The American Journal of Pathology မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ သုေတ သနတစ္ခုမွာ ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ အျမင္ အာ႐ံုထိခိုက္မႈ အေျခအေန(Diabetic Retinopathy) ကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ၿပီး အခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြကို အနည္းငယ္ျပန္လည္ သက္သာလာ ေစႏိုင္မယ့္ (renin angiotensin System) RAS စနစ္ကို အေျခခံၿပီး တီထြင္ထားတဲ့ မ်က္လံုးတြင္းကုထံုး တစ္ခုကုိ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
Diabetic Retinopathy ဆိုတာ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ႐ွိတဲ့ ေသြး ေၾကာငယ္ေလးေတြေပၚမွာ ေရာဂါ ေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲေလးေတြ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အေျခအေနကို ဆိုလို ပါတယ္။ အေတြ႕ရမ်ားတဲ့ လကၡဏာ ေတြကေတာ့ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ေသြးျဖဴ ဥမ်ား မ်က္စိထဲမွာ မ်ားလာျခင္း၊ ေသြးေၾကာနံရံမ်ား ထူလာၿပီး၊ က်ိဳး ေပါက္လြယ္လာျခင္း၊ မ်က္လံုးတြင္း ေသြးေၾကာမ်ားထဲမွ ပ႐ိုတင္းမ်ား ယိုထြက္လာျခင္း၊ ေသြးလွည့္ပတ္မႈ နည္းလာျခင္း စတဲ့လကၡဏာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ အဆံုး သတ္မွာ အျမင္အာ႐ံုဆံုး႐ံႈးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းအေျခအေန ေၾကာင့္ အျမင္အာ႐ံုဆံုး႐ံႈးမႈကအလုပ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အ႐ြယ္ေတြမွာ အျမင္ အာ႐ံုဆံုး႐ံႈးေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လက္႐ွိမွာ လံုး၀ေပ်ာက္ ကင္းေအာင္ မကုသႏိုင္သလုိ၊ ကုထံုး ေတြကလည္း နည္းေနတုန္းပါပဲ။ မျဖစ္မီ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ ကလည္း အကန္႔ အသတ္ေတြ ႐ွိေနပါ ေသးတယ္။
ယခုသုေတသနမွာRAS စနစ္ရဲ႕ အစြန္းႏွစ္ဖက္မညီမွ်မႈ အေျခခံ သေဘာတရားအေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။ ယင္းမညီမွ်မႈ ေၾကာင့္(Diabetic Retinopathy ျဖစ္လာရတာပါ။ အစြန္းႏွစ္ဖက္မွာ တစ္ဖက္ ပံုမွန္(Classical) RAS စနစ္နဲ႕ တစ္ဖက္က ေသြးေၾကာ ကာကြယ္ေရး(Vasoprotective) RAS စနစ္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ Classi-cal RAS စနစ္ကိုVasoprotective RAS စနစ္က ထိန္းကြပ္ထားၿပီး ယင္းစနစ္မွာ ေရာင္ရမ္းမႈက်ေစတာ ေရာ၊ ေသြး ေၾကာမ်ားက်ယ္ေစတဲ့စနစ္ ေရာ ႏွစ္ခုစလံုး ပါ၀င္ပါတယ္ ။ Vasoprotective စနစ္ရဲ႕ အဓိက အင္ဇိုင္းကေတာ့ Angiotensin Converting enzyme-2 (ACE-2) အင္ဇိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သုေတသန မွာ မ်က္စိရည္ၾကည္ (Vitreous Cavity) လိႈဏ္ေခါင္းထဲကို ACE-2 အင္ဇိုင္း အား adeno-associated virus Vector ကိုအသံုးျပဳၿပီး တိုက္ ႐ိုက္ ထိုးသြင္းခဲ့ပါတယ္။ ယင္းနည္းကို AAV-ACE လို႔ေခၚပါတယ္။
သုေတသီေတြကAAV-ACE 2 ရဲ႕အစြမ္းကို သိရရန္အတြက္ ၾကြက္ေတြမွာstrepto zotocin (STZ) ထိုးၿပီး ဆီးခ်ိဳျဖစ္ေစဖုိ႔ လံႈ႕ ေဆာ္ပါတယ္။ ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏွစ္ဖြဲ႕ ခြဲၿပီး တစ္ဖြဲ႕မွာ STZ မထိုးမီ ႏွစ္ပတ္ ၾကိဳၿပီး AAV-ACE 2 ကို ထိုးခဲ့ပါ တယ္။ ေနာက္တစ္ဖြဲ႕ကိုေတာ့ ACE 2 က Diabetic Retinopathy ကိုျပန္ၿပီး ေကာင္းေစႏိုင္စြမ္း ႐ွိ၊ မ႐ွိ သိရဖို႔အတြက္ STZ ထိုးၿပီး ေျခာက္ လအၾကာDiabetic Retinopathy ျဖစ္ၿပီးေနာက္ AAV-ACE 2 ကို ထိုးခဲ့ပါတယ္။
ရလဒ္ကေတာ့ ႏွစ္ဖြဲ႕လံုးမွာDiabetic Retinopathy မွာ ေတြ႕ရတဲ့ လကၡဏာေတြ၊ ဇီ၀အမွတ္ အသားေတြ နည္းေနၿပီး၊ အာနိသင္ မဲ့ေဆးထိုးထားတဲ့ အုပ္စုမွာသာ ယင္းလကၡဏာေတြ ေတြ႕ရတာကို သိခဲ့ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မ်က္ၾကည္ လႊာေသြးေၾကာ အေျခအေနေတြကို တစ္သ်ဴးအဆင့္ထိ အေသးစိတ္စစ္ ေဆးခဲ့ရာAAV-ACE 2 ထိုးေဆးက ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ျဖစ္ပြားေသာ ေရာဂါ ကို တစ္သ်ဴးအဆင့္ထိ ျပန္လည္ သက္သာေစတာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
ဖိုးေသာၾကာ
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal
