Soft drink ကို ျမန္မာလိုေတာ့ အလြယ္တကူ အခ်ိဳရည္၊ ေဖ်ာ္ရည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚၾကပါတယ္။ ယေန႕ေခတ္မွာ ေနရာတကာမွာ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူရရွိႏိုင္ပါ တယ္။ ကေလးေတြသာမက လူႀကီးေတြ၊ လူငယ္ေတြပါ ေသာက္သံုးေနၾကပါၿပီ။ အခ်ိဳရည္ေတြကို တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ ေသာက္သံုးလာတဲ့ အတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြ မ်ားစြာျဖစ္ေပၚလာတာကိုလည္း ယေန႕ေခတ္မွာ ေတြ႕ေနရပါတယ္။ အခ်ိဳရည္ရဲ႕ မျမင္ႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြကို က်န္းမားေရး ဗဟုသုတ အေနနဲ႔ လူႀကီးလူငယ္မေရြး သိထားသင့္ပါတယ္။ ဒါမွဘဲ မိမိ က်န္းမားေရးနဲ႔ မိသားစု၀င္ ေတြ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းေတြရဲ႕ က်န္းမားေရးကို အေလးထား သတိထားရာ ေရာက္မွာပါ။
အခ်ိဳရည္ေတြ အေၾကာင္းကို ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ ပါ၀င္ပစၥည္းေတြကို သိထားရပါမယ္။ သူရဲ႕ ပါ၀င္ပစၥည္းေတြကေတာ့ Carbonated water ၊ sweetner နဲ႕ flavouring material တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်ိဳေအာင္ ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ထားတဲ့ sweetner ေတြဟာ သၾကားေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီသၾကားေတြကေတာ့ သဘာ၀သၾကား (sugar) အျပင္ High-fructose corn syrup လို႕ေခၚတဲ့ ဓာတုနည္းအရ ျပဳျပင္ထားတဲ့ sweetner မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အနံ႔ ၊ အရသာ ၊ အေရာင္အဆင္းအတြက္ ဓာတုေဗဒ ဆိုးေဆးေတြ၊ ၾကာ ရွည္ခံပစၥည္းေတြ ပါ၀င္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ အခ်ိဴရည္ ေတြမွာဆိုရင္ caffeine ဓာတ္ပါ၀င္ပါတယ္။ soft drink လို႕ေခၚရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အရက္ ပါ၀င္တဲ့ အေဖ်ာ္ယမကာေတြထက္ ေပ်ာ့တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခါတရံ အရက္ အနည္းငယ္ ပါ၀င္ႏိုင္ပါတယ္ ။ အရက္ပါ၀င္ခဲ့ရင္ေတာင္ 0.5% ေအာက္နည္းရပါမယ္။
Soft drinks ေတြကို ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ပလက္စတစ္ဘူးနဲ႕ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ သံဘူး ၊ ဖန္ပုလင္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ လည္း၀ယ္ယူ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ soft drink ေတြကို ေနရာ တကာမွာ လြယ္လြယ္ကူကူ ၀ယ္ယူႏိုင္ပါတယ္ ။ အမ်ားအားျဖင့္ လူစည္ကားတဲ့ အသင့္စား စားေသာက္ဆိုင္ေတြ (fast food restaurants) ၊ ႐ုပ္ရွင္႐ံုေတြ ၊ ၂၄ နာရီ ဖြင့္တဲ့ စတိုးဆိုင္ေတြ ၊ bars ေတြ မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အခ်ိဳရည္ကို အရက္စတဲ့ ယမကာ မ်ားႏွင့္ လည္း ေရာစပ္ေသာက္သံုး ၾကပါတယ္ ။ အလြယ္တကူ ရ႐ွိေနတဲ့အတြက္ လူေတြကလည္း လြယ္လြယ္ ကူကူ ေသာက္သံုးေနၾက ပါတယ္ ။
မိမိရဲ႕ လက္တစ္ကမ္းမွာ ႐ွိေနတာေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ကေလးငယ္ေတြဆိုရင္ တစ္ေန႔ကို အခ်ိဳရည္ (၂) ဘူး (၃) ဘူး ေသာက္ေနၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါဟာ လြဲမွားေနတဲ့ အက်င့္ေတြျဖစ္ပါတယ္ ။ ေက်ာင္းသူ ၊ ေက်ာင္းသားေတြၾကားမွာ အခ်ိဳရည္ ေသာက္သံုုးတာဟာ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းလို ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အခ်ိဳရည္မွာ က်န္းမားေရး ဆိုးက်ိဳးမ်ားစြာ႐ွိေနတာအေၾကာင္း ကေလးငယ္မ်ားကို နားလည္ေအာင္ ပညာေပးဖို႕ လူႀကီးမိဘေတြမွာ တာ၀န္႐ွိပါတယ္။ အလြန္ငယ္ရြယ္တဲ့ ကေလးမ်ား (ဥပမာ - ၂ ႏွစ္ေအာက္ ) ကို အခ်ိဳရည္ လံုး၀မတိုက္သင့္ပါဘူး။ က်န္းမားေရး အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးမ႐ွိတဲ့အရာမ်ားကို မိမိ ကေလးငယ္မ်ား ကို မတိုက္ေကၽြးမိဖို႕ မိဘမ်ားအေနနဲ႕ သတိထားရပါမယ္။
အခ်ိဳရည္ေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို ၾကည့္ၾကမယ္ဆိုရင္ ထုပ္ပိုးထားတဲ့ ပုလင္း/ဘူး မ်ားကစလို႕ ဆိုးက်ိဳးေတြ ႐ွိေနပါတယ္။ India မွာ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေလ့လာမႈမ်ားအရ အခ်ိဳရည္ေတြကို ထုတ္ပိုးထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ ဘူးခြံေတြမွာ သတၱဳဓာတတ္ (Heavy metals) ေတြ ပါ၀င္ေနတယ္လို႕ သိ႐ွိရပါတယ္။ ပါ၀င္တဲ့ သတၱဳဓာတ္ေတြက Antimony , Lead , chromium, cadmium နဲ႔ DEHP တို႕ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ အလြန္အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ Lead (ခဲ) နဲ႕ cadmium ဆိုတဲ့ သတၱဳဓာတ္ေတြကို WHO (ကမာၻ႔က်န္းမားေရးအဖြဲ႕) က လူသားမ်ားကို အႏၲရာယ္႐ွိတဲ့ပစၥည္းမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့သတၱဳမ်ားလို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။ ခဲဆိပ္သင့္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ထိခုိက္တာနဲ႕ အျခားအာ႐ံုေၾကာျပႆနာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ခဲဆိပ္သင့္တင့္ ကေလးငယ္ေတြဟာ ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္တဲ့ လကၡဏာနဲ႕ ေဆး႐ံု ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႕လို႕ အခ်ိဳရည္ေတြဟာ ျပင္ပထုပ္ပိုးထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ဘူးခြံေတြကစလို႕ ဆိုးက်ိဳးေတြေပးေနပါတယ္။
Soft drinks ေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ high-fructuse corn syrup ရဲ႕ အႏၲရာယ္ကလည္း မေသးလွပါဘူး။ အခ်ိဳကဲေစဖို႕ အသံုးျပဳထားတဲ့ ဒီပစၥည္းေတြ ဟာ အ၀လြန္ျခင္းအျပင္ တျခားက်န္းမာေရးျပႆနာမ်ားနဲ႕ ဆက္စပ္ေနတယ္လို႕ ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ပံုမွန္ ကၽြန္မတို႕သံုးေနက် သၾကားနဲ႕ ခပ္ဆင္ဆင္တူေပ မယ့္ ခႏၶာကိုယ္က ဒီ HFCS ကိုမေခ်ဖ်က္ႏိုင္ပါဘူး။ အလြန္အကၽြံေသာာက္သံုးတယ္ဆိုရင္ မလိုအပ္တဲ့ကယ္လိုရီေတြ ခႏၶာကိုယ္မွာစုပံုၿပီး ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုးလာေစပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲအေန နဲ႕ကေတာ့ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုးစတဲ့ေရာဂါမ်ားျဖစ္ဖုိ႕ကို ဦးတည္ေနပါတယ္ ။ ေနာက္ဆံုး ကေတာ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္းႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကို တိုးေစပါတယ္။
သၾကားမ်ားမ်ားစားသံုးတာကိုေလွ်ာ့ခ်ဖို႕ အေမရိကန္အေျခစိုက္ ႏွလံုးက်န္း မာေရးအဖြဲ႕ (AHA)က သတိေပးထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႕ အပိုသၾကားေတြ 100 ကယ္လိုရီအထက္နဲ႕ အမ်ိဳးသားေတြဆိုရင္ 150 ကယ္လိုရီ အထက္မစားသင့္ပါဘူး။ ကယ္လိုရီ 100 ဟာ သၾကား လက္ဖက္ရည္ ဇြန္း (၆) ဇြန္း ျဖစ္ၿပီး၊ 150 ကယ္လုိရီဟာ (၉)ဇြန္းနဲ႕ညီမွ်ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ ေန႕စဥ္စားသံုးေနတဲ့ သၾကား ဟာ အလြန္ကိုမ်ားျပားေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီေန႕ ေန႕စဥ္စုပံုလာတဲ့ သၾကားေတြဟာ ကၽြန္မတို႕ကို တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ အခ်ိန္မွီတားဆီး ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္မွ ကုသတာထက္စာရင္ က်န္းမာေရး အသိရွိၿပီး၊ မျဖစ္ခင္ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာဟာ ကုန္က်စရိတ္သက္သာၿပီး အေကာင္း ဆံုးနည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးအသိပညာကို လူသားတိုင္းကိုမွ်ေ၀ဖုိ႕ ကၽြန္မ တို႕အားလံုးမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ပါ၀င္ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ ဆိုးေဆးေတြ (dyes) ၾကာရွည္ခံေစတဲ့ ပစၥည္းေတြ (preservatives) ေတြဟာလည္း ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ဆက္စပ္ေနတယ္ လို႕ ေျပာၾကပါတယ္။ ဆိုးေဆးေတြ၊ ဓာတုပစၥည္းေတြဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ မသင့္ေတာ္ဘူးဆိုတာ လူတိုင္းသိၾကပါတယ္ ။ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ ဖို႕ရာ သာ ခက္ေနတာ ပါ ။ အခ်ိဳရည္ေတြမွာ နီရဲေနတဲ့အေရာင္ေတြ၊ ၀ါထိန္ေနတဲ့အေရာင္ေတြဟာ ၀ယ္သူ မ်က္စိက်ေအာင္ဆြဲေဆာင္ထားတဲ့ ဓာတုဆိုးေဆးမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အေရာင္လွတိုင္း မေသာက္ၾကဖို႕ ကေလးငယ္မ်ားကိုလည္း အသိေပးရပါမယ္။ ကေလးငယ္ေတြဟာ အေရာင္ေတာက္ေတာက္ ပပအရာေတြ ကို စိတ္၀င္စားတဲ့အတြက္ အခ်ိဳရည္ထုတ္ လုပ္တဲ့ ကုမၼဏီမ်ားကလည္း ကေလးငယ္မ်ားကို ရည္ရြယ္ၿပီး ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ၾက ပါတယ္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးေရွာင္ၾကဥ္ၾကဖို႕ တိုက္တြန္းၾကရပါမယ္။ မိမိတို႕ရင္ေသြး ငယ္မ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရးကို မိဘတိုင္း အေလးထားေပးၾကရပါမယ္။
Carbonated water လို႕ေခၚတဲ့ gas ပါတဲ့အခ်ိဳရည္ေတြကေတာ့ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေလထိုး၊ ေလေအာင့္တာ၊ ေလပြ တာ၊ အစာမေၾက တာေတြ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္ ။ တစ္ခါတရံ ရင္ပူတာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ ပါတယ္။ အစာအိမ္အနာရွိတဲ့သူမ်ားမွာေတာ့ ပိုဆိုးေစ ပါတယ္။ အစာအိမ္ေရာင္တာ ပိုဆိုးသြားႏိုင္တဲ့အတြက္ အစာအိမ္ေရာဂါအခံရွိသူမ်ား သတိထားေရွာင္ ၾကဥ္သင့္ပါ တယ္ ။ Cola တို႕၊ ကဖိန္းပါတဲ့ အခ်ိဳရည္ေတြကေတာ့ အ႐ိုးပါးျခင္း၊ အ႐ိုးသိပ္သည္း မႈနည္းပါးျဖင့္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႕ ေလ့လာခ်က္မ်ားမွာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ အ႐ိုး ႀကီးထြားဖို႕ အရွိန္ယူေနတဲ့ကေလးမ်ား၊ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ားအတြက္ အလြန္သတိ ထားသင့္တဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ အ႐ိုးသိပ္သည္းမႈ အျပည့္အ၀မရခဲ့ရင္ အသက္ႀကီးလာတဲ့အခါ အ႐ိုးပါးတာ၊ အ႐ိုးပြတာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ား ပါတယ္။ ကေလးမ်ားအ႐ိုးႀကီးထြားဖို႕၊ သန္မာဖို႕အတြက္ အခ်ိဳရည္ေတြကို ေရွာင္ ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။
ဆိုဒါပါ၀င္တဲ့အခ်ိဳရည္ေတြဟာ ေသြးတြင္းအခ်ိဳဓာတ္ကိုျမွင့္တက္ေစပါတယ္။ ဆိုဒါဟာ ပန္စရိယမွ အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္း (Insulin) ကို ထြက္ေစပါတယ္။ အင္ဆူ လင္ဟာ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ကို အသံုးျပဳၿပီးေနာက္ အသည္းထဲမွာ သၾကား ဓာတ္ကို သိုေလွာင္ထားေစပါတယ္။ အခ်ိဳရည္မွာပါ၀င္တဲ့ ကဖိန္းဟာ ေသြးဖိအား ကို တက္ေစပါတယ္။ ပင္ကိုယ္ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူမ်ားအေနနဲ႕ ဂ႐ုျပဳ သင့္ပါတယ္။ ေရာဂါအေျခအေနကို ပိုဆိုးသြားေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္ ေရာဂါထိန္းေဆးမ်ားေသာက္ေနေပမယ့္ အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့ အခ်ိဳရည္/ဆိုဒါ/Cola မ်ား ေသာက္သံုးမိပါက ေရာဂါမသက္သာဘဲျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ေဆးေတြသံုးစြဲေနပါ လ်က္နဲ႕ မိမိရဲ႕ ဆီးခ်ိဳ/ေသြးတိုးေရာဂါမထိန္းႏိုင္ဘူးဆိုရင္ မိမိရဲ႕စားေသာက္မႈပံုစံကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္သင့္ပါၿပီ။ မျမင္ရတဲ့သၾကားဓာတ္ (အခ်ိဳရည္ေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ သၾကားဓာတ္)ဟာ လူကိုေတာ္ေတာ္ ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။ သတိထားသင့္တဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းခ်င္တဲ့သူမ်ား၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ခ်င္ သူမ်ားအေနနဲ႕ကေတာ့ အခ်ိဳရည္ကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႕ အမွ် ကိုယ္ခႏၶာမွာ မလိုအပ္တဲ့အဆီေတြ စုေ၀းလာႏိုင္တာေၾကာင့္ ၀ိတ္တက္လာပါ မယ္။ ပိုေနတဲ့သၾကားဓာတ္ေတြကို ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ၿပီး၊ မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ပါက ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ တက္လာမွာမလြဲပါပဲ။ အားကစားေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ၿပီး အခ်ိဳ ရည္မ်ားေသာက္သံုးေနပါကလည္း အေလးခ်ိန္က်ဖို႕ ခက္ခဲေနမွာပါ။ အစားေလွ်ာ့ စားေနေပမယ့္ အခ်ိဳရည္/ဆိုဒါ/ကိုလာမ်ား ေသာက္သံုးေနပါကလည္း ေတာ္႐ံု၀ိတ္ က်ဖို႕ မလြယ္ကူႏိုင္ပါဘူး။ Diet လုပ္မည္ဆိုပါက မိမိရဲ႕စားေသာက္မႈပံုစံကို ေသခ်ာ ဂ႐ုျပဳသင့္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႕ Soft drinks ေတြကို ေသာက္သံုးမယ္ဆိုရင္ အစစအရာရာကို ေသခ်ာေလ့လာ ၿပီးမွ ေရွာင္သင့္ရင္ေရွာင္၊ ေလွ်ာ့သင့္ရင္ေလွ်ာ့ စသျဖင့္ မိမိက်န္းမာ ေရးအတြက္ ဂ႐ုျပဳသင့္ပါတယ္။ မိမိမွာ ဆီးခ်ိဳ/ေသြးတိုး/ႏွလံုးေရာဂါရွိတယ္ဆိုရင္ ပို သတိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္ ။ ေဆးေသာက္ သံုးတာ အျပင္ မိမိရဲ႕စားေသာက္ မႈပံုစံကို ထိန္းသိမ္းတာဟာလည္း ပိုမိုက်န္းမာေစမယ့္ အေလ့အက်င့္ေကာင္း တစ္ရပ္ ပါ ။ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ သင့္မသင့္ကို မိဘမ်ားစဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္သင့္ပါ တယ္လို႕အႀကံျပဳပါရေစ ။ အခ်ိဳရည္ေသာက္သံုးျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရးျပႆနာ မ်ားစြာ ျဖစ္ႏိုင္ တယ္ဆိုတာ သတိမူသင့္ပါတယ္။ အခ်ိဳရည္ (soft drinks) ေတြကို ေသာက္မယ့္အစား လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ အသီးေဖ်ာ္ရည္ (fruit juice) ေသာက္တာမ်ိဳး၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ႏြားႏို႕၊ ပဲႏို႕ စတဲ့ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူ ျပဳတဲ့အရာမ်ိဳးကို ေရြးခ်ယ္ရင္ ပိုသင့္ေတာ္ပါတယ္။ မိမိ၏က်န္းမာေရးအတြက္ မွန္ကန္ တဲ့ေရြးခ်ယ္မႈကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ၾကေစရန္ ဆႏၵျပဳလ်က္ ...
Dr_Jasmine
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide/
