၁။ တခုေလာက္ေမးခ်င္ပါတယ္ရွင့္။ ေရေပါင္ေမြးတယ္ဆိုတာေလး ရွင္းျပေပးပါလားဆရာ။ ဘာေၾကာင့္ေရေတြေမြးတာလဲ၊ ဘယ္လိုလုပ္ရပ္လုပ္ရင္ ေရေပါင္ေမြးတတ္လဲ၊ ဘယ္လိုကာကြယ္ရမလဲ သိခ်င္လို႔ပါရွင့္။ ဆရာေရးထားတဲ့စာရွိရင္လဲ link ေလးညႊန္းေပးပါရွင့္။ ျမန္မာေတြအယူအဆကေတာ့ ညဘက္ေရခ်ိဳးရင္ ေရေပါင္တတ္တယ္ေျပာၾကပါတယ္။ မဟုတ္မွန္းလဲ သိပါတယ္ အဲ့ဒါေၾကာင့္ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေလးသိခ်င္လို႔ ညႊန္ျပေပးပါဦးရွင့္။
အရပ္ေခၚေတြက တေနရာတမ်ိဳး။ ေဆးစာနဲ႔ အံမဝင္။ ရမ္း-မွန္းေျပာတာ မသင့္။ ျဖစ္ေနတာကို ၁-၂-၃ သာသိလို။ ေရာဂါအမည္ မသိလို။
ေရေပါင္ေမြးတယ္ဆိုတာ ေရေတြအရင္ဆင္းျပီး အရမ္းနာတယ္တဲ့ ဆရာ။
၂။ ဆရာရွင့္။ က်မေမာင္ေလးရဲ႕အမ်ဳိးသမီးအေၾကာင္း ေမးျမန္းေပးခ်င္လို႔ပါ။ သူကျမန္မာျပည္ ႕႕႕႕႕ ၿမိဳ႕ကပါ။ အသက္ ၃၂ ႏွစ္ပါ။ အမ်ဳိးသား သက္ ၃၂ ႏွစ္။ အခု သူတုိ႔ရဲ႕ သားဦး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ထားတာ ၈ လျပည့္ဖို႔ ၈ ရက္အလိုမွာ ေရမႊာရည္ ဆင္းပါတယ္။ မိုးလင္းတာနဲ႔ေဆးရုံကိုေခၚသြားပါတယ္။ ထိုင္း ႕႕႕႕႕ ေဆးရုံမွတဆင့္ ႕႕႕႕႕ သို႔သြားရပါတယ္။ ၄ နာရီအထိ ဗိုက္နာျခင္း၊ ခါးနာျခင္းလဲမရွိ ကေလးကထြက္ျခင္ေသာေၾကာင့္တိုးေနပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းလဲ မပြင့္ပါဆရာ။ ပြင့္ေဆးထိုးေပးလဲ မပြင့္ပါဘူးဆရာ။ ကေလးက ၂႕၄ ကီလို ရွိမယ္လို႔ ဆရာမကခန္႔မွန္းပါတယ္။ ဆရာဝန္မ်ားက ေဆးထိုးေပးၿပီး ေနာက္ထပ္ ၄၈ နာရီေစာင့္ၾကည့္မယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ကေလးကေတာ့ ယခင္ရက္ထက္ ပိုလူပ္ရွားပါတယ္။ ဆရာဝန္မ်ားက လမေစ့ေသးလို႔ မနက္ျဖန္မွာ ေပါက္ထားတဲ့ ေရမႊာကို ျပန္ခ်ဳပ္ေပးၿပီး လေစ့ေအာင္ အိမ္ျပန္ေစာင့္ ဒါမွမဟုတ္ လမေစ့ပဲခြဲေမြးခ်င္ေမြး မိမိတို႔ႏွစ္သက္ရာကိုေရြးခ်ယ္ခိုင္းပါတယ္ဆရာ။ အဲ့ဒါကို က်မတို႔ နားမလည္လို႔ပါဆရာ။ ဘာကိုေရြးခ်ယ္သင့္ပါသလဲ။ လမေစ့ပဲေမြးခဲ့ရင္ကေလးက က်န္းမာေရးခ်ဴျခာတတ္တယ္လို႔ အမ်ားစကားအရ သိရွိထားပါတယ္ဆရာ။ ေပါက္ထားတဲ့ေရမြာကိုျပန္ခ်ဳပ္ၿပီး အိမ္ျပန္တလေစာင့္ဆိုတာကလဲ စိုးရိမ္စရာရွိပါသလားဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖၾကားေပးပါဆရာ။
ေရျမြာဆင္းတာက ေရျမြာအိတ္ေပါက္လို႔ျဖစ္တယ္။ ကေလးကို ဂရုစိုက္ရမယ္။ စိမ့္ေပါက္တာသာဆိုရင္ ေစာင့္လို႔ရတယ္။ ေရျမြာအိတ္ကိုခ်ဳပ္တယ္လို႔ေတာ့ ဆရာ မသိပါ။ သားအိမ္ေစာပြင့္တာကိုသာ ျပန္ခ်ဳပ္ရပါတယ္။ ကေလးလႈပ္ေနရင္ ေကာင္းတယ္။ ေစာေမြးရင္ ကေလးကို အထူးဂရုစိုက္ရတယ္။ ေစာေမြးလည္း ကေလးေကာင္းတာေတြ မ်ားပါတယ္။ Premature labor ကေလးေစာေမြးျခင္းကို ပို႔လိုက္ပါတယ္။
