ဆရာရွင့္ ကၽြန္မရန္ကုန္ကပါ။ အသက္ေလးဆယ္ႏွစ္။ ကေလးႏွစ္ေယာက္မိခင္ပါ။ ရင္သားကင္ဆာေၾကာင့္ ေဆးကုသမႈခံယူျပီးပါျပီဆရာ။ ေရာဂါျဖစ္ျပီးေနာက္ပိုင္းအစားအေသာက္အေနမထိုင္ကို ဆင္ျခင္ခဲ့ပါတယ္။ ယခု FB မွာ ဆရာဝန္မႀကီးတေယာက္ရဲ႕ေဟာေျပာခ်က္အရ ကင္ဆာေဝသနာရွင္ေတြ ကို ဆန္ ဂ်ံုဳ မုန္႔ဖတ္ ေခါက္ဆြဲ အသီးအႏွံ ခ်ိဳတာေတြ ေရွာင္ဖို႔ အသိေပးတာေတြ႔ရပါတယ္ဆရာ။ စေတာ္ဗယ္ရီတို႔ ဘလူးဗယ္ရီတို႔လဲ ဓါတုေဆးေတြေၾကာင့္ ေရွာင္ခိုင္းပါတယ္ ။ ေရာဂါသည္ ကၽြန္မအေန နဲ႔ ျဖစ္ျပီးေနာက္ပိုင္း အစစအရာရာသတိထားေနရတာမို႔တေၾကာင္း ျမန္မာျပည္တြင္ ဆန္အဓိက စားေနရေတာ့ အျခားအစားေသာက္ ဘယ္လိုေျပာင္းစားရမလဲမသိျဖစ္ေနပါတယ္ဆရာ။ အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ နည္းလမ္းေကာင္းေလး ၫႊန္ျပေပးေစလိုပါတယ္ဆရာရွင့္။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။ အၿမဲေလးစားလွ်က္ပါ။
ဆရာလည္း ရင္သားကင္ဆာစာေတြ အမ်ားၾကီးေရးထားပါတယ္။ ဆရာကိုးကားတဲ့ ေဆးသုေတသနကို သာ ေျပာပါမယ္။ အဂၤလိပ္စာလံုးေတြကို ေက်ာ္ဖတ္လည္း နားလည္းပါမယ္ ။ ေဆာရီး။
1. အစာတမ်ိဳးထဲကေန ကင္ဆာကို ႏိုင္ေအာင္ မကူႏိုင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ပန္းကန္နဲ႔ အျပည့္ဆို သလို ေရာျပြမ္း စားသင့္တယ္ ။ (ပရိုတင္း) ဓါတ္ဟာ အသီးအႏွံကေနရတာက ၃ ပံု ၂ ပံု နဲ႔ အသားကေနရတဲ့အာဟာရ ၃ ပံု ၁ ပံု ပါေနသင့္တယ္။ ဒါမ်ိဳးကို မွ်တတယ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။
2. အေရာင္ေတြစံုတာ ေကာင္းတယ္။ ကင္ဆာကို (ကာလာ) နဲ႔ တိုက္မယ္ဆိုတဲ့ သေဘာဘဲ။ အသီးေတြ၊ အရြက္ေတြမွာ ကင္ဆာကို ခံတိုက္ႏိုင္တာေတြ ပါတယ္။ အေရာင္စံုတာ စားရင္ ခံတိုက္ႏိုင္တာေတြလဲ မ်ားေစမယ္။ တဖက္တလမ္းအေနနဲ႔လဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကုိ ထိန္းႏိုင္ေသးတယ္။ လူက ဝေနတာ ကင္ဆာေတြကို ဖိတ္ေခၚရာက်တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားသူေတြဟာ အူမၾကီး ကင္ဆာ၊ အစာမ်ိဳျပြန္ ကင္ဆာနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ ကင္ဆာေတြ ျဖစ္ေစဘို႔ လမ္းမ်ားတယ္။
3. ကင္ဆာတိုက္စရာ မနက္စာ စားေပးပါ။ ေဖါလိတ္ (ေဖါလစ္အက္စစ္) ဟာ အေရးပါတဲ့ ဗီတာမင္ ဘီ ၉ ျဖစ္တယ္။ အူမၾကီးကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ နဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္-ကင္ဆာေတြအတြက္ ေကာင္းတယ္။ မနက္စာအတြက္ အထူးစီမံထားတဲ့ အဆံေတြနဲ႔လုပ္ထားတာေတြ နဲ႔ ျဖဴဆြတ္ေနေအာင္ ခြ်တ္မထားတဲ့ ဂ်ံုမႈံ႕နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြထဲမွာ အမ်ားၾကီး ပါေနတယ္ ။ လိမ္ေမာ္ရည္၊ ဖရဲသီး နဲ႔ (စေထာဘယ္ရီ) ေတြထဲမွာလဲ ပါေနတာဘဲ။
4. ေဖါလိတ္မ်ားတာ စားပါ။ ကညြတ္နဲ႔ ဥေတြထဲမွာလဲ ပါတာဘဲ။ ၾကက္သဲ၊ ပဲသီးေတြ၊ ေနၾကာေစ့ နဲ႔ အရြက္စိမ္းေတြ ဥပမာ ဟင္းႏုႏြယ္နဲ႔ ဆလတ္ရြက္ ေတြထဲလဲ ပါတယ္ ။ (ေဖါလစ္အက္စစ္) ေဆး ေသာက္တာထက္ ဒါေတြကို စားလို႔ရတာက ပိုေကာင္းတယ္။
5. ဆိုင္စာေတြ သတိနဲ႔စားပါ။ (ဆင္းဒ္ဝစ္ခ်္) နဲ႔ (ေဟာ့-ေဒါ့ခ္) ေတြကို တခါတေလစားတာ အႏၲရာယ္မေပးပါ ။ ဒါေပမဲ့ အထားခံေအာင္ စီမံထားတဲ့ အသားေတြနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ (ဘိုေလာင္ဂါ) အီတလီအစာ၊ ဝက္ေပါင္ေျခာက္ နဲ႔ (ေဟာ့-ေဒါ့ခ္) ေတြကိုေတာ့ အူမၾကီး-စအို နဲ႔ အစာအိမ္ ကင္ဆာေတြအတြက္ ေလွ်ာ့စားတာ ေကာင္းတယ္ ။
6. ခရမ္းခ်ဥ္းသီးက တပ္သားေကာင္းျဖစ္တယ္ ။ ခရမ္းခ်ဥ္းသီးေတြ နီရဲေနတာဟာ Lycopene ဓါတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ ။ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ အပါအဝင္ ကင္ဆာေတြကို တိုက္ဖ်က္ရာမွာ အေရးပါတယ္ ။ ျပဳျပင္စီမံထားတာေတြျဖစ္တဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ (ေဆာ့စ္) နဲ႔ (ေပ့စ္) ေတြကေနလဲ ကူႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆရတယ္။
7. လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းဟာ ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္ရာမွာ ေကာင္းတယ္လို႔ လူေျပာမ်ားေနတယ္ ။ သက္ေသျပစရာ သိပ္စံုေသးတာ မဟုတ္ပါ။ ဓါတ္ခြဲခန္းမွာစမ္းေတာ့ အူးမၾကီး၊ အသည္း၊ ရင္သား နဲ႔ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြကို ျပန္႔ပြါးတာ ေႏွးေစတယ္။ အဆုပ္ နဲ႔ အေရျပားေတြလဲ အတူတူဘဲ။ ဆီးအိမ္ အစာအိမ္ နဲ႔ သရက္ရြက္ ကင္ဆာေတြအတြက္လဲ အတူတူဘဲ ။
8. Grapes စပ်စ္သီးေလးေတြလဲ အားကိုးႏိုင္တယ္။ Resveratrol ဓါတ္ပါတဲ့ ခရမ္းေရာင္ နဲ႔ အနီေရာင္ စပ်စ္သီးေတြကေန လုပ္တဲ့ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္လဲ ေကာင္းတယ္။ ဒီဓါတ္မွာ (အင္တီ-ေအာက္စီဒင့္) နဲ႔ (အင္တီ-အင္ဖလင္ေမထရီ) သတၲိေတြ ပါတယ္။
