ေမးၾကတာ အေတာ္မ်ားတယ္။ သတိထားမိတာ ကိုယ္ဝန္ရွိစ ဆံပင္ဆိုးလို႔ရမလား၊ ဆံပင္ေျဖာင့္လို႔ရမလား။
ဆံပင္ဆိုးေဆးကေန ဆက္ျဖစ္တာကို ေမးလာသူေတြေရာ မ်က္စိေအာက္တင္ျမင္ရတာေတြေရာ မနည္းမေနာရွိတယ္။ ဆံပင္ဆိုးေဆးနဲ႔မတည့္တာကို Hair dye allergy လို႔လည္းေခၚတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ကို လူေတြဟာ ဆံပင္ဆိုးေဆးနဲ႔ အေတာ္မတည့္ၾကပါ။ မတည့္တာသံုးမိရင္ Contact dermatitis အေရျပားနာျဖစ္မယ္။ အေရျပားမွာ မတည့္တာနဲ႔ ေတြ႔ထိတိုင္း ေရာင္ရမ္းမယ္၊ နီမယ္၊ ယားမယ္၊ အနာလိုလည္းျဖစ္မယ္။ အေနရခက္မယ္။ အေရာင္ျဖစ္ေစတဲ့ ဆိုးေဆးေတြထဲမွာ paraphenylenediamine (PPD) ဓါတ္ပါတယ္။ အဲတာကို မတည့္ၾကတာမ်ားတယ္။ ဆိုးေဆး သံုးနည္းကို စနစ္တက်ညႊန္ၾကားစာအတိုင္းသံုးရင္ေတာ့ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ black henna tattoo တက္တူးနဲ႔ မတည့္သူဆိုရင္ ဒါကိုလည္းမတည့္ပါ။
ဆိုးေဆးမသံုးခင္ Patch test စမ္းသပ္နည္းလုပ္ရမယ္။ တံဆိပ္တူသံုးရင္ေတာင္မွ စမ္းျပီးမွသာ သံုးသင့္တယ္။ ေဆးကို နားရြက္ေနာက္နားျဖစ္ျဖစ္ လက္ဖ်ံမွာျဖစ္ျဖစ္ တစက္တို႔ထားပါ။ ေျခာက္ေသြ႔ေစပါ။ ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ ေနမထိထိုင္မသာ ျဖစ္မယ္။ ယားယံမယ္၊ နီရဲလာမယ္ဆိုရင္ အဲဒီေဆးနဲ႔ မတည့္ပါ။ တည့္လို႔သံုးရင္လည္း ေခါင္းေလွ်ာ္ရမယ့္အခ်ိန္မွာ ေလွ်ာ္ပါ။ လက္အိတ္သံုးပါ။
Mild irritation မတည့္ရင္ တခ်ိဳ႕မွာ ဓါတ္တုန္႔ျပန္မႈ အသင့္အတင့္သာခံရတယ္။ ဦးေရခြံ၊ နဖူး၊ နားရြက္၊ မ်က္ခြံေတြ အေနရခက္လာမယ္။ နီရဲ၊ ေရာင္၊ အပူဖူးေပါက္၊ ထူထဲ၊ ကြဲအက္တာေတြျဖစ္လာမယ္။ ပူေလာင္ေနမယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၄၈ နာရီအတြင္းမွာျဖစ္တယ္။ တျခားေနရာေတြမွာပါ ယားႏိုင္တယ္။ ေနမေကာင္းျဖစ္မယ္။ နာရီေတြသာမက ရက္ေတြအထိ ၾကာေနႏိုင္တယ္။
သာမန္ျဖစ္တာဆိုရင္ ဆံပင္ကို ေရနဲ႔ထပ္ေဆးပါ။ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္အေပ်ာ့စားသံုးပါ။ ဆိုးေဆးမွန္သမွ် ရသေလာက္ ဖယ္ရွားပါ။ Emollient တခုခုလိမ္းေပးပါ။ Steroid cream စတီရြိဳက္ခရင္မ္လိမ္းပါ။ ေခါင္းကို mild soap အေပ်ာ့စား ဆပ္ျပာျဖစ္ျဖစ္ soapless shampoo ဆပ္ျပာမပါေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ျဖစ္ျဖစ္နဲ႔ ေဆးပါ။ 2% hydrogen peroxide solution လိမ္းပါ။ potassium permanganate 1:5000 ေဆးရည္လည္းလိမ္းႏိုင္တယ္။ PPD ကိုဓါတ္ျပဳေစမယ္။ ေနာက္မွာ cold olive oil ကို lime သံုပုရာရည္နဲ႔ေရာလိမ္းႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကို oral corticosteroids စားေဆးေပးရတယ္။
သိပ္ဆိုးတာျဖစ္ရင္ anaphylactic shock ေရွာ့ရမယ္။ အေရျပားေတြနီျပီးေဖါင္းေနမယ္။ မ်က္လံု၊ ႏႈတ္ခမ္း၊ ေျခ၊ လက္ေတြ ေရာင္မယ္။ သတိလစ္ခ်င္သလိုျဖစ္မယ္။ ေခါင္းထဲေပါ့ေနမယ္။ လွ်ာေရာင္မယ္။ အသက္ရွဴလမ္းေရာင္လို႔ အသက္ရွဴခက္မယ္။ အသက္ရွဴသံက ပန္းနာထသလို စီစီစီစီသံထြက္မယ္။ ပ်ိဳ႕အန္မယ္။ ေမ့ေျမာမယ္။ သတိလစ္မယ္။ အေရးေပၚကုသမႈခံယူရေတာ့မယ္။
PPD နဲ႔မတည့္သူဟာ oxidation type hair dyes အမ်ိဳးအစားဆံပင္ဆိုးေဆးေတြကိုေရွာင္ရမယ္။ အဲတာမ်ိဳးက ဗူး ၂ ခုစီနဲ႔လာတယ္။ အဲလိုလူေတြဟာ Azo dyes ကိုလည္းမတည့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆံပင္ဆိုးေဆး၊ ေဘာလ္ပင္မင္၊ ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီနဲ႔ အစားအေသာက္ေတြ အေရာင္ခ်ယ္ေတြထဲမွာပါတယ္။ Benzocaine and procaine ထံုေဆး။ Sulfonamides, sulfones, sulfa drugs ဆလ္ဖါပါတဲ့ေဆးေတြ။ Para-aminobenzoic acid (PABA) က ေနေလာင္ခံေဆးထဲမွာပါတယ္။ PABA-free ကိုသာေရြးသံုးပါ။ Para-aminosalicylic acid တီဘီေဆးေတြနဲ႔လည္း မတည့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။
အဲလိုဆိုးေဆးကို ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ အဲဒီဆိုးေဆးမသံုးပါနဲ႔။ henna နဲ႔ EcoColors ေတြကိုသံုးႏိုင္ပါတယ္။ မတည့္မရွိပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