ေရျမြာေစာေပါက္တယ္ဆိုတာ မေမြးခင္မွာ ေရဆင္းတယ္၊ အဝတ္ကိုစိုလာတယ္ဆိုရင္ ေရျမြာအိတ္ေပါက္တာျဖစ္မယ္။ ကိုယ္ဝန္အားလံုးရဲ႕ ၃% မွာ ျဖစ္တတ္တယ္။ စိုးရိမ္စရာမလိုတာေရာ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေပးရမွာပါရွိတယ္။
ေရျမြာေပါက္ျပီးရင္ ၉ဝ% က ဆက္ေမြးတယ္။ ၂၄ နာရီသာၾကာတတ္တယ္။ ေပါက္ေနတာၾကာရင္ ပိုးဝင္တာကို သတိထားရေတာ့မယ္။ chorioamnionitis ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကေလးအတြက္ သတိထားရမွာေတြကေတာ့ ပိုးဝင္တာ၊ အခ်င္းအထဲမွာကြာတာ၊ ကေလးမြန္းတာ၊ ကေလးခ်ိဳ႕ယြင္းတာ၊ အထဲ ဒါမွမဟုတ္ အျပင္ေရာက္မွ ကေလးမရွင္တာေတြ ျဖစ္တယ္။ ၁% ေသဆံုးႏိုင္တယ္။
Premature rupture of membranes (PROM) ဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ ၃၇ ပါတ္ေနာက္မွာ ေရ-အရည္ ဆင္းတာကို ေခၚတယ္။ ဗိုက္မနာေသးဘူး။ ေသြးလဲမဆင္းေသးဘူး။ Preterm premature rupture of membranes (PPROM) ဆိုတာ ၃၇ ပါတ္မတိုင္ခင္အဲလိုျဖစ္တာ။ Spontaneous premature rupture of the membranes (SPROM) ဆိုတာ ပံုမွန္၊ ေရျမြာလဲေပါက္မယ္ ေမြးဘို႔လည္း ျဖစ္တာတယ္။
ေစာေမြးတာေတြရဲ႕ ၈၅% မွာ ကေလးမက်န္းမာတာနဲ႔ ေသဆံုးတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၃ဝ-၄ဝ% က PPROM ကေန ေစာေမြးတာျဖစ္တယ္။ ေမြးလမ္းကို လက္နဲ႔စမ္းတာ မလုပ္ပဲထားရတယ္။ ေပါက္တာေသခ်ာဘို႔ Speculum VE ေမြးလမ္းထဲကိရိယာ ထည့္ၾကည့္မယ္။ အရည္က အယ္လ္ကာလိုင္းဓါတ္ရွိတာကို Nitrazine paper နဲ႔စမ္းႏိုင္တယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္း ရိုက္ႏိုင္တယ္။ ေရျမြာရည္၊ ကေလးအသက္၊ အေလးခ်ိန္၊ အေနအထား၊ စတာေတြကိုသိရမယ္။
ေမြးေပးရေတာ့မလား၊ ေစာင့္ႏိုင္ေသးလား ခ်ိန္ဆရတယ္။ လေစ့ေနရင္ ေမြးေပးသင့္တယ္။
1. IV Antibiotics — Ampicillin 2 g q6h and Erythromycin 250 mg q6h ထိုးေပးမယ္။
2. စားေဆး Erythromycin တမ်ိဳးတည္းျဖစ္ျဖစ္၊ amoxicillin clavulanic acid တမ်ိဳးတည္းျဖစ္ျဖစ္၊ amoxicillin clavulanic acid + erythromycin ျဖစ္ျဖစ္သံုးႏိုင္တယ္။ ၇ ရက္အမ်ားဆံုးေပးတယ္။
မေမြးခင္ စတီရြိဳက္ေဆးေပးျခင္း
Corticosteroids ေဆးကို ကေလး ၂၄-၃၄ ပါတ္မွာ အဆုပ္အားေကာင္းေအာင္ေပးႏိုင္တယ္။ ေဆးရံုတင္ဘို႔လိုႏိုင္တယ္။ ကေလးအေျခအေနေတြလည္း ၾကည့္ေနရမယ္။
1. betamethasone 12 mg IM twice in a 24-hour interval ဒါမွမဟုတ္
2. dexamethasone 6 mg q12h 4 doses ေပးတယ္။
3. Tocolytics ေဆးလဲသံုးတယ္။ ေလ့လာမႈမစံုေသးပါ။
အရပ္ေခၚေတြက တေနရာတမ်ိဳးေခၚၾကတယ္။ ဆရာဝန္ေတြ ေခါင္းခဲရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က မသိတာမ်ားတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