9. အရက္ေသစာ ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ။ ပါးစပ္၊ လည္ေခ်ာင္း၊ ေလျပြန္၊ အစာျမိဳျပြန္ အသည္းကင္ဆာ နဲ႔ ရင္သားကင္ဆာ ေတြအတြက္ ေကာင္းတယ္။ အရက္ကေန အူမၾကီး နဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္ ကင္ဆာေတြ ကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
10. ေရက ဆီးအိမ္ ကင္ဆာကိုပါ ကာကြယ္ရာ က်တယ္။
11. ပဲသီးေတြလဲ အားၾကီးတယ္။ ပဲသီးေတြထဲမွာ Phytochemicals ဓါတ္ေတြပါေနတာက (ဆဲလ္) ေတြ ပ်က္စီးတာကို ကာကြယ္မႈ ေပးတယ္ ။
12. မံုလာအမ်ိဳးမ်ိဳးေတြလဲ ေကာင္းတာဘဲ ။ မံုလာစိမ္း၊ မံုလာပြင့္၊ မံုလာထုပ္၊ ကြမ္းသီးေဂၚဖီထုပ္ အစို႔အေညွာင့္ နဲ႔ Kale ကိုက္လန္ေတြ အားလံုးဘဲ ။ အူမၾကီး၊ ရင္သား၊ အဆုပ္ နဲ႔ သားအိမ္ဝကင္ဆာေတြ အတြက္ ေကာင္းတယ္။
13. စိမ္းစိုေနတဲ့အရြက္ေတြ စားေပးပါ ။ မံုညင္းရြက္၊ ဆလတ္ရြက္၊ ကိုက္လန္၊ (ခ်ီကိုရီ)၊ ဟင္းႏုႏြယ္ နဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္အရြက္ေတြကိုေျပာတာ ျဖစ္တယ္။ (ဖိုင္ဘာ)၊ (ေဖါလိတ္) နဲ႔ (ကာရိုတီႏြိဳက္) ဓါတ္ေတြက ေကာင္းေစတာျဖစ္တယ္။ ပါးစပ္၊ လည္ေခ်ာင္း၊ သရက္ရြက္၊ အဆုပ္၊ အေရျပား နဲ႔ အစာအိမ္ ကင္ဆာေတြအတြက္ ေကာင္းေစတယ္။
14. ဝါဝင္းေနတဲ့ နႏြင္းထဲမွာပါတဲ့ Curcumin ဓါတ္က ကင္ဆာအတြက္ ေကာင္းတယ္။
15. ခ်က္ျပဳတ္နည္းေတြလဲ လိုေသးတယ္။ အသားေတြကို အပူခ်ိန္မ်ားမ်ားမွာ ေၾကာ္တာ ၊ အပူကင္တာ နဲ႔ ျပဳတ္တာ မေကာင္းပါ ။ ျပဳတ္ခ်က္တာ နဲ႔ ေပါင္းတာေတြက သက္သာတယ္။ အသားေတြနဲ႔အတူ အသီးအရြက္ေတြပါ ေရာစားဘို႔ မေမ့ပါနဲ႔ ။
16. (ဘယ္ရီ) သီးေလးေတြခ်ိဳပါတယ္။ (စေထာဘယ္ရီ)၊ (ရက္စ္ဘယ္ရီ) ေတြထဲမွာ Phytochemical (Ellagic acid) ဓါတ္ပါတယ္။ (အင္တီေအာက္ဆီဒင့္) သတၲိရွိတယ္။
17. (ဘယ္ရီ) သီးျပာျပာ ေကာင္းပါတယ္။ (ဘလူးဘယ္ရီ) သီးေတြမွာလဲ (အင္တီေအာက္ဆီဒင့္) သတၲိရွိတယ္။ အုတ္စပါး၊ ေရာဂတ္၊ ဆလဒ္ေတြထဲမွာ ထည့္စားပါ။
18. သၾကားပုလင္းေလး လွမ္းလိုက္စမ္းပါ။ သၾကားဓါတ္ကေန ကင္ဆာေတာ့မျဖစ္ေစပါ။ ဒါေပမဲ့ ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္ရာမွာ ေကာင္းတဲ့ အစားအစာေတြကို သူ႔ေၾကာင့္ အားနည္းေစတယ္။ (ကလိုရီ) မ်ားေစလို႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္ေစမယ္။
19. ဗီတာမင္ေတြက ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆးျပားေတြ၊ ေဆးေတာင့္ေတြ၊ ထိုးေဆးေတြကို သိပ္အားမကိုးပါနဲ႔။ သဘာဝအတိုင္းကေနရမဲ့ အစားအစာေတြ ေရြးစားသင့္တယ္။ အေစ့အဆံေတြ၊ အသီးေတြ နဲ႔ စိမ္းစိုေနတဲ့ အရြက္ေတြကို စားေပးဘို႔ ေျပာတာပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
