Item Name ------- Sweet-Flag (လင္းေန)
Category ---------- Raw Material
Botany Term ------ Acorus calamus Linn
Species Family --- Araceae
ေအးျမေသာ ရာသီဥတု ႐ွိသည့္ ေဒသမ်ား႐ွိ အင္းအိုင္ ေခ်ာင္းေျမာင္း တစ္၀ိုက္တြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။
သဘာ၀ အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ ေသာ္လည္း အိမ္သံုးေဆး အျဖစ္ အသင့္ အတင့္ စိုက္ပ်ိဳး ၾကသည္။ ခ်င္းပင္ ကဲ့သို႕ပင္ စိုက္ပ်ိဳး ရသည္။
အပင္
ပင္ေပ်ာ့ ပင္ငယ္ မ်ိဳးျဖစ္၏။ အျမင့္ ၃ ေပ ခန္႕ထိ ျမင့္သည္။ ပင္စည္မွာ ေျမေအာက္ ပင္စည္ ျဖစ္သည္။ အနံ႕ ထင္႐ွား သည္။ ပင္စည္သည္ ဥတက္ သဖြယ္ ျဖစ္ကာ ဥမ်ား႐ွိ အဆစ္မ်ား အျဖဴေရာင္ ႐ွိသည္။
အ႐ြက္
အလ်ား ၃ ေပ ခန္႕ထိ ႐ွည္သည္။ ႐ြက္ျပား ေသးသြယ္ ႐ွည္လ်ားၿပီး ေခ်ာသည္။ ႐ြက္လယ္ေၾကာ ထင္႐ွား သန္မာသည္။ ေျမေအာက္ ပင္စည္မွ ေျမေပၚသို႕ ယပ္ေတာင္ သဖြယ္ ျဖန္႕ထြက္သည္။ ႐ြက္ထိပ္သည္ ဓါးသြားဦး ကဲ့သို႕ ပံုသဏၭာန္ ႐ွိသည္။
အပြင့္
႐ွည္လ်ားေသာ ပန္းခိုင္ ေပၚတြင္ စိမ္း၀ါေရာင္ အပြင့္ မ်ားစြာ ပြင့္၏။ အဖူးခြံ အစိမ္းေရာင္ ႐ွိ၍ အ႐ြက္ႏွင့္ တူသည္။
အသံုးဝင္ပံု
ေျမေအာက္ပင္စည္။
အာနိသင္
ျမန္မာ ေဆးက်မ္း မ်ားအလိုအရ လင္းေလ သည္စူး႐ွ ေသာ အနံ႕ ႐ွိ၏။ ခါး၍ စပ္ဖ်ဥ္းဖ်ဥ္း အရသာ ႐ွိ၏။ ႏူးညံ့စြာ ၀မ္းသက္ ေစ၍ ဆီး႐ႊင္ေစ၏။ လည္ေခ်ာင္း ကို အက်ိဳးျပဳ၏။ အညစ္ အေၾကးႏွင့္ ဆီးကုိ သန္႕႐ွင္းေအာင္ ျပဳတတ္၏။
ေျမေအာက္ပင္စည္အသံုးျပဳပံု
၁။ လင္းေလ အႀကီး ႏွင့္ အငယ္ ႐ွိသည့္ အနက္ ေဆးသံုး အျဖစ္ အႀကီးကို သံုး၏။ လင္းေလ အျမစ္ကုိ က်ိဳေသာက္ပါက အဖ်ားေရာဂါ၊ ေခ်ာင္းဆိုး ေရာဂါ ႏွင့္ အဆိပ္ ျဖစ္ျခင္း မ်ား ေပ်ာက္၏။
၂။ လင္းေလကို ကၽြမ္းေအာင္ ဖုတ္၍ ဆီျဖင့္ ေရာလိမ္းက ကေလးမ်ား ၀မ္းနာ၊ ၀မ္းေရာင္ ေပ်ာက္၏။
၃။ လင္းေလကို သီဟုိဠ္ သရက္ေစ့ အဆီျဖင့္ ေရာလိမ္း ပါက အဆစ္ေရာင္ျခင္း ၊ အေၾကာထံုး ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၄။ လင္းေလ ေဆးေျခာက္ႏွင့္ စမုန္ျဖဴ တုိ႕ကို ဆတူ ေရာ၍ အတြင္းလိပ္ေခါင္း သို႕ မႈိင္းတိုက္ေပး လွ်င္ လိပ္ေခါင္း ျမင္းသ႐ိုက္ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။
၅။ လင္းေလမႈန္႕ ကို ႏြားႏို႕ ခပ္ေႏြးေႏြး ျဖင့္ ေသာက္လွ်င္ လည္ေခ်ာင္းနာ ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၆။ လင္းေလကို ေဆးခါးႀကီး ႏွင့္ ေရာစပ္၍ အဖ်ား ေရာဂါ က်ေဆး အျဖစ္ သံုး၏။
၇။ သူငယ္မ်ား သန္ထေသာ္ လင္းေလကို သတ္ၿပီးသား ႐ွိန္းခိုႏွင့္ ဆတူ ေရာ၍ တုိက္လွ်င္ ၀မ္းတြင္း႐ွိ သန္ေကာင္မ်ား က်ဆင္း လာ၏။
၈။ လင္းေလမႈန္႕ ႏွင့္ ခ်င္းေျခာက္မႈန္႕ ကို ဆတူ ယူ၍ ပ်ားရည္ႏွင့္ ေရာေသာက္ေသာ္ ႏႈတ္ခမ္း၊ ေမး၊ ပါးေစာင္း႐ြဲ႕ ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၉။ ၀က္႐ူးနာ ႏွင့္ စိတ္ေနာက္ ေရာဂါ အတြက္ လင္းေနမႈန္႕ ကို ပ်ားရည္ႏွင့္ ေရာ၍ လ်က္ေပးရ၏။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
