ေတာင္တန္းမ်ားက စိမ္းေမွာင္ေမွာင္၊ ရာသီဥတုကေအးျမျမ၊ တိမ္ေတာင္ကမႈန္ျပျပ၊ လူမ်ားက ျဖဴလႊလႊ...ဒီဇင္ဘာလအတြင္းက ကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ခ႐ိုင္ မိုးေမာက္ ၿမိဳ႕ကို စျမင္ေတြ႕ရသည္႔ ႏွင္းျမဴၾကားကျမင္ကြင္းမ်ားက ယေန႕အထိ ေမ့မရ။
''ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီကခ်င္ျပည္ နယ္ဘက္မွာေတာ့မွတ္မိသေလာက္ ဆ႒မတန္း ေက်ာင္းသားဘဝက တည္းကေဆးေျခာက္႐ွဴတဲ့ေက်ာင္း သား အခ်င္းခ်င္းလာျမဴဆြယ္ၾက တာပဲ။ ဒါေကာင္းတယ္ မင္း႐ွဴ မလားေျပာတယ္။ကြၽန္ေတာ္ကေတာ႔ အဘုိး ေက်းဇူးေၾကာင့္ေဆးမ႐ွဴတတ္ခဲ့ပါ ဘူး။ဒီလိုပဲ ဒီနယ္ပယ္တစ္ဝုိက္မွာ ေဆးထိုးအပ္ကိုင္တဲ့မူးယစ္ေဆး သံုးသူေတြကိုေတြ႕ေနရတာ အစဥ္ အလာလိုျဖစ္ေနျပီ''ဟု ကြယ္လြန္ သူ စာေရးဆရာႀကီး ဗန္းေမာ္တင္ ေအာင္၏ေျမးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ထက္ေအာင္(မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္၊ က်န္းမာေရးဦးစီးဌာနမွဴး)ကေျပာ ျပသည္။ထိုတစ္ေန႕ကကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ခ႐ိုင္ မိုးေမာက္ၿမိဳ႕ကို ၂ဝ၁၄ ဒီဇင္ဘာ၂၂ရက္က ေျခခ် သည္ႏွင့္ လာရင္းမူးယစ္ေဆး အေၾကာေဆး ထိုးသြင္းသူမ်ားႏွင့္ HIV အႏၲရာယ္အေၾကာင္းသတင္း ယူသြားသည့္ခရီး၌ပထမဆံုးေတြ႕ သည့္အထက္ပါဆရာဝန္က ၄င္း တို႔ေဒသ၏ လူငယ္မ်ားႏွင့္မူးယစ္ ေဆးဝါးအေၾကာင္း ေျပာျပျခင္း ျဖစ္သည္။မိုးေမာက္ျမိဳ႕နယ္တြင္ မူးယစ္ ေဆးအမ်ဳိးအစားေပါင္းစံုကို လူ ငယ္မ်ားလက္လွမ္းမီကာ ဝယ္ရ လြယ္ေနေၾကာင္း၊ေဆးထိုးအပ္သံုး သည့္ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲသူမ်ားကို HIV မကူးစက္ရန္က်န္းမာေရးဘက္ ကပညာေပးေနေသာ္လည္းဥပေဒ ျဖင့္အေရးယူမွာစိုးသူမ်ားက အသိ တရားမဲ့စြာသတိလက္လြတ္မူးယစ္ ေဆးထိုးသြင္းေနၾကဆဲျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆက္လက္ရွင္းျပသည္။ကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ ခ႐ိုင္ မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္၌ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ကကခ်င္တိုင္းရင္းသားလက္ နက္ကိုင္ႏွင့္တပ္မေတာ္တို႔ ေတာ တြင္းတိုက္ပြဲပဋိပကၡအနည္းငယ္ ျပန္လည္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ အညိဳ ေရာင္နယ္ေျမၿမိဳ႕နယ္၌ျဖစ္သည္။ကခ်င္လူမ်ဳိး၊ ဗမာလူမ်ဳိးႏွင့္ ရွမ္း လူမ်ဳိးမ်ားေနထိုင္ၾကၿပီး အျခား လူမ်ဳိးျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားလည္း ေနထိုင္သည္။လယ္ယာေျမအဓိက လုပ္ေဆာင္သည့္ေနရာျဖစ္ေသာ္ လည္း ယေန႕ကာလတြင္ နယ္စပ္ အေရာင္းအဝယ္မ်ားသာ စီးပြား ျဖစ္အလုပ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရ သည္။ ''နယ္စပ္ၿမိဳ႕ဆိုေတာ့ တရား မဝင္အေရာင္းအဝယ္နဲ႕ တစ္ဆက္ တည္း မူးယစ္ေဆးျပႆနာက ပါလာတာေပါ႔။ တစ္လလုပ္မွရ တဲ့ေငြကိုဆိုင္ကယ္ကယ္ရီတ႐ုတ္ နယ္စပ္က ျပည္နယ္ထဲဆြဲလာရင္ တစ္ေခါက္တည္းရေတာ့ လူငယ္ ေတြကတျခားအလုပ္မလုပ္ေတာ့ ဘူး။ေဆးေျခာက္၊ေဆးျပား၊ ဘိန္း ျဖဴ၊ ဘိန္းမည္း ေနာက္ဆက္တြဲပါ လာတာပဲ။ မူးယစ္ေဆးတားျမစ္ ေလွ်ာ့ခ်ဖို့ရာျပည္နယ္အတြင္းၿငိမ္း ခ်မ္းေရးရဖို႕လိုအပ္ေနၿပီ။အဓိကက စစ္ေၾကာင့္ နယ္စပ္သြားအလုပ္ လုပ္ေနၾကတာမ်ားတယ္''ဟု မိုး ေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ဦးေဇာ္ထြန္းကရွင္း ျပသည္။ မူးယစ္ေဆးသံုးသူမ်ား ကိုဖမ္းဆီးအေရးယူသူကို တုတ္၊ ဓားလက္နက္ျဖင့္ ခုခံျပန္ခ်သူမ်ား ရွိကာ တားျမစ္သူကို စီးပြားပ်က္ ေအာင္ စပါးပံုမီး႐ႈိ႕၊ ဖရဲခင္းဖ်က္ ဆီးစသည့္ အျပဳအမူမ်ားရွိခဲ႔ဖူး ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ထြန္းက သူ႕ အေတြ႕အၾကံဳကို ေျပာျပသည္။ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး၊ အသည္း ေရာင္အသားဝါ(B)။(C)ပိုးမ်ားကို ဗန္းေမာ္ခ႐ိုင္အတြင္း မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲသူထက္ဝက္ခန္႕ေတြ႕ရွိထားျပီး ျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး ဌာနဗန္းေမာ္ခ႐ိုင္အမ်ဳိးသားခုခံအား က်ႏွင့္ကာလသားေရာဂါႏွိမ္နင္းေရး အဖြဲ႕တာဝန္ခံဆရာဝန္ ေဒါက္တာ ေဒၚနီလာေမာင္ကအတည္ျပဳေျပာ ၾကားသည္။
ေအးျမသည့္ေတာင္ေပၚေဒသ ႏွင့္႐ိုးသားသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ သားမ်ား၏ အျပဳအမူ၊ ကိုယ္ေန ဟန္ထား၊ မ်က္ႏွာ၊ ပြင့္လင္းေဖာ္ ေရြသည့္ခ်စ္စရာဘဝမ်ားကို မူး ယစ္ေဆးဝါးကျခိမ္းေျခာက္အႏိုင္ ယူေနျခင္းျဖစ္သည္။မုိးေမာက္အထက္ဆက္တက္ လွ်င္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ျမစ္ႀကီးနား ၄င္းမွတစ္ဆင့္တစ္ဖက္အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္လြယ္ဂ်ယ္ၿမိဳ႕ အထိကားလမ္းမ်ားဆက္သြယ္ေန ကာကခ်င္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ ကိုင္(KIA)အဖြဲ႕ရွိေနေၾကာင္း သိရ သည္။ မူးယစ္ေဆးဝါးသယ္ယူ ေရာင္းဝယ္သံုးစြဲမႈကို တပ္မေတာ္ တာဝန္ရွိသူမ်ားသာမက ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္(KIA) အဖြဲ႕၊သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိသူမ်ား က အေရးယူေဆာင္ရြက္ေနေသာ္ လည္း မူးယစ္ေဆးမ်ားက ရွိျမဲရွိ ဆဲသာျဖစ္ေၾကာင္း ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ ေဆး႐ံုအုပ္ဆရာဝန္ႀကီးေဒါက္တာ ခင္ေမာင္ျမင္႔က ေျပာၾကားသည္။HIVဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါပိုးကူး စက္ရန္ဦးတည္အုပ္စုမ်ားျဖစ္သည့္ အမ်ဳိးသမီးလိင္လုပ္သားမ်ား၊အမ်ဳိး သားခ်င္းလိင္တူဆက္ဆံသူမ်ားႏွင္႔ မူးယစ္ေဆးအေၾကာေဆးထိုးသြင္း သူမ်ားစသည့္ အုပ္စုမ်ားတြင္ မူး ယစ္ေဆး အေၾကာေဆးထိုးသြင္း သူမ်ားေပါမ်ားသည့္ ကခ်င္ျပည္ နယ္နယ္စပ္သည္အႏၲရာယ္မလြယ္ ေပါက္ျဖစ္ေနသည္။HIV/AIDS သည္အသက္(၁၅)ႏွစ္ႏွင္႔အထက္ အရြယ္ေရာက္ၿပီး သူမ်ားအၾကား HIV ပ်ံ႕ႏွံ႕မႈႏႈန္းဝဒသမ၄၉ ရာခိုင္ ႏႈန္းရွိေနသည္။ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ရန္ဦးတည္အုပ္စု မ်ားၾကား မူးယစ္ေဆးထိုးသြင္းသူ မ်ားတြင္ ၁၈ဒသမ၇ (ငါးဦးတြင္ တစ္ဦးႏႈန္းခန္႔)ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း ျမန္မာ့ HIVစစ္တမ္းေကာက္ယူ ထားသည့္Global AIDS မွတ္ တမ္းမွသိရသည္။တိုင္းျပည္ရတနာေက်ာက္စိမ္း ထြက္ရာေျမ၊ ျမစ္မင္းဧရာျမစ္ဖ်ား ခံရာေမခ-မလိခေျမ၊လွ်ပ္စစ္စြမ္း အားထုတ္ေပးသည့္ တာပိန္ျမစ္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္႐ံုဘူမိနက္သန္ မေနာေျမ၊ သေဘာျဖဴ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားတို႕၏ ေမြးရပ္ေျမ တြင္ မူးယစ္ေဆးေၾကာင့္ လူငယ္ တခ်ဳိ႕ လမ္းမွားေရာက္ေနၾကေလ သည္။ ပညာသင္အရြယ္စာသင္ ခန္းႏွင္႔ေဝးကြာသည့္ မျငိမ္းခ်မ္း သည့္လမ္းကိုျပဳျပင္ကာ တာဝန္ရွိ သူမ်ားလက္ကမ္းကူညီမွ ျမန္မာ ျပည္လွေတာ့မည္။အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ HIV အသစ္ကူးစက္ခံရ သူ၁ဝဝတြင္ မူးယစ္ေဆးထိုးသြင္း မႈေၾကာင္႔ ကူးစက္ခံရသူ ၃၂ ဦး ခန္႕ရွိသည္ဟု UNAIDS (ကုလ သမဂၢ AIDSအဖြဲ႕အစည္းမ်ားပူး ေပါင္းအဖြဲ႕)ကထုတ္ျပန္ထားသည္။ မေနာေျမကို ကာကြယ္ကာ ေအး ခ်မ္းသည့္လယ္ယာလုပ္ငန္းႏွင္႔ ေဒသဖြံ႕ျဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္ေပးမည့္ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားလူငယ္ကေလး မ်ားကိုၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင္႔တကြေအာင္ ျမင္ေသာအခြင္႔အေရးမ်ား လူတိုင္း ေပးခ်င္ၾကေပမည္မဟုတ္ပါေလာ။ သူတို႕ေလးေတြလည္း ေသနတ္သံ ကိုမုန္းေလျပီ၊ျမန္ျမန္ေအးခ်မ္းခ်င္ ပါၿပီဟု မိုးေမာက္ၿမိဳ႕မွ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသူေဒၚထုက အေဝးက ေတာင္တန္းစိမ္းျမျမကို ေငးၾကည့္ ရင္း ညည္းညဴသည္။''မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲသူကေတာ့ အသက္အရြယ္အစိတ္အပိုင္းတိုင္း လိုလိုပဲ။ အမ်ားဆံုးကလူငယ္။မူးယစ္ေဆးအေၾကာထဲထိုးသြင္းသူ ေတြမွာ HIV တြင္မကဘူး။အသည္း ေရာင္(B)၊အသည္းေရာင္(C)ပိုးေရာ ပဲေတြ႕ေနရတယ္။''အသည္းေရာင္(B)ျဖစ္ေန သူပိုမ်ားတယ္။ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ စခန္းမွာလဲ ေရာဂါျဖစ္ေနသူ၊ ကူး စက္ခံရသူေတြရွိေနတာပဲ။ ဒါကို ART ေဆးရဖို႕ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ က်န္းမာေရးဌာနက သူနာျပဳဆရာမ ေတြလဲ ဒုကၡသည္စခန္းလိုက္ေန ရတာပဲ။ သူတို့ကိုယ္တိုင္လဲ ရြာ ေတြပ်က္ေတာ့ ေနစရာမရွိေတာ့ ဒုကၡသည္ျဖစ္ေနရတာပဲ'' ဟု ေဒါက္တာထက္ေအာင္(မိုးေမာက္ ၿမိဳ႕နယ္က်န္းမာေရးဦးစီးဌာနမွဴး) က မခ်ိစကားဆိုသည္။ ျမန္မာျပည္ေျမပံုေပၚထိပ္ဆံုးမွ ကခ်င္ျပည္နယ္ကား ႏွင္းျဖဴၾကား က လွေနဆဲ။ ျဖဴစင္ေသာကခ်င္ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို မူးယစ္ေဆး ဝါးအႏၲရာယ္က ၿခိမ္းေျခာက္ဆဲ။လက္နက္သံက ရံဖန္ရံခါၾကားေန ဆဲ။ ယမ္းေငြ႕က ေတာင္ေၾကာ တစ္ေလွ်ာက္သန္းေနဆဲ။ ျပည္ တြင္းစစ္၊ ဒုကၡသည္စခန္း၊ နယ္ စပ္ဂိတ္၊ ေမွာင္ခိုကုန္မ်ားျဖင့္ ထို သူတို႔အတြက္အနာဂတ္ကအလွမ္း ေဝးေနဆဲ...။
ေနဇာမ်ိဳးေဆြ
The Union Daily
http://uniondaily.net/News/DetailView.aspx?id=8473&path=SubNews/OpinionHealth.aspx
