အသက္ ၃ႏွစ္ မိန္းကေလးပါ။ ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါ ႏိုင္ငံျခားကဆရာဝန္နဲ႔မွကုလို႔ရမယ္ေျပာပါတယ္။ တခ်ိဳဳ႕က မရဘူးလည္းေျပာပါတယ္။ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိလို႔ပါ။ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖေပးလို႔ရရင္ သိပါရေစဆရာ။
ေဆးစာကို ဖတ္လို႔ေတာ့ မရပါ။ ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ စမ္းသပ္ကုသေပးေနတဲ့ဆရာဝန္ေျပာတာကို လိုက္နာသင့္တယ္ထင္ပါတယ္။
ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ အမ်ားစုကို ဘာလို႔လာျဖစ္သလဲ ဆရာဝန္ေတြ မသိၾကပါ။ ဒါလိုမ်ိဳးေရာဂါေတြကို ေတြ႔တိုင္း ကံတရားရဲ႕သေဘာကို နားလည္ေအာင္၊ ကံေကာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဘို႔ တြန္းအားေတြ ရလာေစတယ္။ စာဖတ္သူမ်ားကိုလည္း အေလးအနက္ တိုက္တြန္းပါရေစ။
ျဖစ္ႏိုင္ေျခအလားအလာရွိတာေတြေတာ့ သိပါတယ္။
၁။ Genetic or chromosomal abnormalities မ်ိဳးဗီဇ ဒါမွမဟုတ္ ခရိုမိုဇုန္း ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္၊ ဥပမာ Down syndrome ေဒါင္-ဆင္ဒရုပ္း၊
၂။ Taking certain medications or alcohol or drug abuse during pregnancy တခ်ိဳ႕ေဆးးေတြကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုး သံုးစြဲလို႔၊
၃။ Maternal viral infection ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးဝင္လို႔၊ ဥပမာ ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လအတြင္းမွာ rubella (German measles) ဂ်ာမန္ ဝက္သက္ျဖစ္လို႔။
ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ေမြးေမြးခ်င္း လကၡဏာခံစားရတာ၊ နဲနဲၾကီးလာမွ ခံစားရတာ မတူပါ။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ေရာဂါပါလာမွန္း မသိဘူး။ အေမရိကားမွာ ကေလးေပါင္း ၅ သိန္းရွိတယ္။ အမ်ိဳးထဲမွာ ကေလးတေယာက္က ဒါမ်ိဳးရွိရင္ ေနာက္ကေလးလဲ ျဖစ္ႏိုင္ေျခပိုမ်ားတာေတြ႔ရတယ္။
အျဖစ္မ်ားတဲ့ အမ်ိဳးအစားေတြ -
၁။ Heart valve defects ႏွလံုးအဆို႔ရွင္ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ား၊ အဆို႔ရွင္ က်ဥ္းေနတာ၊ လံုးဝပိတ္ေနတာ၊ မလံုတာ၊
၂။ Defects in the walls between the atria and ventricles of the heart ႏွလံုးအခန္းေတြၾကားက အကန္႔မွာ အေပါက္ျဖစ္ေနတာ၊ ဥပမာ Atrial septal defect (ASD) နဲ႔ Ventricular septal defect (VSD) မ်ား၊ ေမးတဲ့ကေလးမွာ VSD ျဖစ္ေနပါတယ္။
၃။ Heart muscle abnormalities ႏွလံုးၾကြက္သား အားနည္းျခင္း။
ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါမ်ားႏွင့္ကေလး
• Patent ductus arteriosus (PDA) (ေပးတင့္ ဒတ္တပ္စ္-အာတီရီယိုးဆပ္စ္)
• Tetralogy of Fallot ႏွလံုးခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ၄ မ်ိဳးတြဲရွိျခင္း၊
• Transposition of the great vessels ႏွလံုးေသြးေၾကာၾကီးမ်ား ေနရာလြဲေနျခင္း၊
• Coarctation of the aorta ႏွလံုးေသြးေၾကာမၾကီး တေနရာမွာက်ဥ္းေနျခင္း၊
• Heart valve problems ႏွလံုးအဆို႔ရွင္မ်ား မေကာင္းျခင္းမ်ား။
ဆရာဝန္ကေန နားၾကပ္နဲ႔ နားေထာင္တာနဲ႔လဲ တခ်ိဳ႕ႏွလံုးေရာဂါကို သိတယ္။ Heart murmur ဆိုတဲ့အသံကိုၾကားရတယ္။ ေသခ်ာေစေအာင္ ဒါေတြဆက္စစ္ေဆးႏိုင္တယ္။
• Echocardiogram or transesophageal echocardiogram (TEE)
• Cardiac catheterization
• Chest X-ray
• Electrocardiogram (ECG or EKG)
• MRI
ဘာေတြခံစားရမလဲ -
ႏွလံုးမွာ ေရာဂါရွိေနတာကို ကေလး မေမြးခင္ကတည္းက သိေအာင္လုပ္ႏိုင္တယ္။ ေမြးျပီးမွလဲ အခ်ိန္မေရြးသိႏိုင္တယ္။ အသက္ရွဴမဝတာ၊ သြားလာ လႈတ္ရွား၊ အလုပ္လုပ္တာ သူမ်ားလို၊ အရင္လို မလုပ္ႏိုင္တာေတြ ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
• ႏႈတ္ခမ္း၊ လက္သည္း၊ အေရျပား ျပာႏွမ္းေနျခင္း၊
• အသက္ရွဴျမန္ေနျခင္း၊
• ႏို႔-အစားအစာ ေကာင္းေကာင္းမစားျခင္း
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အတက္ေႏွးျခင္း၊
• အဆုပ္ခဏခဏေရာင္ျခင္း၊
• ကိုယ္လက္လႈတ္ရွားမႈ ေကာင္းေကာင္းမလုပ္ႏိုင္ျခင္း၊ မေဆာ့ႏိုင္ျခင္း။
ဘယ္လိုကုသမလဲ တခ်ိဳ႕ကေဆးကုဘို႔ တကူးတက မလိုၾကပါ။ တခ်ိဳ႕ေဆးေပးမယ္။ တခ်ိဳ႕က ခြဲစိတ္ရမယ္။ တသက္တာ ႏွလံုးအထူးကုဆရာဝန္နဲ႔ ျပသ၊ စစ္ေဆး၊ ကုသမႈလိုတတ္တယ္။ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါရွိေနသူတိုင္းမွာ လာျဖစ္တတ္တဲ့ ႏွလံုးသားေရာင္တာမ်ိဳးက ၾကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးခြဲစိတ္ရသူေတြမွာ ပိုသတိထားရမယ္။
လည္ေခ်ာင္းနာရင္၊ ဖ်ားရင္၊ ကိုယ္လက္ေတြကိုက္ခဲရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ သြားႏုတ္စရာ၊ ခြဲစိတ္စရာရွိရင္ ပဋိဇီဝေဆး ေသာက္ရမယ္။ Amoxicillin လူၾကီး = 2 g နဲ႔ ကေလး = 50 mg/kg ေပးမယ္။ ပါးစပ္ကမေသာက္ႏိုင္သူမ်ားအတြက္ Ampicillin 2 g IM or IV ကေလး = 50 mg/kg IM or IV သို႔မဟုတ္ Cefazolin 1 g IM or IV သို႔မဟုတ္ Ceftriaxone ကေလး = 50 mg/kg IM or IV ထိုးမယ္။ ပနယ္စလင္ မတည့္သူမ်ား Cephalexin 2 g 50 mg/kg သို႔မဟုတ္ Clindamycin 600 mg ကေလး = 20 mg/kg သို႔မဟုတ္ Azithromycin သို႔မဟုတ္ Clarithromycin 500 mg ကေလး = 15 mg/kg ေပးမယ္။ ပါးစပ္ကမေသာက္ႏိုင္သူမ်ားအတြက္ Ampicillin သို႔မဟုတ္ Cefazolin သို႔မဟုတ္ Ceftriaxone 2 g IM or IV1 g IM or IV ကေလး = 50 mg/kg IM or IV50 mg/kg IM or IVထိုးမယ္။ ပနယ္စလင္ မတည့္သူမ်ား၊ ပါးစပ္ကမေသာက္ႏိုင္သူမ်ားအတြက္ Cefazolin or ceftriaxone or Clindamycin 1 g IM or IV 600 mg IM or IV ကေလး = 50 mg/kg IM or IV20 mg/kg IM or IV
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
