံုးရြယ္တံုးမွာ French kiss ကို အေဖၚေတြအမ်ားၾကီးနဲ႔ လုပ္ခဲ့သူဟာ ဦးေႏွာက္ေျမႇးေရာင္ေရာဂါရေစဘို႔ ပိုျပီး နီးစပ္တယ္လို႔ သုေတသနတခုက ဆိုပါတယ္။
• နမ္းရာကေန ကူးစက္ေရာဂါမရခ်င္ရင္ နမ္းတာကိုသာဆင္ျခင္ပါေလ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
