အျမင့္ေပၚမွ ခုန္ခ်ျခင္း၊ ကစားရင္း ေခ်ာ္လဲျခင္း၊ တစ္ခုခုႏွင့္ မေတာ္တဆ ထိခိုက္မိျခင္း ေၾကာင့္ အ႐ိုးအဆစ္မ်ား ေရာင္တတ္သည္။
ထိခုိက္ဒဏ္ရာ ရလွ်င္ အ႐ိုးအဆစ္မ်ား ႐ုတ္တရက္ ေရာင္လာ တတ္သည္။ အ႐ိုး သို႔မဟုတ္ အဆစ္ တစ္ဝိုက္တြင္ရွိေသာ အရိုးအေျမွးပါးနာ၍ ျဖစ္ေစ၊ အဆစ္တစ္ဝိုက္မွ အေၾကာအရြတ္တို႔ ပြန္းပဲ့ၿပီး ဒဏ္ျဖစ္ သြား၍ျဖစ္ေစ၊ ေရာင္ရမ္းျခင္း ျဖစ္တတ္သည္။ ေရာဂါေၾကာင့္ အဆစ္အမ်က္ ေရာင္ပါက ေလးဘက္နာ ေရာဂါျဖစ္သည္။
ေလးဖက္နာသည္ အသက္ ၅ ႏွစ္မွ ၁၂ ႏွစ္ အရြယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားပါက ကေလး အဖ်ားႀကီးၿပီး အဆစ္မ်ား ေရာင္လာမည္။ လက္တြင္ လက္ေကာက္ဝတ္၊ ေျခေထာက္တြင္ ဒူးဆစ္မ်ားေရာင္ၿပီး နာလာမည္။ ေျခခ်င္းဝတ္၊ တံေတာင္ဆစ္မ်ား ဆီသို႔ ေရာက္ႏုိင္သကဲ့သုိ႕ အဆစ္အားလံုးလုိလုိ ေရာင္ၿပီး နာလာမည္။
ကေလးမ်ား မၾကာခဏ အာသီးေရာင္လွ်င္ ျဖစ္ေပၚသည့္ စထရပ္ေကာကပ္ ပဋိပစၥည္းမ်ား ေသြးထဲ ေရာက္ကာ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္လာႏုိင္သည္။ ႏွလံုးေရာင္၊ အဆစ္ေရာင္ လာတတ္သည္။ ပင္နီဆီလင္ဗီြ စားေဆး ေန႔စဥ္ နံနက္ တစ္လံုး၊ ည တစ္လံုးျဖင့္ ခုနစ္ရက္မွ ၁ဝ ရက္ သို႔မဟုတ္ လႏွင့္ခ်ီၿပီး ေျခာက္လမွ ရွစ္လအထိ တိုက္ေကြၽးရမည္။ ေသြးထဲတြင္ ေအအက္စ္အို (ASO) စစ္ေဆးၿပီး ေလ်ာ့က်လာမွ ပင္နီဆီလင္ကို ေလွ်ာ့ခ်ရမည္။
အျခား အဆစ္ေရာင္ တစ္မ်ဳိးမွာ အတိအက် မရွိသည့္ အဆစ္ေရာင္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ေလးဖက္နာ ေရာဂါကဲ့သုိ႔ ဒူးဆစ္ႏွင့္ ေျခခ်င္းဝတ္ အဆစ္တို႔တြင္ ေရာင္တတ္၍ အျခား အဆစ္သို႔ ခုန္ကူးေရာင္ျခင္း မရွိပါ။ ဒူးဆစ္ ေရာင္လွ်င္ တစ္မ်ဳိးတည္း၊ တစ္ဖက္တည္း ေရာင္မည္။ အဆစ္အတြင္း အရည္ဝင္သည့္ လကၡဏာ ေတြ႕ႏုိင္သည္။ အိပ္ရာ ထခါစ နံနက္မွာ အဆစ္မ်ား ေတာင့္တင္း ေနတတ္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ ကေလး အသက္ ႏွစ္ႏွစ္မွ ေလးႏွစ္ အရြယ္ ေယာက်္ားေလးမ်ား ပို၍ ျဖစ္တတ္သည္။ ရက္ အေတာ္ၾကာ အဖ်ားတက္ ေနတတ္သည္။
မ်ဳိး႐ိုးလုိက္ ေသြးမတိတ္၊ ေသြးယိုေရာဂါသည္ ေယာက်္ားေလး မ်ား၌ စတင္ ျဖစ္ခဲ့ခ်ိန္မွ စၿပီး အဆစ္မ်ား အတြင္း ေသြးယို၍ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ ေပၚလာႏုိင္သည္။ အဆစ္အတြင္းသို႔ ဘက္တီးရီးယား တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ဝင္၍ ျပည္တည္နာ ျဖစ္လွ်င္၊ အဆစ္ အနီး၌ အ႐ိုးနာ ျဖစ္ခဲ့လွ်င္၊ အဆစ္အတြင္း တီဘီေရာဂါ စြဲကပ္လွ်င္ အဆစ္ ေရာင္လာသည္။ ျပည္ သို႔မဟုတ္ အရည္ဝင္လွ်င္ ေရာင္ကိုင္းကာ ကိုယ္ပူၿပီး ဖ်ားတတ္သည္။
အခ်ဳိ႕ ကေလးမ်ားမွာ ဝမ္းေလွ်ာ၊ ဝမ္းကိုက္၊ အူေရာင္ငန္းဖ်ားႏွင့္ ဂ်ဳိက္သိုးေရာဂါ ျဖစ္လွ်င္ အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါ ရလာၾကသည္။ အဆစ္ေရာင္ၿပီး နာလာလွ်င္ သို႔မဟုတ္ မေရာင္ဘဲ နာလာလွ်င္ ေဆးၿမီးတုိျဖင့္ မကုဘဲ တတ္ကြၽမ္းသည့္ ဆရာဝန္ႏွင့္ ျပသၿပီး ကုသမႈ ခံယူျခင္းျဖင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးမ်ား မခံစားရဘဲ သက္သာစြာ ကုသႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အဆစ္ေရာင္မွာ အဆစ္မ်ား ေရာင္လာၿပီး ျမန္ျမန္ ေပ်ာက္ေအာင္ ကုသ၍ မရပါ၊ မကုသလွ်င္လည္း ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ကေလးမွာ ၾကာျမင့္စြာ အဆစ္ ေရာင္၍ အဆစ္မွ ၾကြက္သားမ်ား အားနည္းကာ မသန္မစြမ္း ကေလးငယ္ဘဝသို႔ ေရာက္ရွိ ေစႏိုင္သည္ကို ဂ႐ုျပဳသင့္ ပါသည္။ ။
ေဒါက္တာလြင္သန္႔ (ေဆး-၂)
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia
